مطالب مرتبط با کلیدواژه

هویت


۹۲۱.

تجربه جنسیتیِ مصرف سیگار در بین دانشجویان دانشگاه خوارزمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ ۸۴-۵۷

کلیدواژه‌ها: دانشگاه خوابگاه مصرف سیگار تجربه زیسته هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۱ تعداد دانلود : ۲۲۱
با توجه به تفاوت فهم، زمینه ها و انگیزه های مصرف سیگار در میان دانشجویان دختر و پسر، پژوهش حاضر به مقایسه تجربه مصرف سیگار در بین دانشجویان دختر و پسر در دانشگاه خوارزمی می پردازد. رویکرد این پژوهش، کیفی و روش آن پدیدارشناسی بوده که با روش نمونه گیری هدفمند با استراتژی گلوله برفی انجام شده است. افراد موردمطالعه شامل 2 گروه از دانشجویان دختر و پسر شاغل به تحصیل در دوره های تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه خوارزمی (15 دختر و 15 پسر) بودند که مورد مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با معیار اشباع نظری قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها، از تکنیک تحلیل تماتیک (مضمونی) بهره گرفته شد. بر پایه یافته های پژوهش، دانشجویان دختر و پسر درک و پنداشت متفاوتی از مصرف سیگار داشته اند و و به دلایل مختلف به مصرف سیگار ترغیب شده اند؛ دانشجویان پسر برای گریز از درگیری های فکری به مصرف سیگار روی می آورند و دانشجویان دختر با مصرف سیگار سعی در بازیابی هویت زنانه خود دارند. همچنین خوابگاه و دانشگاه در افزایش مصرف سیگار در دانشجویان پسر و در زمینه سازی و آغاز مصرف سیگار در دانشجویان دختر نقش داشته است. زمینه خانوادگی و پیرامونیان سیگاری در انگیزش هر دو جنس به مصرف سیگار نقش داشته اند. وجود دوستان سیگاری و کسب تجربه، اگرچه در مصرف سیگار از سوی هر دو جنس نقش داشت، ولی نقش آن در میان دانشجویان پسر برجسته تر بود. تفاوت تجربه زیسته مصرف سیگار در بین دانشجویان دختر و پسر، دلالت بر آن دارد که الگوی متفاوتی بر مصرف سیگار ایشان به ویژه از حیث انگیزه ها و شرایط زمینه ساز و تسهیلگر حاکم بوده است. افزون بر آن، فضای خوابگاه با کارکردی یکسان تااندازه ای بستری برای آغاز مصرف سیگار در میان دختران و تشدید آن در بین پسران بوده است.
۹۲۲.

هویت در شعر معاصر تاجیکستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۱۳ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۰ 81 - 98

کلیدواژه‌ها: هویت شعر تاجیکستان زبان دین قومیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۱۹۳
زبان شیرین فارسی ریشه در اعماق تاریخ کهن سال ایران دارد. این زبان همانند سلاحی بسیار موثر توانسته است، فرهنگ غنی و پربار مردم ایران را در برابر حوادث و آسیب های مخرب روزگار، محفوظ بدارد. اکنون با استقلال کشور تاجیکستان، بار دیگر قدرت عظیم خود را در مبارزه با هجوم زبان های بیگانه، نشان داده، و توانسته است، در بر روی ورود شعر و ادبیات بیگانه ببندد و در برابر زبان کهن سال فارسی که می رفت، تا به کلّی از آن خطه رخت بربندد و زبان بیگانه ای جانشینش شود، آغوش بگشاید و مسیر تازه ای در پیش گیرد. اینک پس از سال ها کوشش و مبارزه برای به تصویب رساندن زبان فارسی و استقلال این کشور مستقل، در آثار شاعران و نویسندگان این دیار به روشنی، عشق به میراث گذشتگان، یعنی فرهنگ پربار اسلامی و زبان و ادبیات فارسی مشاهده می شود، در این مقاله کوشش شده است، تا با روش توصیفی – تحلیلی، محتوای آثار شاعران معاصر تاجیکستان مورد  بررسی  قرارگیرد.
۹۲۳.

