ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۰۴۱ تا ۲٬۰۶۰ مورد از کل ۷۵٬۹۲۵ مورد.
۲۰۴۱.

How to Face with Western Sciences Relying on the Humanities and the Extent of Benefiting from them with in the Approach of Ayatollah Misbah Yazdi(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Western Sciences humanities Misbah Yazdi

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۱۲۶
SUBJECT AND OBJECTIVES : There are different theories about how to deal with western sciences, especially western humanities. From secular intellectuals who consider Western science and technology the only way to progress. As for others who believe that no golden leaf can be found in Western science and civilization that can be used. METHOD AND FINDING : The research method in this article is descriptive and analytical and of the library type. The findings indicate that from Ayatollah Mesbah's viewpoint, in the face of western science, damage has been done that should be avoided. Among these harms, we can mention the political and nationalist approach, self-defeating, eclecticism, and the adaptation of religion to Western science. The correct approach is western science and should be criticized and selected in this context. But for some reasons, the benefits of these sciences are minimal in most fields. especially the foundations and assumptions, rational and descriptive methodology and the normative aspect of human sciences; But the use of basic sciences, experimental sciences and experimental methodology can be maximized. CONCLUSION : According to Ayatollah Mesbah, western sciences can be used in general; But the extent of their application in different fields is not the same. A difference should be made between the foundations and methods and findings of science.
۲۰۴۲.

تحلیل ساختار روایی داستان زکریا در قرآن کریم و عهدین بر اساس رویکرد تحلیل روایی گریماس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم عهدین زکریا روایت شناسی گریماس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۱۴۲
روایت شناسی یکی از شاخه های نوظهور مطالعات ادبی است که غایت خود را تحلیل علمیِ متون روایی قرار داده است و در این میان، رویکردهای چندی در این عرصه از سویی منتقدان ادبی و معناشناسان مطرح شده است که یکی از پربسامدترین آن ها، رویکرد روایت شناسیِ آلژیرداس گریماس است، از سوی دیگر، همواره بخشی از مطالعات قرآن کریم، به داستان های آن مربوط بوده است زیرا، بخش قابل توجهی از این متن مقدس، به داستان اختصاص یافته است و داستان های چندی در آن بیان شده اند که در این میان، برخی از آن ها مثل داستان زکریا، قصه مشترکی با عهدین دارند. بنابراین، پژوهش حاضر به منظور تحلیل روایت زکریا، رویکرد روایت شناسی گریماس را مد نظر قرار داده است و کوشیده با تحلیل پیرنگ و مدل کنشگران روایت قرآنی زکریا به تحلیل علمی این متن دست یابد اما از آن جا که متن ها در ارتباط بینامتنی با یکدیگر شکل می یابند، تحلیل روایی روایت عهدینی زکریا نیز مورد نظر قرار گرفته است تا با مطالعه روایت شناختی دو داستانی که یک فابیولا را مدنظر داشتند از شیوه داستان پردازی آن ها در این مورد، آگاهی بیشتری به دست آید و در پایان، ضمن تحلیل روایی دو روایت، ارتباط بینامتنی این دو متن آشکار و التفات قرآن کریم به داستان عهدینی نمایان می شود.
۲۰۴۳.

