مطالعات مدیریت صنعتی

اقتصاد مدور و صنعت 4.0 مفاهیمی هستند که در سال های اخیر توجه زیادی را از سوی کسب وکارها و دانشگاه ها به خود جلب کرده است و در حال حاضر توسط بسیاری از دولت ها در سراسر جهان ترویج می شوند. هم افزایی این مفاهیم توانایی حرکت بیشتر به سمت جامعه پایدار را فراهم می سازد و مسائل زیست محیطی و اقتصادی مدیریت عملیات سازمان ها را حل می کند. هدف از پژوهش حاضر، تحلیلی بر توانمندسازهای موثر بر پیاده سازی اقتصاد مدور و صنعت 4.0 در کارخانجات شیشه سازی اردکان یزد است. بدین منظور در مرحله اول تحقیق، با بررسی مقالات مختلف و استفاده از روش فراترکیب، توانمندسازهای مرتبط شناسایی و دسته بندی گردید که حاصل آن شناسایی 15 توانمندساز در 4 بُعد اقتصادی، منابع انسانی، سازمانی-مدیریتی و زیرساختی بود. در مرحله دوم جهت بررسی روابط علّی و معلولی از تکنیک دیمتل فازی استفاده شد. نتایج نشان می دهد که در بُعد اقتصادی، «تخصیص بودجه جهت اجرای اقتصاد مدور و صنعت 4.0» و «تحریک تقاضا برای محصولات مدور»؛ در بُعد منابع انسانی «آموزش و توسعه کارکنان» و «فرهنگ سازمانی»؛ در بُعد سازمانی-مدیریتی «حمایت و تعهد مدیریت ارشد» و «همکاری و شبکه سازی با شرکای زنجیره تامین (همزیستی صنعتی)»؛ و در نهایت در بُعد زیرساختی، «توسعه استانداردها و زیرساخت های فناوری اطلاعات» و «امنیت و حفاظت از حقوق مالکیت معنوی» به ترتیب تأثیرگذارترین و تأثیرپذیرترین توانمندسازها برای اجرای اقتصاد مدور و صنعت 4.0 در کارخانجات شیشه سازی اردکان یزد محسوب می شوند. نتایج نشان میدهد که کارخانجات شیشه سازی یزد برای اجرای اقتصاد مدور و صنعت 4.0 باید به توانمندسازهای اقتصادی و زیرساختی توجه داشته باشند.

برنامه ریزی و زمان بندی اتاق های عمل و تجهیزات موردنیاز از ابعاد هزینه ای، اجتماعی و اصول بهداشتی برای مدیران بیمارستان بسیار حائز اهمیت است. چراکه اتاق های عمل یکی از منابع درآمدی بیمارستان هاست که می توانند خدمات موردنیاز بیماران اورژانسی که به صورت تصادفی وارد می شوند و بیماران انتخابی که جراحی شان از قبل برنامه ریزی را ارائه نمایند. ازآنجاکه برخی وسایل مورداستفاده در اتاق های عمل برای هر بار استفاده نیازمند استریل شدن هستند و در دنیای واقعی با توجه به دلایل مختلف نظیر شرایط جسمی هر بیمار، مدت زمان جراحی ها دقیقاً غیرقطعی هستند، در این پژوهش، برای اولین بار، علاوه بر در نظر گرفتن عدم قطعیت زمان های غیرقطعی جراحی برای بیماران اورژانسی و انتخابی، یک مدل ریاضی یکپارچه دو هدفه استوار سناریو محور ارائه می گردد. در این مدل، ضمن حداقل سازی هزینه اتاق های عمل، بخش استریل و جریمه های تأخیر در جراحی، زمان تکمیل آخرین عمل نیز حداقل می شود. حل مسائل با ابعاد متفاوت و تحلیل حساسیت های مختلف همگی تأییدکننده اعتبار و صحت مدل از دیدگاه مدیران بیمارستان ها می باشند.