بررسی و تحلیل مؤلفه های هویت ملی در شعر اخوان و شفیعی کدکنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۱۳ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۰ 297 - 321

کلیدواژه‌ها: هویت هویت ملی اخوان شفیعی کدکنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۱۷۱
هویت، از آن روی که با فردیت یافتگی در پیوند است، یکی از مباحث پراهمیت در حوزه علوم انسانی به شمار می آید. زیرا تنها در سایه هویّت است که انسان، از ناپیدایی در جمع رها می شود و به تشخص می رسد و برای ایفای نقش انسانی خویش در زندگی اجتماعی، آماده می گردد. بنابراین در تمام جوامع بشری، هویت ملی، به نسبت هویت های دیگرانسان، ارزش اجتماعی بیشتری دارد. موضوع مقاله حاضر بررسی هویت ملی در شعر دو شاعر بزرگ معاصر، اخوان و شفیعی کدکنی است. برای درک این مقوله در نزد آنان، ابتدا به مساله هویت، هویت فرهنگی، هویت اجتماعی و هویت ملی به اختصار اشاره شده، و سپس مصادیق هویت ملی را در سروده های این دو شاعر، یافته، مقوله بندی و تحلیل کرده ایم. داده های این پژوهش به شیوه کتابخانه ای و اسنادی گردآمده و با بهره گیری از روش توصیفی، تحلیل شده است. حاصل کار این که هر دو شاعر در هویت یافتگی شاخص بوده و در سفر زندگی و شعر خود، بیش از هر جا در منزل هویّت ملی، توقف کرده اند.
۹۲۴.

بررسی تاثیرات کاربری های شهری بر هویت شهر اسلامی. محدوده مورد مطالعه: منطقه یک شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۹ 133 - 146

کلیدواژه‌ها: کاربری های شهری هویت شهر اسلامی منطقه یک شهر یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۹۸
شهرهای کشور ایران از لحاظ زمانی و مکانی و شاخص های فرهنگی اجتماعی ، در زمره شهرهای اسلامی قرار میگیرند و شهرها تنها از لحاظ ابعاد کالبدی و وجوه و مولفه های هویت ساز شهرهای اسلامی ( کاربریها، مظاهر معماری و ساختمانی، فعالیتهای شهری، خصوصیات تحرکی ، سیما و منظر شهر و از این قبیل ) در رده های مختلف قرار گرفته و حتی درون هر شهر ، شاهد بافتها و محلات متفاوت از لحاظ دارابودن هویت شهر اسلامی می باشد . لذا در این تحقیق سعی شده که با استفاده ا ز روش توصیفی –تحلیلی به بررسی تاثیرات کاربری های شهری ( مذهبی، فرهنگی، تجاری خدماتی) بر هویت شهر اسلامی و به طور خاص در منطقه یک شهر یزد با توجه به این مساله که در منطقه مورد مطالعه ، بخشهای تاریخی شهر بر اساس بی توجهی و شاید فقدان پاره ای از موارد و هسته های جدید و نوساز به دلیل ضعف در برنامه یزی و طراحی درست و اصولی و همچنین نادیده گرفتن هویت اصیل و دیرینه شهر ، شاهد از بین رفتن هرچه بیشتر و بیشتر هویت شهری و به دنبال آن شکل گیری بافتها و مناطق عاری از هرگونه هویت کالبدی، فرهنگی، اجتماعی و ... هستند، پرداخته شود . ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل ، نرم افزار GIS، برداشت میدانی ، مصاحبه و پرسشنامه می باشد و با استفاده از آزمون های آماری و روش تحلیل شبکه به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شده است . نتایج مطالعه نشان میدهد که ، بین تاثیر ویژگیهای کاربری بر هویت شهر اسلامی در منطقه یک، تفاوت معنی داری وجود دارد ، بیشترین تأثیر را کاربریهای مذهبی و در ویژگیهای بعد عینی و کمترین تأثیر را کاربریهای فرهنگی و در ویژگیهای بعد ذهنی در منطقه مورد مطالعه داشته اند.
۹۲۵.

ارزیابی کیفیت بصری طبیعت ثانویه بر مبنای ترجیحات استفاده کنندگان از فضا و نقش آن در هویت بخشی شهر بجنورد. نمونه مورد مطالعه: پارک های درون شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هشتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۰ 39 - 58

کلیدواژه‌ها: ارزیابی کیفیت بصری هویت طبیعت ثانویه بجنورد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۰۲
نوع رابطه بصری انسان و محیط در ارزیابی کیفیت محیط بسیار تأثیرگذار است. امروزه با گسترش بی ضابطه بسیاری از شهرها حفظ هویت سیمای بصری آنها به فراموشی سپرده شده است و این فراموشی پیامدهای پیچیده و جبران ناپذیر بوم شناختی به همراه داشته است. هدف اصلی پژوهش حاضر ارتقای کیفیت بصری و هویت شهری بوده است. پژوهش از نوع کاربردی و با روش توصیفی- تحلیلی و برپایه مطالعات پیمایشی صورت پذیرفته است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها تلفیقی از روش طبقه بندی کیفیت بصری(Q SORT) و ماتریس دستیابی به اقدامات (GAM) استفاده شده است. جهت برآورد شعاع دسترسی کاربرد دستور Buffer در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) لحاظ شده است. در راستای انجام پژوهش، ابتدا عکس هایی از 24 پارک مورد مطالعه گرفته شد سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه با حجم 100 نفر، معیارهای زشتی یا زیبایی هر عکس از دید افراد مختلف مورد پیمایش قرار گرفت. به منظور ارزیابی کیفیت بصری، 16 معیار اصلی در نظر گرفته شد. در نهایت، به هر یک از معیارهای کیفیت بصری مربوط به فضاهای سبز شهری، امتیازی مبتنی بر تحقق یا عدم تحقق این معیارها در فضای مربوطه (طبق روش GAM)، تعلق گرفت. نتایج روش تلفیقی Q-Sort و GAM طبقه بندی پارک های شهر براساس عناوین "زشت" و "زیبا" است. به گونه ای که پارک های شهربازی، آفرینش، آزادی به عنوان پارک های زیبا و پارک های معصوم زاده و میرزا کوچک خان به عنوان پارک های زشت شناخته شدند. همچنین، براساس یافته ها، مهم ترین معیارهای ارتقا کیفیت بصری پارک های شهری: نظم، خوانایی و مقیاس است. در خاتمه راهکارهای مناسب ارتقای کیفیت بصری و هویت بخشی به شهر ارائه شده است.
۹۲۶.

