مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
مذهبی
جشن و شادی از منظر فرخی سیستانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جشن و شادی در شعر هریک از شاعران فارسی گوی انعکاسات مختلف داشته است. برخی چون منوچهری همواره به شادخواری و نشاط پرداخته اند ،و بنابراین دیوان اشعار ایشان مملو از دعوت به شادی و اشاره به جشن ها و رسوم مربوط بدین آداب است؛ و برخی چون خاقانی و مسعود سعد بیشتر به شرح غم و اندوه درونی خویش پرداخته اند و هرچند اشعار ایشان از اشاره به جشن های ایرانی خالی نیست، لکن نمی توان این شاعران را شاعرانی شاد دانست. از این میان فرخی سیستانی را می توان شاعری شادخوار دانست دلایل این امر را می توان چنین برشمرد:
1- شادی ذاتی شاعر
2- هم عصر بودن فرخی با سلطان محمود غزنوی که شاهی کامیاب بود و در کنار رزم و پیروزی به بزم و شادمانی توجه خاصی داشت.
در این مقاله سعی بر آن است تا با توجه به شعر فرخی به تحلیلی از روحیه وی دست زده افزون بر آن اشاره ای به رسوم و آداب ایرانی کرده، تاثیر فرهنگ ایرانی بر دیگر فرهنگ ها و قومیت ها را نشان دهیم و علاوه بر این با تفکیک جشن های ایرانی و اعیاد اسلامی در شعر شاعر، میزان دلبستگی وی به ارزش های ملی یا مذهبی و دلایل آن را بررسی نماییم.
بنیادهای معرفت شناسی جریان های مذهبی در ایران
حوزه های تخصصی:
در این مقاله، حقوق سیاسى زنان در دیدگاه جریانات مذهبى ایران (سنت گرایان، تجددگرایان و اصول گرایان) مورد بررسى قرار گرفته است. براى این بررسى، بنیادهاى معرفت شناسى این جریان ها و نیز حقوق سیاسى زنان که برآمده از آن بنیادهاى معرفتى است مورد توجه قرار گرفته است.
تجددگرایان مشارکت سیاسى زن در همه امور و حتى ریاست حکومت او را مى پذیرند و قایل به تساوى حقوق بین زن و مرد هستند. سنت گرایان معتقد به عدم جواز مشارکت سیاسى زنان هستند و براى اثبات نظرشان، از آیات و روایات و اجماع استفاده مى کنند. آنان معتقد به تفاوت حقوق زن و مرد هستند. اصول گرایان قایل به جواز مشارکت سیاسى زنان هستند، اما این جواز را مطلق نمى دانند و براى آن محدوده قایلند. آنان معتقد به تساوى حقوق زن و مرد هستند، اما این تساوى را به معناى تشابه حقوقى در نظر نمى گیرند.
بررسی شاخص های عملکرد اجتماعی مربیان تربیتی زن از نظر اولیاء دبیرستان های شهرستان داراب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله مبتنی بر پژوهشی توصیفی و از نوع پیمایشی است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت عملکرد مربیان تربیتی زن در دبیرستان های شهرستان داراب از جنبه علمی، مذهبی، الگو بودن، تعامل با دانش آموزان، اوقات فراغت و نگرش نسبت به آنان از نظر مدیران، معلمان و مربیان تربیتی بود. جامعه آماری در این پژوهش تمامی اولیاء دبیرستان های زن شهرستان داراب بودند که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. حجم نمونه مورد بررسی در این پژوهش120 نفر بودند که با استفاده از جدول مورگان محاسبه شد. از این تعداد 101 نفر در این مطالعه شرکت نمودند. داده های این پژوهش متناسب با شاخص های فوق با استفاده از یک پرسشنامه 24 سئوالی گردآوری شدند. برای تأمین اعتبار محتوایی پرسشنامه از منابع علمی موجود و نظر متخصصین موضوعی استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرنباخ برابر 0.86 برآورد گردید داده های حاصل از این مطالعه با استفاده از شاخص های آماری میانگین، انحراف استاندارد، چولگی و آزمون های تی، تحلیل واریانس، ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که؛ مربیان تربیتی ذیل شاخص های عمل به وظایف، وضعیت علمی، رضایتمندی، دادن اطلاعات مذهبی و نگرش، به ترتیب با 0.245، 0.182، 0.175، 0.093 و 0.013 میزان چولگی، ارزیابی پایینی را به خود اختصاص داده اند. این نتایج در سطح (P<0.000) معنادار می باشند. هم چنین از جنبه علمی بودن، مدیران ارزیابی مثبت تری از عملکرد مربیان در این زمینه نسبت به خود مربیان داشته اند (P<0.025).
اثر درمان شناختی- رفتاری مذهبی در راهبردهای مقابله با استرس و نمره وسواس در بیماران مبتلا به اختلال وسواسی- جبری با محتوای مذهبی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف :اختلال وسواسی- جبری (Obsessive compulsive disorder یا OCD) نوعی از اختلالات اضطرابی به شمار می رود که در افراد دارای اعتقادات مذهبی، می تواند در زمینه مذهبی بروز کند. استرس در تشدید علایم این اختلال نقش دارد. استفاده از راهبردهای مقابله با استرس مناسب، می تواند از تأثیرات این عامل بر بیمار بکاهد. هدف از انجام این مطالعه، تأثیر درمان شناختی- رفتاری مذهبی در راهبردهای مقابله با استرس و نمره وسواس بیماران مبتلا به OCD با محتوای مذهبی بود. مواد و روش ها:مطالعه حاضر از نوع کارآزمایی بالینی (روش های غیر دارویی) بود که به صورت قبل و بعد از مداخله انجام شد. روان درمانی طی 10 جلسه (یک جلسه 5/1 ساعته در هفته ) انجام گرفت. یک نفر روان پزشک و یک نفر روحانی متخصص در علوم حوزه فقه و آشنا با اختلال وسواس (با ابعاد علمی آن) اداره جلسات را بر عهده داشتند. نمره Yale-Brown بالاتر از 17 معیار ورود اولیه به پژوهش در نظر گرفته شد. قبل از شروع دوره و در پایان دوره (جلسه دهم)، پرسش نامه مربوط به خصوصیات دموگرافیک بیماران، مقیاس Y-BOCS (Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale) و چک لیست مقابله با استرس (Coping Scale-Revised یا CS-R) توسط یک روان شناس بالینی تکمیل گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون های Wilcoxon و Mann Whitney U و ضریب همبستگی Spearman در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها:تعداد 15 بیمار وارد مطالعه شدند. میانگین نمره مقیاس Y-BOCS قبل از مداخله 39/29 ± 00/6 و بعد از مداخله 1/24 ± 5/6 به دست آمد (012/0 = P). میانگین نمره CS-R نیز از 5/36 ± 9/12 قبل از مداخله به 3/35 ± 0/12 بعد از مداخله رسید (442/0 = P). نتیجه گیری:نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که روان درمانی شناختی- رفتاری با رویکرد مذهبی، می تواند تأثیر قابل توجهی در افراد مبتلا به اختلال وسواس جبری داشته باشد، اما این جلسات بر روی راهبرد مقابله با استرس این بیماران تأثیری نگذاشت.
یادداشتی بر کتاب شناسی دوره صفویه
حوزه های تخصصی:
یکی ازدوره های مهم تاریخ ایران، عصرصفویه می باشد که از زوایای مختلف مورد نقد و تحلیل پژوهشگران قرارگرفته است. مسئله ای که پژوهشگران تاریخ درتمام دوره ها با آن مواجه می باشند، منبع شناسی آن دوره است. زمانی که پژوهشگر بر منابع دورره تحت مطالعه اشراف داشته باشد و سرچشمه منابع و داده های تاریخی را به دقت مورد بررسی قرار دهد می تواند با نقد تاریخی سره را از ناسره باز شناسد و رویدادها را آنچنان که هست بنگارد. این مقاله تلاشی در راستای ارائه تصویری کامل از منابع تحقیقاتی دوره صفویه، از زبان های فارسی، انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، پرتغالی، اسپانیایی، ترکی و هلندی می باشد، که از منابع عمومی، نقشه ها و اطلس ها، شجره نامه ها، فرامین، منابع مربوط به ظهور صفویه، قزلباش ها، شاه اسماعیل، شاه طهماسب، شاه عباس اول، سقوط صفویه، تواریخ محلی، پژوهش های سیاحان اروپایی، تواریخ مذهبی، کتاب های راهنمای اداری، تاریخ اجتماعی، زنان در ایران صفویه، موقعیت های اجتماعی اقلیت های مذهبی، ارامنه، سیاست خارجی صفویه، عثمانی، گرجستان، آسیای مرکزی، شبه قاره هند، اروپا، اسپانیا و پرتغال، پاپ و صفویان، لهستان، سوئد، روسیه، براندربورگ پروس، هلند، ایتالیا، فرانسه، فعالیت های تبلیغاتی، اقتصاد و تجارت، تاریخ نظامی، کتب هنری تا معماری گسترده شده است.
