مطالب مرتبط با کلیدواژه

فرهنگ


۲۶۱.

تأثیر جهانی شدن سرمایه بر جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال نهم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳۰

کلیدواژه‌ها: فرهنگ رسانه تبلیغات جمهوری اسلامی ایران جنگ نرم جهانی شدن سرمایه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران ایران و جهانی شدن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران اقتصاد سیاسی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنگ نرم (تهاجم فرهنگی)
تعداد بازدید : ۲۸۹۶ تعداد دانلود : ۱۳۶۵
این پژوهش، با استفاده از مکتب ایتالیایی روابط بین الملل (نظریه نئوگرامشین)، جهانیشدن سرمایه و کارکرد فرهنگی سرمایه را بررسی و با استفاده از مفهوم هژمونی و عناصر مفهومی مرتبط با آن، مانند طبقه سرمایه دار فراملی، بلوک تاریخی، جامعه مدنی جهانی، کارگزاران انتقال فرهنگی و بین المللی شدن دولت، مفهوم جنگ نرم بر ضد جمهوری اسلامی ایران را تبیین میکند. پرسش اصلی این مقاله این است که مبانی و ابزارهای جنگ نرم بر ضد جمهوری اسلامی ایران بر چه اصول و شیوه هایی پایه ریزی شده اند؟ فرضیه اصلی این است که جهانیشدن سرمایه با به کارگیری ابزارهای رسانه ای و فرهنگی و تأثیر بر آنها در راستای زوال فرهنگ های غیرموافق با لیبرال دموکراسی، مبانی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران را به منظور ایجاد حلقه های تهدید نرم تحت تأثیر قرار میدهد.
۲۶۲.

فرهنگ، بستری برای جنگ نرم

نویسنده:
منبع: مهندسی فرهنگی سال ششم خرداد و تیر ۱۳۹۱ شماره ۶۵ و ۶۶

کلیدواژه‌ها: فرهنگ جنگ رسانه ها تهاجم فرهنگی قدرت نرم جنگ نرم تهدید نرم ناتوی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶۷ تعداد دانلود : ۳۲۸۴
هدف مقاله حاضر بررسی جنگ نرم در بستر فرهنگ است. در این راستا چارچوب نظری «تهدیدات نرم» به عنوان چارچوب مفهومی مناسب و جامعه برای بررسی فرهنگ، جنگ نرم و ارتباط بین فرهنگ و جنگ مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از زیرمجموعه ها یا ابعاد جنگ نرم، جنگ نرم در عرصه فرهنگی میباشد، هدف در این جنگ استحاله فرهنگ مورد نظر و ترویج ارزشهای فرهنگ مهاجم است. از ابزارهای که در جنگ نرم بهکار گرفته میشود، میتوان به اینترنت، رسانهه ای صوتی و تصویری، رایانه، موبایل، دستگاههای «سی،دی» و «دی.وی.دی» خانگی و دستگاههای جدید پخش فایلهای صوتی، تصویری و غیره اشاره کرد. بر این اساس مقاله حاضر در تلاش است تا ضمن بررسی اجمالی تهدیدات نرم در عرصه فرهنگ، فرهنگ، خصوصیات و جنگ نرم را بررسی کرده و در ادامه به بررسی جنگ نرم در حوزه فرهنگ بپردازد. از این رو جنگ نرم در عرصه فرهنگی، مراحل، اهداف و ابزارهای آن مورد برررسی قرار میگیرد و در نهایت برخی از راهکارهای موثر برای مقابله با آن ارائه میگردد.
۲۶۳.

ابطال نظریه اثرپذیری وحی از فرهنگ عصر نزول از دیدگاه ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه نوین دینی سال نهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۳۲

