مطالعات فرهنگی و ارتباطات

مطالعات فرهنگی و ارتباطات

مطالعات فرهنگی و ارتباطات 1384 شماره 2 و 3

مقالات

۱.

تحلیل جامعه شناختی رابطه اینترنت و اعتیاد به مواد مخدر با اتکا بر شبکه ارتباطات کامپیوتر واسط

نویسنده:

کلید واژه ها: اینترنت اعتیاد به مواد مخدر سوء مصرف مواد مخدر کنش متقابل نمادین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی
تعداد بازدید : 623
مطلبی که در پی می آید با هدف ارایه یک دسته مفروضات نظری پیرامون وجود رابطه احتمالی میان اینترنت و اعتیاد به مواد مخدر است. اینکه ویژگی ‏ها و توانمندی های اینترنت تا چه میزان ابتلا به مواد مخدر را در پی دارد و یا بر عکس تا چه میزان می تواند در پیشگیری یا کاهش ابتلا به مواد مخدر ‏موثر باشد؟ اینکه آیا محتوای درونی اینترنت در این امر موثر است و یا تاثیراتی که این ابزار دیجیتالی ویژه از حیت سخت افزاری می تواند در ساختار ‏زندگی روزمره کاربر بگذارد عامل اصلی در این ارتباط است؟ اینها سوالاتی است که ما بدون اینکه وارد تحقیقی میدانی شده باشیم، تلاش می کنیم حتی الامکان با ارایه دو فرضیه پاسخ هایی مفروض به آن بدهیم. بدیهی ‏است، اعتبار پاسخ های فوق را می توان از طریق کارهایی میدانی که در آینده صورت خواهد گرفت سنجش و ارزیابی کرد.‏
۲.

پیشنهاد برای کمک به حل مساله اعتیاد به مواد مخدر با اتکا بر شبکه ارتباطات کامپیوتر واسط‎

نویسنده:

کلید واژه ها: اینترنت پیوند اجتماعی حمایت اجتماعی تحلیل شبکه اجتماعی ارتباطات کامپیوتر واسط اعتیاد، مواد مخدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 340
در این مقاله ابتدا کارکرد حمایتی پیوندهای قوی و ضعیف اجتماعی در قبال انواع فشارهای روانی - اجتماعی از دیدگاه تحلیل شبکه اجتماعی طرح می ‏شود و سپس رابطه آن با اعتیاد به مواد مخدر (و پاک شدن و به ویژه پاک ماندن فرد معتاد) مورد بررسی قرار می گیرد. آنگاه ضمن مقایسه شبکه تعامل ‏های رو در روی اجتماعی با شبکه ارتباطات کامپیوتر واسط، مزایای پیدایی و گسترش شبکه اخیر برای برخورداری مطلوب و مناسب از خدمات حمایتی ‏شبکه روابط اجتماعی در پیوند زدن افراد ورای محدودیت ها و موانع معمول زمانی، مکانی و فضایی، نه تنها به عنوان عامل مکمل بلکه به عنوان ‏عامل موجده برشمرده می شود. در انتها نیز طرحی عملی برای ایجاد شبکه ارتباطات کامپیوتر در سطح کشور به منظور پیشگیری از اعتیاد به مواد ‏مخدر، درمان معتاد و پاکداشت فرد پاک شده ارایه می شود.‏
۳.

قمار بازی اینترنتی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 829
این مقاله درباره قماربازی اینترنتی است. قماربازی اینترنتی هر نوع فعالیتی است که از طریق اینترنت صورت می گیرد و شامل نوعی شرکت در قرعه، ‏شرط بندی یا انجام فعالیتی مبتنی بر بخت و اقبال با هدف رسیدن به پول، جایزه، یا نوعی امتیاز است. طبق نتایج این مقاله قماربازی اینترنتی می تواند ‏مشکلاتی مثل اتلاف وقت و هزینه، کم کاری و کاهش تولید، و سهولت پول شویی را در پی داشته باشد.‏
۴.

مسائل اجتماعی زنان در اینترنت

نویسنده:

کلید واژه ها: اینترنت حقوق زنان آزار و اذیت زنان جرایم اینترنتی مزاحمت های اینترنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 508
در این مقاله به مقایسه جهان واقعی و جهان مجازی می پردازیم و مسایل اجتماعی زنان را در جامعه مجازی، با تاکید بر اینترنت مورد بررسی قرار می ‏دهیم. از میان مسایل اجتماعی زنان نیز به طور خاص به بررسی مشکلات امنیتی زنان در مواجهه با اینترنت می پردازیم. اگر چه این موضوع ممکن ‏است هنوز در ایران خیلی مساله مهمی به حساب نیاید ولی روند رو به رشد آن در جهان نشان می دهد که لازم است به آن توجه شود. به طور کلی، هدف ‏این بررسی مقاله بررسی انواع جرایم اینترنتی در رابطه با زنان و ارایه یک نوع شناسی از این جرایم است.‏
۵.