نقدی بر اماکن مذهبی-آیینی ایران با تکیه بر پیشینه تاریخی آن
منبع:
هنر و تمدن شرق سال پنجم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۶
23 - 32
حوزه های تخصصی:
مکان ها، بافت ها، فضاها و حریم های دینی (مذهبی)_آیینی در ایران بطور اخص و دیگر جوامع بطورکلی بنا به شواهد و قرائن مکشوف و موجود از دیرباز مورد توجه، تقدس و احترام گروه های اجتماعی متدین و پایبند به آموزه های دینی بوده است. به تاریخ معماری جوامع که رجوع کنیم بی اغراق با یکی از غنی، زنده و شورمندانه ترین جلوه های معماری، ذوق خلاق، ذائقه زیباشناختی و روح هنرمندانگی جامعه و جهان بشری درتاریخ مواجه می شویم. از این منظر به صراحت و بی اغراق می توان گفت ایران یکی از کانون های فوق العاده مهم، غنی و دیرپای معماری دینی- آیینی درتاریخ و فرهنگ جامعه و جهان بشری بوده است. شگفت تر آن که در عصری که اماکن آیینی در بسیاری از جوامع روزگار ما به صورت موزه درآمده یا رمق و رونق آیینی و قوّت قدسی تاثیرگذار و جذبه آور خود را ازکف داده است، اماکن آیینی در ایران همچنان زنده و فعال با جمعیت های میلیونی زائران برصحنه ایستاده است و حضور فعال و پررنگ دارد. بررسی، نقد، تحلیل، تعریف و معرفی این مکان ها، ساختار، بافت ، فضا و حریم های دینی- آیینی درجغرافیای جهان ایرانی به لحاظ تاریخی و از منظر فلسفه و تاریخ معماری بیرون از حیطه نوشتار حاضر است و در چارچوب مباحث ما نمی گنجد. آنچه اینک پیش رو ست، تصویری فشرده و کوتاه و تحلیلی لیکن نه چندان ریزبینانه و ژرفانگرکه به اختصار و اجمال در وصف و معرفی پاره ای ازساختارها و بناهای دینی-آیینی فعال در جامعه معاصر ایران است؛ البته با توجه به مناسبتشان با مسئله هویت-هویت نه به مفهوم روزینه و عرفی آن بلکه به مفهوم کیهانی از ارزش ها و باورها. به مفهوم یک فرهنگ و نحوه بودن درجهان و شیوه ای از زندگی. به معنای گنجینه ای ازمیراث مشترک و ذخایر معنوی که در جان ما جاری است. مراد ما از معماری مذهبی-آیینی و مناسبتشان با هویت به همین معناست. معماری که با وجوه دیگر مواریث مدنی و معنوی ما سخت و استوار درهم تنیده است.
تاثیر شکاف های اجتماعی بر شکل گیری و رشد افراط گرایی در سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های راهبردی سیاست سال پنجم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۰ (پیاپی ۵۰)
111 - 136
حوزه های تخصصی:
از زمان آغاز بحران سوریه درسال 2011 تاکنون بسیاری این بحران را ناشی از توطئه ای می دانند که از خارج از این کشور و به وسیله امریکا و انگلیس و متحدان منطقه ای آن ها؛ یعنی اسرائیل و عربستان برنامه ریزی و اجرا شده است. اما علی رغم هدایت بحران از خارج، وجود برخی شکاف های اجتماعی در جامعه سوریه مانند: شکاف های قومی ومذهبی که در قالب تعارض های درون گروهی شیعه- سنی و برون گروهی کردی– عربی بروز نموده بود، نیز بر افزایش دامنه بحران و رشد سریع تر گروه های رادیکال تأثیر گذاشته است. پرسش اصلی پژوهش عبارت است از اینکه شکاف های اجتماعی موجود در کشور سوریه بویژه شکاف های قومی و مذهبی چه تأثیری در شکل گیری و رشد افراط گرایی در این کشور داشته است؟ فرضیه مقاله این است که به نظر می رسد وجود دو شکاف عمده قومی و مذهبی در کشور سوریه و نا توانایی دولت در مدیریت دخالت های گسترده خارجی باعث بالارفتن شدید سطح تعارض ها و نارضایتی های اجتماعی در این کشور شده است. لذا با آغاز بحران در سال 2011 و پس از هجوم گسترده شورشیان خارجی به سوریه، شکاف های قومی و مذهبی نیز بشدت فعال شده است و بر رشد و قدرت گیری گروه های افراطی تأثیر زیادی گذاشته است.
