مطالعات مدیریت صنعتی

مطالعات مدیریت صنعتی

مطالعات مدیریت صنعتی سال هجدهم تابستان 1399 شماره 57 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ارائه رویکردی مبتنی بر برنامه ریزی تصادفی و زنجیره مارکوف به منظور بهینه سازی بازتولید و برون سپاری در زنجیره تامین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برون سپاری در زنجیره تامین برنامه ریزی ریاضی زنجیره مارکوف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 92 تعداد دانلود : 138
محیط پر تلاطم و پویای دنیای کسب وکار امروزی بیش از پیش عرصه را بر سازمان هایی که در زمینه های مختلف تجاری فعالیت می کنند تنگ کرده است. در چنین وضعیتی برای رهایی از این شرایط، حرکت به سمت و سویی که برای سازمان ها افق های نوینی از سودمندی و بقا را نوید می دهد، آرزو و تفکر سیستمی بسیاری از آن هاست. در این میان برحسب شرایط و اقتضائات خاصی که بر هر موسسه یا سازمان حاکم است و برای رسیدن به بهره وری مطلوب و موردنظر خود، از استراتژی ها و برنامه های خاصی استفاده می کنند که برون سپاری از جمله این استراتژی ها است. امروزه سازمان ها به طور وسیعی جهت افزایش توان رقابتی و کسب سود و تمرکز بر روی مزیت رقابتی خود به دنبال برون سپاری هستند.در این تحقیق رویکردی مبتنی بر برنامه ریزی ریاضی به منظور بهینه سازی مساله برون سپاری در زنجیره تامین ارائه شده است. در این رویکرد در ابتدا مدل ریاضی مساله تشریح شده و سپس به منظور حل مساله تئوری زنجیره های مارکوف تشریح شده است. تابع هدف مساله شامل کمینه سازی هزینه های خرید، برون سپاری و تقاضای از دست رفته است. به منظور حل مساله از سه الگوریتم فراابتگاری ژنتیک، گرگ خاکستری و شیرمورچه استفاده شده که پس از بررسی نمودهای عددی، الگوریتم گرگ خاکستری بالترین سطح عملکرد را دارا است. به منظور گسترش ابعاد کاربردی تحقیق در شرایط دنیای واقعی، شرکت تولید کننده عایق های فشارقوی، مانه پرتو به عنوان مورد مطالعاتی تحقیق درنظر گرفته شده است
۲.

ارائه یک مدل برنامه ریزی ریاضی برای مسئله چیدمان تسهیلات پویا با در نظر گرفتن وسایل حمل کننده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مساله چیدمان تسهیلات پویا شبیه سازی شبکه های عصبی مصنوعی الگوریتم های فراابتکاری چند هدفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 588 تعداد دانلود : 839
هدف مسئله چیدمان تسهیلات پویا، یافتن بهترین چیدمان برای تسهیلات در یک افق زمانی با تعدادی دوره زمانی مشخص است به گونه ای که مجموع هزینه های حمل مواد و جابجایی تسهیلات حداقل گردد. این نوشتار به توسعه یک مدل دو هدفه می پردازد و سعی دارد تا به طور همزمان هزینه انتقال مواد بین تسهیلات و هزینه جابجایی تسهیلات و نیز زمان مورد نیاز برای حمل مواد را کمینه کند. با توجه به احتمالی بودن مشخصات کارکردی حمل کننده ها، مانند زمان انجام عملیات حمل و وجود خرابی، محاسبه زمان مورد نیاز برای حمل مواد با استفاده از روابط تحلیلی امکان پذیر نمی باشد؛ بنابراین این نوشتار از رویکرد شبیه سازی و شبکه های عصبی مصنوعی استفاده می کند. در این رویکرد ابتدا سناریوهای زیادی از ترکیب سطوح مختلف متغیرها ایجاد می شود که هر سناریو نشان دهنده مکان تسهیلات و چگونگی انجام عملیات های حمل در هر دوره است. سپس هر یک از این سناریوها از طریق شبیه سازی کامپیوتری اجرا و نتایج حاصل از شبیه سازی به عنوان متغیر پاسخ در نظر گرفته می شود. در نهایت با استفاده از متغییرهای ورودی و پاسخ، یک شبکه عصبی مصنوعی تربیت می شوند تا بتواند زمان انجام عملیات های حمل را به خوبی براورد کرد. با توجه به که این مساله در درجه پیچیدگی سخت قرار می گیرد، این نوشتار استفاده یک الگوریتم فراابتکاری جدید را برای بهینه سازی مسئله پیشنهاد می دهد و کارایی الگوریتم پیشنهادی را با الگوریتم های موجود در ادبیات مقایسه می کند.
۳.

