مطالعات فرهنگی و ارتباطات

مطالعات فرهنگی و ارتباطات

مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال دهم بهار 1393 شماره 34 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

درباره اخراجی ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ستاره زن سینما هدیه تهرانی مطالعات ستارگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 898 تعداد دانلود : 618
سه گانه اخراجی ها پربیننده ترین فیلم تاریخ سینمای ایران تا به امروز است. مردم از این سه گانه استقبال زیادی کردند و این فیلم مورد اقبال فراوان واقع شد. اهالی سینما و صاحب نظران در سایر حوزه ها در مورد این سه گانه اظهارنظرهای متفاوتی کردند؛ برخی آن را تحسین کردند و برخی نیز در مورد آن قضاوت منفی داشتند. و با وجود اینکه تاکنون فیلم های متعددی در مورد دفاع مقدس از سوی فیلم سازان متعدد کشور ساخته شده است اما هیچ کدام از آنها نتوانسته اند به چنین رکوردی در جذب مخاطب دست یابند. این نوشتاراز طریق خوانش سمپتوماتیک این سه گانه در پی بررسی این موضوع خواهد بود که چرا از این فیلم چنین استقبال وسیعی شد و چرا چنین محبوبیت بالایی در میان مخاطبان به دست آورد. این مقاله برای پاسخ به این پرسش از آرا و نظرات ژاک لکان و اسلاوی ژیژک بهره خواهد گرفت و به مطالعه اقتصاد روانی مخاطبانی که از این سه گانه استقبال کردند خواهد پرداخت. ده نمکی با روایت کمیک وقایع تروماتیک تاریخ معاصر، از جنگ و اسارت جوهرزدایی می کند. ازاینرو استقبال گسترده از این سه گانه نشانه میل مفرط جامعه به فراموش کردن دوران جنگ است. بنابراین اگر به تعبیر ژیژک ویژگی بنیادین جامعه پست مدرن جوهرزدایی از وقایع و امور باشد سینمای ده نمکی را باید نمونه اعلای سینمای پست مدرن دفاع مقدس در نظر گرفت.
۲.

نقش سبک زندگی، حیات رابطه ای و کنترل زندگی در رابطه بین موقعیت اجتماعی و رضایت از زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه شناسی سینما سینمای جنگ تحلیل روایت نظریه ی بازتاب نشانه شناسی ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 638 تعداد دانلود : 76
مقاله حاضر به نقش موقعیت اجتماعی در ایجاد رضایت از زندگی می پردازد. براساس مبانی تئوریک، موقعیت اجتماعی افراد و گروه ها که خود از پایگاه اجتماعی اقتصادی، توانایی کنترل بر زندگی و بر قراری حیات رابطه ای و سبک زندگی ناشی از آن شکل می گیرد، می تواند از جمله مبین های رضایت از زندگی در نظر گرفته شود. بدین ترتیب پایگاه اجتماعی، اقتصادی و سبک زندگی انتخابی، بعنوان دو مولفه اصلی شکل دهنده موقعیت اجتماعی افراد، از طریق سازو کارهای واسط حیات رابطه ای و کنترل بر زندگی، با یکدیگر ارتباط برقرار می نمایند. نتیجه این فرآیند در زندگی کنشگران اجتماعی، رضایت آنها از زندگی خواهد بود. در بررسی تجربی سازوکارهای مطرح شده در پیوند بین موقعیت اجتماعی و رضایت از زندگی از روش پیمایش استفاده شده و اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه و مصاحبه با 390 نفر از افراد 18 سال به بالای ساکن تهران بدست آمده است. نتایج نشان داده است که گرچه میزان رضایت از زندگی در بین افراد مورد مطالعه در حد قابل توجهی قرار دارد، اما موقعیت اجتماعی افراد از طریق برقراری ارتباطات اجتماعی مطلوب، کنترل آنها را بر زندگی افزایش داده است و سبک زندگی انتخابی آنها را شکل می بخشد و در نهایت این همه، اندازه رضایت از زندگی آنها را متاثر می سازد.
۳.