نگاهی جرم شناسانه بر جرایم، امنیت و کنترل در اینترنت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی
تعداد بازدید : 147
این مقاله می کوشد تا به بررسی جرایم اینترنتی از دیدگاهی جرم شناسانه بپردازد. سپس، به اقدامات انجام شده برای مبارزه با چنین جرایمی در سطح جهان ‏اشاره می کند و نارسایی ها و چالش های حقوقی، اخلاقی و اجتماعی مبارزه با چنین جرایمی را بر می شمارد.‏
۶.

دو فضایی شدن شهر؛شهر مجازی ضرورت بنیادین برای کلان شهرهای ایران

نویسنده:

کلید واژه ها: جهانی شدن شهر دولت الکترونیک فضای مجازی شهر مجازی حکومت الکترونیک برنامه ریزی الکترونیکی دو فضایی شدن شهر ‏تکنولوژی نوین ارتباطی و اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 964
مقاله حاضر به شهر مجازی به عنوان شکل جدیدی از حیات شهری که می تواند در کنار و به موازات شهر واقعی شکل بگیرد، می پردازد. شهر مجازی ‏نه تنها ظرفیت های شهر واقعی را گسترش می دهد، بلکه به حد برخی از مشکلات زندگی در شهرهای واقعی، نظیر ترافیک، کمک قابل توجهی می کند. ‏از دیگر سو، مقاله به این نکته اشاره می کند که شکل گیری دولت/حکومت الکترونیک بدون شکل گیری شهر مجازی اگر ناممکن نباشد، حداقل دشوار ‏خواهد بود.‏
۷.

نوع شناسی و باز تعریف آسیب های اینترنتی و تغییرات هویتی در ایران

کلید واژه ها: عقلانیت سیاسی تفاوت نسلی دولت مجازی واقعیت انگاری واقعیت سازی نوع شناسی جدید آسیب شناسی جدید تغییر هویت ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 444
این مقاله با ارایه دیدی اکتشافی - پژوهشی آسیب های اینترنتی را با استفاده از تجربه های کاربران محیط مجازی و همچنین با رجوع به معیارهای ‏اجتماعی ایران مفهوم سازی می کند تا در نتیجه به تعریف جدیدی از آسیب های اجتماعی - اینترنتی برسد. سپس مقاله سعی می کند تا بر اساس این تعریف ‏انواع آسیب های اجتماعی نوین را بر اساس ارتباط و عدم ارتباط تجربی و مفهومی با سایت های اینترنتی دسته بندی و شناسایی شوند. در نهایت این مقاله ‏تغییرات هویتی نسل های جدید ایران را به مثابه متغیر وابسته به تعدد مراجعه به دنیای مجازی مورد مطالعه نظری قرار خواهد داد تا یک مجموعه نظری ‏قابل استفاده برای مطالعه آسیب های اینترنتی فراهم آید.‏
۸.

اینترنت و سوء مصرف مواد( مخدر)

کلید واژه ها: اینترنت سو مصرف مواد مخدر جرم های اینترنتی پیشگیری از سو مصرف مواد مخدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 828
امروزه جهانی شدن و فن آوری های نوین - از جمله اینترنت - ارتکاب جرایم مرتبط با مواد (مخدر) را به تسهیل کرده است. اگر چه، مجرمانی که از ‏فضای رایانه ای و اینترنتی برای اهدف سودجویانه خود استفاده می کنند، به طور عمده بر سو استفاده جنسی از کودکان و جرایم اقتصادی نظیر ‏کلاهبرداری متمرکز شده اند. لیکن، نشانه هایی دال بر این که از فن آوری های نوین به طور فزاینده ای برای عملیات تولید، توزیع و قاچاق مواد (مخدر) ‏استفاده می گردد، نیز دیده می شود. گزارش های سازمان ملل متحد نشان دهنده این است که تعداد بسیار زیادی از وب سایت ها در سراسر جهان وجود دارد ‏که از آنها به منظور فروش مواد غیر قانونی - از حشیش گرفته تا هرویین، اکستسی و کوکایین - استفاده می شود. به این منظور دلالان مواد (مخدر) از ‏گپ خانه های خصوصی (چت روم های خصوصی) در وب سایت ها استفاده می کنند.‏
۹.

آنومی اجتماعی در اجتماعات مجازی

نویسنده:

کلید واژه ها: فضای مجازی هنجارهای اجتماعی آنومی اجتماعی اجتماعات مجازی نظم اجتماعی در فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 662
این مقاله می کوشد به بررسی آنومی اجتماعی در اجتماعات مجازی اینترنت بپردازد. با توجه به گسترش روزافزون اینترنت و شکل گیری اجتماعات ‏مجازی در آن، این مساله پیش می آید که آیا اینترنت محیطی از نظر هنجاری آنومیک است، و یا می توان از نوعی نظم اجتماعی غیر قابل رویت که بر ‏اساس هنجارهای اجتماعی در فضای مجازی است، سخن گفت.‏
۱۰.

تلویزیون عامل تغییر یا آسیب آفرینی فرهنگی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 690
هدف اصلی مقاله حاضر بررسی نحوه و میزان اثرگذاری تلویزیون بر مراسم عزداری و در نتیجه تغییر فرهنگ یا آسیب آفرینی در آن است. با توجه به ‏هدف یاد شده پرسش های اصلی مقاله عبارت هستند از: رسانه ای چون تلویزیون در ایران چگونه و در چه سطحی فرهنگ جامعه را تحت تاثیر قرار داده ‏است؟ آیا تاکید بر وجه مراسمی در برنامه ها موجب نشده است تا فرهنگ ساختار نمایشی بیابد؟ به عبارت دیگر، آیا رسانه موجب نشده است تا فرم مراسم ‏زیبا و نمایش گونه گردد و در مقابل توجه کمتری به معنای مراسم دینی از طرف مخاطبان صورت پذیرد.‏
۱۱.

بررسی تاثیر دینداری بر رفتارهای جمع گرایانه از منظر انتخاب عقلانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 169
این مقاله به بررسی تاثیر دینداری بر رفتارهای جمع گرایانه در موقعیت های دوراهی اجتماعی می پردازد. یکی از عوامل موثر بر رفتار افراد در ‏موقعیت های دوراهی اجتماعی، دینداری است، که در این مقاله با استفاده از منظر انتخاب عقلانی، تلاش شده تا تاثیر دینداری بر رفتارهای جمع گرایانه ‏افراد بررسی شود. دو متغیر مستقل تحقیق، «دینداری»، «رفتار همیارانه مبتنی بر دین» بود. نتایج تحقیق نشان داد که رابطه دینداری با رفتارهای همیارانه ‏در موقعیت های دوراهی اجتماعی، و نیز رابطه رفتارهای همیارانه مبتنی بر دین با رفتارهای همیارانه در موقعیت های دوراهی اجتماعی معنی دار ‏است، و افزایش میزان دینداری باعث افزایش میزان رفتارهای همیارانه در دوراهی های اجتماعی می شود.‏
۱۲.

بررسی نحوه استفاده رسانه های بیگانه، از مسائل زنان برای تغییرات فرهنگی در ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 320
مقاله حاضر می کوشد نشان دهد که رسانه های غربی چگونه با ترویج نوعی فمینیسم عربی سعی در ایجاد تغییرات فرهنگی در جامعه ایران دارند. ‏الگوهای فرهنگی ترویج شده توسط این رسانه ها با الگوهای فرهنگی اسلام جامعه ایران در تضاد است و نوعی بی نظمی فرهنگی را پدید می آورد.‏
۱۳.

معضله هویت، فرهنگ و جهانی شدن

نویسنده:

کلید واژه ها: هویت فرهنگ جهانی شدن غربی شدن نظریه متاخر جهانی شدن امپریالیزم فرهنگی اقتصاد سیاسی فرهنگ امریکایی شدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 786
این مقاله به بررسی مفهوم هویت و فرهنگ در نظریه متاخر جهانی شدن که نوعی نظریه «ارتدوکسی جدید» درباره مدرنیته است، می پردازد. اگر چه ‏نظریه «ارتدروکسی جدید» فرهنگ و مدرنیته می کوشد از ضعف های نظریه امپریالیزم فرهنگی اجتناب کند، با این حال نه تنها از نقش عوامل اقتصادی ‏و در تاثیر جهانی شدن بر فرهنگ غفلت می ورزد، بلکه آگاهانه آن را به بهانه تقلیل گرایی نقد می کند. اقتصاد سیاسی تولید و مصرف کالاهای فرهنگی ‏در سطح جهانی نشان می دهد که یا جهانی شدن معنای روشنی ندارد، یا به معنای جهانی سازی امریکایی شدن و غربی شدن خواهد بود. از این رو، نظریه ‏ارتدوکسی جدید نمی تواند به خوبی از عهده تبیین رابطه فرهنگ و هویت با توجه به واقعیات جهانی برآید.‏
۱۴.

شخصیت داستانی و گفتمان فرهنگی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 675
هدف از مقاله حاضر بررسی رابطه بین تصویر ترسیم شده از شخصیت های داستانی در یک متن روایی و گفتمان فرهنگی آن روایت است. شخصیت های ‏داستانی از طریق انتساب مشخصه هایی اجتماعی، فیزیکی و اخلاقی به وسیله یک متن معرفی می شوند. به عبارت دیگر مجموع توصیفات یک متن ‏درباره شخصیت های داستانی باعث شکل گیری تصویری از آنان در ذهن خواننده می شود که به نظر نویسنده این تصویر را می توان به مثابه یکی از ‏غلیظ ترین نمودهای گفتمان فرهنگی یک روایت تحلیل کرد.‏
۱۵.

فرد گرای و جمع گرایی ایرانیان از دید سیاحان خارجی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 275
این مقاله به بررسی فردگرایی ایرانیان که در سفرنامه های سیاحان خارجی به ایران منعکس شده است، می پردازد و می کوشد به این پرسش پاسخ می ‏دهد که فردگرایی مورد نظر آیا خودخواهانه است یا نه. یافته های تحقیق نشان می دهد که ایرانیان در عرصه های خانوادگی و دینی جمع گرا و در عرصه ‏سیاست و حکومت فردگرا بوده اند.‏
۱۶.

پیشنهاد برای کمک به حل مسئله اعتیاد به مواد مخدر

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۲