درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷۸۱ تا ۸۰۰ مورد از کل ۳۴٬۷۸۴ مورد.
۷۸۱.

مدلسازی گسترش فضایی جزایرگرمایی شهری در کلان شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال ۱۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۰ 29 - 54

کلیدواژه‌ها: جزیره گرمایی شهری تحلیل فضایی گسترش فضایی رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۴۲
امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا، مسائل زیست محیطی اهمیت بالایی برای پژوهشگران دارد. در این زمینه گسترش فضایی جزایر حرارتی شهری یکی از مهم ترین مسائل زیست محیطی است. جزایر گرمایی شهری به دلیل گسترش فعالیت های انسانی و غلبه محیط های مصنوعی بر محیط های طبیعی شکل می گیرند. هدف اصلی از انجام این پژوهش، تحلیل فضایی و شناسایی کانون های جزایر گرمایی شهری در کلان شهر رشت بود. تعداد چهار شاخص اصلی شامل تراکم کاربری ها، زیرساخت های سبز، حمل و نقل و تراکم شهری برای مطالعه انتخاب شد. برای گردآوری اطلاعات، از مطالعات میدانی، نرم افزار Google earth، طرح تفصیلی و پرسشنامه استفاده شد. برای بررسی وزن نسبی شاخص ها از روش مقایسه زوجی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از ابزارهای تحلیل فضایی و مدل Zonal Statistic در نرم افزار Arc Map استفاده شد. نتایج نشان داد، شاخص حمل و نقل با ضریب 44/0 نسبت به سایر شاخص ها از اهمیت بیشتری در زمینه شکل گیری جزایر گرمایی شهری برخوردار بود. شاخص تراکم کاربری ها با وزن نسبی 341/0 در رتبه دوم قرار گرفت. شاخص های تراکم شهری و همچنین زیرساخت های طبیعی به ترتیب در رتبه سوم و چهارم قرار گرفتند. براساس نتایج به دست آمده از همپوشانی شاخص ها، کانون جزایر گرمایی شهری در کلان شهر رشت، در محلات باقرآباد، چله خانه و محله بازار شناسایی شد. تحلیل های فضایی نشان داد که روند گسترش فضایی جزایر گرمایی به سمت محلات غربی شهر مانند پیرسرا و ضیابری است. مطابق با نتایج پژوهش، در 26 درصد از محدوده قانونی شهر رشت، احتمال شکل گیری جزایر گرمایی شهری، بالا و بسیار بالا بود. همچنین 48 درصد از محلات شهر رشت یعنی، 26 محله از 55 محله شهر، با شدت بالا و بسیار بالای جزایر گرمایی شهری مواجه بودند؛ از این رو ضرورت دارد تا مدیران و مسئولان شهری، در برنامه ریزی برای آینده شهر رشت، به این مسئله توجه بیشتری داشته باشند و سیاست هایی در پیش بگیرند که کاهش اثرات و پیامدهای منفی این مسئله را به همراه داشته باشد.
۷۸۲.

پیش یابی دمای بیشینه ی استان کرمان و ارتباط آن با ارتفاع ژئوپتانسیل (تراز500 هکتوپاسکال)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۷۳ ۵۰۰-۴۸۴

کلیدواژه‌ها: دمای بیشینه پیش یابی ارتفاع ژئوپتانسیل استان کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۴۰۹
پیش یابی دما، یکی از فراسنج های مهم آب وهواشناسی است که نقش اساسی در واکاوی تغییرات آب وهوایی دارد. در این مقاله هدف بررسی ارتباط بین دمای بیشینه استان کرمان با ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال برای جلوگیری از خطرات و زیان های دماهای فرین می باشد. به همین منظور، در این پژوهش از رویکرد گردشی به محیطی استفاده شده است. در این رویکرد داده های محیطی بر اساس الگوهای گردشی ارزیابی می شوند. به همین جهت از دو پایگاه داده بهره گرفته شد. پایگاه داده نخست؛ شامل داده های رویداد محیطی (سطحی) می باشد، که در این راستا از داده های سطحی دمای ایستگاه های منتخب استان کرمان استفاده شده است. دمای بیشینه این ایستگاه ها در بازه ی زمانی 01/01/1368 الی 01/01/1398 خورشیدی به مدت 30 سال و به تعداد 10957 روز از سازمان هواشناسی استان اخذ شد. پایگاه داده دوم؛ شامل داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال است که داده های آن از تارنمای NCEP/DOE وابسته به پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی ایالات متحده برای ساعت 12:00 به وقت گرینویچ، با شبکه بندی 5/2×5/2 درجه قوسی استخراج شد و همبستگی دمای بیشینه با ارتفاع ژئوپتانسیل لحاظ گردید. نتایج همبستگی ها بیانگر این است که ایالات متحده ی آمریکا با 27 یاخته، شمال چین 34 یاخته، آفریقا 52 یاخته و ژاپن با 71 یاخته بیشترین یاخته ها را به خود اختصاص داده اند. آنگاه، میانگین وزنی یاخته های ارتفاع ژئوپتانسیل به کمک نرم افزار Matlab استخراج و مدل هر ایستگاه به دست آمد. نتایج مدل های پیش یابی نشان می دهد به اِزای هر ژئوپتانسیل متر افزایشی که در نمایه رخ دهد، دمای بیشینه ایستگاه های منتخب کرمان بین 2/1 تا 4/1 درجه ی سلسیوس افزایش خواهد داشت. واژگان کلیدی: دمای بیشینه، پیش یابی، ارتفاع ژئوپتانسیل، استان کرمان.
۷۸۳.