مؤلفه های مقولۀ «ثنویت» در دین زردشتی بر اساس کتاب دینکَردِ سوم

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دینکرد ثنویت سپندمینو زَدارمینو جهان مینوی جهان مادی پایان جهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۳۰
ثنویت پایه دین زردشتی شناخته می شود؛ بدین معنی که در جهان بینی زردشتی پدیده های جهان هستی در دو دسته «نیک و بَد» دسته بندی می شوند. در این دسته بندی، سپندمینو و همکارانش در دسته نیک، و زَدارمینو و همکارانش در دسته بَد جای می گیرند. یکی از معروفترین منابع دین زردشتی کتابی به نام «دینکَرد» است که بخشی از آن به نام «دینکَرد سوم»، مقوله ثنویت را بیش از هر متن زردشتیِ دیگر در قالب متنی اندرزی مورد بحث قرار داده است. این مقاله با روشی متن شناسانه، با ذکر مثالهایی از متن به توضیح مؤلفه های ثنویت پرداخته است. مؤلفه های شناخته شده ثنویت در متنِ دینکرد سوم شامل دو دسته اصلی و فرعی به شرح زیر هستند: 1- مؤلفه های اصلی شامل وجود سپندمینو و زدارمینو از آغاز، پیش آگاهی سپندمینو و پَس آگاهی زدارمینو، زمان کرانه مند 12000 ساله، دوام سپندمینو و نابودی مطلق زَدارمینو در پایان؛ 2- مؤلفه های فرعی شامل ذاتی یا حادث بودن، جداسانی، این هَمانی، روابط علّت و معلولی(= عامل و معمولی)، همگرایی و واگرایی، تضاد و تقابل، نشانه شناسی و پدیدار شناسی، تفاوت در ظاهر و باطن، درجه بندی کمّی و کیفی، فرجام شناسی، داوریِ پایانی. بر اساس این مؤلفه ها، نتایج نشان می دهد که ثنویتِ زردشتی خود ریشه در باوری دیرین تر در اساطیر ایرانی به نام «اَشَه در برابر دُروج» دارد که آن خود به اندیشه ای قدیمی تر در روزگارِ یگانگی هند و ایرانیان(= آریایی ها) برمی گردد. با الهام از این اسطوره ایرانی، دین زردشتی آن را در تمام سطوح و لایه هایِ اندیشگانیِ خود جای داده و از آن تصویری مبارزاتی بین سپندمینو و زَدارمینو در یک بازه زمانیِ 9000 ساله از دوران آمیختگی تا پایان جهان آفریده است. در این مبارزه طولانی، پیروزی فرجامین در سایه دانایی مطلق به همراهِ خرد، از آنِ سپندمینو است و زَدارمینو رَه به نیستی می برد. بنابراین، هستی ماندگار از آنِ سپندمینو است تا دوباره و چندباره چرخه مرگ و زندگی را بچرخاند. 
۲۰۴۴.

زشتی شناسی در اندیشه سهروردی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زشتی زیبایی صور ظلمانی سهروردی حکمت اشراق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۷۲
مفهوم زشتی در جهان اسلام، مفهومی وابسته به زیبایی است و هنگامی در عرفان اسلامی هویت می یابد که عارف، قصدِ توضیح مفهوم زیبایی را داشته باشد و اشاراتی به همتای مخالفِ زیبایی یعنی زشتی کند. سهروردی از جمله حکمای مسلمان است که علاوه بر توضیح و تفسیر زیبایی به توصیف عالم خیال و قوه متخیله می پردازد که نقش عمده ای در آفرینش زیبایی و به تعبیر دیگر در توصیف مفهوم زشتی دارد. در نوشتار پیش رو ضمن بررسی مصنفات شیخ اشراق به جست و جوی مفهوم زشتی در آثار شیخ پرداخته ایم. در ادامه به مظاهر و نمودهای مختلف زشتی در آثار سهروردی پرداخته و انواع زشتی از قبیل زشتی های محسوس، زشتی های معقول و زشتی های خیالی را در دستگاه فکری وی مشخص کرده و در پایان نشان داده ایم که چگونه زشتی به مثابه ظلمت و تاریکی، با نور در جدال است. نوری که در بنیان های فلسفی سهروردی از مصادیق آشکار زیبایی و حُسن به شمار می رود.
۲۰۴۵.

تعهد اجتماعی در مسوولیت پذیری مدنی با وجود اسباب مجمل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فقه مسئولیت مدنی سبب مجمل رابطه سببیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۴۷
برای صدور حکم به جبران خسارت، احراز رابطه سببیت الزامی است و اگر این رابطه احراز نگردد، صدور حکم به جبران خسارت و مسئول دانستن یک یا چند شخص ممکن نمی باشد. مقتضیات ناشی از این قاعده اثباتی، مانع درون حقوقی بر سر راه جبران خسارت شناخته می شود. رابطه سببیت، به صورتهای گوناگون قابل فرض است ؛ به این معنی که در زیان حاصله، یا عامل واحد دخالت داشته و یا عوامل متعدد و در صورت تعدد عوامل، یا همه به صورت مباشر در ایجاد ضرر مشارکت داشته اند، یا همه به صورت سبب دخیل بوده اند و یا بعضی به صورت سبب و بعضی، به صورت مباشر در ایجاد ضرر نقش داشته اند. نظامهای حقوقی برای حل مسئله مورد نظر، روشها و راه حل های گوناگونی را بر ای صدور حکم و نحوه جبران خسارت به زیان دیده ، ارائه نموده اند و فقه اسلامی ، هم در زمینه دیدگاه های قابل توجهی دارد که در نوشته پیش رو به بررسی این دیدگاهها پرداخته می شود.
۲۰۴۶.

