مطالب مرتبط با کلیدواژه

پساساختارگرایی


۱.

تبیین و تحلیل تعلیم و تربیت از منظر پساساختار گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی ۱۳۸۷ شماره ۱ و ۲

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی پساساختارگرایی ساختارشکنی تمرکز زدایی نفی حقیقت مطلق فراروایتها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹۵ تعداد دانلود : ۱۶۶۵
"پساساختارگرایی به عنوان شاخه ای از پست مدرنیسم ویژگیهایی چون ساختار شکنی، نفی فرا روایتها، انکار حقایق مطلق، تمرکز زبان و فرهنگ، کثرت گرایی، تمرکز زدایی از عقل و عقلانیت ونفی بازنمایی را دارد. تبیین و تحلیل ویژگی های مذکور و بیان دلالتهای این نظریه برای عناصر و اجزای فرایند تعلیم و تربیت از جمله اهداف تدوین این مقاله است. با مطالعات انجام شده درباره نسبت ویژگی های پسا ساختار گرایی با تعلیم و تربیت این نتیجه حاصل شده است که پسا ساختار گرایی دلالتها و پیامدهایی، از جمله تاکید بر تفکر انتقادی، بهبود فرهنگ عمومی، تدارک زمینه هایی برای مطالعات فرهنگی و اجتماعی، نفی معیارهای استاندارد برای ارزیابی های تربیتی، تردید در اهداف تربیتی از پیش تدارک شده را برای تعلیم و تربیت دربردارد. یکی از رسالتهای تدوین این مقاله، تحلیل و تبیین نتایج کاربرد نظریه پساساختار گرایی در تعلیم و تربیت است. "
۲.

پساساختار گرایی و عرفان حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی ۱۳۸۸ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: پساساختارگرایی ساختارشکنی مرگ مولف نویسنده گرا افق انتظار

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه قاره ای ساختارگرایی و پساساختارگرایی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی مکتب های ادبی
تعداد بازدید : ۱۹۲۳
هدف مقاله پیش رو آن است که نشان دهد چگونه مکتب پساساختارگرایی، از تعیین معنای نهایی برای متن امتناع می ورزد. در این راستا، نخست با اشاره به بخشی از ویژگی های متنی چون غزلیات حافظ، به تبیین این مطلب پرداخته می شود که از منظر نقد پساساختارگرایی، نمی توان معنای غزل حافظ را تنها در انحصار تحلیل عرفانی نگاه داشت. از این رو، برای رسیدن به فهم متن، باید خود را از بند قصد مولف رهانید و با تکیه بر متن و افق انتظار خواننده، معنی را آفرید. نقد پساساختارگرایی با تکیه بر عدم قطعیت رابطه بین دال و مدلول و بازی بی پایان دلالت ها در زبان و نیز به واسطه ویژگی های خاص زبان ادبی، مانند ابهام و معما و ماهیت استعاری و مجازی آن و استفاده از قواعد ساختارشکنی، نشان می دهد که چگونه دال ها می توانند در یک روند دلالتی بی انتها ادامه داشته باشند. این نوشتار در پایان پیشنهاد می کند که برای تفسیر و تاویل متنی گشوده چون حافظ نیاز به خواننده ای است که واقف بر نظام و مناسبات نشانگان متن باشد، از روند ساختارشکنی آگاه باشد و نیز بداند که چگونه می توان معنا را افزایش داد و از حصار یک معنای قطعی و نهایی گریخت.
۳.

ژرف‌ساخت اسطوره‌ای رمان رود راوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادب پژوهی ۱۳۸۸ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: پساساختارگرایی ژرف ساخت تکرار شخصی?ت براندازی زمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۱۹۰
رود راوی مفصل‌ترین اثر خسروی، و حاوی تمام مهارتهای اوست. اهمیتی که خسروی برای کلمه و کتابت قائل است و سبک پسامدرنی که به کمک کلمه ایجاد می‌کند سبب شده این رمان، ساختار روایتی پیچیده بیابد. برای دریافت اسباب این پیچیدگی و فهم و تحلیل متن، از روش پساساختاری رولان بارت استفاده کرده‌ایم. ژرف‌ساخت داستان، براندازی یا بی‌اعتبار کردن زمان است. نویسنده این اندیشه را در موضوعات و حوادثی چون تسعیر، تسلیب و ترمیم، و حلول و تکرار شخصیتها قرار داده، و در قالب کلمه و مکتوب بازآفریده است. نویسنده از هر عنصری برای تبیین اندیشة مقابله با زمان استفاده کرده است چنانکه ترتیب پی‌رفتها، ناهماهنگی زمان روایت با داستان، و زمان پریشی را نشان می‌دهد.
۴.