معمارى در دنیاى چند جهانى تحلیل رابطه میان معمارى و بستر فرهنگى بر اساس دیدگاه تعاملى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه معماری و شهرسازی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۷ شماره ۱ 129 - 144

کلیدواژه‌ها: چند جهانى شدن تعاملات فرهنگ معمارى هویت مکان فناورى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۱۴۷
چندجهانی شدن، به شرایطی اطلاق می شود که در آن شیوه های مختلف مواجهه با موضوع جهانی شدن، در قالب نگرش منطقه گرایی و رویکرد جهانی- بومی شدن به رسمیت شناخته می شود. در چنین موقعیتی، موضوع شیوه تعامل معماری و فرهنگ، به عنوان یکی از جنبه های رابطه انسان و محیط مصنوع و با هدف ارتقاء کیفیت آن، چالشی قلمداد می گردد که بر حوزه اندیشه و به تبع آن عمل معماری سایه افکنده است. برای مواجهه کارساز با چالش مذکور، بازتعریف دو واژه فرهنگ و معماری  و تبیین ساختار تعاملی آن ها در عرصه تفکرات جهانی ضروری است. پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحلیل محتوای معنایی و روش تحلیل منطقی، برخی از بسترهای مؤثر برتعاملات میان فرهنگی را با نگاهی ژرفانگر، تحلیل نماید. فرض بر این است که اگر گفتمان معمارانه، در عرصه تعاملات جهانی بر اساس فرهنگ های منطقه ای و بر اساس تبیین چهار واژه «فرهنگ»، «فناوری»، «هویت» و «مکان» گسترش یابد، روابط میان فرهنگی در سایر حوزه های علمی و هنری، با بالندگی بیشتر و مبتنی بر اهداف دست یافتنی تر، گسترش خواهند یافت.
۹۲۷.

تأملی بر چگونگی بازنمایی تاریخ ایلخانان در کتاب تاریخ 2 مقطع دوم دبیرستان

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 15-34

کلیدواژه‌ها: کتاب درسی تاریخ 2 مغولان ایلخانان بازنمایی هویت فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۱ تعداد دانلود : ۲۰۴
کتاب تاریخ 2 دوره ی دوم متوسطه، قرائتی از تاریخ ایران در دوره ی مغولان و ایلخانان به دست می دهد که بیش از اینکه ناظر بر یک بازنمایی هویت محور و مبتنی بر یک بازخوانی مسئله محور باشد و پیوندی میان آن تجربه های تاریخی با برخی مسائل روزگار کنونی برقرار کند، صرفاً با رویکردی توصیفی و البته فشرده به رشته ی تحریر درآمده است. آن چه مشخص است اینکه دوره ی حکومت مغولان در ایران، از منظر تداوم انگاره ی هویت و فرهنگ ایرانی و نحوه ی گذار تدریجی ایران از این دوره، در زمره ی یکی از مهم ترین دوره های تاریخ ایران به شمار می رود. تأکید بر این اهمیت از برخی منظرهای هویتی- فرهنگی البته در حیطه ی نهاد آموزش و پرورش است؛ نهادی که مهم ترین و مقتدرترین نهاد در فرهنگ سازی و تقویت بن مایه های هویتی در جامعه محسوب می شود. در این پژوهش که با روش تحلیل محتوا انجام خواهد گرفت، تلاش می شود تا با تاکید بر مسئله ی هویت و پیوند آن با نهاد آموزش، نقدی بر محتوای کتاب درسی تاریخ 2 دوره ی دوم متوسطه از منظر بازنمایی و بازخوانی تاریخ ایران دوره ی ایلخانان مغول برود. فرضیه اصلی این پژوهش این است که محتوای توصیفی این کتاب در آن چه که به تاریخ مغولان مربوط می شود، نمی تواند بازنمایاننده ی مهم ترین مسائل هویتی- فرهنگی این دوره ی تاریخی باشد.
۹۲۸.