مدیریت فر ایند برنامه سازی راد یویی در را د یوی جمهور ی اسلام ی ایران: مدلی برآمده از نظریه مبنایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بحران معنا نظریه مبنایی مصطفی مستور ناتوانی از تاویل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 501 تعداد دانلود : 317
فرایند تولید برنامه در رادیو از طرح ایده برنامه تا پخش و ارزیابی آن را شامل می شود. برنامه ساز رادیو در عبور از مراحل مختلف این فرایند با موانعی روبرو است که برنامه سازی را دشوار کرده و عدم تحقق اهداف برنامه رادیویی را باعث می شود. تحقیق حاضر با هدف شناسایی موانع، مشکلات و آسیب های پیش روی برنامه ساز در تولید برنامه رادیویی، به بررسی این فرایند از مرحله طرح ایده تا پخش و ارزیابی آن در رادیوی جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. روش تحقیق در این بررسی، گراندد تئوری (نظریه داده بنیاد) است و روش گردآوری داده ها مصاحبه های عمیق با خبرگان و مدیران حوزه برنامه سازی در رادیوی جمهوری اسلامی ایران بوده و نمونه گیری به روش گلوله برفی انجام شده است. نتایج حاصله در قالب مدل مکانیزم های مدیریت فرایند تولید برنامه های رادیویی ارائه شده است.
۴.

نقش فرهنگ جنسیتی درتعاملات اجتماعی زنان پس از طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پی یر بوردیو سرمایه دانشگاهی سرمایه فرهنگی سلیقه زیباشناختی سلیقه مشروع هنر مشروع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 355 تعداد دانلود : 450
زنان مطلقه، یکی از آسیب پذیرترین اقشار جامعه محسوب می شوند. آنچه که آنان را به افرادی آسیب پذیر تبدیل می کند، نه تنها تأثیرپذیری از ابعاد منفی طلاق بلکه نگاه تبعیض آمیز جنسیتی در قبال وضعیت آنان پس از طلاق است. از این رو پژوهش حاضر با اتخاذ رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای و با کاربست تکنیک مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با 18 زن مطلقه تهرانی که بیش از یک سال از طلاق شان سپری شده است به بررسی موانع فرهنگ جنسیتی در تعاملات اجتماعی زنان پس از طلاق و نیز استراتژی های آنان برای مقابله با این موانع و در نهایت پیامدهای این مسئله در زندگی زنان مطلقه پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد، فرهنگ جنسیتی تبعیض آمیز به شیوه های گوناگونی منجر به تشدید موانع و فشارها بر زنان مطلقه و تعاملات اجتماعی آنان می گردد. موانعی که سازگاری آنان با زندگی پس از طلاق را با چالش هایی جدی مواجه می نماید. این موانع شامل مواردی چون مقصرانگاری زنان، تحدید فرصت های ازدواجی آنان، نگاه شیء واره به زنان مطلقه و محدودیت در اشتغال و مکان یابی جدید آنان است. از سویی زنان برای مقابله با این موانع از استراتژی های گوناگونی چون پنهان سازی طلاق، تلاش برای ارتقاء اجتماعی در سایر زمینه ها، ازدواج مجدد و ورود به روابط جدید، گزینش شبکه های تعاملی همگرا و دوری جستن از شبکه های غیرهمگرا استفاده می کنند. این در حالی است که اعمال چنین نگرش های تبعیض آمیزی می تواند منجر به ایجاد پیامدهایی چون کاهش مشارکت اجتماعی و تنزل سرمایه اجتماعی زنان، کاهش کیفیت زندگی آنها، افزایش احساس ناامنی اجتماعی، افزایش احساس محرومیت نسبی، داغ ننگ، طرد اجتماعی و نیز افزایش احتمال درگیری با انحرافات اخلاقی و سایر آسیب های اجتماعی برای زنان مطلقه باشد. تأثیرات منفی و مخربی که نه تنها زنان مطلقه را درگیر خود می سازد بلکه فرزندان، خانواده، اطرافیان و در نهایت کل جامعه و نهاد خانواده را درگیر و تضعیف خواهد نمود.
۵.

فرهنگ و خشونت: تجربه زیسته زنان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ ایرانی فالنامه تحلیل گفتمان مجلات خانواده مجله «خانواده سبز»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 452
خشونت انسان ها علیه یکدیگر همواره در طول تاریخ ، با شدت و ضعف های متفاوت وجود داشته است. برتری قدرت فیزیکی مردان گاه مجوزی بود برای اعمال خشونت برخی از آنها علیه برخی زنان. تحول و تطور خانواده و همچنین جایگاه زنان در جامعه با توجه به تغییر شرایط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی از عوامل نوسان این خشونت بوده اند. در مجموع عامل فرهنگی مهمترین عامل بوده و هرجا فرهنگ خشونت را تجویز کرده یا در برابر آن سکوت کرده اعمال خشونت بیشتر مشاهده شده است. برداشت های نادرست از دین، مرد سالاری، قوانین تبعیض آمیز و ... همه و همه در تشدید خشونت موثر بوده اند.از این نظر زنان تهرانی از حوزه خشونت و تجربه آن مستثنی نبوده اند. برخلاف انتظار، زنان تهرانی خشونت را بیش از زنان دیگر استان ها تجربه کرده اند (طباطبائی و دیگران،179:1383).البته این تجربه بیشتر می تواند به علت تلقی متفاوت زنان از خشونت باشد. به این معنی که ممکن است خشونت رفتاری و کلامی در نظر زنان تهرانی خشونت تلقی شود، اما از نظر زنان دیگر استان ها ، خشونت فیزیکی خشونت تلقی نشود و آنها مراحل شدید خشونت را اظهار کنند و از اشکال ملایم آن چشم بپوشند.در این مقاله به چند نوشته و کتاب درباره موضوع « خشونت علیه زنان» اشاره و نهایتا یافته های پژوهش پیمایشی در تهران به طور خلاصه آورده شده و میزان تجربه زنان در حوزه خشونت و میزان آن در دوره های مختلف زندگی و اشکال متفاوت خشونت بررسی شده اند.
۶.

جرم و جرم شناسی در سینمای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازی های رایانه ای هستی شناسی اسلام نشانگان ایدئولوژیک گفتمان پسااستعماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 54
جرم شناسان بر این باورند که فیلم های سینمایی منبع فرهنگی مهمی برای درک ماهیت و علل انحرافات اجتماعی و جرم هستند و تبین های ویژه ای از جرم را مورد تأیید قرار می دهند و مباحث ملی و بین المللی درباره علل جرم را برای بینندگان به نمایش می گذارند. هدف این پژوهش، بررسی چگونگی تبیین جرم در فیلم های سینمایی ایرانی بوده است. برای نیل به این هدف، هشت فیلم جنایی ایرانی ساخته شده بین سال های 1377 تا 1384 با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که فیلم های ایرانی مورد بررسی برای تبیین جرم سه نظریه روانشناختی، جامعه شناختی و کنش عقلانی را بازنمایی نموده اند.
۷.

آگهی با ماسک گزارش: ریرتاژ - آگهی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: : اخراجی ها ده نمکی جوهرزدایی انحراف گفتمان دانشگاه احساس گناه هویت یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 982 تعداد دانلود : 812
روزنامه نگاری در ذات خود شغلی اخلاقی است. از روزنامه نگاران انتظار می رود که از نیازهای شخصی خود برای منافع عمومی بگذرند. به همین دلیل اخلاق روزنامه نگاری یکی از پیچیده ترین اخلاق های حرفه ای به شمار می رود. این پژوهش به یک روند غیر اخلاقی در روزنامه نگاری ایرانی است که بر مبنای آن شرکت های بزرگ روزنامه نگاران را به استخدام دوباره در می آورند و آنها را وا می دارند در قالب گزارش های -ظاهرا- بی طرفانه تبلیغات کالاها و خدمات آنها را منتشر کنند. نمونه ها به صورت هدفمند انتخاب شدند و پژوهشگران به صورت نامحسوس (و در چند مورد با اطلاع دادن به آنها در مورد اهداف مصاحبه) با آنها مصاحبه کردند. نتایج نشان می دهد که این روش در ایران رایج است اما روش هایی که برای پرداخت انجام می شود آنچنان پیچیده است که پیگیری آن را دشوار می کند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۲