صنعت برق یکی از صنایع مهم و اساسی در جهت رشد و توسعه اقتصادی کشور به شمار می آید. از این رو ارزیابی عملکرد این صنعت و شناخت نقاط قوت و ضعف هر یک از بخش های آن اعم از بخش تولید، انتقال و توزیع می تواند موجب بهبود رشد اقتصادی در زمینه های مختلف شود. با توجه به اهمیت بخش انتقال، در مطالعه حاضر عملکرد 16 شرکت برق منطقه ای ایران طی سال های 1390 تا 1398 با توجه به اثر متغیرهای زمینه ای بر کارایی مورد تحلیل و ارزیابی قرار می گیرد. در این راستا از دو تکنیک تحلیل پوششی داده ها و حداقل مربعات معمولی به ترتیب جهت تعیین امتیاز کارایی و تخمین اثر متغیرهای زمینه ای بر کارایی استفاده می شود. به این منظور در مرحله نخست، کارایی تکنیکی هر یک از شرکت ها با توجه به ورودی ها و خروجی های مختص آن ها بر اساس تکنیک تحلیل پوششی داده ها محاسبه می شود. در مرحله دوم لگاریتم مقدار کارایی به دست آمده بر روی متغیرهای زمینه ای رگرسیون می شود تا میزان اثر آن ها بر کارایی تعیین گردد. باقی مانده حاصل از رگرسیون صورت گرفته تحت عنوان توان مدیریتی معرفی می شود. در پایان با توجه به کارایی اصلاح شده پس از حذف اثر متغیرهای زمینه ای معیاری برای رتبه بندی شرکت ها ارائه می شود.

پژوهش حاضر طراحی زنجیره تامین چهار سطحی کالاهای فاسدشدنی شامل کارخانجات تولیدی، مراکز توزیع، عمده فروشان و خرده فروشان در شرایط عدم اطمینان در پارامترهای مهم را مدنظر قرار داده است و به منظور اتخاذ تصمیمات مهم در سطوح استراتژیک و تاکتیکال از جمله مکان، تعداد و اندازه مراکز توزیع و عمده فروشان، سطح موجودی در مراکز انبارش کالا، تعیین میزان جریان کالا میان تسهیلات در سطوح مختلف زنجیره تامین و همچنین انتخاب نوع وسیله حمل و نقل کالا میان تسهیلات از یک مدل ریاضی سه هدفه بهره می برد. اهداف شامل حداقل سازی هزینه کل مورد انتظار در زنجیره تامین، دستیابی به کمترین زمان سفر کالا در زنجیره و در عین حال حداقل نمودن میزان انحراف از تقاضای مشتریان می باشد. مدل ارائه شده تلاش می کند ضمن توجه به عدم اطمینان محیطی و در نظر گرفتن سناریوهای عملیاتی مختلف و همچنین رویکرد احتمالی در پارامترهای مهم، با در نظر گرفتن دوره عمر محصول، نرخ متفاوت فساد کالا در تسهیلات مختلف انبارش، ظرفیت متفاوت تسهیلات در سناریوهای مختلف و همچنین در نظر گرفتن روش های مختلف حمل و نقل محصول با نرخ های مختلف فساد کالا، نقصان تحقیقات قبلی در حوزه طراحی زنجیره تامین کالاهای فاسدشدنی را پوشش دهد. با توجه به چند هدفه بودن مدل و همچنین لزوم ایجاد انعطاف در تصمیم گیری برای تصمیم گیران، این پژوهش از تکینک محدوده میان بخشی نرمال (NBI) که به تصمیم گیرندگان امکان انتخاب مطلوب ترین راه حل با توجه به درجه اهمیت اهداف مختلف را می دهد استفاده نموده است. به منظور حل مدل ریاضی از نرم افزار GAMS 24 و حل کننده MILP استفاده شده است.

رش د نگرانی های اجتماعی و زیست محیطی درباره تاثیرات زنجیره تامین مواد غذایی و چالش های زیادی در صنعت مواد غذایی وجود دارد، منجر ب ه فشار زیادی از انواع ذینفعان به منظور بهبود عملکرد پایداری چرخه عمر محصولات فاسدشدنی شده است. در این پژوهش به دنبال ارزیابی عملکرد زنجیره تامین پایدار محصولات فاسد شدنی در صنایع غذایی هستیم. ساختار زنجیره تامین پژوهش حاضر، پس از بررسی پیشینه های خارجی و داخلی و پیدا کردن شکاف مطالعاتی، از یک زنجیره تامین چهار مرحله ای تشکیل شده که متغیرهای ورودی و خروجی آن بر اساس محصولات فاسد شدنی و ابعاد سه گانه پایداری انتخاب شدند. به همین منظور در راستای شناخت و استخراج شاخص های موثر ورودی و خروجی و واسطه ای به منظور محاسبه ارزیابی کارایی نسبی زنجیره تامین در بخش های مختلف، مطالعات میدانی و کتابخانه ای گسترده ای بر روی متغیرها و شاخص های موجود در زمینه فعالیت های مختلف زنجیره تامین صورت گرفت. درنهایت بعد از انتخاب شاخص ها به بررسی میزان کارایی زنجیره تامین ارایه شده و رتبه بندی واحدهای کارا پرداختیم. به علت ماهیت اصلی پژوهش مواد فاسد شدنی، جامعه آماری پژوهش شامل 18 کارخانه لبنیاتی و گوشتی از استان فارس در ایران مورد مطالعه قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل پوششی داده های شبکه ای و به منظور مدل سازی و حل آن از نرم افزار WinQsb استفاده شده است. نتایج بدست آمده حاکی از این است که بیشترین مشکلات ناکارایی شرکت های مورد مطالعه مربوط به بخش تامین کنندگان می باشد، بر اساس نتایج بدست آمده پیشنهاداتی در جهت کارایی شرکت ها ارایه شده است.

