مطالب مرتبط با کلیدواژه

آمایش سرزمین


۲.

تحلیل عملکرد سیاستهای آمایشی ملی و منطقه ای در رابطه با افزایش جمعیت در استان سمنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مهاجرت استان سمنان تعادل منطقه ای آمایش سرزمین توزیع مجدد جمعیت توسعه تعادل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳۱ تعداد دانلود : ۱۱۹۸
در طرح آمایش سرزمین طرح ستیران و طرح جمهوری اسلامی برای حل مشکلات آمایشی و توسعه فضایی کشور سیاست توزیع مجدد جمعیت نیز مورد تاکید بود هاست در همین راستا و به منظور حل مشکلات آمایشی استانهای تهران مازندران ( و گلستان ) که به دلیل اشباع فضایی دچار مشکلات زیستی محیطی و اقتصادی و اجتماعی شده اند به استان سمنان که در مجاورت آنها قرار داشته و همچنین تراکم جمعیت و فعالیتهای اقتصادی آن پایین است توجه خاصی گردیده است به طور مشخص در طرح آمایش سرزمین کشورو استان سمنان سیاست جذب جمعیت مازاد و سرریز استانهای فوق در استان سمنان از طریق بر عهده گرفتن بخشی از فعالیتهای صنعتی و خدماتی این استانها مورد تاکید قرار گرفته است با توجه به سپری شدن افق زمانی اجرای طرح آمایش در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی مقایسه ای عملکرد طرح آمایش استان سمنان و به نوعی کشور در دستیابی به اهداف کمی و کیفی ارائه شده مورد نقد و تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است نتایج تحقیق نشان دهنده عملکرد ضعیف طرح است عوامل مختلف نیز در این عدم موفقت موثر بوده اند که برخی ابعاد ملی و برخی ابعاد منطقه ای دارند در مجموع به دلیل برخی نارسائیها در طرح آمایش و به ویژه عدم اجرای موثر طرح مشکلات آمایشی کشور در سطح ملی ومنطقه ای از سال 1355 تا کنون نه تنها بر طرف نشده بلکه در مواردی تشدید نیز گردیده است
۳.

روش‌های بهینه‌سازی در آمایش سرزمین

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: الگوریتم ژنتیک آمایش سرزمین مکانیابی بهینه‌سازی چند معیاره فضای کالبدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶۳
امروزه روش‌های بهینه‌سازی در ابعاد مختلف آمایش سرزمین نظیر مکان‌یابی و بهینه‌سازی فضای کالبدی، کاربرد فراوانی دارد. در این مقاله به بررسی روش‌های مختلف بهینه‌سازی چند معیاره در مکان‌یابی و بهینه‌سازی در فضای کالبدی می‌پردازیم و در هر یک از دو زمینه با ارایه مثال، چگونگی کاربرد آنها را خواهیم دید.
۴.

برنامه ریزی کاربردی اراضی با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی ( منطقه مورد مطالعه : خرم آباد )(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آمایش سرزمین سیستم اطلاعات جغرافیایی خرم آباد کاربردی ارضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹۳ تعداد دانلود : ۱۰۹۴
سرزمین یک محیط فیزیکی شامل آب وهوا – توپوگرافی – خاک – هیدرولوژی و پوشش گیاهی می شود . همه این عوامل برای بعینع سازی کاربردی اراضی بر مبنای توان اکولوژیک مناطق استفاده می شوند . در این مطالعه که در منطقه خرم اباد صورت گرفته است – عوامل محیطی از جمله شیب – جهت – زمین شناسی – پوشش گیاهی – ارتفاع – میزان بارندگی و نوع خاک با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تصاویر سنجش از دور تولید و جمع آوری شده اند . با بهرهگیری از توابع ویژه ساج از جمله همپوشانی و بافرینگ و ارزیابی چند عامله با استفاده از روش وزن دهی CRITIC – تناسب اراضی منطقه برای کاربردی های مختلف از جمله کشاورزی – ترسیم – جنگل کاری و مرتعداری تعیین شده است . نتایج این مطالعه نشان می دهد که در منطقه مورد بررسی امکان توسعه اراضی کشاورزی – مرتع و جنگلداری به ترتیب تا میزان 26-35-20 درصد از وسعت منطقه وجود دارد .
۸.