عمل شیخ صدوق به احادیث منفرد فقهی الزامی سهل بن زیاد و چگونگی تحلیل آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شیخ صدوق سهل بن زیاد حدیث منفرد کتاب النوادر راویان ضعیف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۹۲
حضور چشمگیر راویان تضعیف شده در جای جای منابع حدیثی شیعه و از آن میان، احادیث فقهی، چگونگی مواجهه با این احادیث را دست خوش دشواری کرده است. پیامد این دشواری در دو عرصه خودنمایی می کند؛ یکی، باطل انگاشتن حجم قابل توجهی از احادیث راه یافته بن منابع حدیثی و دیگری سردرگی در تحلیل رفتار برخی بزرگان در مواجهه عملی با احادیث راویان ضعیف. به هنگام گذر از داده های به دست رسیده در لابلای منابع حدیثی و اعتبارسنجی پیشینیان، با دو پدیده روبرو می شویم؛ رفتار عملیِ اصحاب با راویان ضعیف در عرصه ی نگاشته های حدیثی و دیگری، نگاه توصیفی به راویان در منابع اعتبارسنجی. جدا دیدن این دو پدیده و توجه نداشتن به ارتباط بنیادینی که میان نآآآن ها برقرار است، می تواند به پیمودن بیراهه هایی در مطالعات حدیث شناختی بیانجامد. نوشتار حاضر به بررسی رفتار شیخ صدوق در عمل به برخی احادیث منفرد فقهی الزامی که سهل بن زیاد در سند آن واقع شده، پرداخته است. هدف از این نوشتار، کشف منطق علمی حاکم بر عمل به چنین احادیثی است. این پژوهش نشان می دهد که تکیه بر منابع حدیثی-به ویژه کتاب النوادر- از سوی شیخ صدوق یکی از عوامل دستیابی به احادیث صادر از معصومان علیهم السلام است که ضعف راوی را تحت الشعاع قرار داده و باور و عمل به روایات راوی ضعیف را به دنبال داشته است.
۲۰۴۷.

تحلیل تصویری آیات تقابلی انفاق (مطالعه موردی آیات 261-274سوره البقره)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن تصویرهنری تقابل انفاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۹۴
بیان تصویری در انتقال مفاهیم قرآنی نقش بسیار مؤثری دارد. تصاویر هنری در آیات قرآن ابزاری برای انتقال معانی مورد نظر به ذهن مخاطب است. بررسی و دقت در تصویرگری هنری قرآن و بیان کارکردهای این تصاویر راز اعجاز نظام بیانی و فکری بافت قرآن را روشن تر می کند و از نتایج ثمربخش آن تحریک عقل و عواطف انسانی در درک و فهم بیشتر آیات الهی است. سیّد قطب و دیگر ادیبان معاصر فراتر از دانشمندان قدیم رفته و اصطلاح " تصویر " را جایگزین اصطلاحات پیچیده ی بلاغی کرده و مهمترین عناصر آن را برشمرده اند. در این راستا این پژوهش بر آن شد که با توجه به آرای سیّد قطب، محمدداود و حسین جمعه به برخی از مهمترین عناصر تصویرپردازی، هماهنگی هنری و خیال پردازی حسی در تحلیل   تصویرهای تقابلی در آیات انفاق (261-274) سوره ی البقره بپردازد؛ زیرا این گونه تقابل ها در تصاویر قرآن و به خصوص در بافت های همجوار، به وضوح بیشتر مفاهیم بلند قرآنی و القای سهل تر معانی به ذهن مخاطب می انجامد. این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی به این نتایج دست یافته است که بعضی از اسلوب های هنریِ خیال، همچون تجسیم و تشخیص در توصیف انفاق کافران و مؤمنان، مشابه هستند؛ اما برخی مانند کنایه، بیشتر برای هشدار و تهدید کافران به کار رفته است و تقابل تضادی یکی از مهم ترین و پر بسامد ترین روابط معنایی در این آیات است. افعال حرکتی بیشتر از نوع انتقالی است و به کارگیری آن همراه دیگر اسالیب نقش آن را در پویایی تصاویر پررنگ تر کرده و در توصیف انفاق کافران بیشتر استفاده شده است.
۲۰۴۸.