کلیدواژه‌ها: فرهنگ زبان ثبوت وحی صدرالمتألهین خیال سروش عقل فعال نبی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام پیامبرشناسی نبی کیست، وحی چیست
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات تاریخ قرآن وحی و اقسام آن
تعداد بازدید : ۱۸۲۲ تعداد دانلود : ۱۰۱۴
«وحی» حقیقت رازآلودی است که ازقلمرو اصطیاد عقل وحس استبعاد دارد؛ با این حال برخی از روشنفکران معاصر درباره این حقیقت مرموز معتقدند وحی محصول تجربه دینی است و به شخصیت و قوه خیال پیامبر’ در تولید وحی موضوعیت و فاعلیت داده است. در این تحقیق، ابتدا تعریفی از وحی و فرهنگ و نوع مواجهه قرآن با فرهنگ عصر نزول ارائه میشود. سپس از منظر فلسفه صدرایی اثبات میشود که: اولاً: وحی تعینی پیشینی و ثابت در علم الهی و عالم عقل داشته و پیامبر تنها دریافت کننده و ابلاغ کننده امین آن بدون تغییر در عالم حس بوده است. ثانیاً: قوه خیال پیامبر’ فقط قابل وحی و کاشف حقایق است، نه فاعل آن. ثالثاً: وحی در فرآیند تنزیل، متغیر و متأثر از هیچ امر خارجی مانند فرهنگ نیست. رابعاً: وحی حقیقتی فراتر از زمان و زبان بوده و همیشه دارای حجیت است؛ درنتیجه ایده برخی روشنفکران در مورد وحی، فاقد پشتوانه های عقلی و فلسفی صدرایی است و اصرار بر آن بیدلیل است. نتیجه آنکه، این نظریه ازجهت روش تحقیق دچار اشکال است و برآیند درستی به دنبال ندارد.
۲۶۴.

مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی دانشگاهلازمه تمدنسازی اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی و ایرانی سال اول زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: فرهنگ دانشگاه مهندسی فرهنگی مهندسی فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۸ تعداد دانلود : ۸۵۰
دانشگاه ها درجوامع صنعتی نوین علاوه بر کارکردهایی مانند تولید دانش(پژوهش)،انتقال دانش(آموزش)، اشاعه و نشر دانش(خدمات)؛ و تعلیم و تربیت و رهبری حرکت فرهنگ جامعه؛ عامل اصلی تحولات علمی و فناوری؛ منشأ نواندیشی وجنبشهای اجتماعی فرهنگی در مناسبات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جامعه و تأمین کنندة نیروی انسانی متخصص برای بخشهای مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور هستند. نیازهای متعدد و متحول بخشهای کشور از یک سو و شکاف بین عملکرد وضع موجود دانشگاه ها با اهداف انقلاب اسلامی ایران از سوی دیگر، پرداختن به مهندسی فرهنگی دانشگاه را ضروری میسازد. رویکرد مهندسی فرهنگی به عنوان رویکردی جامع و راهبردی، از ظرفیت و قابلیت لازم برای پاسخگویی به این ضرورت، برخوردار است. در این مقاله سعی بر آن است تا با تبیین و تعریف لوازم و شاخص های لازم برای انجام این مهم، نظریه پردازی لازم در مهندسی فرهنگی دانشگاه صورت پذیرد.
۲۶۵.

بررسی رابطه میزان گرایش به هویت ملی و هویت قومی در بین بختیاریها

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران (تحقیقات علوم اجتماعی ایران) سال اول بهار ۱۳۸۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: فرهنگ زبان هویت ملی تاریخ مذهب هویت قومی جغرافیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷۵ تعداد دانلود : ۹۲۳
در جامعة چند قومی ایران، هویت قومی یکی از مهم ترین هویت های جمعی است که سبب شناسایی و تمایز افراد از یکدیگر میشود. با این حال، برجسته شدن احساس هویت قومی، به ویژه برتری یافتن آن بر احساس هویت ملی، همواره از مهم ترین دغدغه های مرتبط با انسجام و یکپارچگی ملی محسوب میشود. از این رو، مقاله حاضر رابطه هویت قومی و هویت ملی در بین بختیاریهای سه استان خوزستان، لرستان و چهارمحال بختیاری را بررسی می کند. پرسش اصلی این است که آیا بین میزان گرایش به هویت ملی و میزان گرایش به هویت قومی بختیاریها رابطه وجود دارد؟ برای پاسخ به این پرسش و نیز سنجش و بررسی این رابطه برای هویت ملی چهار بعد تاریخی، جغرافیایی، زبانی و فرهنگی در نظر گرفته است. همچنین، هویت قومی نیز بر اساس چهار بعد تاریخی، زبانی، فرهنگی و مذهبی سنجیده شده است. نتایج تحقیق از نمونه برای 385 نفری، با نمونه گیری خوشه ای و به شیوة پیمایش، با استفاده از فرمول کوکران به دست آمده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد میزان گرایش به هویت قومی و میزان گرایش به هویت ملی نزد پاسخگویان در حد بالا و بین هویت ملی و هویت قومی رابطة مثبت و معناداری برقرار است.
۲۶۶.