خط مونتاژ ترکیبی به دلیل ویژگی های خاص و انعطاف نسبت به تغییرات ناگهانی تقاضاها، مورد استقبال بسیاری از تولید کنندگان صنعتی قرار گرفته است. این مقاله ، رویکردی نوین در بحث ارتباط با مشتریان را مورد بحث و بررسی قرار داده است که نتایج آن نشان دهنده مدیریت مناسب تقاضا است. مدل پیشنهادی، به سفارشات اولویت دار توجه بیشتری در رقابت با دیگر تولیدکنندگان دارد و یک خط پیشتاز تولیدی به صورت موازی و با سرعت بیشتر نسبت به خط اصلی تعریف می نماید. با توجه به روند سریع تغییرات محیطی، یکی دیگر از مواردی که می توان برای افزایش انعطاف پذیری در محیط سفارش مبنا در نظر گرفت ایجاد شرایطی برای بالانس مجدد خط می باشد به طوری که بتوان به صورت همزمان هم بار کاری را متعادل نمود و هم هزینه های تخصیص را کاهش داد. در این مقاله، بالانس مجدد خط نیز مورد نظر بوده و در مدل سازی وارد می گردد و کمینه کردن هزینه های آن به عنوان هدف دیگری مورد بررسی قرار می گیرد. بنابراین در این مقاله یک مسئله چندهدفه بالانس خط با بررسی مسائل بالانس مجدد و بالانس عمودی پیشنهاد می شود. در این مسئله برای حل از الگوریتم تجزیه بندرز استفاده شده است. نتایج نشان می دهد روش های دقیق توانایی حل مسائل سایز بزرگ در زمان منطقی را ندارد اما زمان حل برای روش تجزیه بندرز، با توجه به سایز مسئله نشان دهنده کارایی مناسب این الگوریتم است.

آلایندگی ناشی از دفن زیست توده، سود انرژیهای زیست توده و تقاضای شدید برای انرژی، توجه به شبکه زنجیره تامین زیست توده را بیشتر نموده است. هدف این پژوهش، طراحی مدل شبکه زنجیره تامین زیست توده با رویکرد اقتصادی و زیست مجیطی، برای کاهش هزینه و کربن در شبکه زنحیره تامین زیست توده است. عمده ترین شکافهای پژوهشی برطرف شده عبارتند از تعیین بخشی از زیست تودهها به عنوان خروجیهای مطلوب و نامطلوب و بررسی همزمان اختلال در عرضه مواد اولیه و تقاضای محصول نهایی است. مدل ریاضی، برنامهریزی خطی عدد صحیح مختلط می باشد . تابع اول، کمینه سازی هزینه ها و تابع دوم، کمینه سازی میزان پخش کربن است. برای تک هدفه کردن تابع، تحت عدم قطعیت، از مدل ریاضیTH فازی استفاده گردیده است. عدم قطعیت و اختلال با سناریوسازی بررسی شده است. اعتبارسنجی مدل، در یک مورد مطالعه در استان فارس است. بنا به یافته ها، ساخت چهار نیروگاه با ظرفیتهای متفاوت در غرب و شرق شیراز، جهرم و کازرون، توجیه پذیر است . مدل پیشنهادی توانست به میزان 1/2درصدپیش بینی دقیقتری از میزان برق تولیدی ارائه نماید. تجزیه و تحلیل حساسیت بر روی پارامترهای روش TH و بر روی تغییر مقادیر تقاضای مشتریان، مطابق پیش بینی ها است. نتیجه اینکه مدل پیشنهادی، عملکرد خوبی دارد. و توانسته است با ادغام رویکرد اقتصادی و زیستمحیطی، از نظر هزینه، مقرون به صرفه باشد و در کاهش میزان انتشار گازهای گلخانه ای جذاب باشد وهم اینکه برای ایجاد امنیت و پایداری انرژی، موفق عمل نماید