ترامتنیت مطالعه روابط یک متن با دیگر متن‏ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۶ شماره ۵۶

کلیدواژه‌ها: ساختارگرایی پساساختارگرایی ترامتنیت میان متنیت ژنت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها گفتمان انتقادی
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی بینامتنیت
تعداد بازدید : ۱۲۴۰۳ تعداد دانلود : ۷۱۵۰
ارتباط یک متن با متن‏های دیگر از موضوعات مهمی است که با ساختارگرایی و پساساختارگرایی مورد توجه پژوهشگرانی چون کریستوا، بارت، ریفاتر، ژنت و... قرار گرفته است. ژولیا کریستوا نخستین بار در دهه 1960 اصطلاح بینامتنیت (Intertextualite) را برای هر نوع ارتباط میان متن‏های گوناگون مطرح کرد. پس از آن ژرار ژنت با گسترش دامنه مطالعاتی کریستوا هر نوع رابطه میان یک متن با متن‏های دیگر یا غیر خود را با واژه جدید ترامتنیت (Transtextualite) نام‏گذاری نمود و آن را به پنج دسته تقسیم کرد که بینامتنیت یکی از اقسام آن محسوب می‏شود. اقسام دیگر ترامتنیت عبارتند از: سرمتنیت ((Arcitextualite، پیرامتنیت ((Paratextualite، فرامتنیت ((Metatextualite و بیش متنیت (Hypertextualite) که هریک تقسیم‏بندی‏های دیگری را شامل می‏شود. از این میان بینامتنیت و بیش‏متنیت به رابطه میان دو متن هنری یا می‏پردازد و سایر اقسام ترامتنیت به رابطه میان یک متن و شبه متن‏های مرتبط با آن توجه دارد. به عبارتی پیرامتنیت به رابطه میان یک متن و پیرامتن‏های پیوسته و گسسته آن اشاره دارد. فرامتن رابطه تفسیری یک متن نسبت به متن دیگر مورد توجه قرار می‏دهد و سرمتنیت به رابطه میان یک متن و گونه ای که به آن تعلق دارد می‏پردازد. در این مجال کوشش می‏شود به چگونگی روابط میان متنی از نظر ژنت به تفصیل پرداخته شود.
۵.

پساساختارگرایی و روش

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی(حوزه و دانشگاه) ۱۳۸۶ شماره۵۰

کلیدواژه‌ها: روش‌شناسی ساختارگرایی نظریه انتقادی پساساختارگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲۷ تعداد دانلود : ۲۳۸۷
علوم انسانی و اجتماعی در عصر حاضر در معرض بحران‌های بنیادینی قرار گرفته‌اند، میل رسیدن به روش و نظریه واحد در علوم انسانی و اجتماعی فروکش کرده و رویکردهای پساساختارگرا برای یافتن و بهره جستن از روش‌های جدید تحقیق غلبه یافته است. این رویکرد جدید با پیشنهاد روش‌شناسی‌های متعدد و متنوع، نوعی آشفتگی روش‌شناختی را به همراه آورده و با طرح ایده مواجهه با موضوع شناخت از طریق سنت‌های فرهنگی و زبانی، باب هر گونه رویارویی مستقیم با جهان را بسته و تمام دانش انسان را گرانبار از نظریه و ارزش معرفی کرده است.در این مقاله پس از شرح مختصر رویکرد ساختارگرایی، انتقادهای وارد بر آن بیان شده است. همچنین ضمن تشریح رویکرد پسا‌ساختارگرایی و بیان وجوه شباهت و تفاوت آن با ساختارگرایی، جایگاه روش در این رویکرد مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
۶.