بهبود عملکرد سازمان از طریق هماهنگی استراتژیک بین استراتژی های منابع انسانی، تصمیم گیری اخلاقی و فرهنگ سازمانی: پژوهشی در سازمان های تحقیقاتی وزارت جهاد کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگ سازمانی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: فرهنگ نقاط مرجع استراتژیک استراتژی منابع انسانی هماهنگی استراتژیک استراتژی تصمیم گیری اخلاقی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی مدیریت منابع انسانی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت استراتژیک مشارکت استراتژیک
تعداد بازدید : ۳۰۹۶ تعداد دانلود : ۱۴۴۶
دست یابی به هماهنگی و یک حلقه مناسب ارتباطی بین محیط یک سازمان و سطوح مختلف استراتژی(استراتژی سطح شرکت، استراتژی سطح کسب و کار و استراتژی های وظیفه ای)، از الزامات موفقیت در یک محیط رقابتی است. سازمان ها می توانند با تعیین وضعیت موجود خود نسبت به نقاط مرجع استراتژیک به انتخاب استراتژی مناسب اقدام نمایند. نقاط مرجع استراتژیک، نقاطی برای هماهنگی هستند و اگر همه عناصر و سیستم های سازمان خود را با آن هماهنگ کنند، یک هماهنگی همه جانبه به وجود می آید. این مقاله بر مبنای نظریه نقاط مرجع استراتژیک گونه های مختلف استراتژی های منابع انسانی، استراتژی های تصمیم گیری اخلاقی و استراتژی فرهنگ و سپس ارتباط بین این گونه ها را با عملکرد سازمانی مورد بررسی قرار می دهد. جامعه آماری پژوهش وزارت جهاد کشاورزی و نمونه آماری سازمان های دانش محور وزارت جهاد کشاورزی می باشد. برای جمع آوری داده ها در مورد گونه های مختلف استراتژی از سه پرسش نامه استفاده شده، و برای سنجش عملکرد، امتیاز عملکرد و بهره وری موسسات و مراکز طی یک دوره سه ساله مبنا قرار گرفته است. داد ه های جمع آوری شده با استفاده از آزمون میانگین، تحلیل واریانس، تکنیک خودگردان سازی و آزمون تفاوت کای اسکوئر تجزیه و تحلیل گردیده است. نتایج پژوهش نشان گر آن است در سطح اطمینان 95% هماهنگی بین استراتژی منابع انسانی، استراتژی تصمیم گیری اخلاقی و استراتژی فرهنگ موجب بهبود عملکرد می شود. علاوه بر این، میانگین عملکرد سازمانی در سازمان های دارای هماهنگی زیاد نسبت به هماهنگی متوسط و نیز سازمان های دارای هماهنگی متوسط نسبت به هماهنگی کم بیش تر می باشد.
۲۶۷.

جهانی شدن، فرصت ها و تهدیدهای فراروی ایران اسلامی (با تأکید بر راهبرد فرهنگی)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال نهم بهار ۱۳۸۷ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: اسلام ایران فرهنگ جهانی شدن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی جهانی شدن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات جهانی شدن
تعداد بازدید : ۲۳۱۰ تعداد دانلود : ۸۶۵
جهانی شدن مفهومی است که تمایل سیری نا پذیر به گسترش در ابعاد گوناگون دارد و در این راستا ابزارهای متعددی خصوصاً فنّاوری ها را به کار گرفته است. موضوع قابل تأمل اینکه امروزه پدیدة جهانی شدن، همة ما را در همة عالم فراگرفته است. موضوع توسعة سیاسی، اقتصادی، فناورانه و فرهنگی در قرن بیست ویکم، به هیچ گروه، ملت یا دولتی محدود نمی شود، بلکه موضوعی است که همگان به آن مرتبط و از آن متأثرند. چنین تحولی، حوزه و قلمرو فرهنگ کشور ها را نیز تحت تأثیر قرار داده است. فضای فرهنگی، تحت تأثیر جهانی شدن به معنای توسعة فرهنگ جهانی ای که به باز سازی تولیدات جدید در قلمرو های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی انجامیده است، معنای متفاوتی می یابد. شکل و نوع تأثیرپذیری از فرایند جهانی شدن، به موقعیت جهانی کشور ها و غنای فرهنگ دینی و بومی آن کشور ها بستگی دارد. عملکرد کشور هایی که غنای فرهنگی و تاریخ تمدن کهنی دارند و کشورهایی که غنای فرهنگی و تاریخ تمدن کهنی ندارند و یا در فرایند گذر از تحولات تاریخی مسخ یا دستخوش تغییر یا حادثه شده اند، متفاوت است. در این مقاله این حقیقت بررسی می شود که جهانی شدنی که همه را متأثر از خود کرده است، آیا ایران اسلامی را هم در حوزة فرهنگ تحت تأثیر قرار داده است؟ و اساساً مناسب ترین رویکرد و راهبرد در مواجهه با این پدیده برای کشور ما چیست؟ و این رویارویی و مواجهه، چه تهدیدها و یا چه فرصت هایی را فراروی ایران اسلامی قرار می دهد؟
۲۶۸.