درآمدی بر مفهوم آمایش سرزمین وکاربرد های آن در ایران

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آمایش سرزمین مطالعات ستیران محتوای آمایش آمایش جهان فرایند آمایش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۵۴ تعداد دانلود : ۲۲۷۶
پیشینه توجه به ویژگی های منطقه ای و ملی به مدیریت آمایش سرزمین در برنامه ریزی های توسعه، از دو زاویه دیرینگی و تازگی برخوردار است، از آن جهت دیرینه است که به زمان حضور انسان در پهنه زمین و تعریف سرزمین و کنجکاوی نسبت به حیات بازمی گردد و تازگی آن مربوط به یکصد ساله اخیر است که عمدتاً در نیمه سده اخیر و بعد از جنگ جهانی دوم و با مطالعات فرانسوی ها آغاز گردید. در این مقاله ضمن بررسی این ابعاد و سابقه جهانی و بین المللی مساله مدیریت آمایش سرزمین به سابقه آن در ایران که به دهه 30 شمسی، بازمی گردد. پرداخته و مطالعات گروه ستیران را مورد بازبینی و فعالیت های قبل و بعد از انقلاب اسلامی در این زمینه نیز بررسی شده است. هم چنین به مطالعه ای از آثار تافلر اشاره داریم که به آمایش بین المللی اشاره دارد و مدیریت جهان پیش رو را بررسی نموده است. سپس به فرآیند تهیه آمایش سرزمین در سه بعد سازماندهی مطالعات، بررسی وضع موجود و قابلیت سنجی و آینده نگری پرداخته ایم و گام های لازم برای هر کدام از آنها را دسته بندی و مورد بحث قرار داده ایم و در پایان مقاله به نتایج آمایش سرزمین و نظام تشکیلاتی تهیه طرح آمایش و نمودارهای آن و سپس جایگاه مدیریت توسعه اجتماعی و آمایش سرزمین پرداخته ایم.
۹.

نظام تقسیمات کشوری و پراکنش جمعیت در گسترة استان سمنان -

کلیدواژه‌ها: انسان استان سمنان آب آمایش سرزمین خاک تقسیمات کشوری جغرافیا پراکنش جمعیت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای جمعیت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی
تعداد بازدید : ۲۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۳۳۲
استان سمنان یکی از استان های پهناوروکم تراکم کشور است به طوری که در میان استان های موجودازلحاظ وسعت رتبة هفتم را دارد ولی از لحاظ جمعیت در رتبة بیست و نهم واقع شده است. بنا بر این مقدار جمعیت آن با توجه به مقدار وسعت آن بسیارکم است. حداقل نیمی از وسعت این استان به نوبة خود از شرایط و تمهیدات کافی و وافی برای استقرار جمعیت های انسانی لااقل در حد میانگین تراکم جمعیت کشور برخوردار است؛ ولی در حال حاضر این خصوصیت برای این استان وجود ندارد. علاوه براین استان از لحاظ مقدار تراکم جمعیت (تعداد نفرات در واحد سطح) در میان استان های کشور ما در پایینترین رتبه قرار گرفته است. همچنین چیدمان جمعیت مستقر در آن نیز از نظم و سامان لازم برخوردار نیست، به گونه ای که غالب جمعیت این استان در حریم شهرهای آن(بخصوص شهرهای رده اول استان) و همچنین در نواحی اطراف این شهرها و در امتداد جادة سراسری استان استقرار یافته اند و سایر نقاط استان علیرغم برخورداری از شرایط و تمهیدات کافی، غالباً دچار روند نزولی و گسیختگی جمعیت ها و واحدهای سکونت گاهی مستقر(با توجه به قدمت آنها) شده اند. در این مقاله در تلاش هستیم به تبیین وضعیت و ارائة راهکارهای مؤثر جهت پراکنش مناسب و مطلوب جمعیت در گسترة این استان مهم کشور نائل شویم.
۱۰.

