رابطه وجدان تحصیلی با فرسودگی تحصیلی: نقش واسطه گری اهداف پیشرفت (مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

چکیده

مقدمه: فرسودگی تحصیلی دانشجویان با کاهش عملکرد تحصیلی همراه است به همین دلیل شناسایی عوامل تاثیرگذار بر آن مورد توجه متخصصان و صاحب نظران قرار دارد. وجدان تحصیلی یکی از این عوامل است که اخیرا نقش آن در زمینه های مختلف تحصیلی،اجتماعی و شغلی مورد توجه قرار گرفته است.وجدان تحصیلی رفتارها و اهداف فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و پیامدهای متعددی به لحاظ فردی و جمعی به بار می آورد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه وجدان تحصیلی با فرسودگی تحصیلی باواسطه گری اهداف پیشرفت در دانشجویان دانشگاه شیراز بود. روش: پژوهش از نوع همبستگی با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری که برای اجرای آن تعداد ۲۵۰ نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز در سال تحصیلی97-96 به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و به پرسشنامه وجدان تحصیلی، مقیاس فرسودگی تحصیلی و اهداف پیشرفت تحصیلی پاسخ دادند. داده های جمع آوری با روش تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزار AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای بررسی نقش واسطه گری اهداف پیشرفت از دستور بوت استراپ استفاده شد. یافته ها: براساس یافته ها وجدان تحصیلی دارای تاثیر مثبت بر اهداف پیشرفت (عملکرد گرایشی، تسلط گرایشی، عملکرد اجتنابی و تسلط اجتنابی) و تاثیر منفی مستقیم بر فرسودگی تحصیلی (0/30-= β و0 / 0001 = P )بود. همچنین، اهداف عملکرد گرایشی و تسلط گرایشی دارای تاثیر منفی و هدف عملکرد اجتنابی دارای تاثیر مثبت بر فرسودگی تحصیلی بودند و به جز هدف تسلط اجتنابی، سایر اهداف پیشرفت توانستند در بین وجدان تحصیلی و فرسودگی تحصیلی نقش واسطه گری ایفا نمایند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد وجدان تحصیلی به طور مستقیم و با افزایش دو جهت گیری هدف تسلط گرایشی و عملکرد گرایشی می تواند فرسودگی تحصیلی را کاهش دهد. با این حال، وجدان تحصیلی می تواند با افزایش هدف عملکرد اجتنابی به افزایش فرسودگی تحصیلی بیانجامد. این یافته ها بیانگر اهمیت وجدان تحصیلی به عنوان یکی از مؤلفه های مهم در اهداف پیشرفت تحصیلی و نشانگر تاثیر سازنده ی آن در کاهش فرسودگی تحصیلی از راه اهداف گرایشی (از نوع عملکردی و نوع تسلطی) است.