بررسی گفتار فرقه گرایی داعش در سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پدیده داعش دارای ابعاد مختلف نظامی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی است و از آنجا که ابعاد مذکور دارای مؤلفه ها و تأثیرات خاص خود می باشند، می توان هر یک از این ابعاد را مورد بررسی قرار داد البته در عین حال باید به تأثیرات متقابل این ابعاد نیز توجه داشت. یکی از بحث برانگیز ترین پرونده های مربوط به دولت اسلامی عراق و شام (داعش) از زمان تأسیس و شروع فعالیت های نظامی خود در سوریه و عراق،شیوه برخورد و تعامل آن با ادیان ، مذاهب و فرقه ها و اقلیت های قومی و مذهبی است. در این بین، بررسی ادبیات دینی حاکم بر این گروه از اهمیت زیادی برخوردار است. این گفتار دینی که ریشه در اسلام سلفی دارد نیازمند بررسی دقیق تری است؛ دست کم آنجا که پای برخورد این گروه با دیگر گروه های قومی و مذهبی درمیان است.در این مقاله برآنیم نگاه داعش به عنوان یک گروه منتسب به جریان سلفی- جهادی را به گروه های قومی و مذهبی دیگر و به طورکلی برخورد و حساسیت این گروه را را نسبت به "دیگری" و "غیرخودی ها" بررسی کنیم.
نقش عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی و مذهبی در روابط فرازناشویی زنان متأهل و ارائه یک مدل درمان بر اساس عوامل مرتبط: یک پژوهش کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل فردی، خانواگی، اجتماعی و مذهبی مرتبط با روابط فرازناشویی زنان در قالب یک پژوهش کیفی به منظور ارائه یک مدل درمانی جدید صورت گرفت. روش: طرح پژوهش حاضر دارای دو مرحله بود: مرحله اول به روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی صورت گرفت. در مرحله دوم نیز تدوین پارادایم درمان روابط فرازناشویی با استفاده از روش عناصر مشترک انجام شد. گردآوری اطلاعات در مرحله اول طی سه گام صورت گرفت: گام اول، بررسی مقالات مرتبط با عوامل تأثیرگذار در روابط فرازناشویی به روش کیفی و مرور نظام مند بود. گروه نمونه 28 مقاله چاپ شده داخلی از میان مقالات مرتبط بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. درگام دوم مصاحبه کیفی نیمه ساختاریافته با 17 نفر زنان دارای تجربه رابطه فرازناشویی انجام شد و اعضای نمونه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گام سوم نیز شامل مصاحبه کیفی با متخصصین حوزه زوج و خانواده درباره علل موثر بر رابطه فرازناشویی بود که با استفاده از روش دلفی انجام شد. در نهایت با استناد به اطلاعات به دست آمده از این سه گام مدل درمانی جدید جهت درمان روابط فرازناشویی زنان با استفاده از روش عناصر مشترک طراحی و تدوین گردید. یافته ها: طبق یافته های مرحله اول پژوهش، 64عامل موثر در بروز رابطه فرازناشویی زنان موثر است که در چهار حیطه فردی-شخصیتی، خانوادگی-تربیتی، فرهنگی-اجتماعی و عوامل مذهبی-اعتقادی تنظیم شد. در مرحله دوم با استناد به عوامل شناسایی شده موثر در بروز رابطه فرازناشویی زنان، مدل درمان جدید
زیبایی شناسی نسخه چاپ سنگی «روضه المجاهدین /مختارنامه» کتابخانه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات هنر اسلامی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۲
54 - 73
حوزه های تخصصی:
بررسی آثار ارزشمند هنر ایرانی همواره کمک شایانی در شناخت ویژگیهای هنر ایران در ادوار مختلف تاریخی داشته است. کتب چاپ سنگی به عنوان یکی از آثار هنری ارزشمند ایرانی که پس از نسخ خطی در ایران رواج یافتند ما را در شناخت مبانی فکری مردمان انین سرزمین و ویژگیهای هنری ادوار تاریخی این سرزمین کمک خواهد نمود. در این پژوهش به معرفی و بررسی زیبایی شناختی کتاب چاپ سنگی روضه المجاهدین موجود در کتابخانه مرکزی تبریز پرداخته ایم تا از این طریق به شناخت هر چه بهتر ویژگیهای موضوعی و ساختاری کتب چاپ سنگی دست یابیم. می توان گفت در میان تعداد بیشمار کتب چاپ سنگی موجود در کتابخانه مرکزی تبریز با توجه به اهمیت موضوعی و کیفیت آثار کتاب روضه المجاهدین/ مختارنامه به سال 1306 ق با موضوعات مذهبی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. در این کتاب با رعایت اصول حاکم بر کتب چاپ سنگی چون عناصر رایج در طراحی تصاویر چاپ سنگی که شامل خط، هاشور و...می باشد، به بیان جزئیات بصری تصاویر پرداخته شده است. به نحوی که هر تصویر گویای به تنهایی موضوع مدنظر را بازگو می نماید. کثرت تصاویر و نحوه اجرای ظریف و ریز بینانه و دقیق آنها از یک سو و مهمتر از همه مطابقت متن با تصاویر این کتاب، آن را در شمار بهترین نمونه های باقی مانده از کتب چاپ سنگی قرار داده است.بنابراین این کتاب به لحاظ تصویری (زیبایی شناسی)و موضوعی اهمیت دارد.
تأثیر سرمایه اجتماعی بر خرده فرهنگ جوانان شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
خرده فرهنگ های متفاوت بر اساس موضوعات متفاوتی همانند قومیت، دین و نژاد شکل می گیرند. یکی از این موضوعات خرده فرهنگ های جوانان است. هدف ما در این پژوهش تعیین رابطه سرمایه اجتماعی با خرده فرهنگ های جوانان است و اینکه سرمایه اجتماعی چه تأثیراتی بر گرایش جوانان به خرده فرهنگ های مختلف دارد. این پژوهش در دو بخش اکتشافی و توصیفی انجام شده است. ابتدا در بخش اکتشافی برای ساختن ابزار مناسب و شناخت خرده فرهنگ های مختلف جوانان شهر یزد، با 20 نفر از جوانان شهر یزد مصاحبه کیفی انجام شد و پس از شناسایی این گونه ها و ساختن ابزار مناسب، پیمایش اجرا شد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 385 نفر انتخاب شد. روش نمونه گیری در این پژوهش به صورت خوشه ای چندمرحله ای بوده است. یافته ها نشان داد که سرمایه اجتماعی جوانان در سطحی پایین تر از حد متوسط قرار دارد و سرمایه اجتماعی با تیپ های پرخاشگری و لُمپن در صحبت کردن، جلف و لُمپن در آرایش و پوشاک، منزوی و بزهکار در ارزش ها و هنجارها، اعتیاد، مذهبی و ورزش کردن در اوقات فراغت، تماشا و گوش کردن به فیلم و موسیقی خارجی و صرف غذای گیاهی رابطه ای معنادار و همبستگی بالایی دارند.
بررسی نگرش به ازدواج بر اساس نگرش های مذهبی در دانشجویان دختر و پسر
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نگرش به ازدواج بر اساس نگرش های مذهبی را در دانشجویان دختر و پسر است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانشجویان دختر و پسر ۲۰ تا ۲۵ سال دانشگاه شهید چمران اهواز که در سال تحصیلی ۹۹-۹۸ به تحصیل اشتغال داشتند و از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد و با توجه به حجم جامعه موردنظر، ۲۵۰ نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه نگرش به ازدواج روزن و بارتن (۱۹۹۸) و مقیاس جهت گیری مذهبی آلپورت (۱۹۷۸) بودند. داده ها با استفاده از نرم افزار 22 SPSS- و ضریب همبستگی و تحلیل واریانس یک راهه تحلیل شدند، یافته ها نشان دادند بین سطوح مختلف تحصیلی ازنظر نگرش به ازدواج و جهت گیری مذهبی تفاوت وجود دارد همچنین بین جنسیت و نگرش به ازدواج و جهت گیری مذهبی تفاوت معنادار وجود دارد. نتیجه گیری نتایج تحقیق حاضر بیان می کند بین نگرش به ازدواج و جهت گیری مذهبی همبستگی وجود دارد.
آداب و رسوم ایرانیان عصر صفوی در نگاه ژان شاردن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سخن تاریخ سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۰
31 - 48
حوزه های تخصصی:
عصر صفوی (907-1135ق.) به دلیل احیای اقتدار سیاسی دولت و استحکام پایه های حکومت ایرانی، از ماندگارترین و برجسته ترین ادوار تاریخ ایران در دوره ی اسلامی است. در این دوره به دلیل جریانات و تحولات بین المللی و نیز اکتشافات جغرافیایی که توسط غربیان صورت گرفته بود، سرآغاز دوره ی جدیدی در روابط و مناسبات تجاری و رفت و آمد سفیران به ایران شد، بنابراین روند تحولات و روابط تجاری ایران و دول غرب، بسترهای رفت و آمد سیاحان متعددی از جمله شاردن (1664م.) را به ایران فراهم آورد. در میان سیاحانی که در دوره ی صفوی به ایران سفر کردند، آثار شاردن از اهمیت خاصی برخوردار است، از این رو با توجه به اهمیت این اثر و نیز اهمیت آداب و رسوم ایرانیان عصر صفوی به عنوان یکی از عناصر مهم فرهنگ ایرانیان، این پژوهش ضمن بررسی مصادیق مهم آداب و رسوم ایرانیان عصر صفوی در سفرنامه ی شاردن، به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که مهم ترین شاخصه های نگرش شاردن در بررسی پیدایش و تکوین آداب و رسوم ایرانیان عصر صفوی چه مواردی هستند؟ پژوهش حاضر با بهره گیری از سفرنامه ی شاردن به طبقه بندی و تحلیل آداب و رسوم ایرانیان عصر صفوی در دو حوزه ی ملی و مذهبی و بررسی مشخصه های دیدگاه شاردن در این زمینه پرداخته است. یافته های پژوهش حاضرحاکی از این است که شاخصه های نگرش شاردن نسبت به آداب و رسوم ایرانیان عصر صفوی بر محور تحلیل و مقایسه ی موارد فوق با مولفه های عناصر فرهنگی و مشخصا آداب و رسوم جامعه اروپایی معاصر با عصر صفوی( قرن یازدهم هجری/ هفدهم میلادی) قرار دارد. علاوه بر آن مشخص شده، در بررسی ها و نگرش شاردن در مورد آداب و رسوم ملی و مذهبی ایرانیان، عواملی همچون فرهنگ و تمدن ایران باستان، آموزه های اسلام و شرایط آب و هوایی و اقلیمی ایران، در تکوین و تداوم آداب و رسوم ایران در دوره ی اسلامی منشا اثر بوده اند.
حقوق جامعه اقلیت دینی و مذهبی در تاریخ معاصر ایران
منبع:
فقه و حقوق نوین سال دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶
41 - 63
حوزه های تخصصی:
مطالعه حقوق اقلیت ها و گروه های قومی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نشانگر آن است که علیرغم فقدان الگوی مشخص و منسجم و عدم استفاده از مدل های رایج جلب و تأیید مشارکت اقلیت ها در این سند حقوقی، حقوق گروه های مذکور به روش های مختلفی مطرح شده و محفوظ مانده است. در قانون اساسی کشورمان سه گروه قومی، اقلیت دینی، اقلیت مذهبی از یکدیگر متمایز شده اند و در حالی که اقلیت قومی با دو گروه دیگر قابل جمع است برای هریک به طور جداگانه حقوقی مطرح شده که باهم جمع پذیرند. در کنار اکثریت مسلمان در کشور ایران، اقلیت های غیر مسلمان نیز وجود دارند که با داشتن تابعیت ایران، از اعضای ملت محسوب می شوند. این مقاله درصدد تبیین حقوق خاص و ویژه اقلیت های دینی در نظام سیاسی ایران است که اقلیت های دینی برای برخورداری از تساوی حقوقی، برای حفظ و پاسداری از خصایص فرهنگی دینی خود خواهان اقداماتی با حمایت دولت هستند که در قوانین ایران به آن پرداخته شده است. در این مقاله بر آن هستیم تا به واکاوی حقوق جامعه اقلیت دینی و مذهبی ایران در تاریخ معاصر بپردازیم که روش گردآوری اطلاعات نیز از طریق کتابخانه ای و فیش برداری می باشد.
بررسی شخصیت و اقدامات سیاسی، فرهنگی، عمرانی و مذهبی عضدالدوله دیلمی (338-372 ه .ق)
منبع:
تاریخنامه خوارزمی سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۵
35-45
حوزه های تخصصی:
دوران حکومت خاندان بویه، از درخشان ترین دوره های تاریخ ایران محسوب می گردد. بنیان گذاران این سلسله مهم ترین حکومت مستقل و نیرومند ایرانی بعد از اسلام را تأسیس کردند. یکی از مهم ترین فرمانروایان این حکومت، ابوشجاع فنا خسرو، ملقب به عضدالدوله می باشد که بدون شک از نامدارترین چهره های آل بویه و سرآمد جباران عصر خویش می باشد. اقدامات عضدالدوله در زمینه های مختلف سیاسی، فرهنگی، مذهبی و مخصوصاً در زمینه عمرانی او را از دیگر امیران آل بویه متمایز کرده است. در نوشتار حاضر، سعی شده با رجوع به منابع تاریخی دست اول و متأخر و بر اساس روش تاریخی-تحلیلی، شخصیت و اقدامات عضدالدوله دیلمی در زمینه های سیاسی، فرهنگی، مذهبی و عمرانی مورد بررسی قرار گیرد. با نگاهی به فهرست اقدامات و شخصیت عضدالدوله دیلمی در می یابیم که وی، شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زمان خود را به خوبی شناخته و درک کرده بود و شاید بتوان گفت که عضدالدوله فراتر از زمان خود و یا لااقل همراه با زمان حرکت می کرد که در نتیجه آن به خاطر گستردگی قلمرو و فتوحات، احترام به دانش و دانشمند، ایجاد مؤسسات علمی و فعالیت های عمرانی همراه با تساهل و تسامح در مذهب، سرآمد حکام و امیران سده های نخستین هجری قمری قرار گرفته است.