نگرشی نو بر تکامل ژئومورفولوژیک چاله زمین ساختی اردبیل با رویکرد آمایش سرزمین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اردبیل آمایش سرزمین تکامل ژئومورفولوژیک چاله زمین ساختی دریاچه بارانی جریان های گلی آتشفشانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۵ تعداد دانلود : ۸۶۴
در منتها الیه ضلع خاوری فلات آذربایجان و در بطن توده های کوهستانی تالش، سبلان و بزغوش چاله زمین ساختی هموار و مرتفعی با عنوان «دشت اردبیل» جای گزیده، که از ویژگی های مورفولوژیک منحصر به فردی برخوردار است. فرو افتادگی این چاله و سد شدگی آن به وسیله گدازه های آتشفشانی سبلان و تخلیه روان آب های جاری در سطح دامنه های کوهستانی به سمت آن باعث گردیده که در طول کواترنر به عنوان یکی از چندین دریاچه بارانی فلات آذربایجان تبدیل گردد. با توجه به اختلاف ارتفاع مکانی زیاد دشت با کوهستان های پیرامونی و تاثیر پذیری منطقه از تحولات محیطی بویژه تغییرات آب و هوایی کواترنر و فعالیت های آتشفشانی سبلان، پدیده ها و اشکال متعددی، از قبیل نهشته های دریاچه ای، جریان های گلی آتشفشانی یا لاهار و مخروط افکنه ها در فصل مشترک دشت و کوهستان های مجاور پدید آمده که به طور متوالی و دوره ای بر روی همدیگر قرار گرفته اند. بعد از تثبیت این وضعیت اشکال جدیدی در داخل اشکال قدیمیتر به وجود آمده، که عمده ترین آنها دره های رودخانه ای و پادگانه های آبرفتی است. شناسایی این اشکال و تعیین سهم آن ها در امر برنامه ریزی و آمایش سرزمین هدف اصلی مطالعه حاضر است. اساس این پژوهش بر پایه مطالعات و مشاهدات میدانی بوده، در آن از نقشه های توپوگرافی 50000: 1 ، 250000: 1 و زمین شناسی 100000: 1 و 250000: 1، عکس های هوایی 55000: 1 سال 1334 و همچنین تصویر ماهواره ای 250000: 1 و برای تهیه نقشه های موجود در متن پژوهش نیز از نرم افزار GIS استفاده شده است.
۱۱.

ارزیابی توان زیست محیطی مناطق خشک و نیمه خشک با استفاده از تواناییهای سامانة اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: حوضة آبخیز بیرجند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بیرجند آمایش سرزمین سیستم اطلاعات جغرافیایی مناطق خشک و نیمه خشک توان زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰۲ تعداد دانلود : ۹۴۰
استفاده انسان از سرزمین از دو جنبة مدیریت سرزمین و نحوة بهره برداری از آن اهمیت پیدا میکند. ارزیابی توان زیست محیطی به عنوان راهکاری به منظور استفادة بهینه از امکانات آب و خاک و بررسی پیامدهای زیست محیطی، مورد استفاده قرار گیرد. در این مطالعه ارزیابی توان زیست محیطی حوضة آبریز بیرجند واقع در استان خراسان جنوبی با استفاده از روش رویهم گذاری نقشه ها بررسی شده است. شوری و قلیاییت، عدم تکامل پروفیل خاک، بافت نامناسب خاک، بارندگی کم و پراکنده و فقدان پوشش گیاهی مناسب از مهم ترین محدودیت های اساسی فعالیت های کشاورزی دشت بیرجند است. از تلفیق 5 نقشة جهات جغرافیایی، شیب، ارتفاع، اجزای واحد اراضی، پوشش گیاهی و در نظر گرفتن ویژگیهای اکولوژیک اقلیمی، جمعیتی و هیدرولوژیکی، نقشة نهایی واحد های زیست محیطی و در خاتمه نقشه توان زیست محیطی حوضة آبریز بیرجند به دست آمده است. بخش عمده ای از اراضی این حوضه، به استثنای بخش مرکزی به دلیل محدودیت های پیش گفته فاقد توان کاربری زراعیاند و فعالیت های کشاورزی به صورت فاریاب فقط در محدودة آبخوان دشت بیرجند قابل پیش بینی است. کاربری زراعی دیم نیز در محدودة آبخوان و در سطح کمی بیشتر از آبخوان بر روی تراس های فوقانی و دشت های دامنه ای و مناطقی با خاکهای عمیق قابل اجراست. کاربری باغی در محدودة آبخوان و در دره ها و مظهر قنات های واقع در بخش کوهستانی و کاربری مرتعی و حیات وحش نیز در مناطق با شیب بیش از 10 درصد قابل اجراست.
۱۲.

برنامه ریزی جامع کاربری اراضی و آمایش سرزمین در حوضه های آبریز شهری با استفاده از GIS - مطالعه ی موردی: حوضه آبریز ماهیدشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آمایش سرزمین واحدهای زیست محیطی ارزیابی توان اکولوژیک حوضه آبریز ماهیدشت کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
تعداد بازدید : ۳۶۱۷ تعداد دانلود : ۱۶۱۸
آمایش سرزمین علمی است که با توجه به ویژگی­های اکولوژیک سرزمین و شرایط اقتصادی- اجتماعی آن، نوع استفاده بهینه از سرزمین را مشخص می­سازد. در بسیاری از مناطق ایران، انتخاب کاربری و مدیریت زمین بدون توجه به قابلیت و توان سرزمین انجام می­شود که سبب اتلاف سرمایه و کاهش ظرفیت محیطی می­گردد. در این تحقیق برنامه ریزی کاربری اراضی و تهیه نقشه آمایش با استفاده از توانمندی های ویژه محیط GIS در حوضه آبریز شهری ماهیدشت کرمانشاه– با مساحت تقریبی 1380 کیلومتر مربع – انجام شد. با استفاده از توابع موجود در GIS نقشه طبقات ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، جهات جغرافیایی، نقشه خاک، تیپ و تراکم پوشش گیاهی به روش دوتایی با هم ترکیب شده و در نهایت 577 واحد زیست محیطی بدون تکرار به عنوان واحدهای کاری ارزیابی توان و مدیریت کاربری زمین در مقیاس 1:150000 تفکیک و نقشه بندی گردید. همچنین ویژگی های اقلیم شناسی، احتمال فرسایش خاک و نوع کاربری فعلی برای هر واحد ثبت گردید. برای این واحدهای زیست محیطی یا اکوسیستم های خرد نیز ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری های کشاورزی، مرتع داری، جنگل داری، آبزی پروری، توریسم، توسعه شهری و حفاظت صورت پذیرفت. در نتیجه بررسی آمایشی سرزمین و اولویت بندی بین کاربری ها به روش کیفی قیاسی از بین توان های اکولوژیکی، نقشه آمایش سرزمین حوضه آبریز ماهیدشت تولید شد. از مقایسه نقشه های کاربری فعلی و کاربری آتی مشخص گردید که مساحت جنگل های منطقه از مقدار 7 درصد کاربری فعلی به حدود 12 درصد در کاربری بهینه افزایش می یابد، در کاربری مرتع نیز از حدود 12 درصد در شرایط فعلی به حدود 15 درصد در شرایط تغییر بهینه دست می یابیم و در طبقه مربوط به زراعت آبی از 10 درصد در شرایط فعلی به حدود 60 درصد در شرایط بهینه می رسیم. هم چنین نقشه توان اکولوژیکی آتی نشان می دهد که باید برخی مناطق(مساحتی بالغ بر 2درصد کل حوضه) مورد حفاظت قرار گیرد بنابراین در این زمینه نیز باید تمهیدات لازم را اندیشید.
۱۳.

تحلیل سیاست های آمایش سرزمینی ایران و ترکیه در مناطق مرزی همجوار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران آمایش سرزمین ترکیه مناطق مرزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۲ تعداد دانلود : ۹۵۴
سازماندهی سیاسی فضا یا سیاست های آمایش سرزمینی، از موضوعات مطرح در حوزه مطالعات جغرافیای سیاسی به شمار می آید. نمود عینی سیاست های آمایش سرزمینی حکومت های مرکزی را در مناطق مرزی با اعمال راهبردهای هدفمند، به منظور هدایت متوازن دو الگوی امنیت و توسعه، می توان مشاهده کرد. در نوشتار حاضر، آزمون فرضیه وجود رابطه بین سیاست های آمایش سرزمینی ایران و ترکیه در مناطق مرزی همجوار، با شرایط و مناسبات حاکم بر سیاست داخلی و خارجی هر یک از این دو کشور، از طریق تحلیل یافته های نویسندگان و داده های آماری قابل استناد دو کشور، موردنظر بوده است. تحلیل یافته ها ما را بدین نتیجه رهنمون ساخت که در بیشتر مواقع، تنظیم سیاست گذاری های مناطق مرزی بدون توجه به مقتضیات داخلی و با توجه به شرایط کشور مقابل، پیگیری و اجرا شده است. این امر، تداعی گر حاکمیت الگوی ایدئولوژی محور بر الگوی عدالت محور در اجرای سیاست های آمایشی دو کشور در مناطق مرزی همجوار بوده است؛ که نتایج چندان امیدوارکننده ای را برای بهبود شرایط حاکم در مناطق مرزی، آشکار نمی سازد.
۱۴.

مدل سازی توان اکولوژیکی سرزمین با استفاده از منطق فازی (منطقه مورد مطالعه: شهرستان برخوار و میمه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: منطق فازی آمایش سرزمین سامانه اطلاعات جغرافیایی کاربری زمین توان اکولوژیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۸۳ تعداد دانلود : ۲۳۶۳
یکی از مراحل اصلی آمایش سرزمین، تعیین توان بوم شناختی یا اکولوژیکی سرزمین است. تعیین مقدار دقیق توان هر عرصه از سرزمین برای کاربری های مختلف غیرعملی است. با به کارگیری منطق فازی به عنوان منطق مدل سازی ریاضی فرایندهای غیردقیق و مبهم، می توان بستری را برای مدل سازی عدم اطمینانِ مطرح در تعیین توان اکولوژیکی فراهم ساخت. در این تحقیق تعریف و مبانی مدل ارزیابی توان اکولوژیکی مخدوم به عنوان مبنا مدنظر قرار گرفته و مدل مذکور با استفاده از منطق فازی پیاده سازی شده است. فازی سازی نقشه های منابع اکولوژیکی و مدل های اکولوژیکی، درواقع استنتاج فازی به منظور جمع بندی نقشه ها و قطعی سازی از مراحل اصلی تعیین توان اکولوژیکی سرزمین با استفاده از منطق فازی محسوب می شوند. ارزیابی توان اکولوژیکی برای طبقات مختلف کشاورزی، مرتع و توسعه شهری، روستایی و صنعت و بررسی و تحلیل نقاط قوت و ضعف منطق فازی در پیاده سازی مدلی مبتنی بر منطق بولین، از خروجی های این تحقیق به شمار می رود. مقایسه نتایج پیاده سازی مدل ارزیابی توان اکولوژیکی مخدوم با دو منطق بولین و فازی در شهرستان برخوار و میمه، نشان می دهد که با به کارگیری استنتاج گرهای فازی می توان ارزیابی توان اکولوژیکی را، به خصوص در اطراف مرز عوارض و کلاس های تشکیل دهنده نقشه های منابع اکولوژیکی، نزدیک تر به واقعیت انجام داد. مدل ارائه شده، مستقل از تعداد کاربری ها و معیارهاست و می توان آن را با تغییرات لازم برای سایر مناطق، به کار گرفت.
۱۵.

آمایش سرزمین و ایجاد تعادل در نظام شهری کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ایران آمایش سرزمین تعادل فضایی برنامه سوم توسعه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مدیریت شهری برنامه ریزی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
تعداد بازدید : ۲۵۷۲ تعداد دانلود : ۱۲۴۵
رشد انفجارآمیز جمعیت شهری کشور و گسترش خود جوش شهرها که با روند پرشتاب کنونی بر طبق خوشبینانه ترین برآوردها تعداد شهرهای کشور را تا سال 1400 به دو برابر شهرهای موجود افزایش خواهد داد ‘ ساماندهی و آمایش نظام شهری و منطقه ای کشور را بیش از گذشته ضروری می سازد . هدف اصلی این مقاله تأکید بر آمایش سرزمین به عنوان راه اصلی ایجاد تعادل در نظام شهری کشور و جلوگیری از بحرانهای زیست محیطی و تخریب منابع طبیعی است. در این مقاله که با روش تحلیلی انجام شده است ‘ پس ازتبیین آمایش ‘ویژگیها‘تاریخچه و زمینه های پیدایش آن در کشور مورد بررسی قرارگرفته است . سپس با توجه به تداوم روند توسعه شهری کشور در سالهای پس از انقلاب اسلامی و ناموزونی و عدم تعادل در سلسله مراتب نظام کشور به تبیین آمایش سرزمین در جهت تعادل بخشی به نظام فضایی شهری کشور در چهارچوب راهبردها و برنامه های سوم توسعه کشور و برنامه های اجرایی آن پرداخته شده است .
۱۶.

جایگاه سیاست دریایی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: استراتژی توسعه نیافتگی آمایش سرزمین سیاست دریایی سیاست خشکی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی سیاست خارجی ایران سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی جغرافیای آبها
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی سیاست خارجی ایران مسایل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مسایل منطقه ای
تعداد بازدید : ۱۶۶۲ تعداد دانلود : ۸۲۰
استراتژی دریایی نقش اساسی سیاست دریایی را مشخص می سازد. توجه به دریا و مسایل و توسعه آن نقش اساسی در توسعه منطقه ای و پایدار دارد و دولتها همیشه در تلاش بوده اند به نحوی به دریا دسترسی داشته باشند . جمهوری اسلامی ایران به دلیل نداشتن استراتژی دریایی و داشتن سیاست برّی یا خشکی در برنامه ها هنوز نسبت به توسعه قلمرو دریایی و جزایر و بنادر آن بی توجهی دارد و آثار این غفلت در جزایر و بنادر مشهود است .و حتی در تهیه طرح آمایش سرزمین این نگاه به دریا تغییر نیافته است. دراین تحقیق تلاش شده است علل این بی توجهی مشخص گردد و راهکارهای عملی برای تغییر این دیدگاه ارائه شود.
۱۷.

آمایش سرزمین راهی به سوی تعادل نظام شهری و توسعهیافتگی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تعادل منطقه ای آمایش سرزمین نظام شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۹ تعداد دانلود : ۶۹۳
رشد بیش از حد جمعیت در کشور و گسترش شهرهای بزرگ ازیک سو و نابرابری های موجود در سطح معیشت زندگی در شهر و روستا ازسوی دیگر سبب شده است که علاوه بر جدایی شهرها و روستاها مشکلاتی از قبیل تمرکز سرمایه به صورت نامتوازن در کشور و شهرهای بزرگ، تخریب بیش از اندازه محیط زیست و...بوجودآید. ازاین رو، لازم است تا تعادلی در نظام شهری کشور بوجود آید تا بتواند از تخریب های زیست محیطی جلوگیری کند و از آنها در جهت بهره برداری صحیح استفاده نماید. علاوه براین، درصورت تمرکز سرمایه در شهرهای بزرگ بی عدالتی اقتصادی بوجود می آید که باعث جلوگیری از رسیدن به یکی از اهداف اقتصاد کلان(عدالت اقتصادی) می شود. تمام این موارد لزوم نوعی برنامه ریزی منطقه ای به نام آمایش سرزمین را ضروری می سازد. اصولاً آمایش سرزمین به استفاده بهینه و عقلانی از امکانات موجود فضا (زمین، جمعیت و ...) در جهت دستیابی به اهداف کلان (عدالت ورشدو مهم تر ازهمه توسعه یکپارچه) اطلاق می شود. دراین مقاله تلاش می شود به روش تحلیلی پس از تعریف آمایش و نیز به تاریخچه این بحث در ایران و سایر کشورها نیز پرداخته واشاره هایی به دلایل عدم اجرای این برنامه در دوره های خاص بپردازیم.
۱۸.

پیاده سازی مدل آمایشی کشاورزی با استفاده از سیستم استنتاج فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی مطالعه موردی؛ شهرستان مرودشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آمایش سرزمین سامانه اطلاعات جغرافیایی سیستم استنتاج فازی توان اکولوژیکی ساماندهی کاربری اراضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۹ تعداد دانلود : ۷۷۵
بهره­برداری بهینه و اصولی از منابع طبیعی سرزمین و ساماندهی کاربری اراضی بر اساس توان طبیعی اکولوژیکی آن، نقش مهمی در مدیریت محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن در راستای توسعه پایدار دارد. ارزیابی توان اکولوژیکی به عنوان هسته مطالعات زیست محیطی با پیشگیری از بحران­های محتمل، بستر مناسبی را برای برنامه­ریزی زیست محیطی فراهم می­آورد. از آنجا که تعیین مقدار دقیق توان هر عرصه از سرزمین برای کاربری های مختلف تقریباً غیرعملی است، با بکارگیری منطق فازی به عنوان منطق مدل­سازی می­توان بستری را برای مدل­سازی در شرایط عدم اطمینان فراهم ساخت. از اینرو، در این پژوهش برای پیاده­سازی بهتر مدل ارزیابی توان اکولوژیکی کشاورزی از روش­ سیستم استنتاج فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی بهره گرفته شد. نتایج بدست آمده از منطقه مرودشت، نشان می­دهد که با استفاده از این سیستم می­توان ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین را نزدیکتر به واقعیت مدلسازی نمود. سیستم های استنتاج فازی از عبارت های زبانی برای ارائه ارتباط بین ورودی­ها و خروجی­های مشاهده­ای یک سامانه استفاده می­نمایند. لذا با توجه به منطق این روش، اعتمادپذیری به این روش نسبت به دیگر روش­ها بیشتر است. نتایج آنالیز حساسیت پارامترها در روش بکارگرفته، نمایانگر کارایی روش FIS جهت مطالعات آمایش سرزمین بویژه در مطالعات ارزیابی توان اکولوژیکی می­باشد که عمده­ترین دلایل آن می­تواند پیکسل پایه بودن روش در ارزیابی توان اکولوژیکی و در نظر گرفتن بحث عدم قطعیت در داده­های ورودی (فازی­سازی داده­های ورودی) باشد.
۱۹.

بررسی تاثیرات ایجاد شهرهای جدید در تعادل بخشی به فضای سکونت و اشتغال منطقه ای؛ نمونه موردی: شهر جدید اندیشه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تعادل منطقه ای آمایش سرزمین منطقه شهر جدید تمرکز فضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹۱ تعداد دانلود : ۸۲۴
این مقاله سعی بر آن دارد تا با دست یابی به شناختی کامل از اهداف منطقه ای ایجاد شهرهای جدید و بسط مفهوم تعادل منطقه ای، جایگاه این شهرها به ویژه شهر جدید اندیشه را در تعادل بخشی به فضای سکونت و اشتغال منطقه ای، مورد بررسی قرار دهد. برای گردآوری داده ها از روش های مطالعه کتابخانه ای، مراجعه به داده های آماری و ماتریس دستیابی به اهداف، استفاده و این داده ها با بهره گیری از روش های مقطعی و triangulation (روش های چند گانه یا سه سو سازی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل بیان می دارد که شهر جدید اندیشه به واسطه جذب بخشی از سرریز جمعیت مادر شهرهای منطقه و تامین اشتغال ساکنان خود و حوزه شهری پیرامون ، به سهم خود بیش ترین تاثیر مثبت را در تعادل بخشی به فضای سکونت و اشتغال منطقه ای به شکل برنامه ریزی شده، داشته است
۲۰.

مدل سازی توان اکولوژیک سرزمین از منظر کاربریهای کشاورزی و مرتع داری با استفاده از روش Fuzzy AHP در محیط GIS، (مطالعه موردی شهرستان مرودشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: منطق فازی آمایش سرزمین مرودشت مدل اکولوژکی کشاورزی و مرتع داری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴۲ تعداد دانلود : ۹۹۶
بهره برداری بهینه و اصولی از منابع طبیعی سرزمین و ساماندهی کاربری اراضی بر اساس توان اکولوژیکی آن، نقش مهمی در مدیریت محیط و جلوگیری از تخریب محیط زیست در راستای توسعه پایدار دارد. شهرستان مرودشت یک منطقه مهاجرپذیر است که نتیجه آن افزایش جمعیت و تغییر کاربریها میباشد. با توجه به ویژگیهای اقلیمی و طبیعی منطقه از جمله وجود دشت آبرفتی و رودهای دایمی، این منطقه از پتانسیل بالایی جهت نیل به توسعه برخوردار است. از این رو، به منظور ساماندهی بهتر اراضی و فعالیت های زراعی به بررسی توان اکولوژیکی این منطقه و تعیین تناسب اراضی برای فعالیت های کشاورزی پرداخته شد تا از این طریق بتوان کمک شایانی به برنامه ریزان جهت نیل به توسعه پایدار نمود. این پژوهش با هدف پیاده سازی بهتر مدل اکولوژیکی کشاورزی دکتر مخدوم که در آن وزن و اهمیت نسبی پارامترها در نظر گرفته نمیشود، از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (Fuzzy AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بهره برده است و به این طریق عرصه های مستعد برای فعالیت های کشاورزی در محدوده شهرستان مرودشت شناسایی و مطلوبیت کشاورزی آن ها مشخص نموده است. نتایج حاصل از پیاده سازی مدل ارزیابی توان اکولوژیکی مخدوم با منطق فازی در شهرستان مرودشت، حاکی از وجود هر هفت طبقه مدل کشاورزی ایران در منطقه مورد مطالعه بوده است. هم چنین نتایج حاصل از آنالیز حساسیت این تحقیق نشان میدهد که برای افزایش دقت در تعیین کاربریهای مناطق کشاورزی میتوان از روش های فازی پایه استفاده نمود