بهینه سازی تسهیم دانش بر مبنای نظریه بازی: کاربرد برنامه ریزی دوسطحی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تسهیم دانش برنامه ریزی دوسطحی نظریه بازی چارچوب انگیزش - فرصت - توانایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 770 تعداد دانلود : 562
هدف این مقاله ارائه یک مدل بهینه سازی تسهیم دانش بر مبنای نظریه بازی است که تصمیمات سازمان و دانشکاران را بصورت همزمان بهینه سازی کند. بدین منظور از برنامه ریزی دوسطحی استفاده شد. در سطح بالا تصمیمات سازمان در خصوص پاداش و در سطح پایین تصمیمات دانشکار در خصوص زمان و تلاش تخصیص یافته به تسهیم دانش مدلسازی شد. طراحی فرمولاسیون ریاضی رفتار دانشکاران بر اساس ادبیات و در چارچوب انگیزش-فرصت-توانایی انجام شد. مدلسازی دوسطحی ارائه شده نسبت به مدل های قبلی امکان بررسی پارامترهای بیشتری را فراهم می کند و علاوه بر انگیزش به دو عامل دیگر یعنی توانایی و فرصت نیز توجه دارد. همچنین ساختار تابع عایدی بصورت غیرخطی در نظر گرفته شده است و لذا انطباق بیشتری با واقعیت دارد. علاوه بر این، میزان زمان در دسترس به عنوان یک عامل کلیدی در آن آمده است. مدل دوسطحی در نرم افزار GAMS و با سینتکس EMP کدنویسی شد و برای مجموعه ای از داده ها که بصورت تصادفی تولید شدند، با استفاده از الگوریتم بارون حل شد. نتایج نشان می دهد که افزایش میزان کاربردپذیری دانش و ضریب تأثیر مقایسه اجتماعی می تواند منجر به بهبود عملکرد سازمان و صرفه جویی در هزینه های پاداش شود. نادیده گرفتن این دو عامل می تواند منجر به اتخاذ تصمیمات غیربهینه شود. این تحقیق با فراهم نمودن بستری برای در نظر گرفتن پارامترهای بیشتر، به بهبود تصمیمات سازمان در این زمینه کمک می کند. همچنین، بر اساس این تحقیق الگوریتم بارون برای مسائل در اندازه بزرگ نیاز به بهبود دارد و پیشنهاد می شود تحقیقات آتی الگوریتم های کاراتری برای این مسئله ارائه نمایند.
۴.

ارزیابی و تحلیل عملکرد -اهمیت اقدامات زنجیره تأمین لارج در صنایع لبنی (مورد مطالعه: شرکت لبنی کاله)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجیره تأمین اقدامات لارج تحلیل اهمیت - عملکرد صنایع لبنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 69 تعداد دانلود : 662
امروزه یکی از دغدغه های اصلی مدیران علاقمند به استقرار پارادایم های نوین زنجیره تأمین، شناسایی اولویت های بهبود و تعیین نقاط تمرکز برای ارتقای عملکرد پاردایم های نوین زنجیره تأمین است. پژوهش حاضر با مطالعه عمکلرد اقدامات موثر در سه سطح زنجیره -تأمین شرکت کاله (شامل تأمین کننده رده اول، شرکت مرکزی، توزیع کننده رده اول) درصدد است با توسعه یک مدل تصمیم گیری استراتژیک و کاربردی، عوامل کلیدی پارادایم زنجیره تأمین لارج را شناسایی کرده و در واحدهای مورد مطالعه بهبود دهد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که، در شرکت پل بیشترین شکاف در اقدامات تولید به هنگام و کمترین شکاف در توانایی کاهش ریسک های احتمالی وجود دارد. در شرکت کاله بیشترین شکاف در روابط نزدیک و بلندمدت با تأمین کنندگان و کمترین شکاف در توسعه قابلیت رویت در گستره زنجیره تأمین مشاهده می شود. بیشترین شکاف شرکت بانی چاو مربوط به پاسخ گویی سریع به نیازهای مشتریان و کمترین شکاف مربوط به توانایی کاهش ریسک های احتمالی است.
۵.