بازشناسی مفهوم «أنا قَتیلُ العَبرَه» از رهگذر خوانش انتقادی رویکردهای تبیینی اندیشمندان و واکاوی پیوند «اشک ریزی- خردورزی»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فهم حدیث قتیل العَبره گریه خردورزی زبان های سامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۹
مفهوم شناسی پاره گزاره روایی «أنا قَتیلُ العَبر ه » گرچه از دیرباز محل التفات اندیشوران حدیث پژوه بوده و به گاهِ مواجهه با آن به تحلیل نوع اضافه «عَبر ه » اشاره داشته اند، اما این رهیافت ها اغلب تک بُعدی بوده، عاری از غرض یابی و تحلیل چرایی کاربست «عَبر ه » در عوض «بُکاء» یا « دَمعه » در نظر می آیند. ازاین روست که واکاوی مفهوم «عَبر ه » در جهت بازشناسی مفهوم دلالی «أنا قَتیلُ العَبر ه » در وهله نخست از اهمیت عطف توجه قرار می گیرد. بدین منظور نوشتار حاضر به شیوه کتابخانه ای در گردآوری مطالب، و با روش توصیفی تحلیلی در پی نمایان سازی این مهم، ابتدا با زبان شناسی تاریخی و ریشه شناسی ماده «ع   ب   ر» که در گونه های نگارشی «عَبر ه / عِبر ه » با تطور معنایی از مفهوم بنیادین همراه بوده، خوانش نخستین در بازشناسی مفهوم پاره گزاره را پی   جسته است. ثمره این خوانش، در ارزیابی رهیافت های اندیشوران در تبیین مفهوم «قَتیلُ العَبر ه » مورد استفاده بوده؛ اما آنچه در وهله پسینی رسالت این بازشناسیِ مفهومی را بر عهده داشته، خوانش روایی مؤلفه «تبیین اهداف قیام امام حسین» و واکاوی پیوند «اشک ریزی، پندپذیری» است. هدف قیام در ساحت اجتماعی، اصلاح جامعه و هدف فردی، عبرت آموزی مخاطب از این قیام با عبور از مرحله ای در درون، به اظهار برونی اشک بر آن است. و حاصل تتبع در مؤلفه اشک ریزی نیز نمایانگر آن است که «عَبر ه » به نوع ویژه ای از اشک اشاره دارد که بر محور «اشکِ نافع گریه قلبی» استقرار یافته، به طوری که صاحبانِ لُبّ بر پایه پیوند «اندیشه ورزی عبرت گیری/ پندپذیری» بدان تمسک می جویند. بر این اساس مفهوم دلالی گزاره های مشتمل بر «قَتیلُ العَبر ه » چنین بازخوانی می گردد: من کشته شدم تا صاحبانِ خرد با تأثر، عبرت و پندگیری از داستان قیام من، اشکِ نافع ریزند و از رهگذر این گریه قلبی، اصلاح رفتارهای فردی اجتماعی حاصل آید.
۲۰۴۹.

بررسی اخبار معجزات در سیره اهل بیت(ع) (مطالعه موردی زینب کذّابه)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخبار معجزه معجزات امام هادی (ع) متوکل زینب کذابه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۹۶
نقل اخبار مربوط به معجزات و دلایل در زندگی امامان(ع)که برای اثبات امامت و حقانیت امامان(ع)پدید آمد از مباحث رایجی است که در باره هر یک از امامان معصوم(ع)صورت گرفت و در کنار نقل وقایع تاریخی و حوادث دوران زندگی امامان(ع)مطرح شد. یکی از مباحثی که در نقل این اخبار وجود دارد، تکرار یا مشابهت برخی از این معجزات برای دو یا چند امام معصوم(ع)است. مسئله این تحقیق این است که چگونه برخی از این اخبار معجزات به شکلی یکسان به چند امام نسبت داده شده است؟ بر اساس منابع موجود، یکی از این معجزات مربوط به ادعای زنی به نام زینب است که خود را همان زینب دختر امیرالمؤمنین علی(ع)معرفی کرد؛ اما با معجزه امام، ماهیت وی روشن و دروغ گفتن او آشکار شد و به دروغ گویی خود اعتراف کرد. این معجزه به چند امام نسبت داده شده است. در این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی و با شیوه بررسی منبع و اسناد خبر، برخی از عوامل مؤثر در نقل این معجزه برای بیش از یک امام بررسی شده و روشن خواهد شد که حتی اگر اصل ماجرا درست باشد؛ اما رخ دادن آن در زمان سه امام به یک شکل، قابل پذیرش نیست.
۲۰۵۰.