شعر حافظ، واحه آزادی و آفرینش

نویسنده:
منبع: ادیان و عرفان سال ششم بهار ۱۳۸۹ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: پساساختارگرایی نویسنده گرا افق انتظار مرگ مؤلف تمایز differance

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی عرفان ادبی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات بررسی مفاهیم عرفانی و اصطلاحات تصوف در ادبیات
تعداد بازدید : ۱۵۶۹ تعداد دانلود : ۸۹۴
هدف مقاله حاضر آن است که نشان دهد، چگونه مکتب پساساختارگرایی، از تعیین معنای نهایی برای متن امتناع می ورزد. در این راستا، نخست با اشاره، به بخشی از ویژگی های متنی چون غزلیات حافظ به تبیین این مطلب پرداخته می شود که از منظر نقد پساساختار گرایی، نمی توان معنای غزل حافظ را تنها در انحصار تحلیل عرفانی نگاه داشت از این رو برای رسیدن به فهم متن، نخست باید خود را از بند قصد مؤلف رهانید و با تکیه بر متن و افق انتظار خواننده، معنی را آفرید. نقد پساساختارگرایی با تکیه بر عدم قطعیت رابطه بین دال و مدلول و بازی بی پایان دلالت ها در زبان و نیز به واسطه ویژگی های خاص زبان ادبی از جمله ابهام و معما و ماهیت استعاری و مجازی آن و استفاده از قواعد ساختار شکنی نشان می دهد که چگونه دال ها می توانند در یک روند دلالتی بی انتها ادامه داشته باشد. در پایان پیشنهاد می کند که برای تفسیر و تاویل متنی گشوده چون حافظ نیاز به خواننده ای است که واقف بر نظام و مناسبات نشانگان متن باشد، از پروسه ساختار شکنی آگاه باشد و نیز بداند که چگونه می توان معنا را افزایش داد و از حصار یک معنا قطعی و نهایی گریخت.
۷.

بررسی تطبیقی طرحواره اسلامی عمل با انسان شناسی (پسا) ساختارگرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت سال بیست و پنجم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۲ (پیاپی ۹۸)

کلیدواژه‌ها: اسلام شناخت عمل ساختارگرایی اراده پساساختارگرایی گرایش

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی تاریخچه و مکاتب آراء تربیتی مکاتب فلسفی مکاتب شرق و اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین
تعداد بازدید : ۲۲۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۷۶
انسان به منزله عامل در اندیشه اسلامی، بیانگر آن است که انسانها را می توان منشاء اعمالشان در نظر گرفت . در این دیدگاه، مبانی عمل، دست کم دارای سه نوع است : شناخت، گرایش و اراده. گستره عمل، در وجود و موجودیت آدمی بسیار وسیع است به طوری که می توان در عرصه هایی چون ادراکهای حسی ، زبان ، رویا و نظامهای اجتماعی، از بروز و ظهور عمل آدمی سخن گفت . دو تفاوت میان انسان شناسی اسلامی و ساختارگرا / پساساختارگرا وجود دارد . اول این که انسان شناسی اسلامی ، با حذف سوژه آگاه و دارای قصد سازگار نیست. دوم این که در انسان شناسی اسلامی، ویژگیهای فطری آدمی تنها ساختاری نیست چنانکه در ساختارگرایی برآنند . به علاوه ، شکوفایی یا ظهور برخی از امور فطری، به نحو قابل ملاحظه ای در گرو قصد و اراده آدمی قرار دارد دیدگاه انسان به منزله عامل، دلالتهای مهمی در عرصه تعلیم و تربیت دارد. بر این اساس، ارتباط میان معلم و شاگردان باید به منزله ارتباطی میان انسانهای عامل و بنابراین به صورت تعامل در معنای دقیق آن در نظر گرفته شود.
۹.

رویکرد آمیخته پژوهی در امنیت پژوهی: چیستی و چرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال ششم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: ساختارگرایی پساساختارگرایی نظریه انتقادی اثبات گرایی تفسیرگرایی روش های آمیخته پژوهش رویکردهای فلسفی سازاگرایی روش های کمی پژوهش روش های کیفی پژوهش امنیت پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵۴ تعداد دانلود : ۳۲۴۶
زمینه وهدف: رویکردهای فلسفی، زیربنای روش های پژوهش هستند. به منظور فهم میزان تناسب روش های پژوهشی، اعم از کمّی ، کیفی و آمیخته ، شناخت رویکردهای فلسفی و پاسخ گویی به سه سؤال اساسی، چیستی مفهوم واقعیت، چگونگی شناخت آن، و راه های کسب آن، از ضرورتی انکارناپذیری برخوردار است. با توجه به محدویت های دو روش کمی و کیفی، و هم چنین ماهیت چندبعدی و پیچیده پدیده های علوم اجتماعی، نمیتوان صرفاً با استفاده از یک روش (کمّی یا کیفی) به شناخت عمیق و کافی از مسائل این علوم دست یافت. در دهه اخیر توجه به روش های آمیخته پژوهش ، بیش از پیش مورد توجه محافل علمی قرار گرفته است. این طرح ها در یک تقسیم بندی، به سه دستة روش های آمیخته اکتشافی، تبیینی و درهم تنیده دسته بندی می شوند. روش: اگرچه روش آمیخته پژوهی در جهان از جمله در ایران سابقه قابل توجهی ندارد اما در این بررسی مروری تلاش شد تا آخرین تولیدات علمی در این زمینه در کتب، مقالات و پایگاه های اطلاعات علمی الکترونیکی معتبر بررسی گردد. یافته: پژوهش های آمیخته به محققان این امکان را میدهد تا به جای اینکه صرفاً به دنبال اندازه گیری جنبه های قابل اندازه گیری و مشاهده پذیر پدیده ها باشند، به طور جامع به درک واقعیت پدیده های علوم اجتماعی نایل آیند. به همین دلیل، طرح های آمیخته پژوهش را مناسب ترین، طرح برای مطالعه در امنیت پژوهی میدانیم. بحث و نتیجه گیری : استفاده از رویکردهای آمیخته پژوهش، به دلیل بهره مندی توأمان از مزیت های روش های کمّی و کیفی و رفع کاستی های یکدیگر، امکان درک همه جانبه و نظام مند از پدیده های علوم اجتماعی، نظیر امنیت عمومی، را بیشتر فراهم نموده و در سطحی برتر به افزایش معناداری یافته ها و امکان تعمیم بخشی صحیح، منتج می شود.
۱۰.

بررسی اندیشه های تربیتی دریدا و نقد آن

نویسنده:
منبع: رویکردهای نوین آموزشی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: پساساختارگرایی دریدا روش های تدریس دلالت های تربیتی ساختار شکنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳۹ تعداد دانلود : ۱۴۴۴
این تحقیق به بررسی دیدگاه تربیتی دریدا و نقد آن پرداخته و کوشیده است دلالت­های تربیتی دریدا در زمینه ویژگی های تعلیم و تربیت، برنامه درسی و روش های تدریس را استنباط کند. همچنین سعی داشته است این دلالت ها را به بوته نقد و بررسی بگذارد. بررسی ها نشان می­دهد که اندیشه­های دریدا، رهنمود هایی را برای تعلیم و تربیت در پی داشته است؛ از جمله اینکه هیچ کس نمی تواند اهداف، برنامه و روش های از پیش تعیین شده را بر فراگیران تحمیل کند. این فراگیران هستندکه با توجه به نیازها، علایق و توانایی خود به تعیین هدف می پردازند و برنامه درسی متناسب با شرایط خود را تدوین می کنند. هیچ روش برتری وجود ندارد و انتخاب یک روش وابسته به وضعیت خاص هر فرد و موقعیت یادگیری وی دارد. با وجود این، می توان استنباط کرد که دریدا به تعلیم و تربیتی انتقادی، عادلانه، چند فرهنگ گرا، جامع و منطقه ای بها می دهد. همچنین، روش ساخت شکنی و انتقادی را برای شرایط کنونی مناسب می­بیند. اندیشه های تربیتی دریدا را می توان از جهت، زیر سؤال بردن ارزش های اخلاقی، جزئی نگری بیش از حد، نفی تمام مرز بندی های موجود و نداشتن ملاک مشخص برای ارزشیابی، زیر سؤال برد.
۱۱.

تبیین تبارشناختی اندیشه مرجعیت زدایی اخلاقی و مؤلّفه های آن از منظر پساساختارگرایی با نگاهی انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره نهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: پساساختارگرایی تبارشناسی مرجعیت زدایی اخلاقی مؤلفه های مرجعیت زدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۲ تعداد دانلود : ۹۶۱
یافتن منشاء و ریشه یک تفکّر مستلزم واکاوی در نظرات گذشتگان و رویکردهای سلف است. تردید و انکار رویکرد پساساختارگرایی نسبت به صحت، اعتبار و فراگیری اصول اخلاقی و نفی مرجعیت آن ها نیز حاصل فرایندی تدریجی درگذر زمان است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تبیینی- تبارشناختی ریشه های مرجعیت زدایی پساساختارگرا از اخلاق را در رویکردها و نهضت های فکری ماقبل آن جستجو کرده است؛ و از این رهگذر دریافته است که پیش فرض های اساسی مرجعیت زدایی پساساختارگرا متأثر و ملهم از برخی رویکردهای فکری و نگرش های ارزشی است؛ و همچنین با استخراج مؤلّفه های مرجعیت زدایی اخلاقی از بطن نظرات و مبانی فلسفی پساساختارگرایی و با نگاهی انتقادی برآن، راه را بر فهم و تحلیل واقع گرایانه و عمیق تر رویکرد اخلاقی پساساختارگرا گشوده است.
۱۲.

تبیینی از مبانی نظری اندیشه مرجعیت زدایی اخلاقی پسا ساختارگرا و نقد آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: پساساختارگرایی اخلاق و غرب مرجعیت زدایی صورت های مرجعیت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه قاره ای ساختارگرایی و پساساختارگرایی
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه اخلاق
تعداد بازدید : ۲۲۷۷ تعداد دانلود : ۳۳۶۴
این مقاله ضمن توصیف و توضیح روند ظهور و بروز اندیشه مرجعیت زدایی در اخلاق در بستر اندیشه های فلسفی غرب با تأکید بر رویکرد پساساختارگرایی به تبیین مقوله مرجعیت زدایی با معرفی سه تجلی ""ایده، متن و شخص"" به عنوان صورتهای مرجعیت اخلاقی پرداخته، پیامدهای مرجعیت زدایی اخلاقی را مورد نقد قرار می دهد. براورد پژوهش این است که نگاه های نسبی گرایانه به ارزش، موجب تزلزل در استحکام مرجعیت اخلاقی می شود؛ اما به نفی مطلق مرجعیت نمی انجامد در حالی که نگاه کثرت گرای پساساختارگرایی با نشانه گرفتن بنیان ارزشها به ساختارشکنی از مرجعیت می پردازد و مرجعیت اخلاقی را از اساس ویران می سازد.
۱۳.

مسئله ساختار/ کارگزار در علوم اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال شانزدهم پایز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۶۴ و ۶۵

کلیدواژه‌ها: اراده گرایی ساختارگرایی کارگزار ساختار پساساختارگرایی ساخت یابی نظریه واقع گرایی انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۶۳ تعداد دانلود : ۲۵۱۴
در تبیین پدیده های اجتماعی، نظریه های مختلف را به لحاظ تأکید بر کارگزار یا ساختار، می توان به چند دسته تقسیم کرد: نظریه های کارگزارْمحور، نظریه های ساختارْمحور، و نظریه هایی که سعی دارند راه حل بینابینی انتخاب کنند. اراده گرایان (و از آن جمله نظریه پردازان نظریه انتخاب عقلایی) بر کارگزار تأکید می کنند و، ساختارگرایان و پساساختارگرایان بر ساختار، و نظریه هایی همانند ساخت یابی و نظریه واقع گرایی انتقادی، بر راه سوم و بینابینی تأکید می ورزند. نقطه ضعف اراده گرایی، تحویل مسائل پیچیده به نقش افراد در جامعه و تاریخ است. نظریه های گفتمانی به خوبی توضیح می دهند که چگونه سوژه در دل گفتمان به اُبژه تبدیل می شود. ضعف ساختارگرایی هم نادیده گرفتن نقش افراد و تمایل به جبر است. برعکس، نظریه های بینابینی (دسته سوم) از محدودیت هایی که برای دو دسته نخست وجود دارد، رنج نمی برند و درمجموع، قابل دفاع تر به نظر می رسند.
۱۴.

بحران هویت شخصیت ها در رمان «ویران می آیی» (تحلیل روایی و گفتمانی متن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای ادبی تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۸۱

کلیدواژه‌ها: پساساختارگرایی تحلیل گفتمان رمان ویران می آیی الگوی روایتی نظریه روایی تودوروف

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های معاصر رمان و رمان نو
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی تحلیل گفتمان
تعداد بازدید : ۲۴۱۱ تعداد دانلود : ۹۵۵
نوشته حاضر به تحلیل رمان «ویران می آیی» نوشته حسین سناپور می پردازد. قرائت ساختارگرایانه متن، نمونه ای خصیصه نما از یک تحلیل ساختارگرایانه متون ادبی و مبتنی بر ایده «تودوروف» درباره دستور روایت است. این بررسی نشان می دهد که می توان تمامی کنش ها را در روایت داستان «ویران می آیی»، به دو گزاره جست وجوکردن و نیافتن فروکاست. سپس با تکیه بر مفهوم مفصل بندی در رویکرد پساساختگرای تحلیل متن «لاکلو و موف»، نشان می دهد که شخصیت های اصلی داستان در جست وجوی روایتی جدید از هویت خود هستند که از طریق گفتمان غالب خانواده و حول محور گره گاه جنسیت شکل گرفته است، اما ناتوانی شخصیت ها در سامان دهی مجدد زنجیره هم ارزی که حول محور دال های اصلی مرد/زن شکل می گیرد، به معنای ناکامی آن ها در کسب هویت دیگری است که خواهان آن هستند. این نوشته همچنین نشان می دهد که مفصل بندی گفتمان متن، کاملاً شبیه به گفتمان های شکل دهنده هویت شخصیت های داستان است و به مانند آن ها و به دقت، هویت مردانه و زنانه را در قالب زنجیره های هم ارزی کاملاً مجزا سامان می دهد.
۱۵.

دلالت های آموزشی ایده ساختارشکنی دریدا در آموزش مجازی

نویسنده:
منبع: آموزش و یادگیری سال اول زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: پساساختارگرایی ساختارشکنی آموزش مجازی دریدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۹ تعداد دانلود : ۳۰۳۰
فلسفه پساساختارگرایی به عنوان فلسفه حاکم بر جوامع غربی با ارائه مبانی فلسفی و معرفت شناسی نوین در گسترش روزافزون استفاده از فناآوری اطلاعات و ارتباطات و شبکه ای در آموزش مجازی می تواند تاثیر گذار باشد . مقاله حاضرضمن معرفی مختصر معرفت شناسی مکتب پسا-ساختارگرایی به عنوان زمینه رشد ایده ساختارشکنی درصدد است ، با سه برداشت ضمنی از این ایده فلسفی ، کاربرد آن را در آموزش مجازی تشریح نماید. برداشت اول ، اینکه ساختارشکنی بر پرسشگری تاکید دارد که متضمن نوعی از تعامل است ، البته تعاملی که فرد نه با دیگران بلکه با خویشتن دارد ، برداشت دوم بر نوعی از خوانش متن تاکید می کند که پیامد آن امکان وجود قرائت ها یا تفسیرهای چند گانه از متن/محتوا توسط یادگیرنده می باشد. این امر با وجود عنصری بنام فرا متن درفضای مجازی تشدید می شود به طوری که تفسیر های چند بعدی جایگرین تفسیر های تک بعدی می شود . برداشت سوم براساس ، تأکید دریدا بر نوشتار است ، بر اساس آن یادگیرنده در آموزش مجازی می تواند با استفاده از ارتباط نوشتاری (متن) نقطه نظرات خود را به صورت نوشتار منعکس نماید. در نتیجه بار دیگر نوشتن از منزلت خاصی در تعلیم وتربیت برخوردار می گردد .
۱۶.

دلالت های آموزشی ایده ساختارشکنی دریدا در آموزش مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در یادگیری آموزشگاهی سال اول بهار ۱۳۹۳ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: پساساختارگرایی ساختارشکنی آموزش مجازی دریدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۱۶۷
فلسفه پساساختارگرایی به عنوان فلسفه حاکم بر جوامع غربی با ارائه مبانی فلسفی و معرفت شناسی نوین در گسترش روزافزون استفاده از فنآوری اطلاعات و ارتباطات و شبکه ای در آموزش مجازی می تواند تأثیر گذار باشد. مقاله حاضر ضمن معرفی مختصر معرفت شناسی مکتب پساساختارگرایی به عنوان زمینه رشد ایده ساختارشکنی درصدد است با سه برداشت ضمنی از این ایده فلسفی، کاربرد آن را در آموزش مجازی تشریح نماید. برداشت اول، اینکه ساختارشکنی بر پرسشگری تأکید دارد که متضمن نوعی از تعامل است، البته تعاملی که فرد نه با دیگران بلکه با خویشتن دارد، برداشت دوم بر نوعی از خوانش متن تأکید می کند که پیامد آن امکان وجود قرائت ها یا تفسیرهای چند گانه از متن/محتوا توسط یادگیرنده می باشد. این امر با وجود عنصری به نام فرا متن در فضای مجازی تشدید می شود به طوری که تفسیر های چند بعدی جایگزین تفسیر های تک بعدی می شود. برداشت سوم براساس، تأکید دریدا بر نوشتار است، بر اساس آن یادگیرنده در آموزش مجازی می تواند با استفاده از ارتباط نوشتاری (متن) نقطه نظرات خود را به صورت نوشتار منعکس نماید. در نتیجه بار دیگر نوشتن از منزلت خاصی در تعلیم و تربیت برخوردار می گردد.
۱۷.

عناصر و مولفه های قلمرو سازی گفتمانی در ژئوپلیتیک انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۴۷ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۹۳)

کلیدواژه‌ها: روش شناسی پساساختارگرایی تحلیل گفتمان قلمروسازی ژئوپلیتیک انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۵ تعداد دانلود : ۱۲۳۱
«قلمروسازی» یکی از مقوله های مهم جغرافیای سیاسی است و محور فلسفی و مبنای نظری آن را تشکیل می دهد. بحث قلمروسازی گفتمانی و فرایند شکل گیری آن، هرچند در جغرافیای سیاسی پیشینه ندارد، اغلب توسط سیاستمداران و سیاست سازان برای بهره برداری از اهداف سیاسی به کار گرفته شده است. آنچه در این نوشتار شایان توجه است، چگونگی فرایند قلمروسازی گفتمانی با بهره گیری از مدل تحلیل گفتمانی است. قلمروسازی گفتمانی، فرایندی است که برمبنای آن افراد، گروه ها یا کشورهای مسلط برای کنترل و مدیریت فضای جغرافیایی در راستای نظم سیاسی و ژئوپلیتیکی مطلوب خود، گفتمان هایی تولید می کنند که در آن، از اعمال قدرت صرف (قدرت سخت) برای کنترل فضا فراتر می روند؛ به طوری که کسانی که بر آن ها اعمال قدرت می شود، متوجه چنین فرایندی نمی شوند (قدرت نرم). مقالة حاضر با استفاده از عناصر سه گانة «فضا»، «قدرت» و «هویت» به تبیین چگونگی فرایند شکل گیری قلمروسازی گفتمانی در منطقة جنوب غرب آسیا می پردازد تا دریابد چگونه دانش ژئوپلیتیک انتقادی با استفاده از تحلیل گفتمان، درک و ساخته می شوند. برای تبیین بهتر مفهوم «قلمروسازی گفتمانی» فرایند شکل گیری نقشة سیاسی منطقة جنوب غرب آسیا به عنوان نمونه تحلیل می شود تا درنهایت، نشان داده شود که انگاره های گفتمان غرب چگونه با توجه به نیاز و اهداف نظام سرمایه داری، به قلمروسازی منطقة جنوب غرب آسیا اقدام کرده است.
۱۹.

ساختارشکنی تفاسیر دوگانه شعر حافظ در نگاره سلطان محمد نقاش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقد ادبی سال هشتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۳۲

کلیدواژه‌ها: پساساختارگرایی شعر حافظ تقابل دوتایی ژاک دریدا نگاره ی سلطان محمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۷ تعداد دانلود : ۸۹۸
تفاسیر جزمی، متن ادبی را با رویکردی قاطع بررسی می کنند، خواه این تفسیر برگرفته از آرای سنتی باشد یا در خلال رویکردهای مدرن که به هر نحوی سعی در کشاندن متون به عرصه های سیاسی و اجتماعی دارند. اما در رویکرد پساساختارگرایانه، متن ادبی معنای قطعی و نهایی خود را از دست می دهد؛ به عبارتی دیگر، از اهمیت مرکزیت معنایی در آن کاسته می شود. از این رو، خوانش های متفاوت از متن امکان پذیر می گردد که هرکدام می توانند از سویی به دنیای متن وارد شوند. شعر حافظ یکی از متونی است که همواره در کشاکش تقابل ها تفسیر و تحلیل شده است. این پژوهش با استفاده از نظریه ی ژاک دریدا که هم خوانی زیادی با فضای شعر حافظ دارد سعی در تحلیل خوانش سلطان محمد نقاش از شعر حافظ در نگاره ی «مستی لاهوتی و ناسوتی» دارد. برخلاف تفاسیر گفته شده که به دنبال قطعیت معنایی در متن هستند، نگاره ی «مستی لاهوتی و ناسوتی» اثر سلطان محمد که برگرفته از شعر حافظ است، این تقابل ها را در هم شکسته و خوانشی نو به دست می دهد. یافته های پژوهش که به روش تحلیلی تاریخی به دست آمده اند، نشان می دهند این نگاره براساس نوع پرداخت در ترکیب بندی هندسی، رنگ و شخصیت پردازی، جهانی از مفاهیم خلق می کند که اسیر حوزه ای خاص نشده و ابهام و ایهام شعر حافظ را حفظ می کند. براین اساس، می توان گفت تضمین دریافت معنای نهایی در این نگاره وجود ندارد، زیرا نگاه بیننده همزمان دو جهان لاهوت و ناسوت را تجربه کرده و جهت گیری تصویر به سمت حوزه-ای خاص فرو می پاشد.
۲۰.

مفهومی نو از زبان شناسی کاربردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره دوم بهار و تابستان ۱۳۸۵ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: ساختارگرایی پساساختارگرایی زبان شناسی کاربردی زبان شناسی کاربردی انتقادی پوزیتیویست مثبت گرایی فراگیر رویکرد واسطه ای تحقیق فراگیری زبان دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۷ تعداد دانلود : ۵۷۳
دانش زبان شناسی کاربردی در طول تاریخِ طولانی حیاتش زیر و بم های زیادی متحمل شده است. آنچه در اینجا ترجیحاً از آن به نام حرکت تکاملی زبان شناسی کاربردی یاد می گردد، در سال 1940 و با دیدگاه مثبت گرایانه (پوزی تیویست) از زبان شناسی کاربردی آغاز شد؛ اما در سال 1960، دانش زبان شناسی کاربردی به سمت مثبت گرایی فراگیر گرایش یافت و دورة موسوم به الگوی قالبی توسعه یافته از میان این تلاشها سر برآورد. سومین دورة مطالعات و تلاشهای زبان شناسی کاربردی به دهة 70 تعلق دارد و اغلب به نام رویکرد واسطه ای یا الگوی چند زمینه ای شناخته می شود. تحقیق فراگیری زبان دوم مرحلة بعدی تلاشها در زمینه زبان شناسی کاربردی را تشکیل می دهد. این مرحله در طول دهة 80 رواج داشت. پنجمین مرحلة مطالعات زبان شناسی کاربردی با عنوان ساختارگرایی در دهة 90 پدیدار گشت. بالأخره دورة پایانی مطالعات زبان شناسی کاربردی از فعالیتهای پساساختاریِ اخیر نشأت گرفته و هنوز هم به عنوان جنبه ای غالب که از طریق آن مطالعات انتقادی متعددی شکل یافته اند، مطرح است. نکته ای که نباید از ذهن دور داشت این است که زبان شناسی کاربردی یک زمینة علمی مسئله محور و مبتنی بر جهان واقع است. آخرین نکته اینکه مفهوم مطالعات انتقادی به ویژه زبان شناسی کاربردی انتقادی، مسئله ای است که مستلزم بررسی عمیق تر و تفکر بیشتر است.