پدیدارشناسی آیین کُتل در ایل بختیاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال بیستم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 169 - 199

کلیدواژه‌ها: هویت پدیدارشناسی آیین کُتل ایل بختیاری سوگ سیاوش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۴۸
  آیین ها جزء لاینفک فرهنگ هر جامعه ای محسوب می شوند. بی شک حیات ملت ها و آداب ورسوم آنان بستگی به تداوم عناصر و مؤلفه های فرهنگی و تاریخی شان دارد. در این راستا پژوهش حاضر باهدف تحلیل پدیدارشناختی آیین کُتل بر اساس تجربه ی زیسته ی مشارکت کنندگان در ایل بختیاری ساکن شهرستان دزفول انجام شده است. محقق در این پژوهش کیفی از روش پدیدارشناسی، نمونه گیری هدفمند و تکنیک مصاحبه عمیق با 17 نفر از طوایف مختلف ایل بختیاری که در این آیین شرکت می کردند ، برای جمع آوری اطلاعات بهره جسته است. تمامی مصاحبه ها ضبط و بلافاصله روی کاغذ نگاشته و با رویکرد تفسیری تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که پیشینه تاریخی و اسطوره ای این آیین به «سوگ سیاوش»  بر می گردد. علاوه بر این، 24 مفهوم از مصاحبه های انجام شده با مشارکت کنندگان استخراج گردید که در قالب 5 مقوله اصلی دسته بندی شدند و عبارتند از: «هویت جویی ، «وحدت بخشی»، «مشارکت خودانگیخته»، «معنابخشی به زندگی»، «تحمل پذیری». نتایج پژوهش بیانگر آن است که برگزاری چنین آیین هایی در نزدیک کردن افراد و طوایف مختلف به یکدیگر و تأثیر گذاری بر رفتارشان نقش مهمی داشته و موجب تداوم فرهنگ جامعه و آداب و رسوم آنان می شود.  
۹۲۹.

بررسی جایگاه مولفه های هویت بخش و مشروعیت ساز بر پایه سنت های ایرانی و اسلامی در اندیشه کمال الدین عبدالرزاق سمرقندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی ایران و اسلام پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۹ 240 - 270

کلیدواژه‌ها: مطلع السعدین و مجمع البحرین کمال الدین عبدالرزاق سمرقندی هویت مشروعیت تیموریان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۱۴۱
کمال الدین عبدالرزاق سمرقندی(887-816 ه ق)،یکی از مورخان عصرتیموری می باشد که با بررسی مهمترین اثر تاریخی او به نام مطلع السعدین و مجمع البحرین می توان دریافت که به حوزه رویکردهای هویتی بر پایه سنت-های ایرانی و اسلامی ورود پیدا کرده است. براین اساس، پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این سوال می باشد که: سنن مغولی، هویت فرهنگی و تاریخی جامعه ایرانی و تأثیر آن بر مشروعیت سیاسی پساایلخانی در اندیشه کمال الدین عبدالرزاق سمرقندی چگونه بازتاب یافته است؟حاصل پژوهش که با رویکرد توصیفی تحلیلی انجام شده بیانگر آن است که: سنن قبیله ای از جمله پیوستگی تیموریان با قبیله برلاس مغولی، دو گانگی نژادی امرای درباری، پیوستگی و استمراربخشی به هویت ایرانی از دوره باستان تا عصرتیموریان، پیوندسازی فرهنگ ایرانی با هویت اسلامی،عنایت ویژه به پیوستگی شریعت و طریقت،توجه به اصول ایرانشهری و مؤلفه های آن ازجمله فره ایزدی،پیوستگی دین و سیاست و عدالت و دادگری مهمترین انگاره های مورد نظر سمرقندی در تشخص بخشی به هویت ایرانی در عصرتیموری بوده که برآیند آن اعطای مشروعیت سیاسی به امرای تیموری و توجیه سازی حکمرانی آنان بوده است.
۹۳۰.

هویت گرایی و نظم منطقه ای خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 693 - 714

کلیدواژه‌ها: هویت نیروهای هویت بنیاد نظم منطقه ای جامعه شناسی تاریخی خاورمیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۰ تعداد دانلود : ۲۸۴
رابطه میان هویت و نظم منطقه ای در سالهای پس از جنگ سرد و بین المللی شدن منازعات قومی اهمیت یافت. هویت گرایی، پس از پایان نظام دوقطبی، در نقاط مختلف جهان از جمله خاورمیانه، قفقاز و بالکان، بی ثباتی دولت ها و تشدید پویش های امنیتی منطقه ای و بین المللی را در پی داشت. این تحولات، کنش گروه های هویت گرا و تاثیر آن در سطوح فراملی را در کانون توجه پژوهشگران و سیاست گذاران قرار داد. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی مشخصا به دنبال پاسخ به این پرسش است که کنش نیروهای هویت بنیاد خاورمیانه چه تاثیری بر شکل گیری و تحول الگوهای نظم منطقه ای دارد؟ گروه های هویت بنیاد فروملی و فراملی بازیگران اصلی محیط امنیتی خاورمیانه بوده که با تضعیف یا دگرگونی ساختار دولت ها و شکل دهی به ائتلاف های منطقه ای و بین المللی بر الگوهای نظم منطقه ای موثرند.
۹۳۱.

خیزش مجدد گفتمان راست افراطی در اروپا و تقابل با مسلمانان در عصربیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۲) 141 - 167

کلیدواژه‌ها: گفتمان راست افراطی ناسیونالیسم نژادی پوپولیسم مسلمانان هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۱۹۰
خیزش مجدد گفتمان راستافراطی، یکی از مهمترین چالش هایی است که امروزه کشورهای اروپایی با آن مواجه هستند. هدف از پژوهش حاضر مطالعه تأثیر خیزش مجدد گفتمان راست افراطی بر زندگی اجتماعی مسلمانان اروپا می باشد. پرسش اصلی مقاله این است که «خیزش مجدد گفتمان راستافراطی در اروپا، چه چالش هایی را می تواند فراروی مسلمانان اروپا قرار دهد؟»(مسئله) در پاسخ به پرسش مذکور، این فرضیه ارائه شده است:« خیزش مجدد گفتمان راست افراطی با مفصل بندی دال مرکزی ناسیونالیسم نژادی و غیریت سازی (بیگانه ستیزی)نسبت به مسلمانان، زمینه های امنیتی شدن اسلام و محدویت حقوق سیاسی و اجتماعی مسلمانان اروپا را فراهم می آورد.» در این مقاله از روش کیفی(توصیفی-تحلیلی) بویژه از روش تحلیلی گفتمان استفاده شده است. (روش) شیوه جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه ای و استفاده از مجلات تخصصی و سایتهای معتبر اینترنتی بوده است. یافته اصلی پژوهش این است که بازخیز احزاب راستافراطی بویژه در دهه اخیر، منجر به گسترش تعارضات و تشدید روند محدودسازی مسلمانان از حقوق اجتماعی خود در اروپا شده است. این شرایط می تواند با تعمیق همبستگی مذهبی، زمینه بیداری مسلمانان و تحریک حس هویت طلبی آنها را در برابر ساختار نابرابر اجتماعی فراهم آورد. (یافته ها)
۹۳۲.

تحلیل سازه انگارانه چرخش در سیاست خارجی ایران در برابر بحران قره باغ (2020)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۹) 225 - 246

کلیدواژه‌ها: جمهوری آذربایجان ارمنستان هویت جمهوری اسلامی ایران بحران قره باغ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۲۲۷
منطقه خودمختار قره باغ از ابتدای تشکیل جمهوری آذربایجان و ارمنستان مورد ادعای دو کشور بوده و سبب ایجاد بحران در روابط دو کشور شده است. اوایل دهه 1990 جنگ هایی بین دو کشور در گرفت و پس از برقراری آتش بس با میانجیگری روسیه در سال 1994 منطقه به کنترل ارمنستان درآمد. سیاست اولیه ایران در برابر بحران، بی طرفی بود، هرچند تمایل بیشتری به ارمنستان داشت و از این کشور حمایت نسبی کرد. اما پس از نقض آتش بس توسط جمهوری آذربایجان در سپتامبر 2020، دوره جدیدی از درگیری بین دو کشور شکل گرفت و بحران از سرگرفته شد. در بحران اخیر، جمهوری اسلامی ایران آشکارا از دولت آذربایجان حمایت و بر حق جمهوری آذربایجان بر قره باغ تأکید می کند. پرسش اصلی این است که چرخش در سیاست خارجی ایران در برابر بحران قره باغ را چگونه می توان تحلیل کرد؟ در این نوشتار با استفاده از روش تحلیل کیفی و بر مبنای چارچوب نظری سازه انگارانه عوامل مؤثر در تغییر و چرخش در سیاست ایران در برابر بحران قره باغ و به تعبیری عوامل واگرایی و همگرایی در روابط دو کشور را بررسی می کنیم. یافته های نوشتار نشان می دهد سیاست خارجی ایران در تأثیر عواملی همچون ایدئولوژی اسلامی شیعی، حمایت های داخلی آذری های ایران از جمهوری آذربایجان در برابر بحران قره باغ، کاهش سیاست های قومیتی و پان آذری آذربایجان و گرایش های واقع گرایانه و شرق گرایانه در سیاست خارجی جمهوری آذربایجان و همچنین سیاست غرب گرایانه دولت ارمنستان، دچار تغییر شده است.
۹۳۳.

مدرن گرایی و پسامدرن گرایی در مواجهه با مسأله هویت و غیریت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هستی و شناخت جلد هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 151 - 171

کلیدواژه‌ها: فلسفه مدرن گفتمان پسامدرن هویت غیریت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۱۹۴
فلسفه مدرن، اجمالاً، برنامه و دستگاه جامع معرفتی است که براساس آن تمام عالم هستی توسط بشر به تنهایی فهمیدنی و شناختنی است. در مرکز ثقل این دستگاه هویت معرفتی شخص یا ذهن عامل معرفت قرار دارد. فیلسوفان مدرن اعتبار دستگاه معرفتی و نیز وحدت آن را مرهون هویت معرفتی عامل معرفت می دانند. دکارت خودآگاهی ذهن خودبنیاد از خودش به عنوان یک عامل معرفتی خودآگاه را مبنای تمام معرفت ها، شامل مابعد الطبیعی، طبیعی و غیر آن می دانست. پسامدرن گرایی، درمقابل، گفتمانی فلسفی دربرابر هویت معرفتی و دستگاه معرفتی خودبنیاد مدرن است. تلاش فیلسوفان پسامدرن بر آن است تا با استفاده از مفهوم «غیریت» و نیز ارتباط دادن آن با چند اندیشه غیرمعرفتی دیگر، مثل «میل»، «اراده» و «مسئولیت»، گفتمان فلسفی و متفاوت را پی ریزی نمایند. ازنگاه این مقاله، نه نظریه «هویت» و اندیشه های معرفتی پیوست آن، و نه مفهوم «غیریت» و اندیشه های عمل شناختی همراه آن نمی توانند مستقل از یک دیگر یک دستگاه معرفتی خودبنیاد یا یک گفتمان فلسفی غیرمعرفتی مسلط را پی ریزی و شکل دهند.
۹۳۵.

مؤلفه های غرب زدگی و بازگشت به هویت خویشتن در اندیشه جلال آل احمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۱) 207-232

کلیدواژه‌ها: غرب زدگی جلال آل احمد پسا استعمارگرایی استعمار هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۱۹۵
غرب زدگی، امروزه از جمله مباحثی است که مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است و دلیل آن ایجاد بحران در حیطه هویت است. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی مولفه های غرب زدگی و بازگشت به هویت خویشتن در اندیشه جلال آل احمد، صورت گرفته است. این پژوهش به روش کتابخانه ای و توصیفی صورت گرفته که دران ضمن بهره برداری از نوشته های جلال آل احمد، سعی شد مقالات مربوطه نیز مورد استفاده قرار گیرند. سوالی که در این پژوهش ذهن پژوهشگر را به خود معطوف کرد این بود که جلال آل احمد در مورد غرب زدگی چه دیدگاهی داشت و برای رهایی ار آن چه راکاری ارائه داد. نتایج نشان داد که وی با روی آوردن به داستان نویسی، مقاله نویسی، سفرنامه نگاری و طرح موضوعات متنوع اجتماعی در قالبهای ترجمه و تالیف،ندای بازگشت به هویت خویشتن را سر داد و معضل غرب زدگی را با هدف رهایی از هژمونی استعمار غرب به نقد گذاشت.در این پژوهش اندیشه ها و دیدگاه های وی پیرامون غرب زدگی با تاکید بر نظریه پسا استعمارگرایی از مسیر تکیه برمنابع کتابخانه ای مورد بررسی و تبیین قرار می گیرد.
۹۳۶.

تحلیل قیاسی نقش مؤلفه های کالبدی مساجد در شکل گیری هویت محلات (مقایسه سه مسجد در محلات تاریخی، میانی و نوساز شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 251 - 270

کلیدواژه‌ها: هویت محله مسجد SWOT AHP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۲۵
مقدمه: بحران هویت یا احساس بی هویتی به عنوان یکی از بحران های زندگی انسان امروز در بسیارى از قلمروهاى آن و غالب جوامع مشاهده می شود. درواقع، لزوم توجه به هویت در سطح سکونت گاههای انسانی را می توان در نابسامانی های هویتی امروز یافت که تهدیدی برای بقا و پایداری محیط مصنوع است زیرا که این نابسامانی ها می تواند تمام ارزش های جامعه را از بین ببرد و محیط پیرامون را فاقد هویت و تصویر ذهنی آن کند و پیامدهایی ناخواسته را بر پیکره حیاتی شهر وارد آورد. ازاین رو، امروزه هویت بخشی محلات و سکونت گاههای انسانی به عنوان مقدمه موضوع تقسیمات کالبدی شهر و چگونگی ابعاد و سلسله مراتب آن، به ضرورتی عمده در مباحث برنامه ریزی شهری تبدیل شده است. هدف: هدف این پژوهش بررسی و مقایسه نقش مؤلفه های کالبدی مساجد بر هویت مندی کالبدی محلات و درنهایت، دست یابی به راهبردهای مناسب کالبدی-فضایی هویت بخش در محلات، متناسب با بافت تاریخی، میانی و نوساز آن ها و با تأکید بر نقش مسجد محله است. روش: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و از نوع پژوهش های کاربردی است. در این پژوهش از روش کتابخانه ای برای گردآوری داده های نظری و از ابزار پرسش نامه برای گردآوری داده های پیمایشی و از نرم افزار SPSS<em> جهت تحلیل داده ها استفاده شده است. جامعه آماری خانوارهای ساکن در شهر شیراز است که با استفاده از فرمول کوکران و با اشتباه مجاز 5 درصد تعداد نمونه 376 نفر برآورد شده است. برای ارائه راهکارها از متخصصان و کارشناسان پرسشگری صورت گرفته است و با بهره گیری از روش SWOT و هم چنین، کمی سازی آن توسط روش AHP، راهکارهای مناسب کالبدی-فضایی ارائه شد. نتیجه گیری: درنهایت، بر اساس نتایج بدست آمده از پژوهش برای تقویت هویت کالبدی محلات با استفاده از مؤلفه های کالبدی مساجد، در بافت درونی راهبرد رقابتی، در بافت میانی راهبرد محافظه کارانه و در بافت بیرونی راهبرد تهاجمی مورد نیاز است.
۹۳۷.

مدل یابی اعتیاد به اینترنت براساس سبک های هویت و عملکرد تحصیلی: نقش واسطه ای افسردگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی اجتماعی دوره ۱۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۴ 73 - 92

کلیدواژه‌ها: اعتیاد به اینترنت؛ افسردگی عملکرد تحصیلی فضای مجازی هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۰۹
مقدمه : این مطالعه با هدف بررسی تأثیر عملکرد تحصیلی و هویت بر اعتیاد به اینترنت با نقش میانجی افسردگی انجام شد. روش : با توجه به هدف، از نوع کاربردی از نظر ماهیت و روش توصیفی- همبستگی و روش تحلیل از نوع مدل یابی معادلات ساختاری کمترین مربعات جزئی بود. جامعه آماری کل دانشجویان دانشگاه های شهر تهران و روش نمونه گیری تصادفی و حجم نمونه برابر با 323 نفر بود. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه های سبک های هویت برزونسکی (1992)، اعتیاد به اینترنت چن (2011)، افسردگی زونگ (1968) و عملکرد تحصیلی گردآوری شد. یافته ها : نتایج مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد، 25 درصد از تغییرات افسردگی و 32 درصد از واریانس اعتیاد به اینترنت توسط عملکرد تحصیلی و هویت تبیین شد. یافته های پژوهش نشان داد، سبک های هویت و عملکرد تحصیلی تأثیر منفی معنادار و افسردگی تأثیر مثبت معناداری بر اعتیاد به اینترنت دانشجویان دارد. نتیجه گیری : افسردگی نقش میانجی در تأثیر سبک های هویت و عملکرد تحصیلی بر اعتیاد به اینترنت دانشجویان ایفا می کند.
۹۳۸.

سنجش وضعیت توزیع و ارتباطمنزلت های هویت فردی و اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه های تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی اجتماعی دوره ۱۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۴ 123 - 144

کلیدواژه‌ها: هویت فردی اجتماعی قومی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۲۸
مقدمه : پژوهش با هدف سنجش وضعیت توزیع و ارتباط منزلت های هویت فردی و اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه های تهران انجام شد. روش : روش این تحقیق زمینه یابی بود و نمونه تحقیق شامل 524 دانشجو از مقاطع کارشناسی تا دکترای تخصصی و همچنین دکترای حرفه ای در رشته های مختلف پزشکی، فنی مهندسی و علوم انسانی بود که به شکل تصادفی خوشه ای انتخاب و در دانشگاه های شهر تهران در سال 96 – 97 مشغول به تحصیل بودند. از دو پرسشنامه هویت فردی آدامزو پرسشنامه هویت اجتماعی (محقق ساخته) به عنوان ابزار تحقیق استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون کای اسکوئر و تحلیل رگرسیون مرحله ای (گام به گام) مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها : نتایج نشان داد، هویت معوق، هویت اول دانشجویان (دختر و پسر) دانشگاه های تهران است. قوی ترین پیش بینی کننده هویت اجتماعی دانشجویان، هویت معوق است. این متغیر به تنهایی 7/14 درصد از واریانس نمرات هویت اجتماعی دانشجویان را پیش بینی کرد. دو متغیر هویت معوق و آشفته روی هم 4/25 درصد از واریانس هویت اجتماعی را پیش بینی کردند. متغیرهای هویت معوق هویت آشفته و هویت موفق نیز در مجموع 6/26 درصد از واریانس هویت اجتماعی را پیش بینی کردند. نتیجه گیری : بر اساس یافته های تحقیق می توان، نتیجه گرفت که منزلت های هویت فردی دانشجویان اثر قابل توجهی بر هویت اجتماعی و ابعاد آن دارد و به همین دلیل توجه به شکل گیری سالم تر هویت فردی آنان یک ضرورت می تواند، باشد.
۹۳۹.

بررسی چگونگی و میزان نمود عناصر هویّت ملی - مذهبی در کتاب های نونگاشت فارسی متوسطه اول و دوم

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره هشتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 76 - 92

کلیدواژه‌ها: هویت ملی مذهبی تحلیل محتوا کتب نونگاشت فارسی متوسطه متوسطه اول و دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۱۷۶
کتاب های درسی یکی از مهم ترین منابع یادگیری، آموزش و تقویت هویّت ملّی و مذهبی هستند. در این میان کتاب های فارسی با توجّه به گنجایش آنان و بهره گیری از انواع مختلف نوشته اعم از نثر، شعر، نمایش نامه، داستان و خاطره و... می توانند نقش مهمی در تقویت عناصر هویّت ملّی و مذهبی میان دانش آموزان به عنوان نسل آینده ساز ایفا نمایند. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوا و متن کتاب های فارسی نونگاشت دوره متوسطه اول و دوم از نظر میزان توجه به عناصر هویّت ملّی و مذهبی است. جامعه آماری این پژوهش 5 جلد کتاب فارسی نونگاشت متوسطه اول و متوسطه دوم (دهم و یازدهم) است. نتایج کلیِ به دست آمده نشان می دهد که مجموعاً 204 مؤلفه ملّی و مذهبی در 5 جلد کتب نونگاشت فارسی متوسطه اول و دوم به کار رفته است که از این تعداد 122 واحد یا 80/59% را مؤلفه های مذهبی و 82 واحد یا 19/40% را مؤلفه های ملّی و ایرانی تشکیل می دهند. همچنین سهم مؤلفه های ملّی در کتاب های متوسطه اول 49 واحد یا 75/59% و در کتاب های متوسطه دوم 33 واحد یا 24/40% است. مؤلفه های مذهبیِ به کاررفته در کتاب های متوسطه اول 91 واحد یا 59/74% و در کتاب های متوسطه دوم 31 واحد یا 40/25% است
۹۴۰.

معناداری مؤلفه های شباهت و تفاوت در بیان هویت و تأثیرگزاری آن در گرافیک شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهپویه هنر/ هنرهای تجسمی دوره پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۴) 73 - 84

کلیدواژه‌ها: هویت شباهت تفاوت گرافیک شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۹ تعداد دانلود : ۶۵۲
کسب هویت و رهایی از بحران آن، همواره از مباحث مهم جوامع انسانی بوده است. انسان به آن دلیل انسان است که موجودی است هویت ساز، بنابراین، هویت اجتماعی یکی از اصلی ترین دغدغه های نوین انسان شهرنشین است. از آن جایی که «هویت» مجموعه ای از صفاتی است که باعث تشخص یک فرد یا اجتماع از افراد و جوامع دیگر می شود؛ گرافیک شهری نیز به تبعیت از این معیارها، شخصیت یافته و مستقل می گردد. در این میان، شباهت افراد با یکدیگر برای اکتساب هویت جمعی و تفاوت فرد با دیگران به جهت تمایز او برای کسب هویت شخصی، تناقضی است که همواره طراحان گرافیک شهری را به چالش می کشاند. لذا هدف از این پژوهش، بررسی دو مؤلفه شباهت و تفاوت و کارکرد آن ها در طراحی گرافیک شهری و یافتن شیوه هایی نوین برای هویت بخشیدن به مکان های شهری است. نتایج حاصله از تحقیق نشان می دهد که مؤلفه  های شباهت و تفاوت در گرافیک شهری، قادر است مدل دیالکتیکی هویت را به امری فراتر از جامعه پذیری صرف بسط دهد. در این راستا، تعیین هویت در گرافیک شهری، در تفاوتی نهفته است که افراد در زندگی های فردی دارند و تا حدی از شباهت در هویت های جمعی آن ها ساخته می شوند. بنابراین گرافیک شهری یکی از ابزارهای مهمی است که منجر به شناخت خصوصیت های مشابه و منحصربه فرد شهروندان با حفظ تفاوت های شان می شود. پژوهش حاضر با روشی کیفی و مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته و پس از به دست آوردن داده های اولیه، نسبت به تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون اقدام شده است.