نقش پیشران های کلیدیِ مؤثر بر بازآفرینی بافت های فرسوده شهر بهبهان با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال ۹ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 71 - 86

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی بافت فرسوده شهر بهبهان رویکرد آینده پژوهی MICMAC

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۱۱۴
بافت های فرسوده شهری بخشی از شهرهای امروزی هستند که با مشکلات عدیده ای در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، محیطی و مدیریتی مواجه اند. افت منزلت اجتماعی و اقتصادی و نابسامانی های کارکردی و کالبدی این بافت ها به همراه افت شدید کیفی محیط شهری از جمله دلایلی است که سیاست گذاران و برنامه ریزان شهری را مجاب به ارائه راهبردهای نوینی در مواجهه با مسائل و مشکلات این بافت ها کرده است. در این چارچوب، متأخرین و پذیرفته ترین رویکرد مداخله در ساماندهی بافت های فرسوده، بازآفرینی معرفی شده است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی پیشران های کلیدی مؤثر بر بازآفرینی بافت های ناکارآمد، شهر بهبهان است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و با توجه به مؤلفه های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر آن روش توصیفی – تحلیلی و داده ها و اطلاعات پژوهش با استفاده از مطالعات اسنادی و میدانی گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش متشکل از 18 نفر از خبرگان و متخصصان شهری  به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. سپس 28 متغییر مؤثر بر بازآفرینی بافت های فرسوده شهر، شناسایی و با نرم افزار MICMAC مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده است که از میان 28 نیروی پیشران، توانمندسازی ساکنین، تخصیص اعتبارات مالی در قالب وام مسکن، ترویج و بسط تاب آوری شهری، مشارکت دادن مردم و گروه های ذینفع در تصمیمات، رعایت اصول و ضوابط شهرسازی، ایجاد ظرفیت جهت افزایش درآمد ساکنین بافت، توجه به بناهای باارزش قدیمی، بسترسازی جهت ورود بخش خصوصی جزو پیشران های کلیدی تأثیرگذار بر آینده بازآفرینی بافت فرسوده شهر بهبهان هستند.
۷۸۴.

Obstacles to Achieving SDG3 in Sub-Saharan Countries: Perspectives from Zimbabwe(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۳۴) 21 - 36

کلیدواژه‌ها: Sustainable Development Goal Obstacles Instability Equality Health

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۹۷
The paper’s purpose was to investigate the obstacles the Zimbabwean government faces as it works towards meeting Sustainable Development Goal 3, which speaks of health and well-being for all. Various obstacles were observed, such as political and economic issues, personnel leaving for greener pastures, dilapidated infrastructure, and a lack of monitoring and evaluation systems that allow tracking of the goals. The author used a qualitative method and adopted a document review for data collection. Three major documents were used: The Ministry of Health and Child Care’s national policy (2021-2025), the World Health Organization 2023 report, and UNDP’s 2020 Zimbabwe’s SDG Progress report. The researcher scanned through the documents and highlighted areas where they discussed the SDG 3 challenges faced. The results confirmed that Zimbabwe is facing numerous challenges, including a fragmented procurement system and political and economic issues. The study's practical implications are that this document may remind policymakers that the Sustainable Development Goals, especially SDG 3, cannot be ignored, but effort is needed to ensure that all obstacles impeding the attainment of SDG 3 are addressed. Policymakers should provide a conducive environment that allows the ministries concerned to work towards the attainment of SDG 3. Healthy people are productive, and the focus will be on improving everyone's life, hence the need for SDG 3 to be fulfilled so no one is left behind. Significant progress is made when people are protected from illness, premature death is avoided, and the overall health of the population is improved. Issues such as inequalities and poverty are eradicated, and people enjoy prosperity and justice. The study is original and seeks to contribute to the body of knowledge regarding SDG 3, the challenges Zimbabwe is facing, and how they can be addressed to protect its citizens from diseases, improve prosperity, and enhance socio-economic factors.
۷۸۵.

تجزیه و تحلیل خشک سالی هیدرولوژیک و پهنه بندی کاهش جریان رودخانه ای حوزه آبخیز حبله رود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره ۲۰ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۰) 187 - 205

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی تداوم خشک سالی حجم کمبود حدآستانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۳۱
طی چند دهه اخیر افزایش تقاضای آب به دلیل افزایش جمعیت و گسترش فعالیت های انسانی سبب شده این منبع حیاتی به نحو مطلوب مورد استفاده قرار نگیرد و با فشار مضاعف روبه رو شود. این مسئله به خصوص در سال هایی که با پدیده های تغییر اقلیم و خشک سالی مواجه هستیم و میزان آب های جاری به حداقل خود رسیده است حادتر شده و تبعات محیط زیستی را به دنبال داشته است. از این رو، محاسبه جریان حداقل در رودخانه و دانستن ویژگی های آن در مطالعات هیدرولوژیکی مختلف از جمله مدیریت کیفیت آب، تعیین حداقل دبی مورد نیاز جهت تولید برق، طراحی سیستم های آبیاری، و ارزیابی تأثیر دوره های خشک سالی طولانی مدت بر اکوسیستم های آبی بسیار مهم است. پژوهش حاضر به بررسی خشک سالی هیدرولوژیک و دوره های کمبود جریان با استفاده از روش حدآستانه (70Q، 80Q، 90Q، و میانه) در حوزه آبخیز حبله رود پرداخته و نتایج به منظور تشخیص دوره های خشک و پهنه بندی این پدیده مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد بیشترین حجم کمبود و بیشترین تداوم خشک سالی هیدرولوژیک در حدآستانه در بیشتر ایستگاه ها از روند صعودی تبعیت می کنند. در نهایت بر اساس نقشه پهنه بندی نهایی مشخص شد قسمت های مرکزی حوضه خشک سالی شدیدتری را تجربه کرده اند.
۷۸۶.

تحلیل پایداری کشاورزی شالی کاران شهرستان رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال ۲۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 159 - 182

کلیدواژه‌ها: پایداری اجتماعی پایداری اقتصادی پایداری اکولوژیکی شالی کاران شهرستان رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۶۱
یکی از جنبه های مهم توسعه پایدار، کشاورزی پایدار است که سه ه دف اصلی بهره وری اقتصادی، کیفیت زیست محیطی و مسئولیت اجتماعی دارد و می بایست به صورت متعارف در کنار یکدیگر بررسی شوند. ش ناخت ای ن مؤلف ه ه ا م ی توان د در ت دوین سیاست ها و راهبردهای کشاورزی پایدار نقش بسزایی ایفا کند. هدف اصلی مطالعه، شناخت و تحلیل مؤلفه های پای داری نظ ام ک شت برنج در شهرستان رشت است. داده های مورد نیاز به صورت حضوری و با تکمیل پرسش نامه از کشاورزان شالی کار شهرستان رشت در سال 1400-1399 جمع آوری شد. برای تعیین وزن شاخص های اجتم اعی، اقتص ادی و اکولوژیکی از فراین د تحلی ل سلسله مراتبی ((AHP استفاده شد و همچنین برای ادغام شاخص های پایداری از روش شاخص ترکیبی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد 36 درصد نظام تولید برنج در وضعیت نرمال است و تنها 4 درصد نظام تولید برنج در وضعیت پایدار قوی و بالقوه پایدار قرار دارد. بر اساس یافته ها، ارقام بومی ازنظر شاخص های پایداری وضعیت مطلوب تری داشتند و کشاورزانی که عملی ات م دیریت اگرواکولوژی ک را استفاده کرده بودند، ازنظر پایداری اکولوژیکی، اقتصادی و پای داری ک ل در س طحی بالاتری قرار داشتند. با توجه به نتایج، کشاورزانی که دارای اراضی یکجا و متمرکز بوده اند ازنظر پایداری اقتصادی و پایداری کل وضعیت مطلوب تری داشتند. همچنین کشاورزانی که از ارقام بومی و گواهی شده استفاده کرده بودند ازنظر شاخص های پایداری وضعیت مطلوب تری داشتند. بنابراین کشت ارقام بومی و گواهی شده، مدیریت اگرواکولوژیک و حرکت به سوی اندازه های بزرگ تر مزرعه می تواند تأثیر مثبتی بر پایداری کشت برنج داشته باشد.
۷۸۷.

ارزیابی و بهینه سازی اتصال هیدرولوژیکی با هدف مدیریت منابع آب در حوزه آبخیز سامیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۵۴) 115 - 138

کلیدواژه‌ها: تحلیل مکانی حداقل مقاومت تجمعی (MCR) ساختار شبکه رودخانه شاخص اتصال منابع آب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۱۰۱
کمبود منابع آب در برخی از استان ها به یک بحران تبدیل شده است. بر همین اساس، به تازگی توجه ویژه ای به اتصال ساختاری و عملکردی شبکه های رودخانه و منبع اصلی تأمین آب (به عنوان یکی از راه حل های مدیریتی در مقیاس حوزه آبخیز) شده است. با وجود این، به اتصال هیدرولوژیکی در ایران هنوز به طور کافی توجه نشده است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و بهینه سازی اتصال هیدرولوژیکی در شبکه رودخانه حوزه آبخیز سامیان برای حفاظت و مدیریت بهتر منابع آب و بهبود عملکرد هیدرولوژیکی انجام شد. نتایج نشان داد که شبکه هیدرولوژیکی رودخانه با طول کلی 73/1254 کیلومتر 173 یال و 176 گره دارد. همچنین، نسبت یال به گره (β)، اتصال گره به یال (γ)، شاخص یکپارچگی اتصال (IIC) و سنجه احتمال پیوستگی (PC) به ترتیب برابر با 983/0، 331/0، 66/5 و 151/1 به دست آمد. علاوه بر این، ساختار هیدرولوژیکی در مناطق دشتی به صورت ضعیف ارزیابی شد. در این میان، مهاجرت مرکز ثقل گردش آب پس از بهینه سازی برای سطح های مختلف اتصال هیدرولوژیکی به جنوب حوزه آبخیز انتقال پیدا کرده است. نتایج حاصل از محاسبه نسبت  یال به گره (β) و اتصال گره لبه (γ) نشان داد که پیچیدگی داخلی شبکه مسیر با افزایش سطح بهینه سازی افزایش می یابد. همچنین، افزایش سطح بهینه سازی از 1 تا 4 باعث افزایش تعداد مسیرهای اتصال آب در حوزه آبخیز، پیچیدگی شبکه رودخانه و شاخص پیوستگی هیدرولوژیکی (IIC) شده است بنابراین پیشنهاد می شود اتصال هیدرولوژیکی در حوزه آبخیز سامیان تا سطح 4 بهینه سازی شود.
۷۸۸.

پهنه بندی آسیب پذیری شبکه توزیع برق در برابر مخاطره طبیعی سیل (مورد مطالعه: حوضه بهدان، شهرستان بیرجند)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۴۹ 87 - 108

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی سیل آسیب پذیری شبکه توزیع برق شهرستان بیرجند حوضه آبخیز بهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۱۲۰
بر اساس گزارش شرکت توزیع برق استان خراسان جنوبی تقریباً تمامی روستاهای استان از نعمت برق و خدمات مرتبط برخوردارند. در این تحقیق با توجه به اینکه تراکم آبادی ها و همچنین مراکز صنعتی و خدماتی و به تبع آن شبکه توزیع برق در حوضه آبریز شاهرود بیرجند نسبت به سایر حوضه های استان بیشتر است از طرفی، با توجه به آسیب های وارد شده به دکل ها و تیرهای انتقال شبکه برق در سنوات گذشته، پهنه بندی آسیب پذیری شبکه توزیع برق در برابر مخاطره طبیعی در حوضه آبخیز بهدان به عنوان نمونه برای اجرای مدل و برآورد خسارت های احتمالی موردبررسی قرار گرفته شده است. برای انجام تحقیق حاضر در ابتدا نقشه پایه ها و شبکه 20 کیلوولت و سایر تأسیسات شرکت توزیع برق اخذ شد، با استفاده از نقشه های توپوگرافی و تطبیق آن با شبکه توزیع برق مسیل های تأثیرگذار مشخص شدند. با توجه به عدم وجود ایستگاه هیدرومتری در محدوده مطالعاتی، دبی سیلابی حوضه موردمطالعه با استفاده از روش تجربی-تحلیلی تعیین گردید. برای تعیین پهنه های سیلاب ابتدا با استفاده دستگاه DGPS پروفیل عرضی مسیل ها برداشت شد. با استفاده از دستگاه پهپاد فتوگرامتری اقدام به برداشت تصاویر و تهیه مدل ارتفاع رقومی شد. سپس مدل ارتفاع سیلاب 100 ساله در هر زیر حوضه با استفاده از نرم افزار Hec Ras تعیین و با استفاده از افزونه Hec Geo Ras پهنه سیلاب مشخص گردید. درنهایت تأسیسات مربوط به شرکت توزیع برق در معرض آسیب سیلاب و هزینه های احتمالی ناشی از سیل برای یک حوضه معرف محاسبه گردید.
۷۸۹.

مکان یابی مراکز استقرار خدمات روستایی و تعیین سطح توسعه با استفاده از مدل AHP و IPM - مطالعه موردی: روستاهای بخش تشان شهرستان بهبهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۱۳۱ 165 - 190

کلیدواژه‌ها: نقاط بهینه مراکز خدمات توسعه روستایی بخش تشان شهرستان بهبهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۷۵
توسعه مناطق روستایی شامل طیف وسیعی از تحولات عمیق در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی در نواحی روستایی است. توسعه روستایی در صورتی امکان پذیر می شود که تسهیلاتِ در خدمت فعالیت های مولد اقتصادی، در مراکز روستاییِ دارای شرایط مناسب  متمرکز شوند. درواقع، مراکز خدمات روستایی نیز نقش مهمی را در ارائه امکانات و خدمات موردنیاز روستاهای تحت نفوذ خود دارا هستند؛ زیرا این مراکز به عنوان پایگاه هایی برای تحرک و میل به زیستن در نواحی روستایی به حساب می آیند. به همین منظور پژوهش حاضر با هدف مکان یابی مراکز استقرار خدمات روستایی و تعیین سطح توسعه روستاهای بخش تشان شهرستان بهبهان انجام شده است. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی – توسعه ای و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی و تحلیلی است. داده های تحقیق به دو شیوه اسنادی و پیمایشی تهیه شده اند. جامعه آماری پژوهش حاضر را 10 نفر از کارشناسان و خبرگان مرتبط با موضوع تحقیق تشکیل داده اند که به صورت هدفمند نمونه گیری شده اند. نتایج تحقیق نشان داد که از بین پارامترهای منتخب، معیار تراکم جمعیت با مقدار 0.167 درصد، بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است و معیارهای دسترسی به تأسیسات زیربنایی و دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی نیز در مراتب بعد حائز اهمیت هستند. نقشه هم پوشانی معیارها گویای این است که پنج روستای، ده ابراهیم، ثارالله، کلگه زار، آب امیری، ویسی از وضعیت کاملاً مناسبی برای استقرار مراکز خدمات روستایی برخوردارند. از محاسبات روش نقطه بهینه چنین استنباط می شود که روستای مشهد، با امتیاز 0.0081، کمترین مقدار + Si را داشته و به عنوان توسعه یافته ترین روستای بخش تشان معرفی شد؛ همچنین روستای درب مورگاه، با امتیاز 0.1022، بیشترین مقدار + Si را داشته و به عنوان محروم ترین روستای بخش ازلحاظ امکانات و تسهیلات روستایی شناخته شد. با توجه به این که در انتخاب مکان بهینه برای احداث مراکز خدمات روستایی پارامترهای زیادی دخیل هستند، کاربست توأمان فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نقطه بهینه به پژوهشگران این امکان را می دهد که ضمن مکان یابی و ارزیابی نقشه های مختلف معیارها، مکان دقیق و بهینه، برای استقرار مراکز خدمات روستایی را آسانتر تعیین نمایند.
۷۹۰.

پیش بینی و تبیین ساختاری مؤلفه های تببین کننده تغییرات جمعیتی در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال ۱۱ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۲۶) 83 - 106

کلیدواژه‌ها: جمعیت تغییرات جمعیتی ساختارسنی اسپکتروم معادلسازی ساختاری تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۷۲
تحولات جمعیتی به عنوان مهمترین پدیده تحولی دوران معاصر به شمار می رود چرا که تحولات جمعیت تقریباً تمام جنبه های زندگی و جهان پیرامون ما را تحت تأثیر قرار داده است و آثار زیادی بر خرده نظام های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و محیطی وارد ساخته است. در همین راستا؛ هدف پژوهش حاضر پیش بینی و تبیین ساختاری مؤلفه های تببین کننده تغییرات جمعیتی در کلان شهر اهواز است. از نظر هدف گذاری کاربردی و از نظر روش شناسی به صورت توصیفی- تحلیلی است. در روند تهیه و تولید داده ها ابتدا مؤلفه های تببین کننده تغییرات جمعیتی با استفاده از نظرات 15 نفر از اساتید و کارشناسان سازمان های مربوطه از طریق روش دلفی شناسایی شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات 11 عامل به عنوان عوامل تأثیرگذار قوی بر تغییرات جمعیتی کلان شهر اهواز از مدلسازی تفسیری-ساختاری ISM و سپس با نرم افزار میک مک  بهره گرفته شده است و در نهایت با استفاده از نرم افزار اسپکتروم به پیش بینی جمعیت تا افق 1430 پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل ساختار جنسی،تراکم جمعیت، باروری، بیکاری، جمعیت فعال و سواد  جز تأثیرگذارترین مؤلفه ها بر تغییرات جمعیتی و 5 مؤلفه ساختار سنی، رشد جمعیت، مرگ ومیر، مهاجرت و امید به زندگی جزء تأثیرپذیرترین عوامل به شمار می آیند. همچنین نتایج حاصل از میک مک نشان می دهد همه عوامل بجز عامل تراکم جمعیت جز متغیرهای پیوندی می باشند.و در نهایت بهترین سناریو برای پیش بینی جمعیت تا سال 1430 سناریو سوم (کاهش باروری) است که بیش از 98 درصد در برآورد جمعیت دقت داشته است.
۷۹۱.

تحلیلی آینده پژوهانه بر آمایش سرزمین در استان لرستان: شناخت پیشران های کلیدی و سناریوهای محتمل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره ۲۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 323 - 342

کلیدواژه‌ها: استان لرستان آمایش سرزمین آینده پژوهی سناریو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۶۵
آمایش سرزمین، به عنوان یکی از مهم ترین برنامه های توسعه ای در ایران، با هدف شناسایی پیشران های توسعه مبتنی بر پتانسیل های سرزمینی، نقشی حیاتی ایفا می کند. پژوهش حاضر، با رویکردی آینده پژوهانه و با تکیه بر برنامه های اولویت دار سند آمایش استان لرستان، در پی شناسایی مهم ترین پیشران های توسعه این استان است. این پژوهش از نظر راهبرد هدف گذاری کاربردی و از منظر روش توصیفی تحلیلی است. داده های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش پیمایشی و بر اساس روش دلفی فازی گردآوری شده اند. جامعه آماری پژوهش شامل دوازده نفر از خبرگان و متخصصان صاحب نظر در حوزه های برنامه ریزی منطقه ای، فضایی، و آمایشی بود که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از روش های دلفی فازی، تحلیل اثرات متقاطع (MIC MAC)، و سناریونویسی (Scenario Wizard) استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد پراکندگی پیشران های کلیدی و مؤثر بر وضعیت آینده آمایش سرزمین استان لرستان سیستمی ناپایدار دارند و پژوهش حاکی از آن است که از میان 21 پیشران بررسی شده در این تحقیق 10 پیشران به عنوان پیشران های کلیدی مؤثر بر آینده وضعیت آمایش سرزمین استان لرستان ارجحیت دارد که بخش عمده ای از این عوامل کلیدی در گروه متغیرهای تأثیرگذار و دوگانه تمرکز دارند. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی سناریو های مطرح شده نشان از سیطره نسبی وضعیت های نامطلوب با 24 وضعیت (40 درصد) دارد. بنابراین می توان گفت بین روند توسعه آمایشی استان لرستان و مطلوبیت کامل فاصله وجود دارد.
۷۹۲.

شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه شهری با رویکرد آینده پژوهی، مطالعه موردی: شهرستان بیله سوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۵۴ 95 - 110

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی برنامه ریزی فضایی توسعه شهری شهرستان بیله سوار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۵۸
آینده نگری جنبش هنری بین رشته ای هست که با اعتقاد به توان فناوری برای تسریع رسیدن به آینده مشخص می شود در همین راستا پژوهشی با تأکید بر شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه آتی شهرستان بیله سوار مدنظر قرار گرفت. هدف این پژوهش شناسایی پیشران های توسعه شهر بیله سوار بوده است. در این تحقیق از روش های نوین آینده پژوهی با ماهیت تحلیلی و کاربردی، و تکنیک دلفی دو مرحله ای استفاده شده است. جامعه آماری 25 نفر از اساتید، کارشناسان و مدیران ارشد در سطح شهرستان بودند. برای جمع آوری داده های موردنیاز از ابزار پرسشنامه باز محقق ساخته، استفاده شده بود. در مرحله اول از روش دلفی پرسشنامه های باز به تعداد 50 سؤال در حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی در اختیار خبرگان شهرستان قرار گرفت که منجر به استخراج کلی عوامل مؤثر بر آن شد و در مرحله دوم ماتریس تحلیل اثرات متقاطع طراحی شده و توسط 25 خبره و کارشناس ارشد و متخصص آگاه به مسائل توسعه شهرستان تکمیل شد. در مرحله استنتاج و تحلیل نتایج نیز، محاسبات توسط نرم افزار MICMAC انجام یافت و نتایج نشان داد که 16 پیشران به طور مستقیم و غیرمستقیم برای توسعه شهرستان اثرگذار هستند که پیشران منابع آبی و بارش دارای بالاترین امتیاز بوده که علت آن قطب کشاورزی بودن شهر بیله سوار در استان می باشد.
۷۹۳.

نقش گردشگری در توسعه کسب و کارهای روستایی (مطالعه موردی : شهرستان همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۵۰) ۶۶-۴۷

کلیدواژه‌ها: شهرستان همدان کسب و کارهای روستایی گردشگری روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۲۱
هدف: هدف این پژوهش شناسایی الگوی گردشگری در توسعه مشاغل روستایی شهرستان همدان و به دنبال ارائه مدلی بهینه از نقش گردشگری در توسعه مشاغل روستایی شهرستان همدان است. روش پژوهش: روش تحقیق مورد استفاده در این مطالعه بر اساس تقسیم بندی های ذکر شده از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ میزان و درجه ی کنترل، میدانی و از لحاظ نحوه ی جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی و اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعه کتابخانه ای، و بر اساس ماهیت و روش، از نوع پیمایشی و از نوع تحقیقات توصیفی و غیر تجربی (غیرآزمایشی) می باشد. در این پژوهش40 کارشناس در 40 روستا و 440 خانوار در سه گروه (کارشناسان، ساکنان روستا ، صاحبان کسب و کارها مورد بررسی قرار گرفتند). یافته ها: بر اساس نتایج کسب و کارهای گردشگری در مجموع توزیع جغرافیایی مناسبی ندارند اما بسیاری از مولفه های کسب و کار گردشگری، از ابتدای تاسیس تاکنون با رشد و افزایش کارایی مواجه بودند همچنین نتایج تحلیل عاملی حاکی از آن است که 5 عامل نهایی به عنوان عوامل موثر بر توسعه کسب و کارهای روستایی نمونه مطالعاتی شناخته شده اند. واریانس تجمعی تبیین شده عامل اول (اجتماعی) در نمونه مطالعاتی در حدود 770/26 است که گویای تبیین اثرات گردشگری در توسعه کسب و کار روستایی بوده، عامل دوم (گردشگری) با امتیاز 952/17، عامل سوم (مدیریتی-ارتباطی) با امتیاز 728/16، عامل چهارم (اقتصادی) با امتیاز 162/16 عامل پنجم (کالبدی-زیست محیطی) با امتیاز 214/7 می باشد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد قدرت تبیین کنندگی مدل 92 درصد می باشد و 14 مولفه معنادار بوده اند که با توجه به ضرایب Beta سه مولفه (کالبدی، اقتصادی و سرمایه گذاری) دارای بیشترین تاثیر و اهمیت بوده است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد مولفه های مشارکت اقتصادی، سرمایه گذاری، و کالبدی بهترین مولفه ها و متغییرها برای پیش گویی متغییر وابسته است. همچنین بازاریابی و فروش محصولات و نیز توانمندسازی و آموز ش به خصوص درمورد کسب و کارهای مرتبط با قرش یکی از عوامل مهم موثر بر توسعه کسب و کارهای روستایی می باشد. عوامل یاد شده بیانگر ضرورت توجه به توسعه کسب و کارها با رویکرد توسعه زنجیره تامین و ارزش می باشد.
۷۹۴.

ارائه الگوی پیش بینی سطح تقاضای منابع انسانی موردنیاز کسب وکارهای صنعت گردشگری (مورد مطالعه: محوطه تاریخی و فرهنگی بیستون)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری دوره ۱۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۴۸ 163 - 191

کلیدواژه‌ها: گردشگری برنامه ریزی منابع انسانی پویایی شناسی سیستم بیستون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۲
زمینه و هدف: رشد و توسعه گردشگری به عنوان یک صنعت پُرمنفعت، می تواند در رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر منطقه ای مؤثر باشد. استان کرمانشاه به دلیل جاذبه های طبیعی و تاریخی فراوان، سالانه پذیرای هزاران گردشگر داخلی و خارجی است. از این رو، مطالعه حاضر باهدف پیش بینی سطح تقاضای منابع انسانی موردنیاز کسب و کارهای مرتبط با صنعت گردشگری در محوطه تاریخی و فرهنگی بیستون انجام شد.روش شناسی: پس از بررسی مطالعات پیشین و احصاء متغیرهای پژوهش، عوامل مهم مشخص و با استفاده از روش پویایی سیستم، مدلی از این عوامل و ارتباط بین آن ها ترسیم و با استفاده از نرم افزار ونسیم در یک بازه زمانی 20 ساله (1410-1390) شبیه سازی شده است. داده های موردنیاز مطالعه از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق با کارشناسان، مدیران و استادان حوزه گردشگری و مدیریت منابع انسانی که به صورت هدفمند انتخاب شدند، گردآوری گردید. برای اعتبارسنجی الگو و اطمینان از صحت رفتار شبیه سازی شده، از آزمون های مقایسه مقادیر واقعی و مقادیر پیش بینی شده متغیرها، آزمون پیش بینی رفتارآینده و آزمون تحلیل حساسیت استفاده شد.یافته ها: باتوجه به نتایج پژوهش، پیش بینی می شود که سطح تقاضا برای کسب و کارهای مرتبط با گردشگری در منطقه مورد مطالعه افزایش یابد. افزون بر این، در الگوی پایه براساس شبیه سازی که صورت پذیرفت، مشاهده گردید که سطح تقاضای منابع انسانی، درآمد، میزان اشتغال و تعداد گردشگران خارجی در طول زمان افزایش پیدا خواهد کرد.نتیجه گیری و پیشنهادات: باتوجه به آثار مثبت اقتصادی گردشگری، چنانچه بتوان از ظرفیت های بالقوه منطقه مورد مطالعه به صورت اثربخش استفاده نمود، می توان شاهد افزایش میزان بازدید و ماندگاری گردشگران داخلی و خارجی در استان و رشد و شکوفایی مناسب اقتصاد استان کرمانشاه و منطقه مورد مطالعه بود.نوآوری و اصالت: پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم به ارائه الگوی پیش بینی سطح تقاضای منابع انسانی موردنیاز کسب و کارهای صنعت گردشگری در محوطه بیستون پرداخته است.
۷۹۵.

بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری خلاق روستایی (مطالعه موردی؛ دهستان میان آب جنوبی شهرستان شوشتر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۴۸) ۶۴-۳۹

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری خلاق توسعه روستایی دهستان میان آب جنوبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۱۰۷
هدف: توسعه گردشگری خلاق در روستاها به عنوان یکی از عوامل اساسی توسعه پایدار و افزایش اقتصادی مناطق روستایی موردتوجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری خلاق در دهستان میان آب جنوبی شهرستان شوشتر پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. برای این منظور، با مطالعه مبانی نظری، پرسشنامه ای با ابعاد مختلف (زیرساختی، آموزش، مشارکت محلی، نوآوری و ابتکار، فناوری اطلاعات و ارتباطات و فرهنگ و هویت بومی) طراحی شد. سپس، با استفاده از روش تصادفی طبقه ای، در میان ساکنان دهستان توزیع شد. سپس از روش های آمار توصیفی در نرم افزار SPSS و EXCEL برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شد. همچنین، با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای در SPSS و تحلیل عاملی تأییدی در نرم افزار LISREL، وضعیت شاخص های توسعه گردشگری خلاق در دهستان میان آب جنوبی ارزیابی شد. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده، وضعیت دهستان میان آب جنوبی ازلحاظ شاخص های توسعه گردشگری خلاق روستایی با میانگین 288/2 در سطح پایینی قرار دارد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که در بخش زیرساختی، وجود امکانات تفریحی، تأسیسات پذیرایی با بار عاملی 88/0بیشترین ارتباط و تأثیرگذاری را دارد، یعنی دارای ارتباط 88 درصدی می باشد. در مرتبه بعدی در بخش مشارکت محلی، میزان همکاری و مشارکت مردم روستا در مسائل زیست محیطی، با بار عاملی 87/0 قرار دارد. در مرتبه سوم نیز شاخص وجود فرصت ها و برنامه های تداوم آموزشی برای جامعه محلی با بار عاملی 86/0 به عنوان اولویت سوم تأثیرگذاری قرار گرفته است. نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت، توجه و توسعه به سه مورد بالا اولویت های موردنیاز برای بهبود و توسعه گردشگری خلاق روستایی در دهستان میان آب جنوبی می باشد، می تواند به تصمیم گیری های مدیران و برنامه ریزان در زمینه توسعه گردشگری خلاق روستایی در دهستان میان آب جنوبی کمک کند.
۷۹۶.

تحلیل کیفی سیاست های توسعه پایدار در مناطق روستایی: مطالعه ای بر مبنای دیدگاه ذی نفعان محلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۵) 296 - 311

کلیدواژه‌ها: سیاست های توسعه پایدار مناطق روستایی دیدگاه ذی نفعان محلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۴۵
توسعه پایدار در مناطق روستایی یکی از چالش های اساسی در سیاست گذاری عمومی محسوب می شود که نیازمند درک عمیق از دیدگاه های ذی نفعان محلی است. این مطالعه تلاش می کند تا از طریق تحلیل کیفی، ابعاد کلیدی و مؤلفه های مؤثر بر توسعه پایدار در مناطق روستایی استان ایلام را بررسی کند. تحقیق حاضر بر اساس هدف، کاربردی و از نقطه نظر چگونگی جمع آوری اطلاعات، از نوع تحقیقات کیفی است. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاهی و کارشناسان خبره استانداری ایلام می باشد. تعداد 15 خبره برای مصاحبه کافی تشخیص داده شده است. تحقیق حاضر با استفاده از تحلیل تم انجام شده است. نتایج نشان می دهند که 60 شاخص در قالب 12 مؤلفه (تنوع بخشی به اقتصاد روستایی، بهبود زیرساخت های اقتصادی، حمایت از کشاورزی پایدار، بهبود کیفیت زندگی در مناطق روستایی، افزایش مشارکت اجتماعی و توانمندسازی جوامع محلی، حفظ فرهنگ و هویت بومی، مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست، توسعه گردشگری پایدار، مقابله با تغییرات اقلیمی و بلایای طبیعی، بهبود سیاست گذاری و برنامه ریزی توسعه روستایی، تأمین مالی و حمایت از سرمایه گذاری روستایی، نظارت، ارزیابی و بهبود عملکرد نهادهای محلی) و 4 بعد(بعد اقتصادی، بعد اجتماعی، بعد زیست محیطی، بعد نهادی و حاکمیتی) ابعاد تحلیل کیفی سیاست های توسعه پایدار در مناطق روستایی: مطالعه ای بر مبنای دیدگاه ذی نفعان محلی را تشکیل می دهند. تحلیل کیفی سیاست های توسعه پایدار در مناطق روستایی استان ایلام، با تکیه بر دیدگاه ذی نفعان محلی، نشان می دهد که توسعه پایدار نیازمند یک رویکرد چندبُعدی است. یافته های تحقیق، چهار بُعد کلیدی، بعد اقتصادی، بعد اجتماعی، بعد زیست محیطی مرتبط است.
۷۹۷.

شرایط و ویژگیهای دادرسی کیفری اشخاص حقوقی در جرایم علیه محیط زیست در نظام حقوقی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۵) 378 - 390

کلیدواژه‌ها: آیین دادرسی کیفری جرایم علیه محیط زیست اشخاص حقوقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۴۴
با اصلاح قانون مجازات در سال 1392 ، پیگرد قانونی اشخاص حقوقی در همه جرایم به خصوص جرایم زیست محیطی برای مقامات به طور قابل توجهی آسان تر شده است. قبل از این تغییر، امکان مسئول دانستن یک شخص حقوقی برای یک جرم زیست محیطی به محکومیت قبلی فرد مورد نظر (معمولاً یک کارمند یا عضو هیئت مدیره شرکت) در یک دادگاه کیفری بستگی داشت. چنین دادگاهی اغلب زمان بسیار طولانی می برد و اغلب در اثبات گناه و منجر به محکومیت شکست می خورد، که باعث می شد مسئول دانستن شرکت مورد نظر غیرممکن شود. اکنون، برای مسئول دانستن شخص حقوقی برای یک جرم زیست محیطی، دیگر نیازی به چنین محکومیت قبلی یک فرد نیست. بنابراین قانونگذار در نظر گرفت که جرایم زیست محیطی نیاز به پیگرد سریع تر نهادهای جمعی، صرف نظر از مسئولیت مرتکبین آن ها - مانند اعضای ارکان شرکت یا کارمندان آنها که مرتکب جرم شده اند - دارند.
۷۹۸.

بررسی تأثیر سیاست های پول الکترونیکی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران: چالش ها و فرصت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۵۴) 113 - 128

کلیدواژه‌ها: پول الکترونیکی رمز ارز امنیت ملی سیاستگذاری پولی اقتصاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۶۷
این مطالعه با انگیزه بررسی تأثیر سیاست های پول الکترونیکی و رمزارزها بر ابعاد مختلف امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. گسترش فزآینده انواع پول الکترونیک و خدمات مالی دیجیتال مانند پرداخت های موبایلی، ارزهای دیجیتال و فناوری های نوظهور مالی در سال های اخیر در ایران، فرصت ها و چالش های عمده ای را برای نظام اقتصادی و امنیت ملی کشور ایجاد کرده است. در این مقاله با هدف بررسی و تحلیل تأثیر سیاست ها و رویه های مرتبط با پول الکترونیکی بر ابعاد حیاتی امنیت ملی ایران مانند امنیت اقتصادی، حفاظت از زیرساخت های ملی و مدیریت نظارت هوشمندانه بر شبکه پرداخت ها انجام شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که علی رغم مزایای متعدد اقتصادی و مالی، این سیاست ها موجب افزایش آسیب پذیری های سایبری و تهدیدات امنیتی علیه نهادهای مالی و تجاری شده اند. بنابراین، اتخاذ اصلاحات قانونی و سرمایه گذاری در ظرفیت های امنیت سایبری برای مقابله با این تهدیدات روبه رشد ضروری به نظر می رسد. یافته های تحقیق نشان می دهد که علی رغم مزایای متعدد اقتصادی و مالی، این سیاست ها موجب افزایش آسیب پذیری های سایبری و تهدیدات امنیتی علیه نهادهای مالی و تجاری شده اند. بنابراین، اتخاذ اصلاحات قانونی و سرمایه گذاری در ظرفیت های امنیت سایبری برای مقابله با این تهدیدات روبه رشد ضروری به نظر می رسد.
۷۹۹.

ماهیت انتقال مدیریت در خصوصی سازی شرکت های دولتی با مطالعه تطبیقی در حقوق آلمان در راستای برنامه ریزی منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۵۴) 235 - 250

کلیدواژه‌ها: خصوصی سازی انتقال مدیریت حقوق ایران حقوق آلمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۵۰
خصوصی سازی شرکت های دولتی اقدامی بود جهت بهبود اوضاع اقتصادی جوامع که ابتدا ازکشورهای اروپایی شروع شد و سپس در سایرکشورها مورد اعمال قرار گرفت. در این راستا، کشورها از روشهای مختلفی استفاده نمودند؛ که یکی از این روش ها، خصوصی سازی از طریق انتقال مدیریت بود. در پژوهش حاضر با روش تحلیلی – توصیفی، ماهیت انتقال مدیریت در خصوصی سازی شرکت های دولتی و تطبیق آن با حقوق آلمان مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش تلاش شده تا با رویکردی تطبیقی، بحث خصوصی سازی از طریق انتقال مدیریت، شرایط و روش های مورد استفاده از این روش، چالش ها و خلاء های آن مورد بررسی قرارگیرد و جوانب مختلف موضوع در نظرگرفته شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در کشورآلمان این روش درکنار روش واگذاری مالکیت و از طریق مذاکره، مزایده و چانه زنی به کار گرفته شد. کشور ایران نیز این روش را در کنار روش واگذاری مالکیت پیش بینی نموده که به سه روش اجاره، پیمانکاری عمومی و مدیریت پیمان و عموما از طریق مزایده و مناقصه صورت می پذیرد. اما باید گفت در عمل از این روش کمتر بهره برده و روشی که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد واگذاری مالکیت شرکت می باشد. گذشته از این، باید اذعان داشت که خصوصی سازی یک مساله ی میان رشته ای است. با این توضیح که فارغ از ابعاد اقتصادی و آثار و نتایج آن، ضرورت تحلیل ماهیت انتقال مدیریت در این فرایند امری انکار ناپذیر است.
۸۰۰.

واکاوی عوامل و محرک های مؤثر در سامان دهی بافت های فرسوده و ناکارآمد حاشیه شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۴۸) 167 - 202

کلیدواژه‌ها: سامان دهی بافت فرسوده عوامل و محرک ها مدل معادلات ساختاری شهر زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۱۲
گسترش فضایی بی رویه، بدون برنامه و ورود افراد مهاجر به شهر زاهدان باعث شکل گیری بافت های حاشیه ای در این شهر گردیده است. این شهر همانند شهرهای بزرگ کشور از مشکلات ناشی از بافت های فرسوده رنج می برد. یکی از موارد مهم در کاهش مشکلات ناشی از آن، شناسایی عوامل مؤثر بر سامان دهی بافت فرسوده در این شهر است. لذا پژوهش حاضر سعی بر آن دارد، ضمن شناسایی محلات حاشیه ای و فرسوده شهر به بررسی عوامل و محرک های مؤثر بر سامان دهی بافت های فرسوده و ناکارآمد حاشیه شهر زاهدان بپردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش مردم محلی و ساکنان بافت های فرسوده شهر زاهدان بوده که با استفاده از فرمول کوکران 280 نمونه به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها و اطلاعات از پرسش نامه و سوالات کمی (طیف لیکرت) و مصاحبه استفاده شد. جهت بررسی وضعیت بافت های فرسوده شهر زاهدان از روش توصیفی-تحلیلی و GIS استفاده شد. برای شناسایی عوامل و محرک های مؤثر بر سامان دهی بافت فرسوده زاهدان از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد. نتایج بررسی وضعیت بافت های فرسوده و ناکارآمد زاهدان نشان داد که محلات شیرآباد، کریم آباد، کارخانه نمک و پشت گاراژ، بابایان، مرادقلی و چلی آباد مهم ترین محلات دارای بافت فرسوده و ناکارآمد در شهر زاهدان هستند. نتایج مدل معادلات ساختاری عوامل و محرک های مؤثر بر سامان دهی بافت فرسوده نیز نشان داد که عامل اقتصادی با ضریب تأثیر 71/0 بیشترین تأثیر را بر سامان دهی بافت فرسوده زاهدان داشته است. عامل امکانات، خدمات و تأسیسات زیربنایی شهری با ضریب تأثیر 67/0، عامل اجتماعی و فرهنگی با ضریب تأثیر 61/0، عامل کالبدی و محیطی با ضریب 59/0 و عامل سیاست های نوسازی بافت فرسوده با ضریب تأثیر 47/0، در مرتبه های بعدی قرار گرفته اند. لذا پژوهش حاضر سعی بر آن دارد، ضمن شناسایی محلات حاشه ای و فرسوده شهر، به بررسی عوامل و محرک های مؤثر بر سامان دهی بافت های فرسوده و ناکارآمد حاشیه شهر زاهدان بپردازد.  

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان