MICMAC

هدف: هدف این پژوهش تدوین نقشه استراتژی خدمات کتابخانه های عمومی برای بهبود کیفیت آنها در چهار بُعد رضایت کاربران، مالی، رشد و یادگیری و فرایندهای داخلی با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری است. روش: این پژوهش از نظر نوع هدف توصیفی و از نظر نتیجه کاربردی است و با روش پیمایش تک مقطعی و میدانی انجام شده است. شیوه گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه، مصاحبه و مطالعات کتابخانه ای بود. جامعه آماری این پژوهش کتابخانه های عمومی شهر یزد بوده است. از بین کتابخانه های عمومی شهر یزد سه کتابخانه به صورت تصادفی انتخاب و از 7 متخصص کتابداری به عنوان خبره برای پاسخگویی به پرسشنامه استفاده گردید. روایی پرسشنامه پژوهش حاضر توسط خبرگان و استادان دانشگاهی مورد تأیید قرار گرفت و پس از تأیید، بین خبرگان منتخب توزیع و داده ها جمع آوری شد. یافته ها: مدل ارائه شده در این پژوهش و همچنین سطح بندی انجام شده توسط مدل سازی ساختاری تفسیری نشان می دهد که منابع مالی مورد نیاز برای انجام برنامه ها و اهداف کتابخانه و به کارگیری پرسنل دارای انگیزه بالا با تخصص کتابداری، در پایین ترین سطح قرار دارد و بر دیگر عوامل تأثیرگذار و دارای بیشترین نفوذ است. اصالت/ارزش: نتایج حاصل از این پژوهش می تواند اولویت بندی صحیح مسائل کتابخانه ها را، از جمله سامان دهی به بخش اداری و مالی که در اولویت اول طبق این پژوهش است، یادآور شود. همچنین به کارگیری نقشه استراتژی در کتابخانه ها می تواند گامی مؤثر برای بهبود و ارتقاء سطح کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی باشد.

توسعه و گسترش فضای سبز با توجه به گسترش روزافزون جمعیت و ساخت و سازهای شهری و نیاز ضروری انسان ها به فضاهای سبز برای ایجاد تعادل اجتماعی، جسمانی و روحی، حفظ تعادل اکولوژیک شهرها امری مهم و حیاتی به شمار می آید. این مقاله بر آنست تا با دیدی سیستماتیک و ساختاری تمامی عوامل دخیل در توسعه فضاهای سبز شهری را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد و با استفاده از روابط ایجاد شده بین این عوامل، عوامل کلیدی و مهم ترین عوامل را جهت توسعه بهینه فضاهای سبز شهری استخراج نماید. این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی، با به کارگیری دیدگاه آینده پژوهی، سعی در ارائه راهکارهایی جهت توسعه ساختاری و اکولوژیکی فضای سبز شهر تبریز شده است. لذا جهت نائل شدن به این امر، ابتدا با استفاده از روش پویش محیطی و تحلیل عوامل مستخرج در نرم افزار MICMAC، ارتباط عوامل دخیل در توسعه فضاهای سبز شهر تبریز را مورد تحلیل قرار داده و نهایتاً عوامل کلیدی مشخص می شوند. عواملی کلیدی مؤثر بر برنامه ریزی فضاهای سبز شهری عواملی از قبیل: مکانیابی مناسب جهت توسعه اکولوژیک فضاهای سبز، دسترسی مناسب تمام شهروندان، پیوستگی لکه های سبز، تأمین منابع آبی پایدار، نگهداری و حفاظت از فضاهای سبز، کاشت متراکم پوشش گیاهای، احیاء زمین های رها شده، تنوع بخشی ب ه عملکردهای فضاهای سبز، تنوع زیستی، زیباسازی و طراحی فضاهای سبز می باشند. به کارگیری سیستماتیک این عوامل در برنامه ریزی توسعه فضاهای سبز شهری از جمله راهکاری جهت بهبود وضعیت فعلی و آینده این فضاهای مهم شهری خواهد شد.

چالش های زندگی نوین شهری نظیر؛ رقابت بین شهرها و نواحی شهری، پایداری شهری، نیاز به استفاده از فرصت ها و دوری از تهدیدها در تحولات اجتماعی و فرهنگی، تغییرات جمعیتی انبوه و مشکلات محیطی و اجتماعی موجب روی آوردن به رویکرد آینده پژوهی در برنامه ریزی شهری و بهره گیری از ابزارهای گوناگون برای ساختن آینده مطلوب شده است. پژوهش حاضر با بهره گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روش های متداول و مورد پذیرش آینده نگاری است، و با استفاده از نر م افزار میک مک به تحلیل مؤلفه های شکوفایی شهری کلانشهر تبریز پرداخته است. بدین منظور ابتدا با مطالعه اسناد فرادست تمامی عوامل دخیل در توسعه و شکوفایی شهری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و با استفاده از روش دلفی 78 مؤلفه در پنج حوزه (بهره وری، زیرساخت ها، کیفیت زندگی، برابری و مشارکت اجتماعی و پایداری محیط زیست) به عنوان شاخص های شکوفایی شهری استخراج شد. برای تحلیل داد ه ها از روش تحلیل اثرات متقابل / ساختاری به وسیله نرم افزار MICMAC استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که کلانشهر تبریز سیستمی ناپایدار می باشد و در صفحه پراکندگی پنج دسته (عوامل تأثیرگذار، عوامل دو وجهی، عوامل تنظیمی، عوامل تأثیرپذیر و عوامل مستقل) قابل شناسایی هستند. در نهایت از میان 78 عامل یاد شده پس از بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده کلانشهر تبریز با روش های مستقیم و غیرمستقیم، 15 عامل کلیدی (نرخ بیکاری، مرگ و میر مادران، میزان سواد، امید به زندگی، مسکن بادوام، ظرفیت حمل و نقل عمومی، اشتغال زنان، مرگ و میر کودکان زیر پنج سال، ضریب جینی، نرخ فقر، مراکز فرهنگی، آلودگی هوا، خانوارهای حاشیه نشین، بیکاری جوانان و مدارس دولتی) که بیشترین نقش را در در وضعیت آینده توسعه و شکوفایی کلانشهر تبریز دارند، انتخاب شدند.

سکونتگاه های فرودست شهری همواره چالشی پایان ناپذیر برای مدیران شهری در کشور ما بوده است. در سال های اخیر آشفتگی و تغییرات پرشتاب و مداوم و ظهور مسائل جدید، باعث شده تا برنامه ریزی و سیاست گذاری ها در این حوزه به صورت مقطعی و اندک زمانی بتواند معضلات را التیام ببخشد. آنچه نیاز است تجدیدنظر در رویکردهای کلانِ مدیریتی و به کارگیری ابزارهای جدید در برنامه ریزی است. آینده نگاری به عنوان رویکردی نوین، فرآیندی است که منجر به نتیجه پایدار عمل برنامه ریزی می شود. در این راستا این پژوهش، با رویکرد آینده نگاری به شناسایی مهمترین عوامل مؤثر و بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده سکونتگاه های فرودست شهری سنندج می پردازد که در واقع زمینه تدوین سناریوها در مراحل بعدی و همچنین تدوین راهبردها، برنامه ریزی و سیاست گذاری برای رسیدن به سناریوهای مطلوب را فراهم می کند. روش تحقیق براساس روش های جدید آینده پژوهی، تبیینی و برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی و پویش محیطی استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری به وسیله نرم افزار MICMAC استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که در مرحله نخست، با روش پویش محیطی، 54 عامل در شش حوزه، مؤثر بر وضعیت آینده سکونتگاه های فرودست شهر شناسایی شدند. آنچه از وضعیت صفحه پراکندگی متغیرها می توان فهمید حاکی از ناپایداری سیستم می باشد که بیشتر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکنده هستند. بنابراین پنج دسته عامل(عوامل تأثیرگذار، عوامل دو وجهی، عوامل تنظیمی، عوامل تأثیرپذیر و عوامل مستقل) قابل شناسایی هستند. درنهایت از میان 54 عامل یاد شده پس از بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده این سکونتگاه ها با روش های مستقیم و غیرمستقیم، تعداد 12 عامل کلیدی انتخاب شدند؛ شیوه مدیریت، رشد اقتصاد ملی، مهاجرت، رویکرد محله محوری، سیاست های تأمین مسکن در استطاعت، کیفیت فضا و مکان، سرمایه اجتماعی، قیمت زمین و مسکن، سواد و سطح نفوذپذیری آن، مدیریت زمین، مالکیت(امنیت تصرف) که بیشترین نقش را در وضعیت آینده سکونتگاه های فرودست شهری سنندج ایفا می کنند.

مفهوم توسعه شهری دانش بنیان در برنامه ریزی شهری، به عنوان پارادایمی در حال تکوین مطرح است و از آن به عنوان یکی از مهم ترین نظریه های توسعه شهری قرن 21 یاد می شود. در این راستا، شهرها جهت ایجاد رقابت و توانمند سازی خود و افزایش کیفیت زندگی شهروندان نیازمند قرار گرفتن در این مسیر از توسعه هستند. در راه نیل به این هدف، چالش هایی می تواند مانع از تحقق چنین مفهومی در شهر شود. یکی از این مسائل که از آن به عنوان یکی از چالش های اساسی توسعه شهری دانش بنیان یاد می شود، عامل شکاف دیجیتال است. شکاف دیجیتال به نابرابری در سطوح دسترسی به امکانات و تسهیلات تکنولوژی اطلاعاتی و ارتباطی اطلاق می شود. در این رابطه، هدف پژوهشگران، تحلیل و بررسی عوامل تأثیرگذار عامل شکاف دیجیتال در توسعه دانش بنیان در شهر تبریز به صورت ایجاد معادله ساختاری متشکل از یک سیستم از متغیرهای شکاف دیجیتال و توسعه شهری دانش بنیان است. روش به کار گرفته شده، در این پژوهش توصیفی، تحلیلی، علی و رویکرد حاکم بر آن پیمایشی است. در این راستا، متغیرهای شکاف دیجیتال و توسعه شهری دانش بنیان در نرم افزار MiCMac با استفاده از نظرات کارشناسان تحلیل گردید و عوامل تأثیرگذار در توسعه شهر دانشی مشخص گردید. بر اساس نتایج بدست آمده در این پژوهش، متغیرهایی نظیر مداخلات مدیریتی، دسترسی باند پهن، کیفیت زندگی، تأثیر دولت، دولت الکترونیک، رهبری کارا و ... از عوامل کلیدی در جهت چیرگی بر شکاف دیجیتال و همچنین تحقیق شهر دانش بنیان محسوب می شوند.

توسعه ی شهری فرآیندی اجتناب ناپذیر و ناشی از عوامل متعددی می باشد که پیامد آن به وجود آمدن بسیاری از مشکلات و تغییرات زیست محیطی و اقتصادی- اجتماعی در مقیاس های مختلف به ویژه در کشورهای در حال توسعه شده است. جهان معاصر عرصه تحولات شگرف و پویایی شتابنده است؛ لذا تنها رویکرد و سیاستی که احتمال کسب موفقیت های بیشتر در این محیط سرشار از تغییر و بی ثباتی را فرآهم می آورد، تلاش برای معماری آینده است. در مقایسه با شیوه های سنتی برنامه ریزی که برنامه ریز از شرایط حال آغاز کرده و به درون آینده می رود؛ در نگاه نو به برنامه ریزی، برنامه ریز ابتدا با افق آینده می رود و با حضور در افق آینده و دیده بانی حال و گذشته مسیرهای مشخص برای معماری توسعه را تعیین و تدقیق می کند. این مطالعه با هدف شناسایی عوامل کلیدی تاثیرگذار بر رشد و توسعه شهر سردرود در جهت الحاق به مادرشهر تبریز و تدوین سناریوهای ممکن و شناسایی سناریوهای مطلوب تدوین شده است و در مراحل بعدی با تهیه پرسشنامه و ارائه آن به کارشناسان، شاخص های مؤثر بر روند الحاق شهر سردرود به مادرشهر تبریز بدست آمد. با بررسی نتایج پرسشنامه ها، 59 متغیر مؤثر شناسایی و با به کارگیری نرم افزار MICMAC، 13 عامل کلیدی استخراج شد؛ و در ادامه جهت تدوین سناریوهای ممکن و شناسایی سناریوهای مطلوب، وارد نرم افزار SCENARIOWIZARD گردیدند. در نهایت، سه سناریو قوی، 13 سناریوی باورکردنی و 9999 سناریوی ضعیف بدست آمد؛ که سناریوهای ضعیف از حیطه برنامه ریزی خارج می باشند و صرفاً جنبه آماری دارند. برای سناریوهای باورکردنی، 169 وضعیت محتمل مشخص گردید؛ که از این بین، تنها 68 وضعیت حالتی مطلوب دارند و وضعیت های نامطلوب با 101 وضعیت، سیطره بیشتری داشته و این امر آینده مطلوبی را برای سیستم متصور نمی شوند. حتی در صورت وقوع سناریوهای مطلوب، باز هم سیستم با آینده ای کاملاً مطلوب رو به رو نخواهد بود.

آینده پژوهی مسکن به عنوان یکی از اساسی ترین نیازهای برنامه ریزی و مدیریت شهری جهت شناخت مهم ترین فاکتورهای موثر بر کیفیت مسکن و تطبیق مسکن بر نیازهای افراد و خانوارها می باشد. لذا هدف از انجام این پژوهش، بررسی وضعیت شاخص های کمی و کیفی مسکن در شهر تبریز و مقایسه تطبیقی آن با نقاط شهری استان و کشور، تعیین مهم ترین فاکتورهای موثر بر کیفیت مسکن و در نهایت شناسایی محتمل ترین سناریوهای آینده مسکن در کلانشهر تبریز می باشد. روش تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. جهت جمع آوری داده از سالنامه های آماری، سرشماری های ادوار مختلف و همینطور تکمیل پرسشنامه از 40 نفر از متخصصین و کارشناسان حوزه مسکن استفاده شده است. جهت تحلیل داده ها و تعیین شاخص های استراتژیک از روش تحلیل اثرات متقابل/ساختاری با نرم افزار MICMAC و جهت تعیین محتمل ترین سناریوها از نرم افزار سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد طی دوره 1395-1355 شاخص های کمی و کیفی مسکن در شهر تبریز بهبود داشته است. همینطور از میان 16 شاخص موثر بر کیفیت مسکن، 5 شاخص متوسط زیربنای واحد مسکونی، مساکن با عمر کمتر از 30 سال، تراکم خانوار در واحد مسکونی، تراکم نفر در واحد مسکونی و متوسط اتاق در واحد مسکونی به عنوان متغیرهای استراتژیک و کلیدی موثر بر کیفیت مسکن شناخته شده و نهایتا دو سناریو، به عنوان محتمل ترین سناریوهای بخش مسکن در کلانشهر تبریز شناسایی شدند. در سناریوی اول شاهد کاهش و در سناریوی دوم شاهد ثبات متغیرهای کلیدی هستیم و فقط متغیر مساکن با عمر کمتر از 30 سال در هر دو سناریو افزایش می یابد.

هدف این تحقیق شناسایی و سطح بندی روابط مؤلفه های توانمندسازی مدیران در شرکت پالایش نفت تبریز است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه مدیران شرکت پالایش نفت تبریز می باشد. برای جمع آوری داده های لازم جهت شناسایی مولفه ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی پرسشنامه به صورت روایی صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده است. جامعه ی آماری تحقیق مدیران شرکت پالایش نفت تبریز می باشد که تعداد این مدیران 68 است که با استفاده از جدول بارتلت 46 تا از آنها به عنوان نمونه آماری انتخاب شده است. به منظور گردآوری داده ها جهت شناسایی مولفه های تحقیق، ترسیم دیاگراف اولیه و تشکیل جدول روابط همجواری، از مدیران شرکت نظر سنجی بعمل آمده است. برای این منظور از ابزار پرسشنامه بهره گیری شده است. جهت تحقق هدف تحقیق از آزمون های آماری کلموگروف-اسمیرنوف، T-test جهت شناسایی مؤلفه ها و نیز از تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری( ( ISM جهت سطح بندی روابط مؤلفه ها استفاده شده است. نتایج بررسی ها نشان می دهد که از بین بیست و یک روش توانمندسازی استخراج شده از ادبیات تحقیق، سیزده روش از اهمیت بالایی نسبت به بقیه روش ها در توانمندسازی کارکنان برخوردارند. همچنین نتایج بررسی روابط مولفه های تحقیق نشان می دهد، مؤلفه های " مسئولیت پذیری" و "توجه به شایسته سالاری" در سطح اول قرار گرفته اند که نشان دهنده تاثیرپذیری بالای این دو متغیر می باشد. همچنین شاخص های "آموزش"، "هدایت مدیران" و "مشارکت کارکنان" بعنوان تاثیر گذارترین شاخص های توانمندسازی مدیران در شرکت پالایش نفت تبریز است. در نهایت با استفاده از تکنیک MICMAC متغیر ها بر حسب قدرت هدایت و وابستگی مورد تحلیل قرار گرفت.

پژوهش حاضر، با رویکرد آینده پژوهی به شناسایی مهمترین عوامل مؤثر و بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده گردشگری پایدار شهر کرمان می پردازد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. با توجه به ماهیت این پژوهش، از روش تحلیل ساختاری، MIC MAC و دلفی بهره گرفته شده است. در این راستا پس از برگزاری جلسات اولیه بحث با پانزده نفر از نخبگان و متخصصان گردشگری کرمان به عنوان جامعه آماری تحقیق ، تعداد 50 متغیر در قالب 4 بعد کلی به عنوان متغیرهای اولیه شناسایی شدند. در ادامه، متغیرهای اولیه در چارچوب ماتریس اثرات متقاطع در نرم افزار آینده نگار میک مک تعریف شدند. نتایج نشان می دهد آنچه از وضعیت صفحه پراکندگی متغیرها می توان فهمید حاکی از ناپایداری سیستم می باشد که بیشتر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکنده هستند. و در نهایت 10 عامل اصلی با توجه به امتیاز بالای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم به عنوان عوامل کلیدی در آینده توسعه گردشگری پایدار شهر کرمان تأثیرگذار هستند.که از بین این عوامل، تأثیرگذارترین عوامل کلیدی در توسعه گردشگری پایدار شهر کرمان،رقابت پذیری است و حذف موانع سفر،گسترش فضاهای ساخته شده مرتبط با گردشگری،ﺗﺨﺮیﺐ ﻣﺤیﻂ در ﻧﺘیﺠﻪ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﺑیﺶ از ﺣﺪ ﺧﺎﻧﻪهای دوم و مشارکت و همبستگی در درجات بعدی اهمیت قرار دارند.

سوال اصلی(یا هدف اصلی): با توجه به وابستگی قسمت عمده درآمدهای کشور به صادرات نفتی و غیر نفتی اعم از فروش نفت خام، فرآورده های نفتی، محصولات پتروشیمی، معادن و فلزات و در مقابل حجم واردات کشور اعم از مواد اولیه، کالای سرمایه ای، کالای واسطه ای و همچنین محصول نهایی، ارز از اهمیت ویژه ای در اقتصاد ملی و تولید کالا و خدمات در کشور برخوردار است. اما نوسانات سالیان اخیر تولید در کشور را با ریسک های فراوانی رو به رو کرده است. هدف از انجام این پژوهش آن است که عوامل موثر بر بازار ارز و نوسانات آن شناسایی شده و با دسته بندی آن ها معلوم شود برای کاهش نوسانات بازار ارز چه عواملی باید مورد توجه سیاست گذاران قرار گیرند. روش پژوهش: بدین منظور با انجام مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با متخصصان عرصه تولید و اقتصاد ارزی داده های لازم گردآوری شده و با کمک تحلیل مضمونی مهم ترین عناصر موثر در بازار ارز شناسایی گردیدند. سپس با کمک تحلیل MICMAC عوامل شناسایی شده حسب اثرگذاری و اثرپذیری دسته بندی شدند. یافته ها: یافته ها نشان می دهند که به غیر از عامل تحریم که بر روی دیگر عوامل بسیار اثرگذار است اما از دیگران اثری نمی پذیرد، «منابع ارزی»، «فضای روانی حاکم بر بازار ارز» و «کفایت مدیریتی بانک مرکزی» بیشترین اثرگذاری و اثرپذیری را از عوامل ده گانه دارند. در نهایت نقشه اثرپذیری مستقیم و غیرمستقیم و گراف روابط میان عوامل شناسایی شده ارایه شده است

شهرها بعد از انقلاب روند شتابان شهرنشینی را تجربه و بیشتر از ظرفیت خود جمعیت می پذیرفتند که مبین بسیاری از مشکلات شهری شد. براین اساس بسیاری از متخصصین شهری برآن شدند که راه حل های کارآمدی برای جلوگیری از آسیب به محیط زیست ارائه دهند، از این باب نظریات و دیدگاه های فراوان در این زمینه مطرح شد که از جمله آن ها زیست-پذیری از مکتب توسعه پایدار بود. رویکرد زیست پذیری به دنبال زیست پذیر کردن هرچه بیشتر فضاهای شهری برای جمعیت ساکن در آن است. هدف تحقیق حاضر ارزیابی زیست پذیری در بخش مرکزی کلانشهر تبریز است. در این راستا برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه- میدانی بهره گرفته شده است. در این تحقیق 37 شاخص در قالب پنج مولفه (اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، کالبدی، زیست محیطی و دسترسی) جهت تبیین زیست پذیری بخش مرکزی مورد استفاده شده است که جهت بررسی رابطه و اثرات و استخراج عامل ها از نرم افزار MICMAC و جهت تعیین وضعیت های محتمل آینده زیست پذیری این عامل ها در قالب گمانه ها از سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که از 37 شاخص مورد بررسی 10 شاخص (سرمایه گذاری، سازگاری کاربری، امنیت، درآمد، کیفیت فضای سبز، کیفیت ابنیه، الودگی، حمل و نقل عمومی، میزان جرائم و کیفیت روابط همسایگی) به عنوان کلیدی ترین شاخص ها شناخته شده اند. وضعیت های پیش روی زیست پذیری بخش مرکزی تبریز بیانگر 4 سناریو قوی، 679 سناریو ضعیف و 31 سناریو محتمل بوده است. در میان سناریوهای محتمل: تنهای یک سناریو در وضعیت مطلوب قرار داشته است که ضریب آن 0.9 درصد بوده است.