مدیریت فرهنگی کشور

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال نهم بهار ۱۳۸۷ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: فرهنگ جهانی شدن مهندسی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۳ تعداد دانلود : ۶۹۶
تأثیر و تأثر متقابل جهانی شدن باعث شکل گیری فرایندهایی شده است که عرصة فرهنگ را بیش از روندهای عادی گذشته متحول کرده است. به طوری که رویکرد فرهنگی جوامع بشری اشکال متنوعی به خود گرفته است. نخستین تحول همگونگی فرهنگی با نفی هرگونه مقاومت در برابر فرهنگ جهانی، یا به عبارتی فرهنگ لیبرالی یا فرهنگ امریکایی، با برخوردی منفعلانه بر یکپارچه شدن فرهنگی، کاهش تنوع و تفاوت فرهنگی پای می فشارد. سپس خاص گرایی فرهنگی با بهره گیری از امکانات ارتباطی مدرن سعی در طرح همه جانبة هویت های قومی، مذهبی یا ملّی دارد. سومین نوع واکنش به فرایند جهانی شدن با عنوان تحول فرهنگی یاد شده است. این واکنش به دنبال نفی فرهنگ جهانی نیست، بلکه تعدیل، اصلاح و بازسازی و همسوکردن آن را با الزامات و منافع ملی مدنظر دارد. ازاین رو، در چنین شرایط محیطی متأثر از جهانی شدن، نقش دولت در جایگاه نهاد متولی فرهنگ و تأثیر آن در نهادهای غیردولتی فرهنگی برجسته می شود. در نهایت، آنچه در این زمینه حائز اهمیت است طرح مهندسی فرهنگی و مدیریت کلان راهبردی در شرایط خاص تحولات جهانی شدن است، که در این مقاله به آن ها پرداخته می شود.
۲۶۹.

بررسی آسیب شناسانه سیاست ها و سیاست گذاری های فرهنگی ایران بعد از انقلاب اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال نهم زمستان ۱۳۸۷ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: فرهنگ آسیب شناسی سیاست گذاری برنامه ریزی سیاست

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ برنامه ریزی و مهندسی فرهنگی
تعداد بازدید : ۵۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۷۹۰
سیاست گذاری در عرصه فرهنگ، ضرورت انجام یا امتناع، حدود و عرصه های آن، نهادهای مداخله کننده، نوع ارتباط و هم کنشی آنها، نظریه های سیاست گذاری فرهنگی(سازگاری با محیط بومی)، مدل ها، روش ها و... برخی مشکلات و پرسش های اساسی است که اکنون مدیریت عرصه فرهنگی کشور به گونه ای جدی با آنها مواجه است. با توجه به اینکه سند بیست ساله نظام، افق روشنی را برای جایگاه ایران در سال 1404 ترسیم نموده، لازم است در حوزه های علمی، فناوری، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هدف گذاری های مناسب صورت گیرد و استراتژی های رسیدن به این اهداف تدوین گردد. در مجموعه سیاست گذاری های عمومی، سیاست های فرهنگی بالاترین اهمیت را دارد. از این روست که در نگاه یونسکو (1998) فرهنگ و سیاست گذاری های فرهنگی نه در حاشیه بلکه در کانون فرایند توسعه پایدار کشورها تعریف می گردد. در کشور ما، به دلیل تعدد مراجع تصمیم گیری و نهادهای سیاست گذاری فرهنگی و به دلیل نبود الگوی جامع و مشخص برای سیاست گذاری در حوزه فرهنگ، ابهام زیادی در مسئولیت های فرهنگی وجود دارد و تداخل و انسجام زیادی در برنامه و طرح های فرهنگی مشاهده نمی شود. بنابراین، آسیب شناسی سیاست ها و سیاست گذاری های فرهنگی کشور در دوران بعد از انقلاب اسلامی گامی ضروری، پیش از آغاز هر اقدامی، به نظر می رسد.
۲۷۰.

مهندسی فرهنگی، لازمه «تعالی» جامعه اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال دهم بهار ۱۳۸۸ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: فرهنگ جامعه اسلامی مهندسی فرهنگی برنامه ریزی کلان مهندسی فرهنگ تعالی معنوی و مادّی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۵ تعداد دانلود : ۸۴۰
هدف جامعه و نظام اسلامی، تعالی معنوی و مادّی آحاد امّت اسلامی است. در چنین نظامی، تعالی انسان و نه بهره بردن هر چه بیشتر از تمتعات حیوانی اصالت خواهد داشت. برای فراهم آوردن چنین شرایطی لازم است نظام های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور بر مبنای ارزش های اسلامی، پایه ریزی و سازماندهی شوند تا نه تنها عوارض نامطلوبی را بر فرهنگ جامعه نگذارند، بلکه خود تعمیق گر ارزش های اسلامی باشند. این رویکرد فعالانه در مقابل رویکردی انفعالی قرار می گیرد که در آن نظام های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، فارغ از چشم انداز فرهنگی مطلوب پایه ریزی شده آن گاه عوارض و آثار این نظام ها بر فرهنگ ارزیابی می گردد و در جهت کاهش عوارض منفی تلاش می شود. در این مقاله پارادایم تعالی (با محوریت فرهنگ) به عنوان جایگزینی برای پارادایم توسعه (با محوریت اقتصاد) تبیین شده و مهندسی فرهنگی در سطوح مختلف به عنوان چارچوب برنامه ریزی کلان این نظامِ تعالی بخش مورد بحث قرار می گیرد.
۲۷۱.

مکان و نقش فرهنگ در شکل گیری هویت مکانی

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال دهم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: فرهنگ مکان چشم انداز فرهنگی هویت مکانی جریان مکانی و فرهنگ

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
تعداد بازدید : ۵۴۰۷ تعداد دانلود : ۱۵۶۳
شناخت و درک مفهوم مکان و فضا در بسیاری از حوزه های علمی کاربرد دارد. فضا و مکان بستری برای فعالیت های انسانی تلقی می شود. بنابراین، بررسی ماهیت فضا و مکان و تعامل آن با فرهنگ ضروری است، چرا که غفلت از این موضوع مانع شناخت جامع مکان و فرهنگ خواهد بود. هدف تحقیق حاضر بررسی نقش فرهنگ در مکان ها و شکل گیری هویت مکانی با روش اسنادی است که از منابع متعدد استفاده شده است. استفادة انسان از مکان برای بیان احساس مکانی یا هویت پذیری در سطوح محلی، منطقه ای، ملی، و جهانی مؤثر است، انسان با فرهنگ خود در شکل پذیری و نقش یابی مکان ها تأثیرگذار است. فرهنگ های گوناگون مکان های خاص خود را می سازند و کارکردهایی متناسب به آن می بخشند. ویژگی های فرهنگی جامعه همچون روحی در کالبد مکان نفوذ می کند، در آن تجلی می یابد و خود را در بستر مکانی و فضایی نمایان می سازد. معماری، شیوه های کشت و زرع، نوع و شکل سکونتگاه های انسانی، و ساخت راه ها از جمله پدیده هایی انسانی متأثر از فرهنگ است که به مثابه چشم اندازهای فرهنگی مطالعه می شوند.
۲۷۲.

عکاسی و فرهنگ عمومی

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال دهم پاییز ۱۳۸۸ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: فرهنگ تصویر رسانه نشانه شناسی سواد بصری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۲ تعداد دانلود : ۶۶۲
انسان در سراسر تاریخ، برای برقراری ارتباط با همنوعان و محیط اطراف خویش، تلاش و کوشش کرده است و از دوران ماقبل تاریخ، استفاده از تصویر یکی از مهم ترین راه های بیان اندیشه و افکار او بوده است. هما ن طور که در طول قرون گذشته موفق شد زبان و کلام را به درستی درک کند و با تسلط کامل از آن ها استفاده کند، دستیابی به سواد تصویری نیز برای انسان امروز مستلزم فهم نکات خاصی است. در جهان امروز با عقبگردی به گذشته، کاربرد دوبارة زبان تصویر، برای سرعت بخشیدن به دریافت پیام، دیده می شود که تمایل همیشگی انسان به پیام های تصویری را نسبت به گفتار و نوشتار تأیید می کند. انسان از دیرباز دلایل گوناگونی برای خلق تصویر داشته است که مهم ترین آن ها نیاز است. نیاز به بیان احساسات، افکار، برقراری ارتباط و... در نهایت سبب شده است که انسان به کارهای گوناگونی بپردازد. اختراع عکاسی در جهان، آغازگر حرکت بزرگی در پیوند های ارتباط بصری میان مردم و جوامع شد. گسترش روزافزون استفاده از تصویر در زندگی امروز به نوعی فرهنگ تبدیل شده است. در این مقاله، تلاش شده است تا اهمیت زبان تصویر و نقش تأثیرگذار آن در برقراری و گسترش ارتباط میان افراد، گروه ها، جوامع و تمدن ها آشکار شود.
۲۷۳.

معنا و مفهوم فرهنگ عمومی در پرتو مفهوم جهان های ممکن

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال دهم پاییز ۱۳۸۸ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: فرهنگ جهان های ممکن فرهنگ عمومی تحلیل مفهومی صفات ممکن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۵۶ تعداد دانلود : ۱۵۴۵
برای ارائة تعریفی از مفهوم فرهنگ عمومی تلاش های زیادی شده است. با وجود این، هنوز هم بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران با پیچیدگی های زیادی دربارة مفهوم، مصداق و مسائل فرهنگ عمومی روبه رو هستند که دلایلی چند دارد. یکی اینکه در کتاب های جامعه شناسی، انسان شناسی و مطالعات فرهنگی مفهوم فرهنگ از مفاهیم دیگر روشن و متمایز نیست. دیگر اینکه تلقی روشنی از مفهوم «عمومی» وجود ندارد. اگر چند گام به عقب برگردیم و به مسائل فلسفی فرهنگ توجه کنیم، مشکلات دیگری خودنمایی می کنند. یکی از این مشکلات بی توجهی به ویژگی های فلسفی و منطقی مفاهیم است. امروزه مفاهیم اساسی متعددی در ادبیات مباحث جامعه شناسی و فرهنگ شناسی به کار می رود که هم تعریف و ارائة تلقی روشنی از آن و هم حوزه های کارکرد و تعیین مصادیق آن عرصة مناقشات نظری فراوانی شده است. ضروری است با نگاهی فارغ از عرصة مناقشات علمی جامعه شناسان، فرهنگ شناسان و مردم شناسان مفهوم فرهنگ و فرهنگ عمومی را واکاوی کرد. این مقاله تلاشی فلسفی است برای نشان دادن این امر که اگر نگاهی فلسفی تر و اندیشه ای عمیق تر دربارة مفهوم فرهنگ و به تبع آن فرهنگ عمومی وجود داشت شاید برخی از گره های کور این کلاف پیچیده باز شده بود.
۲۷۴.

ضرورت توجه به توسعه فرهنگی از دیدگاه امام خمینی (ره)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال یازدهم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: تعالی فرهنگ توسعه انحطاط امام خمینی (ره)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه الگوهای اسلامی توسعه
تعداد بازدید : ۱۶۶۴ تعداد دانلود : ۸۳۶
امروزه توسعه از جایگاه بالایی برخوردار است، به گونه ای که از شاخص های تفکیک و تشخیص کشورهای پیشرفته از عقب مانده به شمار می آید که یکی از ابعاد آن، توسعه فرهنگی است. «امام خمینی» (ره)، به عنوان یکی از تأثیرگذارترین متفکران در تاریخ معاصر ایران، فرهنگ را پایه ای برای مسائل سیاسی و اقتصادی می دانند. از نظر ایشان، در مباحث مربوط به ایران، از هر موضوعی آغاز کنیم، ناگریز به بحث فرهنگ کشیده می شویم. در این مقاله، به ابعادی از توسعة فرهنگی اشاره شده است که هر یک دارای سه ویژگی است: 1. از دیدگاه «امام» (ره) دارای اولویت و اهمّیت هستند. 2. برآمده از توسعه فرهنگی بوده و معلول آن به شمار می آیند. 3. بر توسعه فرهنگی تأثیرگذارند و نیز در سرعت رشد آن مؤثّر می باشند.
۲۷۵.

نقش وسایل نوین ارتباط جمعی در توسعه فرهنگی، موانع و راهکارها

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال یازدهم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: فرهنگ وسایل ارتباط جمعی ارتباطات توسعه فرهنگی رسانه ها جوامع بشری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰۲ تعداد دانلود : ۱۵۵۴
در نظام نوین جهانی ، ما در عصر رسانه ها زندگی می کنیم؛ عصری که در آن رسانه های گروهی جزو جدایی ناپذیر زندگی ما هستند. رسانه ها با اتخاذ سیاست های متفاوت ارتباطی، توسعه فرهنگی کشورها را تسهیل و تسریع می کنند. کارکرد رسانه ها در عصر ارتباطات، بی شک در همه ابعاد زندگی اجتماعی و فرهنگی جوامع بشری انکارناپذیر است. امروزه جامعه ای توسعه یافته تلقی می شود که بتواند در کنار توسعه شاخص های اجتماعی واقتصادی مانند درآمد سرانه، توزیع ناخالص ملی و نرخ مرگ و میر، بر معیار آموزش و اطلاعات و در حقیقت عنصر دانایی اجتماعی تأکید کند. در چنین جامعه ای، وسایل نوین ارتباط جمعی با تولید و توزیع مطلوب اطلاعات، نقش زیادی در بالا بردن آگاهی های گوناگون و ضروری به عهده می گیرند و جامعه را در نیل به تعالی و ترقی همه جانبه یاری می کنند. حال این رسانه ها هستند که با اتخاذ سیاست های پویای اجتماعی و ترکیب آن با سیاست های فرهنگ گرا می توانند عامل آمیختگی، توازن و پیوند دادن باورهای اصیل اعتقادی و سنت های بارور جامعه باشند و با گسترش آفرینندگی و افزایش رشد فرهنگی به توسعه همه جانبه کشورمان کمک کرده و باعث پویایی افکار شوند. در این میان به نظر می رسد، برای یکپارچگی توسعه فرهنگی جهت تقویت هویت و وحدت ملی، در دستور کار قراردادن برنامه ریزی آینده توسعه فرهنگی کشور، متناسب با سیاست فرهنگی، در کنار اجرای افق سیاست رسانه ای براساس چشم انداز توسعه در جامعه اطلاعاتی عصر حاضر، ضروری به نظر می رسد.
۲۷۶.

بررسی جایگاه هویت فرهنگی ایران در کتاب های کودکان در سال های 75،80 و 85(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال دوازدهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: هویت فرهنگ هویت فرهنگی کتاب های کودکان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات کودک و نوجوان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
تعداد بازدید : ۱۵۰۹ تعداد دانلود : ۷۵۲
مقاله حاضر با موضوع «بررسی جایگاه هویت فرهنگی ایران در کتاب های کودکان در سال های 75، 80 و 85»، به بررسی و مطالعه هویت فرهنگی ایران در کتاب های کودکان که در سال های 75، 80 و 85 منتشر شده، پرداخته است. این پژوهش با روش تحلیل محتوا، مؤلفه های هویت فرهنگی را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است و پایایی مقوله های مورد بررسی با استفاده از ضریب پای اسکات برابر با 83 درصد تعیین شد. جامعه آماری شامل 88 داستان واقع گرا از میان 21 عنوان کتاب مناسب برای گروه سنی ب و ج بود که توسط نویسندگان ایرانی نوشته شده بودند و توسط شورای کتاب کودک در سال های 75،80 و 85انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش چک لیست بوده و برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss 18 استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی هفت مؤلفه در زمینه هویت فرهنگی شامل، مؤلفه های «علاقه به آداب و رسوم و سنت های ملی» با 7/34 درصد، «علاقه به زبان و ادبیات» با 0/32 درصد دارای بالاترین درصد فراوانی بوده است. مطالعه وضعیت هویت فرهنگی در هریک از سال های مورد بررسی، نشان می دهد، که میزان توجه داستان های کودک به مؤلفه هویت فرهنگی در سه مقطع زمانی بررسی شده، یکسان نیست.
۲۷۷.

بررسی محتوای برنامه های شبکه تلویزیونی ماهواره ای بی بی سی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال دوازدهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: فرهنگ تلویزیون شبکه های خبری ماهواره ای جنگ رسانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۲۹ تعداد دانلود : ۲۲۸۴
افزایش روزافزون شبکه های خبری ماهواره ای، حکایت از نقش مهم رسانه های جمعی در اطلاع رسانی دارد و در این میان، آغاز به کار تلویزیون بی بی سی فارسی با پوشش جغرافیایی سه منطقه فارسی زبان ایران، تاجیکستان و افغانستان، برخی تمایزهای جدی محتوایی و روشی را میان این رسانه نوپا و سایر تلویزیون های ماهواره ای آشکار می سازد. شبکه ای که آغاز به کار آن را باید موج جدیدی از «جنگ رسانه ای نرم» علیه ایران دانست. در این مقاله برای بررسی برداشت ها، استنتاج ها و پیش فرض ها در برنامه های بی بی سی فارسی علاوه بر تحلیل محتوا از روش تحلیل گفتمان سود جسته ایم. هدف این مقاله این است که با بررسی برنامه های فارسی زبان شبکه خبری بی بی سی به بررسی شیوه های مورد استفاده در برنامه های تلویزیونی پی ببریم تا دریابیم آنها از چه تکنیک ها، رویکردها و... در جهت مأموریت خبررسانی و تبلیغی خود برای جذب مخاطبان استفاده می کنند.
۲۷۸.

جغرافیای فرهنگی؛ تبیین نظری و روش شناختی کاربرد در مطالعات نواحی فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال دوازدهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: فرهنگ جغرافیا جغرافیای فرهنگی نواحی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳۹ تعداد دانلود : ۲۰۵۲
جغرافیای فرهنگی یکی از شاخه های جغرافیای انسانی است که علل تفاوت فرهنگ ها و ارزش های انسانی را در نواحی فرهنگی مورد بررسی قرار می دهد. در این نوشتار به بررسی ماهیت، مبانی نظری و روش شناختی جغرافیای فرهنگی پرداخته شده است. سوال اصلی این مقاله این است که قلمرو و ماهیت جغرافیای فرهنگی چیست و چه سیر تحولی را طی کرده است؟ و کاربرد روش های جغرافیای فرهنگی در شناخت نواحی فرهنگی چیست؟ بدین منظور، برای روشن تر شدن چارچوب مطالعاتی جغرافیای فرهنگی، رابطه جغرافیا، فرهنگ و سیر تحول جغرافیای فرهنگی قدیم و جدید بررسی می شود. این مقاله سعی دارد با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و از طریق منابع کتابخانه ای به سوالات مورد نظر پاسخ دهد. با ارائه چارچوب مطالعاتی این حوزه از جغرافیای انسانی، اولاً زمینه های شناخت علمی آن در تحقیقات میان رشته ای علوم انسانی روشن می شود؛ ثانیاً قلمرو، روش و مبانی نظری جغرافیای فرهنگی شناسایی و برای درک علل تفاوت های فضایی ـ مکانی نواحی جغرافیایی به کار گرفته می شود.
۲۷۹.

ابعاد فرهنگ در جامعة آرمانی قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: قرآن امامت فرهنگ جامعة آرمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱۵ تعداد دانلود : ۷۲۵
جامعة آرمانی یکی از آرزوهای بشر بوده و هست. یکی از شاخص های تحقق چنین جامعه ای ارتقاء فرهنگ در تمام شئون آن است. در این مقاله به طور اختصار به این سوال پاسخ داده می شود که فرهنگ چگونه در تحقق جامعة آرمانی قرآنی نقش آفرینی می کند؟ لذا به چند بعد از ابعاد فرهنگ در جامعة آرمانی مانند شکوفایی عقل، گسترش دانش، برادری و محبت، سلامت و بهداشت و توجه به محیط زیست اشاره شده است. اما از همه مهم تر آن است که ارتقاء فرهنگ بدون تحقق حکومت الهی و حضور امام شکل نخواهد گرفت. بنابراین در این مقاله به اختصار به موضوع امامت در قرآن و ویژگی های امام برای اعتلای فرهنگ در جامعة آرمانی قرآنی اشاره خواهد شد. بدیهی است امامی که خود مظهر عدل، علم و حکمت مطلق خداوند است و علمش وابسته به علم الهی و مبسوط الید برای تحقق تعالیم و دستورهای عادلانة الهی باشد و مردم هم عاقلانه و آگاهانه در خدمت این حاکمیت باشند خواهد توانست جامعة آرمانی را محقق سازد.
۲۸۰.

فرهنگ ایرانی در عصر جهانی شدن (مورد مطالعه فرهنگ نوروز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: فرهنگ جهانی شدن فرهنگ ایرانی و نوروز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹۰ تعداد دانلود : ۸۳۹
نوروز از آئین های کهن ایرانیان و نماد فرهنگ ایرانی از دورة باستان تا امروز پایدار مانده است. با ظهور فرایند جهانی شدن، شرایط جدیدی برای فرهنگ ها رقم خورده است. وضعیتی که می تواند به از بین رفتن فرهنگ های بومی و آئین های کهن منجر شود. پرسش این است که نوروز در مواجهه با فرایند جهانی شدن چه وضعیتی پیدا خواهد کرد؟ برای پاسخ به این پرسش با استخراج ویژگی های نوروز و ویژگی های جهانی شدن، قابلیت انطباق پذیری فرهنگ ایرانی و نوروز با جهانی شدن تبیین می شود. نوروز دارای ویژگی های عام انسانی و جهانی است. تأکید بر ارزش های اخلاقی و انسانی، ترویج و تحکیم روابط انسانی و نوع دوستی، اهمیت دادن به محیط زیست و تأکید بر بهداشت و پاکیزگی از ویژگی های انسانی و جهانی فرهنگ نوروز است. با توجه به این ویژگی ها، این فرهنگ قابلیت انطباق با جهانی شدن را دارد و می توان، از فرصت های موجود در عرصة جهانی برای حفظ و گسترش این فرهنگ سود جست.