تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)

هدف: کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاهی نقش اساسی در رفع نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دارند، از این رو کیفیت خدماتی که ارائه می دهند نیز تأثیر مهمی بر اعتماد دانشجویان به آنها دارد. در پژوهش حاضر کیفیت خدمات ارائه شده به وسیله کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و نقش آن در اعتماد دانشجویان به آن (اعتماد نهادی) بررسی شده است. روش شناسی: این پژوهش با روش پیمایشی و استفاده از پرسشنامه ساخت یافته بین دانشجویان دانشگاه تهران انجام گرفته و تعداد نمونه 437 نفر بوده است که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیرهای مستقل تحقیق شامل «کیفیت خدمات، رضایت مندی، ارزشیابی اثربخشی خدمات، و انتظارات از خدمات» رابطه معناداری با متغیر وابسته «اعتماد نهادی» دارد. از این میان، دو متغیر «رضایت مندی» و «کیفیت خدمات» دارای قوی ترین رابطه است. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که متغیرهای مستقل واردشده در معادله رگرسیون ْ ، 54 درصد از واریانس متغیر وابسته (اعتماد نهادی) را پیش بینی می کنند. اصالت / ارزش: پژوهش حاضر اولین پژوهشی است که به بررسی نقش کیفیت خدمات کتابخانه های دانشگاهی در میزان اعتماد نهادی دانشجویان به کتابخانه پرداخته است. سنجش و اندازه گیری اعتماد دانشجویان به کتابخانه و عوامل مؤثر بر آن از قبیل کیفیت خدمات، نقش بسیار مهمی در پیشرفت و بهبود امور کتابخانه ها دارد.

هدف: هدف این تحقیق بررسی متون مربوط به یکپارچه سازی کتابخانه های دیجیتالی با محیط های یادگیری مجازی برای شناسایی مسائل اساسی این حوزه است. روش: در این پژوهش، پایگاه های اطلاعاتی با ترکیبی از کلید واژه های « Learning Management System»، «Digital Libraries»، «Library Resources»، «Virtual Learning Environment»، «Integration»، «Linking»، «Course Management Software»، «Challenges»، «Course Management System»  و منابع وب جست وجو شدند. در مجموع، 37 منبع تفکیک و محتوای آنها ارزیابی و تحلیل نهایی شد. یافته ها: یافته های این تحقیق نشان داد که سه مسئله اساسی در زمینه یکپارچه سازی کتابخانه های دیجیتالی با محیط های یادگیری مجازی وجود دارد که عبارتند از مسائل فناورانه، سازمانی و محتوا و منابع. ترکیب کتابخانه دیجیتالی و محیط یادگیری مجازی، امکان دسترسی یکپارچه به منابع و خدمات کتابخانه را برای جامعه دانشگاهی در محیط یادگیری فراهم می کند. کتابداران نیز باید نقش خود را بازتعریف کنند و نقش های جدیدی را بر عهده بگیرند.

هدف: مقایسه چکیده پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری رشته های فنی و مهندسی دانشگاه شیراز با استانداردهای جهانی ایزو 214.  روش: پیمایشی توصیفی - تحلیل محتوا.  جامعه پژوهش: 1194 چکیده فارسی پایان نامه های کارشناسی ارشد و23 چکیده پایان نامه های دکتری رشته های فنی و مهندسی دانشگاه شیراز از 1388 - 1378.  روش جمع آوری: مراجعه به چکیده پایان نامه ها و مقایسه آنها با استاندارد ایزو 214. نتایج: چکیده پایان نامه های هر دو مقطع بر میانگین 94/5 و انحراف معیار66/1 با استاندارد ایزو منطبقند ؛ در بخش محتوای چکیده، مؤلفه «هدف» با 1/89 درصد بیشترین و در بخش نحوه ارائه و سبک «وجود کلیدواژه » با 3/5 درصد کمترین انطباق را دارند؛ چکیده های مقطع دکتری با میانگین 04/7 و انحراف معیار47/0 نسبت به چکیده های کارشناسی ارشد با میانگین 92/5 و انحراف معیار 67/1، استاندارد را بیشتر رعایت کرده اند. چکیده های رشته مهندسی هوا فضا با میانگین 4 و انحراف معیار صفر از نظر محتوا و میانگین 15/3 و انحراف معیار 69/0 از نظر نحوه ارائه، بیشترین انطباق را دارند.

هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان قابلیت کاربرد الگوی پذیرش فناوری برای پذیرش فناوری آر.اف.آی.دی. در بین کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر یزد و تعیین مؤثرترین سازه ها بر پذیرش این فناوری است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش پیمایشی است؛ جامعه آماری شامل 24 باب کتابخانه مرکزی و دانشکده ای دانشگاه های دولتی، پیام نور، آزاد، مرکز آموزش عالی فنی و حرفه ای، مرکزتربیت معلم و مؤسسه آموزش عالی علمی - کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است. یافته ها: براساس یافته های پژوهش، مدل پذیرش فناوری به دلیل کسب ضریب تعیین نهایی 353/0 قابلیت کاربرد در جامعه مورد مطالعه را دارد و متغیرهای سودمندی درک شده، سهولت استفاده درک شده و نگرش نسبت به استفاده به میزان 3/35 درصد قابلیت تبیین متغیر تصمیم به استفاده را دارند. همچنین دیگر یافته ها حاکی از آن است که مهم ترین متغیرهای تأثیرگذار برمتغیر وابسته تصمیم به استفاده از فناوری آر.اف.آی.دی. به ترتیب متغیرهای سودمندی استفاده درک شده (44/0)، سهولت استفاده درک شده (42/0) و نگرش نسبت به استفاده (09/0) هستند. اصالت / ارزش: تاکنون پژوهش های اندکی در زمینه پذیرش فناوری با استفاده از الگو های علّی مانند مدل پذیرش فناوری در کتابخانه ها انجام شده است. به علاوه پژوهش هایی که در زمینه پذیرش فناوری آر.اف.آی.دی. هستند بیشتر در سازمان ها بررسی شده اند. بنابراین می توان گفت در زمینه موضوع پژوهش، تاکنون تحقیقی صورت نگرفته است.

هدف: شناسایی و معرفی پژوهش های انجام شده در زمینه سنجش کیفیت خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی بر اساس مدل لیب کوآل است. روش انجام تحقیق و گردآوری داده ها: پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا انجام گرفته و داده ها نیز از مرور پژوهش های گذشته گردآوری شده است.  یافته ها: کیفیت کتابخانه های مورد مطالعه اعم از دانشگاهی، عمومی و تخصصی در مؤلفه های لیب کوال در سطوح مختلف بررسی شد. وضعیت کلی کتابخانه ها به تفکیک نوع کتابخانه ارزیابی و مؤلفه های قوی و ضعیف در آنها مشخص شد و تصویری کلی از کیفیت خدمات ارائه شده در کتابخانه های ایران به دست آمد.   نتایج: در وضعیت فعلی، کتابخانه ها در همه ابعاد، خدمات مطلوب و آرمانی ارائه نمی دهند و در بسیاری از موارد حداقل خدمات را دارند و گاهی حتی پایین تر از سطح خدمات حداقلی مورد انتظار کاربران را پاسخگو هستند. کیفیت خدمات در کتابخانه های دانشگاهی از نظر کنترل اطلاعات، در کتابخانه های عمومی، در تمامی مؤلفه ها و در کتابخانه های تخصصی از جنبه کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان مکان ضعیف هستند. 

هدف: این پژوهش فرایند ایجاد مخزن آرشیو الکترونیکی در دانشگاه ها را به منظور غلبه بر مشکلات ناشی از نگهداری آرشیوهای فیزیکی گوناگون نشان می دهد. روش: در این پژوهش از روش کیفی و مصاحبه با صاحب نظران آرشیو ملی ایران و ذی نفعان ایجاد آرشیو الکترونیکی در دانشگاه تهران استفاده شده است. یافته ها: به منظور ایجادآرشیو رقمی، لازم است ابتدا دلایل و نیز اهداف تشکیل آن مشخص شود تا بتوان توجیهی پذیرفتنی در این زمینه داشت. ایجاد مخزن آرشیو الکترونیکی نیازمند تولید اسناد الکترونیکی و سنجش نیازمندی های بخش های مختلف دانشگاه و اخذکننده مدارک از پرونده های دانشجویی است. اصالت اثر: پژوهش، ده مرحله اساسی را به منظور ایجاد مخزن آرشیو الکترونیکی پیشنهاد می کند ، از جمله ضرورت و امکان سنجی ایجاد مخزن آرشیو، مطالعه مقدماتی در حوزه آرشیو، مصاحبه با ذی نفعان، استخراج اسناد و اطلاعات مورد نیاز هر یک از بخش ها، مشخص کردن اسناد مشترک و مورد نیاز بخش های مختلف، و تهیه اصطلاح نامه تخصصی.