پیش بینی سازگاری زناشویی براساس جهت گیری مذهبی، راهبردهای مقابله ای وصفات شخصیت
حوزه های تخصصی:
سازگاری زناشویی، به احساسات عینی از خشنودی، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن و شوهر اطلاق می شود که می تواند انعکاسی از میزان شادی افراد از روابط زناشویی و یا ترکیبی از خشنود بودن به واسطه ی بسیاری از عوامل مختص رابطه زناشویی باشد؛ از این رو، شناسایی عوامل زمینه ساز آن از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی سازگاری زناشویی بر اساس جهت گیری مذهبی، راهبردهای مقابله ای و ویژگی های شخصیتی انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی بود. 266 نفر از کارکنان دانشگاه کاشان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه جهت گیری مذهبی بهرامی، پرسشنامه راهبردهای مقابله ای اندلر و پارکر، پرسشنامه ویژگی های شخصیتی هگزاکو و پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر پاسخ دادند. نتایج نشان داد که سازگاری زناشویی با جهت گیری مذهبی و راهبردهای مقابله ای مساله مدار و اجتنابی رابطه مثبت معنی دار دارد و با شیوه های هیجانی همبستگی منفی معنی دار دارد. هم چنین نتایج نشان داد که بین صفات توافق پذیری، وظیفه شناسی و صداقت و فروتنی و سازگاری زناشویی همبستگی معناداری وجود دارد. بر اساس این یافته ها می توان گفت که جهت گیری مذهبی، راهبردهای مقابله ای کارآمد و صفات شخصیت نقش مهمی در تعیین میزان سازگاری زناشویی دارند. نتایج تلویحا نشان می دهد که توجه به ایمان به توجه، استفاده از راهبردهای مقابله ای کارآمد و صفات شخصیت می توان رضایت و کیفیت زندگی زناشویی را ارتقا بخشید.
تحلیل تطبیقی فعالیتهای گردشگری مناطق 1 و20 شهر تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال یازدهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)
33 - 50
حوزه های تخصصی:
کلان شهر تهران در شمال کشور و جنوب دامنه رشته کوه البرز واقع شده است. ارتفاع این شهر در بلندترین نقاط شمال به 2000 متر و در جنوبی ترین نقاط به 1050 متر از سطح دریا می رسد. تهران از شمال به نواحی کوهستانی و از جنوب به نواحی کویری منتهی می شود و با توجه به تنوع محیطی، یکی از کانونهای مهم گردشگری در سطح کشور به شمار می رود. بر اساس ویژگی های متفاوت مکانی، تاریخی، اجتماعی و اقتصادی گردشگری در تهران، در مناطق مختلف نیز تفاوتهایی وجود دارد. در این پژوهش سعی شده است ابتدا تصویری از تفاوتهای فضایی شهر معرفی گردد و سپس با شناسایی زیرساخت ها و توانهای محیطی مبتنی بر ویژگی ها و توانهای گردشگری شهر تهران، علل تفاوت ها مشخص شوند. بدین منظور عوامل تاثیرگذار بر گردشگری در دو منطقه مطالعاتی ( منطقه 1و20 ) با روش توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. باتوجه به رویکرد تحقیق مبنی بر توسعه پایدار شهری، از دو منطقه 1و 20 به ترتیب با کاربرد فرمول کوکران 130 نفر در منطقه 1 و 130 نفر در منطقه 20 به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج حاصل از بررسی نمونه ها و تهیه جدول سوات ضمن مشخص ساختن نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات در دو منطقه، نشان داد که گردشگری در دو منطقه مطالعاتی دارای تفاوتهایی است. گردشگری در منطقه 1 شهر تهران عموما از نوع طبیعت محور و در منطقه 20 شهر تهران به دلیل قدمت تاریخی و مذهبی، ازنوع گردشگری مذهبی تاریخی به شمار می رود.
بررسی چگونگی و میزان نمود عناصر هویّت ملی - مذهبی در کتاب های نونگاشت فارسی متوسطه اول و دوم
منبع:
آموزش پژوهی دوره هشتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)
76 - 92
حوزه های تخصصی:
کتاب های درسی یکی از مهم ترین منابع یادگیری، آموزش و تقویت هویّت ملّی و مذهبی هستند. در این میان کتاب های فارسی با توجّه به گنجایش آنان و بهره گیری از انواع مختلف نوشته اعم از نثر، شعر، نمایش نامه، داستان و خاطره و... می توانند نقش مهمی در تقویت عناصر هویّت ملّی و مذهبی میان دانش آموزان به عنوان نسل آینده ساز ایفا نمایند. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوا و متن کتاب های فارسی نونگاشت دوره متوسطه اول و دوم از نظر میزان توجه به عناصر هویّت ملّی و مذهبی است. جامعه آماری این پژوهش 5 جلد کتاب فارسی نونگاشت متوسطه اول و متوسطه دوم (دهم و یازدهم) است. نتایج کلیِ به دست آمده نشان می دهد که مجموعاً 204 مؤلفه ملّی و مذهبی در 5 جلد کتب نونگاشت فارسی متوسطه اول و دوم به کار رفته است که از این تعداد 122 واحد یا 80/59% را مؤلفه های مذهبی و 82 واحد یا 19/40% را مؤلفه های ملّی و ایرانی تشکیل می دهند. همچنین سهم مؤلفه های ملّی در کتاب های متوسطه اول 49 واحد یا 75/59% و در کتاب های متوسطه دوم 33 واحد یا 24/40% است. مؤلفه های مذهبیِ به کاررفته در کتاب های متوسطه اول 91 واحد یا 59/74% و در کتاب های متوسطه دوم 31 واحد یا 40/25% است
بررسی روش های بهبود و تحول اساسی در اجرای مناسبت های رسمی (مذهبی، اجتماعی، ملی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی فرهنگ سال دوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵)
129 - 149
حوزه های تخصصی:
تقویت آئین ها و مناسبت های مذهبی، اجتماعی و ملی و انتقال آنها از نسلی به نسل دیگر رسالتی است که بر دوش مسئولان سازمان ها و نهادهای رسمی و غیررسمی (خانواده) جامعه گذاشته شده است. با توجه به گستردگی ابعاد جوامع و تنوع مشاغل، تخصص و در نتیجه گوناگونی نگرش ها، ساماندهی و اجرای مطلوب آئین ها و مراسم که جزء مهم ترین ابزارهای فرهنگی هستند، از رویکردهای گوناگونی متأثر می شود که گاه کارکردها و اثرگذاری های فرهنگی را مخدوش می سازد. لذا سازمان ها و نهادهای متولی همچون شهرداری ها، صداوسیما، مطبوعات، مسئولان انتظامی، وزارتخانه های فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و ... در این زمینه مسئولیت عمده اطلاع رسانی، جلب مشارکت ارادی همراه با مداخله نسبی را به عهده دارند. در این مطالعه کوشش شده است تا یک پژوهش کاربردی جهت اجرای مناسب آئین ها و مراسم ها ارایه گردد. به همین منظور در بررسی پیش رو ضمن مرور ادبیات مرتبط، اقدام به طراحی یک چارچوب نظری و سپس ارائه فرضیات و در نهایت آزمون تجربی آنها گردید. جامعه آماری پژوهش پیش رو شامل جوانان 15 تا 29 ساله مقیم مناطق 22 گانه تهران و حجم نمونه برابر با 400 نفر از این افراد بود که بر اساس شیوه های نمونه گیری انتخاب گردیده اند. نتایج نهایی رگرسیون چند متغیره برای تاثیر مشترک متغیرهای مستقل بر بهبود اجرای آئین ها نشان داده است که مجموع متغیرهای مستقل مورد استفاده این پژوهش تنها توانسته در حدود 19 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کند و مابقی تغییرات ناشی از متغیرهای دیگری خواهد بود که در این پژوهش مورد بررسی قرار نگرفته اند. همچنین این نتایج نیز نقش پراهمیت جامعه پذیری را در بهبود اجرای آئین ها نسبت به سایر متغیرها برجسته تر نمایان ساخته است.