شهر ها به عنوان کانون تغییر و محلی که سیاست ها در آن تحقق می یابند , پدیدار شده اند . در این راستا سند نهایی کنفرانس توسعه پایدار ملل متحد با عنوان "آینده ای که ما می خواهیم" بیان داشته است؛ اگر شهرها به خوبی برنامه ریزی و توسعه داده شوند, می توانند جوامع پایدار اقتصادی , اجتماعی و زیست محیطی را تحقق ببخشند. این سازمان برای تحقق نیک بختی شهرها الگویی به نام شهر شکوفا را معرفی کرد. این مقوله می تواند با تحلیل وضعیت موجود و اولویت بندی مداخلات برنامه ریزی، چشم انداز توسعه همه جانبه  برای شهرها را ترسیم کند. در این پژوهش نیز که باهدف ارزیابی شاخص های شکوفایی شهری در سطح محلات شهر سقز انجام شده است ؛ شاخص های مؤثر در شکوفایی محلات شهر سقز را بااستفاده از نرم افزار MicMac شناسایی و سپس این عوامل کلیدی با استفاده از مدل کوپراس در سطح محلات 22گانه شهر سقز سطح بندی شدند و برای بیان بصری از GIS استفاده شده است. در این پژوهش  به منظور ارزیابی شاخص های شکوفایی از 49 شاخص در پنج بعد استفاده شده است که بااستفاده از نرم افزار میک میک، 14شاخص کلیدی شناخته شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به شاخص های شکوفایی محلات 22گانه شهر سقز ، محلات 16، 19، 4، 11، 10که در جنوب شرقی مرکز و غرب شهر واقع شده اند از تأثیرگذاری کم و محلات 22، 21،  9، 2، 20،1 که در جنوب شرقی، مرکز وتا حدودی شمال شهر واقع شده، محلاتی بوده اند که می توانند در راستای تحقق شکوفایی وضعیت بهتری داشته باشند. می توان بیان کرد که بهبود فضایی و توزیع مناسب درآمدها، انسجام و مشارکت بیشتر، امکان دسترسی محلات با تاثیرگذاری کم به پارک ها و خدمات آموزشی و توزیع بهتر شاخص ها به ویژه شاخص های بهره وری و کیفیت زندگی در سطح این محلات از مهم ترین پیشنهادهای ارائه شده می باشد.

مقدمه شهرها به سرعت در حال تغییر و تحول هستند که از جمله این ها می توان به حضور و فعالیت در فضای مجازی (فضای دوم)، به موازات فضای فیزیکی و حقیقی (فضای اول) شهر اشاره کرد. شهرهایی که در آن ها فعالیت به صورت گسترده ای در فضای دیگری (فضای مجازی یا همان فضای دوم) به طور وسیع در حال انجام است. استفاده از فناوری های جدید در شهر مجازی در فضاهای شهری روزبه روز بیشتر می شود. با اینکه بیشتر این فناوری ها به عنوان نشانه ای از پیشرفت در زندگی و روشی برای راحتی زندگی در شهرها مورد پذیرش و ستایش قرار گرفته اند، ولی عده ای هم ادعا می کنند ممکن است شاهد تغییرات مختل کننده زندگی در شهر نیز باشد. در عین حال، دو فضایی نکردن شهر به خصوص شهرهایی مثل تهران که از تنگناهای محیط زیستی و ترافیک سنگین اتومبیل ها و جمعیت و پراکندگی فرهنگی برخوردار است، آسیب های بسیار را به وجود می آورد و موجب از دست رفتن فرصت هایی می شود. هر چند آسیب هایی در پیوستن به این فضاها نیز هست که ضرورت دارد مورد توجه قرار بگیرد. در این راستا علاوه بر اینکه ضرورت دارد که با تدوین مؤلفه ها و شاخص های جامع پدافند غیرعامل، نسبت به پیشگیری از تخریب یا نابودی کاربری ها در فضای فیزیکی و کالبد شهر اقدام شود، بخش قابل توجهی از فعالیت ها و جریان های اجتماعی و فردی و حتی روابط حاکمیت و مردم (شهروندان) در فضای دوم شهری سوق داده خواهد شد، پس ضرورت دارد نسبت به تأمین امنیت این فضا از طریق پدافند غیرعامل توجه شود. پژوهش کنونی با توجه به این واقعیت که شهر تهران به عنوان پیشران شهرنشینی کشور و بزرگ ترین مرکز و سکونتگاه انسانی، در مسیر هوشمندسازی با سرعتی زیاد در حرکت است، بنابراین در صدد ترویج این اندیشه است که پدافند غیرعامل برای فضای دوم یا فضای مجازی این شهر نیز به همان اندازه اهمیت خواهد داشت که پدافند غیرعامل برای دفاع از فضای فیزیکی اهمیت دارد. بنابراین، پژوهش حاضر تلاش می کند مؤلفه های کلیدی پدافند غیرعامل متناسب با تهدیدهای دوفضایی کلان شهر تهران استخراج و ارائه کند و به دنبال این است تا مؤلفه های پدافند غیرعامل برای کلان شهر تهران را مشخص کند و به برنامه ریزان و تصمیم گیران شهری کمک کند تا با کاربست دستاوردهای پژوهش در درون اسناد، طرح ها و برنامه های توسعه شهری بتوانند موجب ارتقای امنیت شوند و از فضای دوم زندگی شهروندان در کلان شهر تهران در برابر انواع مختلف تهدیدها محافظت کنند. با توجه به مسئله تحقیق این سؤال زیر مطرح می شود: مهم ترین مؤلفه های کلیدی پدافند غیرعامل متناسب با تهدیدهای دوفضایی کلان شهر تهران کدام اند؟ روش شناسی پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش افراد آگاه؛ کارشناسان و متخصصان در زمینه پدافند غیرعامل هستند. با توجه به نوع تحقیق شیوه نمونه گیری براساس روش نمونه گیری هدفمند است که 15 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند (جامعه آماری کارشناسان هستند، که شامل افرادی می شوند که در ارتباط با موضوع پژوهش هایی انجام داده اند و یا در مشاغلی مرتبط با موضوع فعالیت داشته اند). برای جمع بندی و تلخیص داده ها از نرم افزار Excel و برای تجزیه و تحلیل داده ها و استخراج خروجی های مورد نیاز از نرم افزار MICMAC که یکی از نرم افزارهای روش تحلیل ساختاری است، استفاده شد. یافته ها تحقیق حاضر به دنبال تدوین مؤلفه های کلیدی پدافند غیرعامل متناسب با تهدیدهای دوفضایی کلان شهر تهران بود. بر اساس نتایج حاصل از قسمت اول یافته های تحقیق، بین مؤلفه های پدافند غیرعامل متناسب با تهدیدهای فضای مجازی و دوم کلان شهر تهران مؤلفه های: ایمن سازی و مقاوم سازی سایبری (var6) (میزان ایمن و مقاوم سازی عنصر اطلاعات (ممانعت از سرقت و بهره برداری دشمن از داده ها و اطلاعات)؛ ایمن سازی فرایندهای مبتنی بر اطلاعات (مقاوم سازی در برابر تخریب و دستکاری)، ایمن سازی سیستم های اطلاعاتی (var7) (ایمن سازی سیستم های اطلاعاتی (ایمنی در برابر تخریب داده ها و اطلاعات)؛ ایمن سازی سیستم های اطلاعاتی (مقاوم سازی و ایمن سازی در برابر صدمات نرم افزاری)؛ ایمن سازی سیستم های اطلاعاتی (مقاوم سازی و ایمن سازی در برابر صدمات سخت افزاری)؛ ایمن سازی شبکه های رایانه ای (مقاوم سازی و ایمن سازی در برابر صدمات نرم افزاری)؛ ایمن سازی شبکه های رایانه ای (مقاوم سازی و ایمن سازی در برابر صدمات سخت افزاری)؛ ایمن سازی برای تداوم سرویس دهی فضای مجازی و ممانعت از اختلال در نظم عمومی)، مصون سازی شریان ها و زیرساخت های مجازی (var9) سطح بندی و مصون سازی تأسیسات و زیرساخت های ارتباط از دور؛ سطح بندی و مصون سازی شریان های مخابراتی، سیستم های پشتیبانی (var11) (برقراری سیستم های پشتیبانی و موازی سازی سیستم های پشتیبانی رایانه ای)، کور کردن سیستم های اطلاعاتی دشمن (var5) (پنهان سازی فعالیت ها و جریان های حیاتی و حساس مجازی) در ارتباط با بعد عمومی و عمق بخشی و مقاوم سازی نرم/روانی (var10) (مقابله با تحریف واقعیت ها و مناسبات حاکمیتی در فضای مجازی؛ مقابله با تفرقه افکنی مردم (قومیتی) و شکاف مردم با حاکمیت در فضای مجازی؛ مقابله با عوامل تحریک کننده و شورش آفرین در فضای مجازی) مربوط به بعد سیاسی و مطلوب سازی و مقاوم سازی فضای رسانه ای (var3) (مقاوم سازی رسانه های صوتی و تصویری (رادیو و تلویزیون)؛ مقاوم سازی مطبوعات و رسانه های الکترونیکی (نشریه، کتاب و روزنامه الکترونیکی)؛ مطلوب سازی و مقاوم سازی شبکه های و کانال های مجازی) مربوط به بعد اجتماعی و فرهنگی، به عنوان عوامل کلیدی در بعد فضای مجازی و دوم انتخاب شدند.  نتیجه گیری با توجه به نتایج به دست آمده از یافته های تحقیق نتیجه گیری می شود که تعداد عوامل کلیدی در فضای حقیقی بیشتر و تعداد عوامل تأثیرگذار کمتر است و این بیانگر انعطاف پذیرتر بودن و قابل کنترل تر بودن فضای فیزیکی و حقیقی نسبت به فضای مجازی و دوم است چون فضای مجازی نسبت به فضای حقیقی دارای عوامل تأثیرگذار بیشتری است که قابل کنترل نیستند و یا کنترل آن ها بسیار سخت و نیازمند مدیریت همه جانبه جهت دوفضایی کردن هر چه بیشتر کلان شهر تهران است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت شاخص های کمی و کیفی مسکن و شناسایی عوامل کلیدی و تأثیرگذار بر آینده این بخش در کلان شهر تبریز می باشد. روش تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی بوده و توصیف روند تکاملی شاخص های کمی و کیفی مسکن در 40 سال گذشته و تحلیل عوامل موثر بر وضعیت آینده این بخش منجر شده است که پژوهش حاضر به لحاظ روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی باشد. به منظور گردآوری داده از سالنامه های آماری، سرشماری های ادوار مختلف و روش پویش محیطی و جهت تحلیل داده ها و تعیین عوامل کلیدی از روش تحلیل اثرات متقابل/ساختاری با نرم افزار MICMAC بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد طی دوره 1395-1355 اغلب شاخص های کمی و کیفی مسکن در کلان شهر تبریز بهبودیافته است. همین طور با روش پویش محیطی 61 عامل در پنج حوزه که بیشترین تأثیر را بر وضعیت آینده مسکن در کلان شهر تبریز دارند انتخاب گردید که از میان عوامل مذکور با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل/ساختاری 11 عامل کلیدی که بیشترین نقش را در وضعیت آینده مسکن کلان شهر تبریز دارند استخراج شدند که عبارت اند از: رشد اقتصادی، تورم، درآمد و پس انداز خانوار، قیمت زمین و مسکن، تحریم، تحولات نرخ ارز، تسهیلات بانکی، نرخ بیکاری، تحولات سیاسی، قدرت خرید و شیوه مدیریت. از میان 11 عامل فوق، عوامل اقتصادی با سهم 82 درصدی بیشترین سهم را داشته و عوامل سیاسی- مدیریتی با سهم 18 درصدی در مرتبه بعدی قرار دارند. لذا بهبود وضعیت مسکن در کلان شهر تبریز تا حد بسیاری در گرو بهبود شرایط اقتصادی می باشد.

 برنامه ریزی منطقه ای کوششی مشارکتی برای سیاست گذاری، سازماندهی، بهره برداری و استفاده بهینه از منابع و پتانسیل های منطقه ای متناسب با نیازها و اولویت ها، درجهت بالابردن سطح زندگی مردم منطقه به کمک نهادها و ساختارهای منطقه ای است. هدف از این تحقیق، شناسایی عوامل پیشران در توسعه منطقه ای استان اردبیل بوده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در سه مرحله بوده است؛ مرحله اول اخذ اطلاعات از اسناد بالادستی و گرفتن نظرات 30 کارشناس خبره با به کارگیری پرسشنامه به روش تکنیک دلفی بوده که عوامل اصلی پیشران های توسعه در 9 حوزه بررسی شد و 50 عامل شناسایی شد. در مرحله دوم با استفاده از جدول ماتریس تأثیرات متقاطع، عوامل شناسایی شده توسط 30 خبره و کارشناس ارشد و متخصص آگاه به مسائل توسعه استان امتیازدهی و تکمیل شد.در مرحله سوم با بهره گیری از نرم افزار MICMAC کلیدی ترین عوامل مؤثر بر توسعه منطقه ای استان اردبیل شناسایی شد، نتیجه به دست آمده نشان داد که از میان 50 متغیر اصلی 14 متغیر به عنوان کلیدی ترین پیشران های توسعه منطقه ای استان اردبیل هستند که دارای بالاترین امتیاز در میان متغیر ها هستند، ازجمله راه های اصلی، تغییر شیوه مدیریت استان، شبکه راه های ترانزیت و اصلاح برنامه ریزی استان که توجه بیشتر برنامه ریزان و عوامل اجرایی استان در برنامه ریزی به این عوامل می تواند باعث شکوفایی بیشتر استان اردبیل شود.

مقدمه: امروزه با توجه به رشد فزاینده شهرنشینی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، ابتکار شکوفایی شهری یکی از مسائل کلیدی توسعه انسانی پیش روی جهان است. شکوفایی، مفهومی گسترده است که در ارتباط با توسعه متعادل و هماهنگ در محیطی همراه با انصاف و عدالت مطرح می شود.داده و روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی – توسعه ای  و از نظر ماهیت و روش تحلیلی – اکتشافی است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش، در بخش نظری با استفاده از روش کتابخانه ای و در بخش میدانی با استفاده از (پرسشنامه) مبتنی برتکنیک دلفی جمع آوری شده است. جامعه آماری ما در این پژوهش متخصصان و خبرگان شهر یزد بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری غیر احتمالی هدفمند تعداد 30 نفر به عنوان نمونه از جامعه آماری انتخاب شدند. سپس 43 متغیر اولیه به روش دلفی با استفاده از پرسشنامه توسط کارشناسان شناسایی شد. درمرحله بعد ماتریس تأثیرات متقاطع برای سنجش میزان تأثیرگذاری متغیرها بریکدیگر طراحی شده و در اختیار خبرگان قرار گرفت. نتایج با بهره گیری از تکنیک تحلیل ساختاری و نرم افزار MICMAC مورد بررسی قرارگرفت که در نهایت ازمجموع 43 متغیر اولیه تأثیرگذار بر شکوفایی شهری یزد، تعداد10 عامل به عنوان پیشران های کلیدی شناسایی شدند.یافته ها: نشان می دهد که بیشترین تأثیر گذاری در بین ابعاد پنج گانه به ترتیب مربوط به 1- برابری و شمول با28/93 درصد 2- کیفیت زندگی 23/21 درصد 3- بهره وری 71 /18درصد است. همچنین بیشترین تأثیرپذیری در بین ابعاد پنج گانه به ترتیب مربوط به 1- برابری و شمول با24/29درصد 2-کیفیت زندگی 58/23 درصد 3- بهره وری 40/17 درصد می باشد.نتیجه گیری: نشان دهنده آن است که در بین پیشران های کلیدی مؤثر بر آینده شکوفایی شهر یزد متغیرهای، مساحت بافت فرسوده (372)، دسترسی به منابع آب (372)، بیکاری جوانان (352)، نرخ فقر (348)، مشارکت مردم در حکومت (338)، میانگین درآمد(331)، درصد خانوارهای حاشیه نشین (331)، درصد اشتغال زنان (321)، نسبت اشتغال به جمعیت (310) و نرخ پس انداز (307) بیشترین اثرگذاری را دارا بوده اند. همچنین نتایج حاکی از آن است که سیستم شکوفایی شهری در شهر یزد، وضعیت ناپایداری دارد و کمبود متغیرهای اثر گذار پایداری سیستم را تهدید می کند.

تهیه و اجرای طرح هادی روستایی با بیش از سه ده سابقه در ایران از اساسی ترین اقداماتی است که به منظور توسعه روستاها در ایران اجرا شده است، بررسی اثرات اجرایی آن ها در ابعاد گوناگون، موضوع مهمی است که می تواند پیامدهای اجرای طرح هادی را در روستا مشخص کند. در همین راستا؛ هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثرات اجرای طرح های هادی روستایی و نقش آن در توسعه روستایی ، روستاهای شهرستان کرمانشاه است. و از نظر هدف گذاری کاربردی و از نظر روش شناسی به صورت توصیفی- تحلیلی است. در روند تهیه و تولید داده ها ابتدا عوامل مؤثر بر اجرای طرح هادی روستایی بر شهرستان کرمانشاه با تاکید بر نقش آن در توسعه روستاهای شهرستان کرمانشاه با استفاده از نظرات 15 نفر از متخصصین این موضوع کارشناسان روستایی،دهیاران از طریق روش دلفی شناسایی شده است. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات4شاخص( کالبدی،اقتصادی،اجتماعی فرهنگی و زیست محیطی) و 12زیر شاخص به عنوان عوامل تاثیرگذار قوی بر توسعه روستاهای شهرستان کرمانشاه باتاکید بر اجرای طرح هادی روستایی ازمدلسازی تفسیری-ساختاری ISM وسپس با نرم افزار میک مک بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان دادعوامل افزایش مشارکت پذیری درروستا، افزایش کیفیت معابر وساماندهی جوی ها و نهرها جز تأثیرگذارترین مؤلفه ها و عامل حفظ سنت های بومی و محلی جزء تأثیرپذیرترین عوامل به شمار می آیند.وشاخص کالبدی ازبین شاخص های مورد بررسی مهمترین شاخص دراجرای طرح های هادی روستایی و نقش آن درتوسعه روستایی در روستاهای شهرستان کرمانشاه می باشد.همچنین نتایج حاصل ازمیک مک نشان میدهد که بجز دو عامل افزایش کیفیت معابرو کاهش انگیزه مهاجرت همه عوامل جزمتغیرهای پیوندی میباشند

از بنیادى ترین اصول برنامه ریزى و مدیریت شهرى، توجه به تغییر و تحولات جمعیتى و شناخت کافى از ساختار جمعیتی آن است. با توجه به اینکه تأثیر تحولات تاریخی و عوامل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بر تعادل ساختار جمعیتى در همه نقاط شهر به یک اندازه نیست، شهر با تغییرات فضایى در ساختار جمعیتى نواحى شهرى روبه رو خواهد شد. این موضوع منجربه شکل گیرى نیازهاى متفاوت در بین نواحى شهرى و تغییر کاربری اراضی شهری شده است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی نقش ساختارهای جمعیتی بر تغییرات کاربری اراضی شهری در کلان شهر اهواز است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی و از حیث روش، ترکیبی از روش های کتابخانه ای و پیمایشی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی است. قلمرو پژوهش شهر اهواز بوده است. جامعه آماری این پژوهش 40 نفر از کارشناسان جمعیتی و کاربری اراضی شهری است. درجهت تجزیه وتحلیل داده ها از روش دلفی، ماتریس اثرات متقاطع (میک مک) استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد از میان 39 عامل اصلی تأثیرگذار بر نقش ساختارهای جمعیتی بر تغییرات کاربری اراضی شهری، 14 متغیر به عنوان کلیدی و تأثیرگذار شناخته شده اند که این متغیرها بیشترین تأثیرگذاری و کمترین تأثیرپذیری را بر آینده توسعه نقش ساختارهای جمعیتی و تغییرات کاربری اراضی شهری شهر اهواز دارند. همچنین نتایج نشان داد از لحاظ تأثیرگذاری مستقیم متغیرهایی مانند مهاجرت با امتیاز 71، رفاه اجتماعی و تراکم جمعیت با کسب امتیاز 63 و 61 و متغیرهای که تأثیری غیرمستقیم بر ساختار جمعیت و تغییر کاربری ارضی شهری دارند، عبارت اند از مهاجرت، تراکم جمعیت و رفاه اجتماعی به ترتیب در جایگاه های اول تا سوم واقع شده اند.

توسعه گردشگری شهری با توجه به آثار متعدد اقتصادی، اجتماعی و محیطی مدنظر برنامه ریزان گردشگری و مدیران شهری قرار گرفته است؛ به طوری که می توان گفت به دنبال رشد شهرنشینی، شهرها در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی اقتصاد تجاری جهان است. در این راستا بررسی عوامل کلیدی گردشگری شهرها در آینده باید مدنظر قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی پیشران های کلیدی مؤثر بر گردشگری پایدار شهری در کلان شهر اهواز بود. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی و از حیث روش، ترکیبی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی بود. قلمرو پژوهش، شهر اهواز بود. جامعه آماری این پژوهش 30 نفر از کارشناسان امور گردشگری و مدیریت شهری بودند. برای تجزیه و تحلیل دادها از روش دلفی، ماتریس اثرات متقاطع (میک مک) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که از میان 28 عامل اصلی تأثیرگذار، 19 متغیر به عنوان کلیدی و تأثیرگذار شناخته شدند که این متغیرها بیشترین تأثیرگذاری و کمترین تأثیرپذیری را بر آینده گردشگری پایدار شهری در کلان شهر اهواز دارند. همچنین از لحاظ تأثیرگذاری مستقیم متغیرهای مانند امنیت غذایی با امتیاز 555، پوشش گیاهی با امتیاز 516 و امنیت با کسب امتیاز 478 و متغیرهایی که تأثیر غیرمستقیم بر گردشگری پایدار شهری در شهر اهواز دارند، عبارت اند از: امنیت غذایی، پوشش گیاهی و جشنواره ها به ترتیب در جایگاه های اول تا سوم واقع شده اند. نتایج کلی نشان داد که با توجه به تأثیرگذاری بسیار نقش عوامل گردشگری پایدار شهری در کلان شهر اهواز، اتخاذ سیاست های منطقی درخصوص گردشگری شهری توسط مسئولان شهر اهواز، می تواند ابعاد موفقیت یا شکست شاخص های گردشگری پایدار شهری را مشخص کند.  

شهرها با وجود مزایای بسیاری که دارند استرس شهری را افزایش می دهند. این موضوع در شهر تهران که ششمین شهر پراسترس جهان است اهمیت چندین برابر پیدا می کند. اما با توجه به اهمیت آن تأثیر جنبه های مختلف این شهر بر استرس به خوبی شناخته شده نیست. به همین منظور این پژوهش با هدف شناسایی و تحلیل ساختاری ابعاد برنامه ریزی شهری درمانگر استرس در شهر تهران انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و بر مبنای هدف از پژوهش های کاربردی می باشد. در واقع پس از تحلیل محتوا مطالعات پیشین به تحلیل ساختاری ابعاد مذکور بر اساس نظر متخصصان آشنا با موضوع، با استفاده از نرم افزار (MICMAC) پرداخته شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بعد محیطی به عنوان تأثیرگذارترین و بعد ویژگی های فردی به عنوان تأثیرپذیرترین ابعاد شناخته شده است. در واقع ابعاد محیطی، اقتصادی، حمل ونقل، فرهنگی، کاربری، اجتماعی، سیاسی، کالبدی، فردی و مسکن به ترتیب در برنامه ریزی شهری درمانگر استرس در شهر تهران حائز اهمیت هستند. همچنین ابعاد محیطی و اقتصادی مهم ترین و کلیدی ترین ابعاد برنامه ریزی شهری درمانگر استرس در این شهر می باشند. در نتیجه توجه به همه این ابعاد با تأکید بر بعد محیطی و اقتصادی می تواند استرس شهری را در شهر تهران تا حد بسیاری کاهش دهد