تأثیر ویژگی های شبکه اجتماعی سازمانی بر عملکرد شغلی با نقش میانجی گری فعالیت های تسهیم دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه اجتماعی سازمانی فعالیتهای تسهیم دانش خودکارآمدی دانش لذت بردن از کمک پیوند متقابل اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 388
پژوهش حاضر تحت عنوان" تأثیر ویژگی های شبکه اجتماعی سازمانی بر عملکرد شغلی با نقش میانجیگری فعالیت های تسهیم دانش" در محدوده زمانی سال1395 در شرکت بیمه ایران تهران انجام شده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر ویژگی های شبکه اجتماعی سازمانی(عوامل فردی شامل: خودکارآمدی دانش ، لذت بردن از کمک و اجتماعی شامل : پیوندهای متقابل اجتماعی ، هنجارهای ارتباط متقابل) بر فعالیت های تسهیم دانش و عملکرد شغلی در سازمان می باشد. نوع تحقیق کاربردی،روش آن توصیفی-پیمایشی و برای گردآوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی(پرسشنامه) استفاده شده است.جامعه این تحقیق 230 نفراز کارکنان ستاد مرکزی شرکت بیمه ایران در شهر تهران که تعداد143 نفر به عنوان نمونه جهت انجام تحقیق از طریق فرمول کوکران انتخاب شده است. داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده اند. برای آزمون فرضیات از روش آنالیز رگرسیون و نرم افزارهای SPSS و LISREL استفاده شده است و متغیرها به روش کمی با استفاده از روش معادلات ساختاری و نیز تحلیل عاملی تاییدی بررسی و سنجیده شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که خودکارآمدی دانش،لذت بردن از کمک، پیوند های متقابل اجتماعی و هنجار ارتباط متقابل اثر مثبتی بر روی فعالیت های تسهیم دانش دارند که به نوبه خود عملکرد شغلی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث افزایش آن می شود و شبکه های اجتماعی سازمانی افراد را قادربه جمع آوری و اشتراک گذاری دانش میکند.
۶.

تعیین درجه سبز بودن محصولات نفتی با استفاده از سیستم استنتاج سلسله مراتبی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجیره تأمین سبز محصول سبز درجه سبز بودن محصولات پایگاه قواعد فازی استنتاج سلسله مراتبی فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 545 تعداد دانلود : 820
پالایشگاه ها از جمله صنایع تبدیلی از ماده اولیه نفت و گاز هستند که در صورت عدم مدیریت صحیح، فرآیند تولید آنها و همچنین محصولات تولید شده توسط این شرکت ها می تواند تاثیرات زیست محیطی بسیار نامطلوبی به همراه داشته باشد. امروزه این شرکت ها تمام تلاش خود را به کار می گیرند تا آسیب های زیست محیطی وارده از طریق محصولات و زنجیره تامین، تولید و توزیع خود را به حداقل برسانند. اولین گام برای مدیریت صحیح تاثیرات زیست محیطی، توجه به شرایط فعلی و ارزیابی صحیح از محصولات تولیدی می باشد. در این مقاله روشی برای ارزیابی درجه سبز بودن محصولات پالایشگاه ها ارائه می شود که برای این منظور ابتدا پارامترهای موثر بر سبز بودن محصول تعیین شده و در ادامه در قالب یک ساختار سلسله مراتبی دسته بندی می شوند. با توجه به عدم امکان تعریف تابعی صریح برای ارزیابی نحوه تاثیر پارامترها در افزایش یا کاهش درجه تطابق محصول با شرایط زیست محیطی، از کنترلرهای فازی استفاده شده و با بکارگیری پایگاه قواعد ممدانی، یک سیستم استنتاج سلسله مراتبی برای تعیین درجه سبز بودن محصولات تولیدی پالایشگاه ها ارائه شده است. کارایی مدل ارائه شده با پیاده سازی آن بر روی تعدادی از محصولات پالایشگاه بندرعباس ارزیابی شده و نتایج بدست آمده عملکرد منطبق بر واقعیت سیستم استنتاج ارائه شده را تایید می کند.
۷.

عوامل موثر بر تصمیمات ساختاری شبکه توزیع و سیاستگذاری مدیریت توزیع در صنعت پخش مواد غذایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت زنجیره تأمین طراحی شبکه توزیع لجستیک تصمیمات استراتژیک صنعت پخش مواد غذایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 857 تعداد دانلود : 242
این پژوهش با هدف شناسایی و تحلیل رابطه بین عوامل مؤثر در طراحی شبکه توزیع (DND) در شرکت های پخش در صنعت مواد غذایی انجام شده است. در این مقاله، طراحی شبکه توزیع به دو حوزه اصلی ساختار استراتژیک شبکه توزیع و سیاست های مدیریت توزیع طبقه بندی شده و تأثیر متغیرهای کلیدی توزیع بر طراحی شبکه توزیع مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی، اکتشافی است و از روش تحقیق کمی استفاده کرده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه 54 شرکت پخش سراسری در صنعت مواد غذایی در ایران است و با استفاده از روش تمام شماری، پرسشنامه ای برای تمامی مدیران عامل و مدیران بازاریابی آن شرکت ها (108 نفر) ارسال شد. در مجموع 92 نفر پرسشنامه های ارسالی را تکمیل کردند که با توجه به معیارهای تعیین شده تنها 81 پرسشنامه قابل استفاده بود، که این میزان استاندارد فرمول کوکران را نیز پوشش می دهد. از روش حداقل مربعات جزئی (PLS) به منظور تحلیل داده ها استفاده شد و نتایج حاکی از این بود که ویژگی های محصول، الزامات خدمات، ویژگی های تقاضا، ویژگی های عرضه و متغیرهای اقتصادی متغیرهای کلیدی هستند که بر طراحی شبکه توزیع تأثیر می گذارد. با توجه به کمبود پژوهش های انجام شده در مورد طراحی شبکه توزیع و بررسی عوامل مؤثر بر شکل دهی ساختار و سیاست های استراتژیک توزیع درکشور، می توان ادعا کرد این مقاله بینش ارزشمندی را برای دانشگاهیان و متخصصان فراهم می کند زیرا در آن مدلی از مؤلفه های مختلف طراحی شبکه توزیع، تصمیم های مربوط به طراحی شبکه توزیع و تحلیل عوامل اصلی تأثیرگذار بر ساختار شبکه توزیع ارائه شده است.
۸.

بهبود یکپارچگی زنجیره تامین برای رسیدن به تولید در کلاس جهانی بااستفاده از تحلیل اهمیت عملکردIPA) )در صنایع لوازم الکترونیک خانگی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجیره تامین یکپارچه تولید درکلاس جهانی مدل معادلات ساختاری تحلیل اهمیت - عملکرد دلفی فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 95 تعداد دانلود : 49
امروزه، سازمانها وصنایع با رقابتی در سطح بین المللی مواجه می باشند. لازمه موفقیت در رقابت جهانی تولید محصولات در کلاس جهانی می باشد که صنایع به منظور تحقق شاخص های تولید در کلاس جهانی ورقابت پذیری وپاسخگویی سریع،نیازمند یکپارچگی بیشتر در سطح سازمان وشرکاء خود در سطح زنجیره تامین می باشند. در این تحقیق معیارهای تولید درکلاس جهانی با استفاده از روش دلفی فازی شناسایی شدند ضمنا ابعاد وشاخص های زنجیره تامین یکپارچه از ادبیات موضوعی استخراج شدند که شامل سه بعد یکپارچگی داخلی، یکپارچگی تامین کنندگان و یکپارچگی مشتریانمی باشد. تحلیل اهمیت عملکرد ((IPAبرای دسته بندی وشناسایی اولویت های بهبود شاخص های زنجیره تامین یکپارچه برای رسیدن به تولید درکلاس جهانی بکارگرفته شد؛جامعه آماری این تحقیقشامل 200نفر از مدیران وسیاست گذاران صنعت لوازم الکترونیک خانگی کشوربودند.با توجه به خروجی های ماتریس اهمیت عملکرد، رتبه بندی نهایی هریک از شاخص ها وراهبردهای بهینه در جهت کمک به مدیران در تخصیص بهینه منابع مشخص شد. نتایج نشان می دهد که دارابودن سیستم خرید پایدار با تامین کنندگان اصلی، داشتن سیستم یکپارچه بین دپارتمان های داخلی، سطح تبادل اطلاعات با تامین کنندگان و دارابودن سیستم های تبادل اطلاعات با مشتریان مهمترین شاخص های بهبود زنجیره تامین یکپارچه برای رسیدن به تولید در کلاس جهانی در این صنعت بودند
۹.

تعیین تعداد بهینه گروه های اقلام موجود در انبار بر اساس آنالیز ABC در چارچوب یک شبکه زنجیره تامین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آنالیز ABC کنترل موجودی بهینه سازی دوهدفه زنجیره تامین سه سطحی روش های ابتکاری و دقیق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 975 تعداد دانلود : 289
طبقه بندی موجودی یکی از تکنیک های مهم در حوزه مدیریت موجودی است. یک روش شناخته شده، روش طبقه بندی بر اساس آنالیزABC است که اقلام موجود در انبار را بر اساس ارزش و اهمیت آنها در طبقات مختلفی قرار می دهد. در این مقاله، یک شبکه زنجیره تامین سه سطحی برای یک مدل بهینه سازی دو هدفه به منظور بهبود کیفیت گروه بندی موجودی بر اساس آنالیزABC ارائه شده است. تابع هدف اول سود خالص اقلام موجود در انبار مرکزی (سطح 2) و تابع هدف دوم نیز سود خالص اقلام موجود در بخش های مختلف (سطح 3) را در شرایط عدم قطعیت بیشینه می کنند. مدل به طور همزمان تعداد گروه های موجودی، سطح خدمات مربوط به هر گروه و اقلام اختصاص داده شده به گروه ها را با توجه به محدودیت ها، کمبود موجودی، در نظر گرفتن هزینه های سفارش دهی و خرید بهینه می کند. به منظور حل مدل ارائه شده از روش های ابتکاری و دقیق از جملهLP-metric و ε-constraint اصلاح شده استفاده شده است. سپس به منظور مقایسه روش های ذکر شده از آزمون فرض آماری استفاده شده و نهایتا با استفاده از روش AHP برترین و کاراترین روش حل انتخاب شده است. نتایج نشان دهنده ی برتری روش ε-constraint بود؛ در ادامه به منظور اعتبارسنجی مدل از یک مجموعه مثال عددی استفاده شده که نشان دهنده ی بهبود و کارایی مدل ارائه شده در کنترل موجودی انبار بوده است.
۱۰.

ارائه مدل چندهدفه مسیریابی در شبکه سیستم های حمل و نقل عمومی چندوجهی درون شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کوتاه ترین مسیر سیستم های حمل ونقل عمومی سیستم های حمل ونقل چندوجهی برنامه ریزی ریاضی چندهدفه الگوریتم مورچگان چندهدفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 778 تعداد دانلود : 950
توسعه انواع سیستم های حمل ونقل عمومی شهری که هر کدام مناطق مختلفی را پوشش می دهند، مسئله انتخاب نوع سیستم حمل ونقل و تعیین مسیر مناسب سفر بین دو ایستگاه مبداء و مقصد مشخص را برای مسافران و استفادهکنندگان سیستمهای حمل ونقل عمومی دشوار کرده است. در شهرهای بزرگ مانند تهران شبکه ای از سیستم های حمل ونقل عمومی موسوم به سیستم های چندوجهی شامل ایستگاه ها به عنوان گره ها و وسایل حمل ونقل عمومی واسط بین دو ایستگاه متوالی به عنوان کمان های آن تشکیل می شود. مسافران پیوسته به دنبال روشی برای یافتن مسیر بهینه در شبکه های حمل ونقل چندوجهی پیچیده می باشند تا با کمترین هزینه و سردرگمی از مبدا مشخص به مقصد مورد نظر خود برسند. در این مقاله، جهت مسیریابی در شبکه های سیستم های حمل ونقل چندوجهی مدلی برنامه ریزی ریاضی چندهدفه با سه تابع هدف توسعه داده شده است. اهداف مدل ارائه شده، حداقل کردن هزینه، زمان سفر و تعداد تغییر نوع وسایل نقلیه می باشد. ضمن بررسی اعتبارسنجی مدل ها با مسائل آزمون، دو الگوریتم دقیق و فراابتکاری (الگوریتم مورچگان) برای حل مدل پیشنهادی توسعه داده شده است. نتایج ارزیابی عملکرد روش های حل نشان می دهد زمان حل مسائل با روش دقیق برای مسائل با بیش از 15 گره غیرکارا است. در حالی که الگوریتم فراابتکاری، مسائل نمونه را با کیفیتی مشابه روش دقیق اما با زمان منطقی ارائه می کند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۷