سنخیت میان همسران، تاملی در تفسیر آیه 26 سوره نور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیه 26 نور آیات 10 و 11 تحریم هماهنگی آیات طیبات خبیثات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۶۴
یکی از اصول کلی موفقیت در ازدواج، همتا بودن زن و شوهر است که در برخی آیات از جمله آیه 26 سوره نور بدان توصیه شده است در برخی رسانه ها شبهه اختلاف محتوای آیه نور با آیات 10 و 11 سوره تحریم مطرح شده است؛ چرا که در این آیات از همسنخ نبودن همسران حضرت نوح و لوط با آنان و نیز عدم سنخیت حضرت آسیه با فرعون سخن گفته شده است. مقاله حاضر با بررسی مفاد آیه 26 نور به روش توصیفی تحلیلی، شبهه یادشده را پاسخ گفته و به این نتیجه رسیده است که دو احتمال کلی در مفاد آیه وجود دارد وجه انشایی و وجه خبری؛ بر اساس ادله و شواهد مقصود از خباثت در آیه، آلودگی جنسی است و مفهوم آیه در صورت انشایی بودن، بر نهی از ازدواج فرد مؤمن با فرد دارای خباثت از نوع آلودگی جنسی حمل می شود و همسران پیامبران این نوع آلودگی را نداشتند اما در صورت جمله خبری بودن آیه، سه احتمال در مفاد آن وجود دارد: گزارش سنخیت میان مردان و زنان در آخرت، گزارش سنخیت میان مردان و زنان در ازدواج ها، گزارشِ تناسبِ میان ناپاکان با یکدیگر و پاکان با همدیگر، از این سه احتمال، مورد اخیر متناسب با آیه است. البته در این صورت نیز ازدواج برخی پیامبران^ با همسرانشان مورد نقضی بر آیه محسوب نمی شود.
۲۰۵۱.

متغیّرهای امنیت ساز در حکومت اسلامی بر پایه تحلیل محتوای سوره توبه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سوره توبه حکومت اسلامی امنیت تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۶۴
مقتضای جامعیّت و جاودانگی دین اسلام، عنایت به شئونات اساسی زیست بشری از جمله مسئله امنیت است که به طور ویژه در سوره توبه، به آن پرداخته شده است. بازخوانی فضای امنیتی حکومت نبوی و کشف متغیّرهای امنیت ساز آن، هدف تحقیق حاضر است که با روش تحلیل محتوای سوره توبه پیگیری شده است. مجموعه ای از متغیّرها در دو سطح عمده ملت و دولت حاصل آمد که 65 درصد ناظر به سطح دولت است. طبقه بندی متغیرها در سطح دولت به دو محور راهبردهای کلی (40%) و راهبردهای خاص (60%) شامل سه حوزه عمده حکمرانی نظیر اقتصاد (9%)، ارتباطات (31%) و دفاع (60%)، از جمله یافته های تحقیق است. پرداخت همه جانبه سوره توبه به همه ابعاد بینشی و کنشی (تئوری و راهبرد)، ملت و دولت، راهبردهای خاص و عامّ، نشان از نگاه جامع آن به مسئله امنیت دارد که انگاره غرض امنیتی آن را اثبات می کند. تحقیق حاضر تلاشی تدبری تفسیری در راستای تفسیر ساختاری و فقه حکومتی است که با ارائه الگوی حکمرانی مبتنی بر این متغیّرها می تواند سند ارزشمندی جهت تعریف و ارزیابی معیارهای امنیتی در حکومت اسلامی باشد.  
۲۰۵۲.

تبیین نسبت دو مفهوم «توحید و علم» بر پایه کاربست کلید واژۀ «حق» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توحید علم دین حق سبک زندگی توحیدی سبک زندگی علمی سبک زندگی دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۵۰
خداوند حق مطلق است و عالم را به حق آفریده است. از سوی دیگر انسان نیز به واسطه فطرت خدایی خود ذاتا حق طلب است و با ابزار عقل و علم در پی کشف آن است. بنابراین کلید واژه «حق» حلقه واصلی میان توحیدی بودن عالم و علوم کشف شده توسط انسان است. با بررسی آیات قرآن کریم درمی یابیم که به حق بودن عالم یعنی اینکه دارای قوانینی ثابت، پایدار، منشأ منفعت، هدفمند و هماهنگ است. اینکه آفریدگاری یکتا جهان را با این ویژگی ها آفرید که همچون پیکره ای واحد در جهت هدفی والا که همان بازگشت به سوی خداوند است در حرکت هستند، نشان دهنده توحیدی بودن عالم است. علوم حق مدار و حق گرا به واسطه کشف قوانینی که خداوند یکتا در عالم قرار داده است در راستای توحید قرار می گیرند و یا به عبارت دیگر توحید سر منشأ تمام این علوم است. با توجه به تأکید ادیان الهی بر توحید باید گفت علم حق مدار که در کشف راز توحیدی بودن عالم مؤثر است، یاور دین و در جبهه اوست، نه اینکه در مقابل یا رقیب او باشد.
۲۰۵۳.

قرآن کریم و فرزندان ادعایی خدا؛ تحلیلی گفتمانی از حاشیه رانی یک گفتمان قدیمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تحلیل گفتمان نظریه گفتمان لاکلا و موف فرزندان ادعایی خدا عصر نزول قرآن کریم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۴۶
زبان، ابزاری کارآمد است که به گونه ای شگرف اما پنهان بر مخاطب تأثیر می گذارد. برای آشکارسازی این تأثیرگذاری پنهان، روش تحلیل گفتمان ابزاری قابل توجه است. از این رو این مطالعه بر آن است تا با استفاده از ابزارهای تحلیل متن و نظریه گفتمان لاکلا و موف، تحلیلی گفتمانی از نقد گفتمان فرزندداریِ خدا در قرآن ارائه و نشان دهد که قرآن برای نقد این گفتمان و تأثیرگذاری بر مخاطب از چه راهکارهای زبانی و چگونه استفاده کرده است. نتیجه اینکه قرآن برای تضعیف گفتمانِ مذکور از راهکارهای زبانی مختلفی استفاده کرده است؛ برخی از ابزارهایی که قرآن برای این منظور از آنها بهره می گیرد عبارتند از نفی، تکرار، انتساب دال های منفی به دال مورد نقد، انتساب دال های خاص به فرزندانِ ادعایی، اقناع از طریق استدلال، اقناع از طریق تنظیر و استفهام های بلاغی. همچنین قرآن با هم ارز قرار دادن مدعیان فرزندداریِ خدا با دال های تضعیف گر، هویتی منفی از آنها بازنمایی کرده و از سوی دیگر با استفاده از زنجیره هم ارزی از خدا هویتی مثبت و در تقابل با فرزندداری به دست داده و این گونه مخاطبان را از گفتمان فرزندداری دور و به سوی گفتمان قرآن سوق داده است. در مجموع قرآن با راهکارهای خود، گفتمان مذکور را به حاشیه رانده است، چنانکه اعتقادات مسلمانان عصر نزول برخلاف معاصرانشان از انگاره فرزند قرار دادن برای خدا سالم ماند.
۲۰۵۴.

بررسی اثربخشی آموزش درس اخلاق حرفه ای معلم بر جهت گیری مذهبی و تنیدگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اخلاق حرفه ای جهت گیری مذهبی تنیدگی تحصیلی تعلیم و تربیت اسلامی دانشجویان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۵۹
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش درس اخلاق حرفه ای معلم بر جهت گیری مذهبی و تنیدگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان کرمان انجام شد. روش تحقیق نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان کرمان در نیمسال اول تحصیلی 1400-1401 بود. 50 نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب و در دو گروه آزمایش (25 نفر) و کنترل (25 نفر) به طور تصادفی تقسیم شدند. گروه آزمایش تحت آموزش اخلاق حرفه ا ی معلم در 8 جلسه 90 دقیقه ای قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه جهت گیری مذهبی ثناگویی زاده و جان بزرگی(1390) و تنیدگی تحصیلی سان، دون، هو و ژو (2011) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آمار توصیفی، تحلیل کوواریانس تک متغیره و چندمتغیره و با نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شد. نتایج نشان داد که آموزش اخلاق حرفه ای معلم به طور معنی داری موجب افزایش جهت گیری پایبندی مذهبی، کاهش جهت گیری ناپایبندی مذهبی و دوسوگرایی و کاهش تنیدگی تحصیلی دانشجویان شد (001/0> P). میزان این تاثیر براساس مقدار اندازه اثر بر جهت گیری پایبندی مذهبی 53/0، ناپایبندی مذهبی 47/0، دوسوگرایی 36/0 و تنیدگی تحصیلی 32/0 بود. بر این اس اس می توان پیش نهاد کرد که از این آموزش و راهکارهای موجود در جلسات آموزش اخلاق حرفه ای نظیر مسئولیت پذیری، تعهد حرفه ای و شغلی، مقابله با استرسورهای تحصیلی و سازگار شدن با محیط شغلی و تحصیلی در جهت افزایش جهت گیری مذهبی و کاهش تنیدگی تحصیلی دانشجومعلمان استفاده شود.
۲۰۵۵.

واکاوی تفسیر عفاف اخلاقی در آیه 60 سوره نور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عفاف حجاب آیه 60 سوره نور القواعد من النساء

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۶۴
آیه 60 سوره نور در خصوص زنان زمین گیر که امیدی به ازدواج آن ها نیست، دو توصیه دارد: جواز کنارگذاشتن پوشش بدون تبرج و بهتربودن عفت ورزیدن آنان. این مقاله به تحلیل دیدگاه مفسرین درباره عفت می پردازد و با روش تحلیلی انتقادی، نقدهایی را به این دیدگاه ها وارد می داند. عموم مفسرین توصیه دوم را در ارتباط مستقیم با حجاب تفسیر کرده اند. در یک صورت بندی می توان گفت در دیدگاه آن ها عفت ورزیدن مذکور به حجاب، مبالغه در حجاب، احتیاط در حجاب، سببیت حجاب و پرهیز از کنارگذاشتن حجاب تفسیر شده است. در این دیدگاه ها مرزبندی روشنی بین عفاف و حجاب وجود ندارد. به نظر می رسد قوی ترین احتمال در تفسیر آیه این است که توصیه دوم توصیه به حجاب نیست بلکه تأکید همان توصیه اول است و از این نکته پرده برمی دارد که وضع ثیاب توسط زنان مذکور، منافاتی با عفت ندارد و این امر برای آنان از تبرج و خودنمائی غیرعفیفانه بهتر است.
۲۰۵۶.

بررسی تحلیلی ریشه های نگرشی تخریب محیط زیست و راهکارهای اصلاح آن با رویکرد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ریشه های نگرشی محیط زیست تخریب محیط زیست مسئولیت پذیری اخلاقی مبانی نگرشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۵۷
پژوهش حاضر با تأکید بر ضرورت توجه به بحران زیست محیطی و با رویکردی نقادانه به مهم ترین ریشه های نگرشی ایجاد این بحران پرداخته است. «شعور اختصاصی انسان»، «آموزه های تحریف شده تورات و انجیل و برداشت های ناروای از آن»، «اصالت بخشیدن به حقوق انسان» و «دوری از آموزه های فطری اسلامی» جزء این ریشه ها است. این پژوهش با شیوه داده پردازی کتابخانه ای و با روشی توصیفی تحلیلی بهترین راه برون رفت از این بحران را براساس معارف دینی، «توجه به مبانی نگرشی صحیح» و «نگرش مسؤلانه اخلاقی» انسان در مواجهه با محیط زیست می داند. این نگرش بر پایه «باور به وجوب احترام به گیاهان و حیوانات»، «باور به اعتدال در استفاده از محیط زیست»، «باور به ارزش ذاتی و حیات عمومی» و «باور به مسئولیت پذیری توأم با امانت داری»، شکل می گیرد. در این نگاه محیط زیست علاوه بر قداست ذاتی، دارای قداست ابزاری و جهت نیل به کمال بشری است که نباید با آن به هرگونه برخورد نمود.
۲۰۵۷.

بررسی تطبیقی شیوه تقابل با اسرائیلیات در دو تفسیر «الکاشف» و «الکشف و البیان»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ثعلبی مُغنیه الکاشف الکشف و البیان اسرائیلیات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۷
یکی از مباحث علوم قرآن و حدیث، بحث اسرائیلیات است که وارد برخی از متون اسلامی از جمله تفاسیر قرآن شده است مفسران برخوردهای متفاوتی با اسرائیلیات داشته اند در تحقیق پیش رو با روش توصیفی تحلیلی شیوه ی تقابل با اسرائیلیات در دو تفسیر الکاشف ثعلبی و الکشف و البیان مغنیه مورد بررسی قرار گرفته است. برخی از نتایج تحقیق عبارتنداز: ثعلبی در مباحث مختلف، به اسرائیلیات استناد کرده است و گاهی اسرائیلیات را بدون ذکر سند یا با اسناد ضعیف آورده است. ایشان در مقدمه تفسیر خود، قصه گوئی را روش برتر برای تربیت و نفوذ در دلها معرفی می کند، و شاید به همین سبب اسرائیلیات را بدون اظهار نظر نقادانه پیرامون محتوای آنها، نقل کرده است؛ اگرچه در موارد نادر، در مقابل اسرائیلیات، با نقل احادیث اهل البیت (ع)، قول اصح را انتخاب می نماید. اما مغنیه با هدف ارائه تفسیر جوان پسند و منطبق با عقل همان طور که در مقدمه ی تفسیر خود وعده اجتناب از اسرائیلیات می دهد، در متن کتاب نیز به این وعده عمل می کند، علیرغم این امر، او روایاتی آورده که یا از منابع بنی اسرائیل و قوامیس ذکرشده و یا تطبیق مفهوم آنها با حقایق دین اسلام دشوار می نماید ولی مغنیه، با مبانی خاص خود، به ظاهر از کنار آنها با سکوت می گذرد.
۲۰۵۸.

تأمّلی در مصادیق علم پیامبر(ص) بر اساس آیه 113 سوره نساء(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: علم پیامبر (ص) سوره نساء گستره عصمت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۳۳
مفسّران در برداشت حقیقی از گزاره «وَ عَلَّمَکَ ما لَمْ تَکُنْ تَعْلَمُ » در آیه 113 سوره نساء اختلاف نظر دارند. توجه به علم پیامبر (ص) به مثابه موضوعی مهم، قدمتی همزاد با نزول وحی دارد و همواره مورد توجه اندیشمندان قرآنی بوده است. رابطه"علم" پیامبر (ص) با مسأله وحی و اجتهاد آن حضرت محورهای قابل توجه در دیدگاه مفسران مسلمان در طول تاریخ به شمار آمده است. جستار پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی در پی واکاوی مراد خداوند از" علم " در گزاره مورد نظر است. با بررسی تفاسیر فریقین با گرایش ها و روش های گوناگون درباره مقصود خداوند از "علم" با دیدگاه های متعددی مواجه می شویم که می توان آنها را تحت 7 عنوان دسته بندی کرد که عبارت است از: علم اولین و آخرین، علم به امور پنهان، احکام الهی، قوانین شرع و مکنونات ضمائر، تعلیم ویژه، دریافت صحیح تطبیق قواعد کلی بر موارد جزئی، عدم اطلاع از نزول وحی، علم لدنی.  با توجه به سیاق آیه 113 سوره نساء دستاورد پژوهش بیانگر آن است خداوند به پیامبر(ص) قدرت استنباط قضایای کلی و تطبیق آن بر جزیئات امور از جمله قضاوت برای حل و فصل مسائل میان امت و بیان احکام کلی شریعت که نوعی تعلیم ویژه به آن جناب از راه وحی بود عنایت نموده است و این غیر از کتاب قرآن و حکمت است که در آیه به آن اشاره شده است. یکی از مصادیق بارز این علم، بینش ویژه پیامبر(ص) و عصمت آن حضرت می باشد که رابطه ای تنگاتنگی میان این دو برقرار است.
۲۰۵۹.

دراسة وتحليل مقالات الأدب المقارن في مجلة "لسان مبین"؛ الباثولوجیا والحلول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: الباثولوجیا الأدب المقارن التحلیل التلوی النوعی المقالات البحثیه مجله لسان مبین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۳۶
الأدب المقارن من فروع النقد الأدبی الذی یتعامل مع العلاقات الأدبیه بین الأمم والعواطف والمشاعر واللغات المختلفه والتفاعل بین أدب الأمم. الهدف من البحث الحالی هو التحلیل التلوی meta-analysis)) لمقالات الأدب المقارن فی مجله لسان مبین لعرض وتلخیص وتصنیف نتائج أحدث الجهود العلمیه المتعلقه بالموضوع ودراسه المکونات المستخدمه فی هذه الدراسات. تظهر نتائج هذا البحث أن معظم المقالات المختاره تتضمن موضوعات تتعلق بالمبادئ العامه التی تحکم الأدب المقارن مثل المنهجیه والأساسیات ومدارس الأدب المقارن وتحلیل الأدب المقارن لإیران والعالم وما هو الأدب المقارن والرمزیه والأسالیب والاتجاهات الأدبیه واللغویات المقارنه والدراسات المقارنه للغه العربیه والفارسیه. من أهم مکونات دراسات الأدب المقارن فی المقالات المذکوره من حیث المبادئ العامه للأدب المقارن مدارس الأدب المقارن والمقارنه بین الأدب الفارسی والعربی.وما هو الأدب المقارن والرمزیه والأسالیب والاتجاهات الأدبیه واللغویات المقارنه والدراسات المقارنه للغه العربیه والفارسیه. من أهم مکونات دراسات الأدب المقارن فی المقالات المذکوره من حیث المبادئ العامه للأدب المقارن مدارس الأدب المقارن والمقارنه بین الأدب الفارسی والعربی.
۲۰۶۰.

مصادیق قاعده غرور از منظر فقه مقارن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: همگرایی قاعده غرور فقه مقارن مذاهب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۳۲
تقریب در اندیشه فقهی مذاهب اسلامی از نیازهای اساسی جهان اسلام است که موجب تقویت همگرایی مسلمانان در عمل می شود. در این راستا، مقاله حاضر به دیدگاه فقهی مذاهب اسلامی در باب قاعده غرور می پردازد. سؤال اساسی این است که آیا این قاعده، در ابواب مختلف متون فقه مقارن، به شکل مشابه مورد استناد قرار گرفته است، و اگر چنین باشد، آیا همگرایی اندیشه فقهی مذاهب اسلامی در این خصوص ممکن است یا خیر. برای پاسخ به پرسشهای مذکور، اطلاعات لازم به روش کتابخانه ای گردآوری و پس از تحلیل آنها، این نتیجه حاصل شده است که به علت اینکه مستند فقهی فقیهان در این مورد در مذاهب اسلامی یکسان است و اختلافات جزئی است، مصادیق قاعده غرور به هم نزدیک بوده و همگرایی اندیشه فقهی مذاهب در این خصوص ممکن است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان