مطالب مرتبط با کلیدواژه

مسلمانان


۱.

نظریه هم فرهنگی و گروه های هم فرهنگ: مطالعه مناسبات مسلمانان در آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران ۱۳۸۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: اسلام آمریکا مسلمانان نظریه هم فرهنگی گروه هم فرهنگ

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
تعداد بازدید : ۲۶۲۸ تعداد دانلود : ۱۱۲۰
"یکی از واقعیت های دنیای امروز حضور اسلام در نقاط گوناگون جهان است موضوعی که نه تنها مسلمانان بلکه پیروان سایر ادیان نیز روزبه روز بیشتر نسبت به آن آگاهی پیدا می کنند. بر این اساس اقلیت مسلمان در آمریکا نیز مانند سایر نقاط جهان شکل گرفته و در تعامل و یا حتی تقابل با اکثریت غالب قرار می گیرد. در میان نظریه پردازان ارتباطاتِ میان فرهنگی، مارک اورب و ریجینا اسپلر به بررسی چنین تعامل یا تقابلی در نظریه «هم فرهنگی» می پردازند. لذا می توان با رویکردی پدیدار شناسانه و مبتنی بر نظریه «گروه خاموش» و نظریه «نقطه نظر» رفتار کنشگران مسلمان را به عنوان گروه هم فرهنگ در برابر گروه سلطه که از لحاظ سلسله مراتب هویتی در موقعیت بالاتری قرار دارند، مورد بررسی قرار داد. در چنین وضعیتی مسلمانان آمریکایی، استراتژی های خاصی برای ایجاد ارتباط با یکدیگر و نیز با ساختار غالب ایجاد می کنند که این امر براساس تجربیات و مصاحبه های عمیق به عمل آمده از آنان، گاه به شکل انزوا و قطع رابطه با گروه سلطه، گاه به شکل تعامل پایاپای با آنان و گاه به صورت انطباق کامل با ساختار غالب معنا می یابد. "
۲.

اسلام در چین همگرایى یا تجزیه‏طلبى

نویسنده:
منبع: تاریخ پژوهان ۱۳۸۵ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: اسلام مسلمانان چین اویغور ترک و هویى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۲۰
نوشته حاضر، ترجمه‏اى است از مقاله‏اى که دکتر درو.سى.گلدنى در سمپوزیوم بین‏المللىِ «اسلام در جنوب شرق آسیا و چین: فرقه‏ها و جرثومه‏هاى محلى در امت جهانى» (28 نوامبر ـ 1 دسامبر 2002) در دانشگاه هنگ کنگ ارائه کرده است. پروفسور دکتر درو.سى.گلدنى استاد انسان‏شناسى و مطالعات آسیایى دانشگاه هاوایى مانوا، داراى دکتراى انسان‏شناسى اجتماعى از دانشگاه واشنگتن در سیاتل است. وى دوبار به عنوان محقق نمونه انتخاب شده و تحقیقات وسیع و تخصصى درباره چین، آسیاى مرکزى و ترکیه داشته و نویسنده کتاب‏هایى از این قبیل است: 1.Muslim Chinese : Ethnic Nationalism in the People's Republic (Harvard University press , 1991). 2.Ethnic ldentity in China : The Making of a Muslim Minority Nationality (Harcourt Brace, 1998). 3.Making Majorities: Constituting the Nation in Japan , China , Korea , Malaysia , Fuji , Turkey , and the U.S. (Editor , Stanford Uniersity press, 1998). 4.Dis locating China : Muslims , Minorities, and Other sub-Altern Subjects (London , C.Hurst , ( زیر چاپ دکتر گلدنى در مقاله حاضر ضمن طرح کلیاتى از سابقه امپراتورى‏هاى ترک و مسلمان در چین به معرفى اقوام گوناگون مسلمان چین پرداخته و با توجه به شرایط تاریخى و تحولات روز، از دیدگاه‏هاى فرهنگى، دینى، اقتصادى و سیاسى، میزان همگرایى یا تجزیه‏طلبى هریک را بررسى کرده است.
۳.

القاعده و تروریسم مذهبی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسى ۱۳۸۷ شماره ۴۱

کلیدواژه‌ها: محیط زیست ژئوپولیتیک مسلمانان جهان اسلام منابع انرژی و آب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷۰
جهان اسلام با جمعیتی بیش از یک میلیارد نفر به منزله یک قطب جمعیتی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بزرگ، گستره وسیعی از کره خاکی را در بر می گیرد که با داشتن قابلیت های قوی برای هم گرایی، گرفتار عوامل متعددی در واگرایی است. از نقطه نظر جغرافیای سیاسی، اکثر کشورهای اسلامی در مراحل نخستین سازمان دهی سیاسی فضا قرار دارند. در این کشورها جمعیت، با سرعت در حال افزایش است و این افزایش، تبعات مختلفی به دنبال دارد که یکی از تبعات آن، تخریب محیط زیست می باشد. از نظر ژئوپولیتیکی نیز مسائلی در جهان اسلام وجود دارد. کشورهای اسلامی واقع در خاورمیانه و شمال افریقا از معضل طبیعی و جغرافیایی کم آبی و بی آبی رنج می برند. همین مسئله باعث فراهم آوردن زمینه چالش بین کشورهای دارای حوضه های مشترک آب گردیده و آب را به یک موضوع ژئوپولیتیکی تبدیل کرده است. جهان اسلام، از طرفی زمینه های هم گرایی قابل ملاحظه ای دارد. بزرگ ترین مخزن انرژی در اختیار جهان اسلام است. با توجه به رو به کاهش بودن منابع هیدروکربنی انرژی در سایر حوزه ها، منطقه خلیج فارس به علت دارا بودن منابع عظیم انرژی، حداقل برای ربع سده آینده، هم چنان مورد توجه جدی اقتصاد جهانی خواهد بود و این ویژگی برای ژئوپولیتیک بودن این منطقه کفایت می کند. اگر چه آب در خاورمیانه و شمال افریقا به یک موضوع ژئوپولیتیکی تبدیل شده، اما وجود منابع قابل توجه آب در برخی از کشورها امکان کاستن از بزرگی این معضل بین المللی را فراهم می آورد و می تواند آب را از یک موضوع ژئوپولیتیکی، خارج ساخته و به یک مسئله سیاسی تبدیل نماید. این مقاله تلاش می کند ضمن برشمردن عوامل و زمینه های واگرایی در جهان اسلام، بسترهای مناسب هم گرایی را نیز تبیین نماید.
۴.

اتحاد ملی، انسجام اسلامی و چهار سؤال

نویسنده:
منبع: حصون ۱۳۸۶ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: مسلمانان وحدت مقام معظم رهبرى اتحاد ملى انسجام اسلامى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶۵
اتـحـاد مـلى بـه مـعـنـاى یـکـپـارچـگـى مـلت ایـران ، راز پـیـروزى مـلت و عـامـل اسـتـحـکـام جـامـعه است . مخاطبان آن نیز عبارت اند از توده هاى ملت ، مسئولین نظام و دستگاه هاى دولتى . انـسـجـام اسـلامـى بـه مـعـنـاى همدلى ، همراهى و برادرى مسلمانان جهان بر مبناى اسلام و تـوحـیـد، و هـمان دستور صریح خداى حکیم ، و پیشوایان معصوم علیهم السلام است . بى گـمـان دلیل اصلى ما براى دعوت از جهان اسلام به وحدت ، لزوما نیاز شیعه به وحدت بـا اهـل سـنـت و یا بالعکس نیست ، بلکه این ضرورت حفظ اسلام است که همه مسلمین را به وحـدت فـرا مـى خـوانـد. انـسجام اسلامى شرط اصلى اعلاى کلمه اسلام ، راز عظمت و کلید حـل تـمـام مـشـکـلات مـسـلمـیـن بـوده ، موجب احساس قدرت آنان مى گردد. با وجود این اهمیت ، پـرسـش این است که ماهیت اتحاد ملى و انسجام اسلامى چیست ؟ چرا، چگونه و با چه کسانى بـایـد اتحاد و انسجام داشت ؟ این مقاله عمدتا با بهره گیرى از بیانات حضرت آیت اللّه خامنه اى به پرسش هاى یاد شده پاسخ داده است .
۵.

سیاست عمومی فراملی پیرامون مدیریت اسلام و مسلمانان در اتحادیه ی اروپا و استرالیا

نویسنده:
منبع: رسانه جهانی ۱۳۸۸ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: اسلام ترکیه مسلمانان ملی‌گرایی مدل دولت اسلامی سکولار برخورد تمدنها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۲ تعداد دانلود : ۶۴۹
این مقاله ظهور یک سیاست عمومی فراملی را مطالعه می‌کند که بر مدیریت اسلام و جوامع مسلمان در غرب متمرکز شده­است و نگاهی می‌اندازد به موقعیت متناقض جوامع مهاجر ترک در استرالیا و اروپا و رویه های‌  گوناگونی که در گفتمان بین­المللی یکپارچه سازی، سازگاری فرهنگی و ریسک سیاسی جای گرفته‌اند.  در حالی که در اروپا، مهاجران ترک، سیاست اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی با هدف عضویت ترکیه در اتحادیه‌ی اروپا را مورد توجه دارند، در استرالیا روابط آنها با جامعه‌ی غالب و مسلط به جای تعیینِ هویت و تفاوت مذهبی اسلامی شان، بیشتر با افسانه­های تاریخی آنزاک ملی گرایی سکولار تعریف و تعیین شده­است.  این امر از یک جهت محصول دیالوگ ملی گرایی استرالیایی حول آنزاک و گالیپولی و از طرف دیگر پیامد سازمان بوروکراتیک اسلام توسط دولت سکولار ترکیه و مدیریت آن بر سازمان­های مذهبی خارج از کشور است.  همچنین، این مقاله بر روی تجانس سیاست عمومی فراملی در مدیریت اسلام و مسلمانان تأمل کرده و آشکار می­سازد که اتحادیه ی اروپا اغلب  ماهیت اسلام و جوامع مسلمان در کشورهای دیگر را به­درستی نشناخته است.
۶.

معرفی یک شخصیت تاریخی به عنوان نمادی از سابقه حضور ایرانیان در جنوب شرق چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۵ شماره ۵۱

کلیدواژه‌ها: ایران مسلمانان چین مغول سونجیانگ نصرالدین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۲ تعداد دانلود : ۸۷۴
اگرچه روابط میان دو کشور باستانی ایران و چین به قرن های دور باز می گردد؛ ولی قرن سیزدهم و چهاردهم میلادی، یعنی دوران حاکمیت مغولان از اهمیت ویژه ای برای دو کشور برخوردار است. زیرا در این مقطع تاریخی بر اثر یکپارچگی نسبی و مناسبات میان شرق و غرب، بسیاری از ایرانیان به سرزمین چین مهاجرت کردند و از میان آن ها شخصیت های متعددی به مقامات بالای سیاسی و علمی دست یافتند و منشا گسترش دین اسلام در چین شدند. به علاوه در کشور چین آثاری از معماری آن دوران به خصوص مساجدی که به سبک ایرانی ساخته شده بر جای مانده است. یکی از این ایرانیان شخصی به نام نصرالدین است که مقبره او در مسجد باستانی شهر سونجیانگ قابل مشاهده است. این که نصرالدین کیست و به چه دورانی تعلق دارد و چه جایگاهی در میان مسلمانان داشته است، مساله ای است که در این سطور به آن خواهیم پرداخت. در این نوشته همچنین موضوعات دیگری مانند شواهد مربوط به ایرانی بودن نصرالدین و این که آیا او بانی مسجد سونجیانگ هست یا خیر و اهمیت سنگ نوشته مقبره او مطرح خواهد گردید.
۷.

مدجنان و نقش آنان در اقتصاد اسپانیای سده ها میانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۳ شماره ۵۱

کلیدواژه‌ها: مسلمانان مسیحیان اسپانیا مسیحی اسلامی مُدَجّنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۲ تعداد دانلود : ۶۲۷
مقاله حاضر که بر اساس روش کتابخانه ای تدوین شده، بر آن است تا با بررسی نقش اقتصادی مدجنان در اسپانیای سده های میانه، بخشی از سهم آنان را به عنوان حاملان میراث اسلامی در توسعه و پیشرفت این کشور روشن سازد. این پژوهش پس از توضیح در مورد مُدَجّنان، جایگاه آنان را در جامعه مسیحی اسپانیا بیان کرده است. آن گاه توانایی های این جمعیت در بخش های کشاورزی و صنعتی بررسی شده و نشان داده که مسیحیان حاکم، به رغم مخالفت با هویت دینی اقلیت های مسلمان، هیچ گاه از مهارت های آنان در زمینه اقتصادی غافل نبوده و به بهره برداری از توانایی های این اقلیت ها می پرداخته اند.
۸.

تبیین مواضع قبطیان مسیحی در برابر هجوم مسلمانان به مصر

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی پاییز ۱۳۸۸ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: مصر مسلمانان مسیحیان فتوح

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان راشدین سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان راشدین اجتماعی
تعداد بازدید : ۲۲۵۷ تعداد دانلود : ۱۲۱۰
پس از رحلت پیامبر و به خلافت رسیدن ابوبکر، مسلمانان دست به یک سلسله فتوح دامنه دار زدند. قسمت اعظم این فتوح در مناطق مسیحی نشین انجام پذیرفت. مصر که از جمله مراکز مسیحی درآن روزگاران بود، در مدت کوتاهی به تصرف مسلمانان درآمد و ایشان توانستند بر اسکندریه، یکی از مراکز چهارگانه مسیحیان دست یابند.واکنش مردم مصر در مقابل مسلمانان بسیار قابل ملاحظه بود. قبطیان در مقابل مسلمانان نه تنها مقاومت نکردند، بلکه از آنها استقبال هم نمودند. این کنش از اصول چندگانه و متفاوتی سرچشمه می گرفت که باید در بستر جامعه آن زمان بررسی گردد و در راستای همین امر به اوضاع دینی، موقعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مصر توجه نمود.پس از فتح مصر، رفتار مسلمانان نیز با قبطیان به عنوان اهل کتاب حایز اهمیت است. قبطیان توانستند در سایه حکومت اسلامی، آزادی دینی راکه سالها در دوران حاکمان مسیحی ازآن محروم بودند، باز یابند.در این پژوهش، ضمن تشریح چگونگی فتح مصر، به بررسی علل پیروزی مسلمانان، عملکرد مسیحیان در مواجهه با مسلمانان و وضعیت آنان بعد از فتح پرداخته شده است.
۹.

زندگی حرفه ای مؤذنان و بازتاب آن در ذهن و زبان مسلمانان: پژوهشی در تاریخ اجتماعی اسلام

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی دوره چهل و سوم پاییز و زمستان ۱۳۸۹شماره ۱

کلیدواژه‌ها: اجتماعی تاریخ زندگی مسلمانان روزانه اذان زندگی حرفه ای مؤذن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۹ تعداد دانلود : ۱۲۳۴
اذان به عنوان یکی از شاخص های فرهنگی اسلام، در بردارنده مجموعه وسیعی از عناصر و اجزای فرهنگی و اجتماعی است. از این رو علاوه بر بررسی تاریخچه ای از چگونگی پیدایش و تداوم سنت اذان گویی باید به جنبه های دیگر آن بویژه حضور آن به مثابه یک شغل در زندگی روزانه مسلمانان نیز پرداخت. در این نوشتار، ابتدا تاریخچه ای از ابداع و تشریع این سنت در اسلام ارائه میشود و سپس با رویکرد تاریخ اجتماعی، عناصر تشکیل دهنده مجموعه فرهنگی اجتماعی اذان در سنت اسلامی و تشکیلات رسمی اذان گویی مورد بررسی قرار میگیرد و نشان داده میشود که این مجموعه به کلی با آن چه در زمینه های مشابه، درسنتهای دینی دیگر وجود دارد متفاوت است و پاره ای ادعاهای برخی از خاورشناسان درباره اخذ و اقتباس سنت اذان اسلامی از آداب و رسوم یهودی یا مسیحی وجهی ندارد.
۱۱.

سیاست فرهنگی تفاوت در بازنمایی حجاب اسلامی در رسانه های غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال چهارم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: اسلام حجاب نشانه شناسی فرهنگی مسلمانان سیاست فرهنگی تفاوت مطالعات نوشرق شناسی مطالعات استعمارگرایی جدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷۳ تعداد دانلود : ۷۱۸
حجاب یک نشانه است. نشانه ای از تفاوت فرهنگی که در جوامع مختلف ظهور و بروز متفاوت دارد. در این مقاله بر حجاب اسلامی مسلمانان در غرب، از یک سو به مثابه «هویت اسلامی» و از سوی دیگر به عنوان نشانه ای از «تفاوت فرهنگی» با جامعه غربی تاکید می شود. این نشانه اسلامی نه تنها، مسلمانان را به عنوان یک گروه دینی، یک اقلیت وابسته به شرق و یک جمع متفاوت با سنت غالب فرهنگی غرب که در بی حجابی و آزادی از حجاب به معنای پوشش بدن برای زنان، معرفی می سازد، بلکه فراتر از آن، یک گفتمان دینی و فرهنگی متفاوت را در جوامع غربی مطرح می سازد که می تواند به عنوان چالشی برای گفتمان های حاکم که در شاخص های آزادی، لیبرالیسم و فمینیسم شکل گرفته اند، تلقی شود. هدف این مقاله، ضمن تبیین رویکردهای نشانه شناسی فرهنگی به ویژه سیاست فرهنگی تفاوت به مثابه رویکردی جدید در جهت تقویت گفتمان نو شرق شناسانه و استعمارگرایانه جدید در جامعه غربی، چگونگی طرح گفتمان حجاب و غیریت سازی آن با جامعه مزبور نیز مورد مطالعه و بررسی قرار خواهد گرفت. تحلیل گفتمانیِ محتوای برخی از اخبار و گزارش های رسانه های غربی در این زمینه، نشان دهنده ظهور روش های جدید گفتمانی در طرح مسائل مربوط به اسلام و مسلمانان به طورکلی، و مسئله «حجاب اسلامی» به شکل ویژه، به عنوان شیوه ای برای تقابل «هویت اسلامی» با «هویت غربی» است که متاثر از مطالعات شرق شناسانه در دو رویکرد قدیم و جدید است. این روش جدید گفتمانی در تلاش است که رویکرد «من و دیگری» در شیوه های جدید «غیریت سازی» بر مبنای «سیاست فرهنگی تفاوت» را نهادینه سازد.
۱۲.

تاثیر حضور مهاجران سیک در وضعیت اجتماعی و اقتصادی زاهدان (1307- 1327ش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد بهار ۱۳۹۰ شماره ۸۱

کلیدواژه‌ها: گمرک راه آهن مهاجرت زاهدان مسلمانان سیک ها استقلال هندوستان هندوها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹۰ تعداد دانلود : ۷۲۸
در آستانه جنگ جهانی اول، انگلیسی ها به منظور حفظ خط ارتباطی هند- ایران، راه آهن سراسری هندوستان را از طریق بلوچستان هند به دزدآب، در بلوچستان ایران، متصل کردند. پس از این اقدام و تسریعِ حمل کالا به هند، شماری از سیک های هندی به دزدآب که بعدها به زاهدان تغییر نام داد، مهاجرت کردند. اما سکونت سیک ها در کنار مسلمانان مناقشات و رقابت هایی در پی داشت که متأثر از اوضاع سیاسی و مذهبی هندوستان بود. در این نوشتار در نظر است تا با روش تطبیقی و تحلیلی و با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه ای به این مساله پاسخ داده شود که آیا پیش و پس از استقلال هندوستان به عنوان موطن اصلی سیک ها ، تغییرات مشهودی در زاهدان ایجاد شد که پیامد حضور مهاجران سیک دراین منطقه باشد؟ بررسی تطبیقی سه متغییر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و مذهبی گروه مهاجر در منطقه و تاثیر وضعیت سیاسی و مذهبی مقصد و مبدا مهاجرت بر این سه مولفه بیانگر آن است که مهاجرت اقلیتی غیر مسلمان و غیر ایرانی به زاهدان، به واسطه شکل گیری گمرک، اتصال راه آهن هند به دزدآب و به منظور اهداف اقتصادی صورت گرفت. کمابیش فرصت های اقتصادی در زاهدان برآمده از سیاست های اقتصادی و بازرگانی در هند بود که بر روند و توسعه اقتصادی زاهدان تأثیر مستقیم داشت. اتباع هندی به ویژه سیک ها با بهره گیری از این سیاست ها به سود های سرشاری دست یافتند و در برخی موارد محرومیت تجار بومی از عواید این سیاست ها را سبب شدند. به دنبال تغییر سیاست های اقتصادی هند که مناقشات مذهبی و سیاسی مهم ترین علت آن محسوب می شد روند مهاجرت دگرگون شد و با کاهش فرصت هایِ اقتصادی در زاهدان گمرک این شهر که مسیر توسعه را می پیمود به سوی سراشیبی کشانده شد.
۱۳.

انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی (تأثیرگذاری و نمونه ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال پنجم بهار ۱۳۸۸ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: ایران امام خمینی انقلاب اسلامی مسلمانان جهان اسلام بیداری اسلامی جنبش های اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲۳ تعداد دانلود : ۱۱۸۲
امروزه، گروه های اسلامى، از فعال ترین جریان هاى سیاسى جهان به شمار می روند. این گروه ها معتقدند جهان و جهانی شدن ارتباط تنگاتنگی با مذهب دارد. ازاین رو، اهمیت و نفوذ فزاینده اندیشه ها و نهادهای مذهبی آشکارا در سراسر جهان دیده می شود، به گونه ای که سال 1992م. را سال بیداری اسلامی خوانده اند، درحالىکه در 1964م. غربی ها و شرقی ها اعتقاد داشتند اسلام در برابر تجددگرایى یا مدرنیزاسیون کاملاً بى دفاع است. همچنین در سال 1979م. دولت امریکا بیداری اسلامی را از عوامل نابودى جهان خواند و فعالان مسلمان به عنوان رزمندگان شرکتکننده در جنگى معرفى شدند که به اعتقاد سایروس ونس، وزیر خارجه وقت امریکا، در صورت وقوع، احتمالاً مى تواند منافع امریکا را به شدت به خطر اندازد. وی از این جنگ، با عنوان جنگ اسلام و غرب نام می برد. رهبران اتحاد جماهیر شوروى سابق نیز هیچ گاه ترس خویش را از بیداری اسلامى انقلابى و خطرات آن براى کشورشان کتمان نکردند. کارشناسان غرب و شرق، این همه سخن گفتن از بیداری اسلامی را ناشی از وقوع و استمرار پدیده انقلاب اسلامی می دانند.
۱۴.

مناسبات خلفای اموی با مسیحیان ذمّی و نقش آنان در پیشرفت علوم مسلمانان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ در آینه پژوهش سال هفتم پاییز ۱۳۸۹شماره ۳ (پیاپی ۲۷)

کلیدواژه‌ها: جزیه مسلمانان اقتصادی سیاسی دیوان سالاری خلفای اموی دینی حیات اجتماعی مسیحیان ذمی علم ترجمه و علم پزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۱ تعداد دانلود : ۲۰۷۷
انتخاب دمشق به عنوان مرکز خلافت در دوره اموی، زمینه ارتباط مستقیم خلفا را با مسیحیان فراهم کرد. از آنجا که قشر عظیمی از جامعه شام را مسیحیان تشکیل میدادند خلفا ناگزیر از اتخاذ سیاست تسامح و تساهل در برابر مسیحیان شدند. تسامح و تساهلِ اغلب خلفای اموی در برابر مسیحیان و عدم اعمال محدودیت در زمینه های اجتماعی و دینی بر آنان، به قدرت گیری مسیحیان در دوره اموی منجر شد. مسیحیان در دوره اموی به علت بیاطلاعی نومسلمانان از تشکیلات دیوانی مناطق مفتوحه، بر نهادهای اداری مسلمانان مسلط شده و همچنین به علت مهارت در علم پزشکی و تسلط بر زبان سریانی و یونانی نقش مهمی در پیشرفت علوم در عصر اموی در شاخه های پزشکی و ترجمه کتاب ها ایفا کردند. بر این اساس، در مقاله حاضر، ابتدا اوضاع اجتماعی، اقتصادی، دینی و سیاسی مسیحیان ذمّی در عصر اموی، مطالعه شده، سپس نقش آنان در پیشرفت علوم مسلمانان مورد بررسی قرار گرفته است.1
۱۵.

کتاب ارغوانی نگاهی به جایگاه ایرانیان در علم قرائت، تفسیر و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیستم شهریور ۱۳۹۰ شماره ۵ (پیاپی ۱۶۴) ویژه ی علوم قرآنی

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرائت حدیث ساسانیان مسلمانان عصر شکوفایی علمی و فرهنگی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۹ تعداد دانلود : ۵۸۵
پیشرفت ها و دستاوردهای ایرانیان در علوم قرآنی قرائت، تفسیر و حدیث بخش مهمی از عصر شکوفایی فرهنگی اسلامی را دربر گرفته است. بررسی تاریخی با تکیه بر کانون جغرافیایی علمی نشان میدهد که در عصر شکوفایی فرهنگی اسلامی، حداقل دو کانون اصلیِ خراسان و ری و دو کانون فرعیِ اصفهان و فارس مهم ترین مراکز علوم قرآنی ایران در قرون ابتدایی اسلامی بوده اند. در این میان خراسان که خود به چهار قسمتِ جغرافیایی شمالی، شرقی، غربی و مرکزی بخش پذیر است، در زمینه تربیت دانشمندان علوم قرآنی بر شهر ری پیشی دارد. این تحقیق با بررسی دانشمندان بزرگ ایرانی در علم حدیث، قرائت و تفسیر، ضمن نشان دادن جایگاه ایرانیان در عصر شکوفایی فرهنگی اسلامی، به معرفی کیفیت و کمیت کانون های جغرافیایی علمی ایران در قرون ابتدایی اسلامی میپردازد.
۱۶.

جایگاه اهل البیت (ع) در میان امت اسلامی از دیدگاه امام علی (ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۳)

کلیدواژه‌ها: سنت قرآن امام علی (ع) مسلمانان اهل البیت (ع) پیامبر اکرم (ص)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۵ تعداد دانلود : ۴۹۲
در قرآن و سنت جایگاه ویژه و منحصربه فردی به اهل بیت (ع) داده شده است. توجه به این جایگاه اقتضا می کرد که این خاندان پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) سکاندار دستگاه حکومتی مسلمانان شوند و در عرصه های گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی جامعة اسلامی رهبری بلا منازع را برعهده گیرند. پس از گذشت نیم قرن از واقعة سقیفة بنی ساعده، ماجرای خونین کربلا به وقوع پیوست و بر عترت پیامبر آن رفت که رفت و حتی طرح فضائل آنان ممنوع و خطرآفرین شد. امیر المؤمنین علی (ع) با شناخت عمیق از مقولة چگونگی گفتمان با اهل بیت (ع) در عصر خود و آینده به طرح مبانی نظری مربوط به عترت پیامبر (ص) و آثار گستردة آنان در حیات بشری و به خصوص جامعة اسلامی پرداخت. در این مقاله با رویکردی تاریخی ـ تحلیلی شیوة پرداختن امام به این مسئله مورد بررسی قرار می گیرد و تلاش آن حضرت برای بیدار کردن وجدان های خفته در قبال وظیفه ای که در برابر این هدایتگران الهی داشت، بررسی می شود و سرانجام، اثر گذاری ارشادات امام در بخشی از جامعه با وجود موانع بسیار، و صفات محبان اهل بیت (ع) در کنار صفات مخالفان آنان طرح می گردد.
۱۷.

چالش های فراروی گسترش دین اسلام در آفریقا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: اسلام مسیحیت مسلمانان جهان اسلام استعمار آفریقا تهاجم فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵۸ تعداد دانلود : ۵۱۶
مقاله حاضر کوشش می کند تا به زمینه های تاریخی گسترش اسلام و مسیحیت در قاره آفریقا پرداخته و ضمن بررسی تلاش های مستمر این دو آیین در این قاره به عوامل و زمینه های گسترش مسیحیت و نفوذ غرب و سازمان های مسیحی و همین طور شیوه های تبلیغی آن ها در آفریقا اشاره کند. مضافاً بر اینکه دلائل کندی پیشرفت مسلمانان و کشورهای اسلامی در عرصه رقابت با مسیحیان مورد مداقه قرار گرفته است. این مقاله همچنین سعی دارد به روش های نوین در گسترش مسیحیت به ویژه پس از خروج نیروهای نظامی اشغالگر و ایجاد پایگاه های مستحکم اجتماعی از طریق خدمات رایگان آموزشی، بهداشتی و... از یک سو و تربیت نسلی از روشنفکران که به تدریج بر ساختارهای حکومتی، اقتصادی و فرهنگی مسلط می شوند نیز بپردازد. وجه کاربردی مقاله حاضر این است که می تواند الگویی به کشورهای اسلامی ارائه دهد که بر اساس آن ضمن استمرار سیاست های جذب و گسترش دین اسلام، از یک سو به زمینه های فرهنگی و اجتماعی کشورهای آفریقایی توجه کنند و از سوی دیگر، در انجام اقدامات خود با نوعی هماهنگی و به دور از اختلافات درونی عمل کنند.
۱۸.

فراوانی اقدام به خودکشی در ماه های مختلف قمری- مطالعه ده ساله(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره دهم ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۲۵)

کلیدواژه‌ها: خودکشی مسلمانان رمضان ماه های قمری خود مسموم سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰۴ تعداد دانلود : ۱۱۲۱
زمینه و هدف: خودکشی پدیده ای چندبعدی است که عوامل فرهنگی و اجتماعی در پیش گیری و فراوانی آن نقش دارند. عوامل دینی به عنوان یکی از عوامل مؤثر و مهم در کاهش میزان خودکشی شناخته شده اند. برای مسلمان ها، ماه های مختلف سال اهمیت متفاوتی دارد و در آن به برگزاری آیین های فردی و اجتماعی متفاوتی می پردازند. در این مطالعه، فراوانی اقدام به خودکشی در ماه های مختلف قمری بررسی شد. مواد و روش ها: این پژوهش توصیفی بر روی پرونده کلیه اقدام کنندگان به خود مسموم سازی در دهه 1425-1416 هجری قمری صورت گرفت که به اورژانس مسمومین استان اصفهان مراجعه نموده بودند و سپس بر اساس سن و جنس طبقه بندی شدند. نتایج حاصل پس از جمع بندی توسط آزمون آماری 2χ و تحت نرم افزار SPSS نسخه 11 تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: از مجموع 14280 اقدام کننده به خود مسموم سازی، غالب اقدام کنندگان زن و در گروه سنی 39-20 سال بودند. صرف نظر از تفکیک جنسی، کم ترین فراوانی اقدام در ماه های رمضان و شعبان بود. در گروه های سنی زیر 40 سال نیز کم ترین فراوانی اقدام به خودکشی در ماه رمضان بود. نتیجه گیری: کاهش فراوانی اقدام به خودکشی در ماه رمضان می تواند به دلیل همراه شدن خودسازی و خویشتنداری با اقدامات نوع دوستانه و حضور در مراسم اجتماعی دینی مربوط به این ماه باشد.
۱۹.

متدولوژی مفهوم شناسی: از فروکاستگی مفهومی تا فروکاستگی پدیدارشناسانه/بررسی موردی مفهوم سیاست در متن اندیشه مسلمانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره پنجم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: سیاست ویتگنشتاین مسلمانان مفهوم شناسی فروکاستگی مفهومی فروکاستگی پدیدار شناسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۵ تعداد دانلود : ۷۲۸
یکی از مسایل مهم در فهم ساحت اجتماعی، سخن گفتن از روش است. تا تحولی در عرصه روش شناسی رخ ندهد، جهشی نیز در تولید و آفرینش جدید و متفاوت در حوزه علوم اجتماعی اتفاق نخواهد افتاد. پژوهش حاضر درآمدی است به معرفی روشی جدید در ساحت علوم اجتماعی، البته در سطح خردترِ مفهوم شناسی، تا گامی در جهت نیل به هدف مورد نظر برداشته شود. پرسش اصلی متن حاضر را می توان اینگونه بیان نمود: چگونه توان فهم نسبت به یک مفهوم حاصل می شود و چگونه آن مفهوم برای ما معنادار می شود؟ به عبارت دیگر روش شناسی شناخت یک مفهوم در حوزه علوم اجتماعی چگونه باید باشد؟ بر این اساس با بهره گیری از آموزه های ویتگنشتاین متاخر، اولا مقوله ای بسیار مهم در ساحت علوم اجتماعی یعنی متدولوژی مفهوم شناسی که عموماً نسبت به آن بی توجهی می شود، مورد بحث قرار می گیرد، چرا که عموماً پژوهشگران علوم اجتماعی مفاهیم را آن گونه که باید معنا کنند، معنا نمی کنند و از این رو دچار اختلالی زبانی به نام «فروکاستگی مفهومی» می شوند. ثانیا سعی شده بواسطه معرفی روش و قالبی نو، تحت عنوان «فروکاستگی پدیدارشناسانه»، مسیری جدید جهت فهم و معنابخشی واژگان تاثیرگذار در حوزه های مختلف علوم اجتماعی پیشنهاد شود. در نهایت نیز این روش به عنوان نمونه در مورد مفهوم سیاست در شبکه مفهومی- زبانی اندیشمندان مسلمان مورد بررسی قرار گرفته است، تا به صورت عملی نیز روش فروکاستگی پدیدار شناسانه پیاده شود.
۲۰.

تأثیرات عاشورا در وحدت مسلمانان

نویسنده:
منبع: اندیشه تقریب سال هفتم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۲۸

کلیدواژه‌ها: اسلام توحید عاشورا شهادت امویان مسلمانان تأثیر ظلم وحدت اسلامی آموزة دین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ کربلا
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام
تعداد بازدید : ۱۷۱۹ تعداد دانلود : ۱۳۰۹
عاشورا با مبانی مهمی چون توحید، قرآن و نبوت، از نگاه درون دینی و برون دینی و تکیه بر اعتقادات اسلامی ـ انسانی چون امر به معروف و نهی از منکر، اصلاح جامعه، اصول و مشترکات انسانی، چون آزادی، کرامت و عزت انسانی، در وحدت بین مسلمانان تأثیرگذار است. از منظر روان شناختی و عاطفی ـ روانی شهادت امام حسین† و یاران باوفایش، اسارت اهل بیت پیامبر… و هتک حرمت آنان، به عنوان محرک های عاطفی ـ روانی در رسیدن مسلمانان و انسان ها به وحدت و هم دلی، مطرح گردیده و فضیلت های اخلاقی چهره های عاشورا، از جمله امام حسین†، به خاطر خدامحوری، اخلاق کریمانه و ایثار، هم چنین اوصاف اخلاقی اصحاب و زنان، چون وفاداری، تعهد و اخلاص، از عوامل عمدة اخلاقی ـ عاطفی وحدت نه تنها بین مسلمانان، بلکه در جوامع غیر مسلمان، بیان شده است.