مطالب مرتبط با کلیدواژه

پایداری اقتصادی


۱.

نقش تنش روانی زنان در توزیع فضایی ناپایداری اقتصادی- اجتماعی روستاها (مطالعة موردی: بخش مانه، شهرستان مانه و سملقان، استان خراسان شمالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: سلامت پایداری اقتصادی تنش روانی زنان اجتماعی و اکولوژیکی بخش مانه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای اقتصادی
تعداد بازدید : ۱۳۷۶ تعداد دانلود : ۶۶۲
د در مناطق روستایی، زنان اغلب با دسترسی ضعیف به فرصت های شغلی، حمایت اجتماعی کمتر، مراقبت ناکافی از فرزندان، ازحیث مشارکت در کارهای تولیدی همسر یا خانواده، مشکلات دست یابی به خدمات و حمل ونقل و غیره، دچار احساس محرومیت، نابرابری، ناامنی و در نتیجه استرس و تنش روانی می شوند. با توجه به این مسئله، پایداری اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیک- کالبدی مناطق روستایی درصورتی تحقق خواهد یافت که سکونتگاه های روستایی علاوه بر بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی، به لحاظ وجود امکانات، خدمات، زیرساخت ها و تأمین نیازهای اساسی، مردم به سطحی از سلامت و آرامش روانی دست یابد. در این پژوهش با رویکرد جغرافیایی و با روش شناسی توصیفی- تحلیلی به بررسی استرس زنان روستایی و نقش آن در ناپایداری اجتماعی- اقتصادی روستاهای بخش مانه در شهرستان مانه و سملقان پرداخته شده است. با استفاده از مطالعات پیمایشی، نمونه گیری، 240 زن از 16 روستا به شیوه تصادفی انتخاب شد، نتایج حاکی از آن است که زنان نمونه در روستاهای مورد مطالعه بیشتر از استرس اجتماعی رنج می برند و همچنین در بین عوامل مکانی- فضایی عامل جمعیت، میزان تحصیلات، اشتغال و وضعیت تأهل با استرس رابطه معنادار داشته است. و نیز پس از رتبه بندی روستاها به لحاظ پایداری این نتیجه بدست آمد که بین استرس زنان و ناپایداری روستاهای بخش مانه علی رغم وجود همبستگی معکوس، رابطه معناداری به لحاظ آماری وجود ندارد. امروزه نفوذ و اثرات شهری، زندگی روستاییان را دگرگون ساخته، بطوریکه احساس نابرابری بین شهر و روستا، احساس خود کم بینی و ... باعث شده تا روستاییان بیش از پیش خلاء ناشی از کمبود امکانات و خدمات رفاهی و زرق و برق مناطق شهری را در روستا احساس کنند و در چالش برای داشتن رفاه و توسعه یافتگی بیشتر، تنش و استرس بیشتری را نیز تجربه کنند.
۲.

نگرش سیستمی و مفهوم آنتروپی در اقتصاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد تطبیقی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: نگرش سیستمی آنتروپی نظریة عمومی سیستم ها علم کنترل و ارتباطات پایداری اقتصادی آنتروپی اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸۷ تعداد دانلود : ۱۲۲۳
در دهه های اخیر، رویکرد کلی نگر و یا رویکرد سیستمی در نحوة نگرش پژوهشگران در زمینه های گوناگون علمی تأثیرگذار بوده است. در این رویکرد کلی نگر، مدل ها، اصول، و قوانینی یافت می شوند که، بدون توجه به نوع خاص عناصر متشکل و روابط و نیروهای بین عنصری، بر سیستم های عمومی حاکم اند. یکی از این قوانین جهان شمول از دیدگاه سیستمی، قانون دوم ترمودینامیک است و آنتروپی، از مهم ترین خاصیت سیستم های فیزیکی و مفهومی برآمده از قانون دوم ترمودینامیک، ویژگی ای است که نه تنها در سیستم های فیزیکی، بلکه در سیستم های زنده، اجتماعی، و حتی اقتصادی نیز وجود دارد. حضور مفهوم آنتروپی در ادبیات اقتصاد نیز از نوعی تفکر سیستمی برخاسته است. در این مقاله پس از تشریح مفاهیم سیستمی و آنتروپی، نگرشی نوین به مفهوم آنتروپی در اقتصاد با استفاده از رهیافتی سیستمی تبیین شده است.
۳.

بررسی عوامل مؤثر بر پایداری اقتصادی در تولید محصولات گلخانه ای استان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد کشاورزی و توسعه سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۹۰

کلیدواژه‌ها: کشاورزی پایدار پایداری اقتصادی محصولات گلخانه ای Allocative Efficiency Economic Efficiency Stochastic Technique استان تهرانtSustainable Agriculture Economical Sustainability Greenhouse Product Tehran Province Technical Efficiency Whea

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۹ تعداد دانلود : ۵۴۷
هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل مؤثر در پایداری اقتصادی در تولید محصولات گلخانه ای استان تهران است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کمی بوده که با استفاده از روش توصیفی– همبستگی به طریقه پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه 1787 نفر از گلخانه داران استان تهران در سال 1390 بود که306 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه و تکمیل پرسش نامه گردآوری شد. نتایج تحلیل عاملی و معادلات ساختاری نشان داد که عوامل مؤثر مهم در پایداری اقتصادی به ترتیب اولویت عبارت اند از: عوامل اقتصادی به ویژه توسعه صادرات و دسترسی به بازارهای بین المللی، عوامل اجتماعی به خصوص ایجاد تشکل ها و نهادهای محلی، عوامل زراعی به ویژه کاهش کاربرد نهاده های شیمیایی، عوامل آموزشی/ترویجی به ویژه بازدید از مزارع نمونه و الگو، و عوامل سیاست گذاری به ویژه ایجاد و توسعه زیر ساخت های تولید. طبقه بندی JEL : Q1 ; Q16 ; Q32
۴.

تبیین شاخص های سنجش پایداری اقتصادی سامان های عرفی در مراتع ییلاقی: مطالعه موردی مراتع ییلاقی سهند، شهرستان مراغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال هجدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: شاخص اعتبارسنجی مراغه پایداری اقتصادی مراتع ییلاقی سامان های عرفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵۵ تعداد دانلود : ۵۷۸
امروزه، پایداری اقتصادی عاملی حیاتی در ماندگاری جمعیت روستایی و عشایری شناخته می شود. پژوهش حاضر در سال 1393 انجام شده و به تدوین و اعتبارسنجی شاخص های ارزیابی پایداری اقتصادی در سامان های عرفی مراتع ییلاقی سهند پرداخته است. ابتدا 59 شاخص ارزیابی پایداری اقتصادی تدوین و از طریق پرسشنامه در معرض قضاوت متخصصان دانشگاهی، کارشناسان امور اجرایی و نخبگان محلی قرار گرفت. برای اعتبارسنجی و دستیابی به اجماع نظر، علاوه بر آماره های توصیفی، از آزمون کروسکال والیس استفاده شد و در نهایت، شاخص هایی با مد، میانه و میانگین امتیاز بیشتر از سه، انحراف معیار کمتر از یک و ضریب تغییرات کمتر از 3/0، به شرط اجماع نظر متخصصان، کارشناسان و نخبگان محلی، انتخاب شدند. در پژوهش حاضر، تعداد سی شاخص مورد تأیید کارشناسان امور اجرایی، متخصصان و نخبگان محلی در قالب هشت مؤلفه معرفی شده است، که برنامه ریزان و مدیران منابع طبیعی به ویژه مراتع می توانند از آنها در ارزیابی و سنجش پایداری اقتصادی سامانه های عرفی مراتع ییلاقی بهره گیرند.
۵.

تحلیل اثرات اعتبارات خرد بر پایداری اقتصاد روستایی (مورد مطالعاتی: اعتبارات صندوق کارآفرینی امید در شهرستان نیشابور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: اقتصاد روستایی اعتبارات خرد شهرستان نیشابور پایداری اقتصادی صندوق کارآفرینی امید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۱ تعداد دانلود : ۴۱۱
اهداف: امروزه توسعة اقتصادی پایدار، اﺻﻠﻰترین هدف اقتصادی کشورهای درحاﻝتوسعه است و در این زمینه، اعتباراﺕ خرد ﻣﻰتواند به عنوان رهیافتی کارآمد، نقش مهمی در دﺳﺖیابی به معیشت پایدار در نواحی روستایی ایفا کند. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل اثرات اعتبارات خرد بر پایداری اقتصاد روستایی و در نهایت پاسخ به این سؤال است که پرداخت اعتباراﺕ خرد در روستاهای منطقة مورد مطالعه، چه تأثیری بر پایداری اقتصاد روستایی و مؤلفهﻫﺎی مربوط به آن شامل عدالت اقتصادی، ثبات اقتصادی و رفاه اقتصادی داشته است. روش: روش انجام مطالعات در این پژوهش، مبتنی بر روشﻫﺎی توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. همچنین اطّلاعات مورد نیاز از طریق روشﻫﺎی میدانی و اسنادی گردآوری شدﻩاند. جامعة آماری مورد نظر، مشتمل بر خانوارهای ساکن روستاهای شهرستان نیشابور است که از صندوق کارآفرینی امید وام خوداشتغالی دریافت کرده اند. 276 خانوار بر اساس فرمول کوکران به عنوان جامعة نمونه تحقیق به طور تصادفی انتخاب شده است. روایی پرسش نامه از طریق روش اعتبار محتوایی از نوع صوری مورد تأیید قرار گرفته و پایایی پرسش نامه با روش آلفای کرونباخ برابر با 939/0 به دست آمده است. دادﻩهای جمعﺁوری شده توسّط آمار توصیفی و استنباطی(x2 ﺗکبعدی و t ﺗکمتغیره) تحلیل و نتیجهﮔیﺮی شده است. یافتهﻫﺎ: یافتهﻫﺎی پژوهش نشان ﻣﻰدهد که ارایة اعتبارات خرد، بر پایداری اقتصاد روستایی تأثیر معناداری داشته و آن را بهبود بخشیده است. نتیجهﮔیﺮی: برای پایداری اقتصاد روستاها، رویکرد توسعهﺍی مطلوب است که به اقشار پایینﺩست به مثابة عاملان و پایش گران سیاستﻫﺎی پیش گیرانه مانند اعطای اعتبارات خرد نگاه کند.
۶.

تنوع بخشی فعالیت های اقتصادی و پایداری روستاها مورد: شهرستان خرمدره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال سوم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: پایداری اقتصاد روستایی پایداری اقتصادی تنوع بخشی فعالیت ها شهرستان خرمدره

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی توسعه پایدار روستایی
تعداد بازدید : ۸۸۴ تعداد دانلود : ۴۱۸
دوام و پایداری هر روستا در گرو پویایی و دوام اقتصاد آن است. تضعیف فعالیت های اقتصادی سنتی در مناطق روستایی مانند کشاورزی، معدن و جنگل طی دهه های اخیر، جستجوی راهکارهای جدید را برای تقویت پایه های اقتصادی و تنوع بخشی به فعالیت های اقتصادی در مناطق روستایی، ضرورت بخشیده است. تنوع یکی از پایه های اساسی ثبات است و به-عنوان یکی از استراتژی های اصلی پایداری اقتصادی در ارتقای رفاه و امنیت اقتصادی منطقه جایگاه بسزایی دارد. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط تنوع بخشی فعالیت های اقتصادی و پایداری اقتصادی سکونتگاه های روستایی در شهرستان خرمدره انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش مورد استفاده توصیفی-تحلیلی می باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شده است. از مجموع 1143 خانوار در روستاهای نمونه، با استفاده از فرمول کوکران 287 خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب و به صورت تصادفی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر وجود ارتباط معناداری میان تنوع بخشی فعالیت های اقتصادی و پایداری اقتصادی است؛ به نحوی که در روستاهایی که تنوع فعالیت های اقتصادی بیشتر بوده است، سطح پایداری اقتصادی نیز بالاتر می باشد.
۷.

ارزیابی سطوح پایداری مقاصد روستایی در راستای توسعه گردشگری روستایی با تعدیل گری تصویر مقصد (مطالعه موردی: دهستان دراک شهرستان شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: پایداری اجتماعی پایداری محیط زیست پایداری اقتصادی تصویر مقصد توسعه گردشگری روستایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی توسعه پایدار روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی گردشگری روستایی
تعداد بازدید : ۱۰۳۳ تعداد دانلود : ۵۱۰
هدف: هدف پژوهش، ارزیابی سطوح پایداری مقاصد روستایی در راستای توسعه گردشگری روستایی با تعدیل گری تصویر مقصد در دهستان دراک شیراز است. روش: پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- هم بستگی است. جامعه آماری گردشگران دهستان دراک است. براساس جدول مورگان و نمونه گیری طبقه ای ۳۸۵ گردشگر انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه و برای بررسی فرضیه های مدل معادلات ساختاری و رویکرد کم ترین مربعات جزئی استفاده شد. پایایی پرسش نامه با آلفای کرونباخ و پایایی مرکب و روایی آن با استفاده از روایی سازه سنجیده شد. یافته ها: سطح اقتصادی و محیطی از میزان مطلوب پایین تر و سطح اجتماعی از میزان مطلوب بالاتر است. شاخص پایداری اجتماعی بیش ترین تأثیر را بر گردشگری روستایی داشته است، تصویر مقصد تأثیر مثبت و معناداری بر پایداری اقتصادی دارد؛ امّا بر پایداری اجتماعی بدون تأثیر است؛ به علاوه، تصویر مقصد تأثیری معکوس بر پایداری محیطی دارد. محدودیت ها/ راهبردها: هر فعّالیتی با تعادل در پایداری کلّی مناطق باشد. از جمله راهبردهای مؤثّر، ممنوعیت ورود وسایل نقلیه به بافت قدیم روستای قلات در روزهای تعطیل و ایجاد فضای پارکینگ در بیرون روستاها است. محدودیت پژوهش، عدم تعمیم نتایج در مناطق دیگر و مناسب نبودن برخی شاخص های برازش مدل است. راه کارهای عملی: یک پارچگی ابعاد مهم پایداری و توجّه به تصویر ذهنی گردشگران به عنوان عامل مؤثّر در پایداری و توسعه گردشگری روستایی. اصالت و ارزش: در این پژوهش بر سه بعد اصلی پایداری به طور هم زمان پرداخته شده است و تصویر مقصد به عنوان عامل تعدیل کننده در رسیدن به سطح مناسب توسعه گردشگری روستایی لحاظ شده است.
۸.

اقتصاد مقاومتی و راه های دستیابی به آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست های راهبردی و کلان سال چهارم پاییز ۱۳۹۵ «ویژه نامه اقتصاد مقاومتی» شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: پایداری اقتصادی اقتصاد مقاومتی تاب آوری اقتصادی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد کلان و اقتصاد پولی سیاست کلان،رویه های کلان،تامین مالی،چشم انداز کلی مطالعات در مورد سیاست های خاص
  2. حوزه‌های تخصصی اقتصاد توسعه اقتصادی،تغییر تکنولوژیکی،رشد برنامه ریزی و سیاست گذاری مدل های برنامه ریزی،سیاست ها
تعداد بازدید : ۱۴۹۷ تعداد دانلود : ۷۳۶
درطول چند سال گذشته کمتر مفهومی در اقتصاد به اندازه مفهوم اقتصاد مقاومتی برجستگی یافته و مورد بحث و جدل و تبادل نظر قرارگرفته است. واژه اقتصاد مقاومتی اصطلاح جدیدی در ادبیات اقتصادی ایران است که برای اولین بار توسط مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۹ مطرح شد. از آن زمان تاکنون ابهامات زیادی در مورد مفهوم اقتصاد مقاومتی، چگونگی دست یابی به اقتصاد مقاومتی و رابطه آن با رشد اقتصادی بلند مدت در میان اقتصاددانان، سیاستمداران و عموم مردم وجود داشته و بحث های زیادی را برانگیخته است. این مقاله، با استناد به سخنان مقام معظم رهبری در مورد اقتصاد مقاومتی چنین نتیجه گیری می کند که منظور از اقتصاد مقاومتی مفهومی بسیار نزدیک به تاب آوری اقتصادی به همراه پایداری اقتصادی است. این مقاله در عین حال پاره ای از اقدامات لازم برای نیل به اقتصاد مقاومتی را مورد بحث قرار می دهد. کلید واژه ها:اقتصاد مقاومتی،تاب آوری اقتصادی،پایداری اقتصادی *دانشیار دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی m-noferesti@sbu.ac.ir
۹.

تحلیل رابطه ی بازارهای جاده ای با پایداری اقتصادی- اجتماعی روستاهای منطقه سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال هفدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۶

کلیدواژه‌ها: پایداری اجتماعی پایداری اقتصادی بازارهای جاده ای روستاهای سیستان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای اقتصادی
تعداد بازدید : ۸۷۵ تعداد دانلود : ۵۴۵
پژوهش حاضر، شناسایی رابطه بازارهای جاده ای با پایداری اقتصادی- اجتماعی روستاهای منطقه سیستان بوده و روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای- میدانی (پرسشنامه) است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آماری نرم افزار SPSS و جهت تهیه نقشه ها از نرم افزار GIS استفاده شده است جامعه آماری تحقیق را کلیه روستاهای نزدیک بازارهای جاده ای تشکیل می دهد که تعداد 3622 خانوار از 34 روستا را دربر می گیرد. برای آزمون فرضیات از آزمون من – ویتنی استفاده شد. یافته ها حاکی از آن است که بین میزان پایداری اقتصادی روستاهای نزدیک و دور از بازارهای جاده ای تفاوت معنادار و میزان پایداری اجتماعی عدم تفاوت معنادار وجود دارد، در واقع؛ نتایج بررسی دو گروه از روستاهای نزدیک و دور از بازارهای جاده ای که دارای شرایط محیطی یکسان بوده اند، نشانگر آن است که روستاهای نزدیک به بازارهای جاده ای با میانگین 91/2 و94/2 دارای سطح پایداری بالاتری در ابعاد اقتصادی و اجتماعی بوده و به طور کلی 70 درصد روستاهای نمونه نزدیک جاده دارای پایداری مطلوبی هستند.
۱۰.

تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری فرهنگی و اثرات آن در پایداری اقتصادیِ نواحی روستایی استان زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: فرهنگ گردشگری فرهنگی پایداری اقتصادی زنجان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی توسعه پایدار روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی گردشگری روستایی
تعداد بازدید : ۱۲۹۳ تعداد دانلود : ۱۱۸۴
هدف از تحقیق حاضر بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری فرهنگی و اثرات آن در پایداری اقتصادیروستایی می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی و جهت جمع آوری داده ها و اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. قلمرو مکانی این تحقیق روستاهای گردشگری استان زنجان می باشد. جامعه آماری تحقیق 220 نفر از مسئولانو کارشناساناداره کل میراثفرهنگی، صنایع دستیوگردشگریاستانزنجان، دانشجویان و خبرگانمحلی درروستاهایدارای پتانسیلمی باشد، که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 131 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ بررسی و ضریب آلفای کرونباخ 73/0 محاسبه گردید که بیانگر مطلوب بودن ابزار تحقیق است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار و واریانس) و استنباطی (تحلیل عاملی، همبستگی و تحلیل مسیر) استفادهشده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که، بیشترین اثرات کلی گردشگری فرهنگی در پایداری اقتصاد روستایی مربوط به شاخص اشتغال با میزان (776/0) و کمترین اثر کلی مربوط به شاخص سرمایه با میزان (089/0) می باشد. تأثیرات کلی به دست آمده حاکی از آن است که با گسترش گردشگری روستایی و گردشگری فرهنگی بر میزان اشتغال روستاییان افزوده شده است و افزایش اشتغال، افزایش درآمد و تولید و در نتیجه سرمایه گذاری را به همراه داشته است. همچنین، پیشنهاداتی مانند آموزش به گردشگران و جامعه محلی در رابطه با اهمیت میراث تاریخی و فرهنگی، تشکیل کار گروه های علمی و تخصصی مرکب از متخصصان بومی منطقه جهت تدوین برنامة راهبردی گردشگری فرهنگی، تربیت نیرویی متخصص بومی در زمینه گردشگری فرهنگی و بستر سازی جهت توسعه پژوهش در زمینه گردشگری فرهنگی و غیره آمده است.
۱۱.

آماده سازی و تحلیل پایگاه اطلاعات جغرافیایی شبکه آب و فاضلاب روستایی به منظور برنامه ریزی پایداری اقتصاد روستایی در شهرستان کامیاران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال هفتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 75-94

کلیدواژه‌ها: پایداری اقتصادی اقتصاد روستایی منابع آب شبکه آب و فاضلاب تحلیل های فضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۴ تعداد دانلود : ۵۸۳
سکونتگاه های روستایی تأثیرات متنوعی در اقتصاد ناحیه، منطقه و کشور دارد. وجود زیرساخت های خدماتی مانند شبکه توزیع آب و فاضلاب در سطح روستا و شهرستان، یکی از عامل هایی است که پایداری اقتصادی و تداوم سکونت در روستا را تضمین می نماید. در اکثر نقاط روستایی کشور زیرساخت مطلوب مربوط به شبکه توزیع آب، برنامه ریزی نشده است که این مسئله دلایل متعددی دارد. عدم وجود پایگاه اطلاعات جغرافیایی یکی از این دلایل است. مقاله پیش رو از نوع کاربردی است و با روش آمیخته (کمی-کیفی) و مطالعه موردی، به منظور ارائه مراحل ایجاد پایگاه داده لازم برای شبکه توزیع آب و فاضلاب در روستاهای شهرستان کامیاران انجام شده است. برنامه ریزی مناسب شبکه توزیع آب تأثیرات مختلف اقتصادی، اجتماعی و کالبدی دارد. ایجاد شبکه مذکور برای روستاهای شهرستان کامیاران نیازمند آماده سازی و تحلیل پایگاه اطلاعات جغرافیایی است. در این مقاله فرآیند ایجاد پایگاه داده و تحلیل آن در چهار مرحله اصلی صورت گرفته که عبارت اند از: اول، شناخت وضع موجود و لایه های اطلاعاتی در دسترس؛ دوم، سازماندهی لایه های اطلاعاتی موجود و تهیه لایه های مورد نیاز؛ سوم، بهنگام سازی و ترسیم شبکه و چهارم، پردازش و تحلیل های مکانی و خروجی گرفتن از پایگاه. در هر مرحله با توجه به لایه های اطلاعاتی موجود اقدامات لازم جهت ایجا د پایگاه داده در دستور کار قرار گرفته است. در فرآیند انواع برنامه ریزی های کوچک و بزرگ مقیاس روستایی، تحلیل های مکانی و توصیفی مختلف مانند بیان و کنترل وضع موجود، تبیین الگوی پراکنش و توزیع فضایی پدیده ها، تحلیل لکه های داغ و سرد پارامترهای پایگاه داده، میانگین مرکزی وزنی عوارض لازم است، انجام شود تا مدیریت روستایی شهرستان به صورت مطلوب تحقق پیدا کند.
۱۲.

اثرات اقتصادی فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) در توسعه سکونتگاه های روستایی شهرستان رباط کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال هفتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۲۵) 1-22

کلیدواژه‌ها: فرودگاه امام خمینی (ره) توسعه روستایی توسعه اقتصادی پایداری اقتصادی شهرستان رباط کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۶ تعداد دانلود : ۵۵۷
امروزه حمل و نقل یکی از اجزاء مهم اقتصاد ملی محسوب می گردد و به دلیل داشتن نقش زیربنایی تأثیر فراوانی بر فرایند رشد و توسعه کشور دارد. یکی از ارکان توسعه در دنیای امروز حمل و نقل است. توسعه و گسترش نواحی روستایی منوط به توسعه امکانات حمل و نقل است و حمل و نقل هوایی با ایجاد امکان دسترسی آسان و راحت، سریع و ایمن به نقاط مختلف سهم ویژه ای از این توسعه را به خود اختصاص می دهد. فرودگاه امام خمینی(ره) به عنوان یک فرودگاه بین المللی، در راستای توسعه سکونتگاه های روستایی پیرامون نقش مهم و تأثیر گذاری را می تواند اعمال کند. در این پژوهش به بررسی نقش فرودگاه امام خمینی (ره) در پایداری اقتصادی سکونتگاه های روستایی رباط کریم پرداخته شده است. تحقیق از نوع کاربردی است، روش تحقیق، تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی است. جهت انجام تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss و مدل موریس دیویس استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل موریس دیویس نشان داد، در بین 22 روستای مورد مطالعه، روستا های یقه و حکیم آباد بیشترین پایداری را نسبت به سایر روستا های دیگر داشته اند. همچنین نتایج آزمون T تک نمونه ای نیز نشان داد، در تمامی شاخص ها میانگین به دست آمده پایین تر از حد میانه است. با توجه به نتایج به دست آمده، تأثیر فرودگاه امام خمینی (ره) در توسعه اقتصادی روستا های مورد مطالعه بجز در تمایل مردم به سرمایه گذاری در روستا، پایین بوده است. در ادامه با استفاده از تحلیل مسیر، به تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم فرودگاه امام خمینی (ره) در توسعه اقتصادی روستا های مورد مطالعه پرداخته شده است. در بین شاخص های مطرح شده، فرودگاه امام تنها بر شاخص های مکانیزه شدن فعالیت کشاورزی، شاخص تنوع محصولات، شاخص میزان تمایل مردم به سرمایه گذاری در روستا، اثرات مستقیم را داشته است و در سایر شاخص ها تأثیر غیر مستقیم داشته است.
۱۳.

تبیین رابطه پایداری اقتصادی با احساس امنیت اجتماعی ساکنان مناطق روستایی شهرستان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ 33 - 58

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی پایداری اقتصادی امنیت اجتماعی توسعه روستایی شهرستان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۲۷۰
زمینه و هدف: احساس امنیت اجتماعی به عنوان یک پدیده روان شناختی و اجتماعی، تحت تأثیر تجربه های مستقیم و غیرمستقیم افراد از شرایط متفاوت اجتماعی است که انسان ها برای دست یابی به زندگی سالم و تداوم روابط اجتماعی، نیازمند آن هستند و احساس امنیت پیش نیاز هرگونه توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محسوب شده و با سطح پیشرفت جامعه در ارتباط است. آگاهی از وضعیت احساس امنیت ساکنان یک اجتماع نقش مؤثری در شناخت چالش ها و راهکاری توسعه یک جامعه داشته و در جهت تقویت زیرساخت های آن عمل می کند. هدف این مقاله، تبیین رابطه پایداری اقتصادی با احساس امنیت اجتماعی ساکنان روستایی شهرستان اردبیل است. روش شناسی: این تحقیق، از نوع کاربردی و به روش تحلیلی-تبیینی است. روش کار به صورت میدانی بوده و اطلاعات از طریق پرسش نامه از 383 نفر از روستاییان شهرستان اردبیل جمع آوری شده است. روایی صوری پرسش نامه، توسط پانل متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد 30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS، پایایی بخش های مختلف پرسش نامه تحقیق 72/0 الی 81/0 به دست آمد. یافته ها: یافته های استنباطی تحقیق، نشان داد که به جز متغیر سازگاری با محیط، بین تمامی متغیرهای پژوهش (رفع فقر، کاهش آسیب پذیری، تنوع بخشی، کارایی و بهره وری) با احساس امنیت اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان اردبیل، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج آزمون رگرسیون چندگانه خطی، نشان داد که 4 متغیر پیش بین شامل متغیر رفع فقر، کاهش آسیب پذیری، کارایی و میزان بهره وری 41 درصد (41= ) از میزان واریانس متغیر وابسته (احساس امنیت اجتماعی) را پیش بینی کردند.
۱۴.

تبیین پایداری اجتماعی - اقتصادی درشهرهای کوچک با رویکرد توسعه پایدار (نمونه: شهرهای کوچک شمال ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال بیست و ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۹۷ 5 - 38
تعداد بازدید : ۱۰۹۱ تعداد دانلود : ۶۹۶
امروزه با توجه به ویژگی های شهرنشینی و لزوم پایداری توسعه، تحلیل پایداری شهرها در کشور برای نیل به توسعه پایدار امری کلیدی است. در این ارتباط، با توجه به فقدان مطالعه ای مناسب از میزان پایداری در شهرهای کوچک منظقه شمال کشور، این پژوهش با طرح این مسأله که میزان پایداری اجتماعی-اقتصادی شهرهای کوچک در منطقه شمال تا چه سطحی است، شکل گرفته است. برای ارزیابی میزان پایداری از روش مدل بارومتر پایداری و رادار پایداری، با انتخاب 38 متغیر در قالب شاخص های اجتماعی و اقتصادی، استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل شهرهای کوچک استان های گیلان، مازندران و گلستان که جمعیتی بین ده تا پنجاه هزار نفر دارند می باشد. انتخاب خانوارهای شهری به روش «تصادفی سیستماتیک» و انتخاب شهرهای نمونه به روش «تصادفی خوشه ای» بوده که تعداد 12 شهر انتخاب گردیده است. یافته های تحقیق حاکی از این هستند که در شهرهای مورد مطالعه، میانگین امتیاز مولفه های پایداری اجتماعی-اقتصادی بر اساس مدل بارومتر پایداری در شرایط ضعیف قرار دارند. بیشترین ناپایداری مربوط به مولفه های ثبات اقتصادی و کیفیت زندگی به ترتیب با ارزش ۰.۳۸۳ و ۰.۳۸۲ بوده است. نتایج حاصله بیانگر آن است که پایداری اجتماعی-اقتصادی شهرهای کوچک شمال کشور طبق ارزیابی شاخص های منتخب، اختلاف و فاصله فاحشی با سطح استاندارد آن داشته که این امر وجود یک بحران جدی را به لحاظ برخورداری از سطوح توسعه در این شهرها نشان می دهد. از اینرو در امر سیاست گذاری جهت پایدارسازی ابعاد اجتماعی-اقتصادی، توجه به عواملی که سبب افزایش کیفیت زندگی و رفاه اقتصادی در این شهرها می شود ضروری است.
۱۵.

بررسی ارتباط سرمایه ی اجتماعی با توسعه ی پایدار شهری (مطالعه ی موردی: استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۰ 89 - 124

کلیدواژه‌ها: سرمایه ی اجتماعی توسعه ی پایدار شهری پایداری اقتصادی پایداری اجتماعی پایداری زیست محیطی پایداری کالبدی و پایداری نهادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۲ تعداد دانلود : ۴۰۸
در این مقاله درصدد بررسی ارتباط سرمایه ی اجتماعی با توسعه ی پایدار شهری در میان جمعیت شهری بالای ۲۰ سال استان مازندران هستیم. برای بررسی ارتباط این دو متغیر از نظریه های پاتنام، فوکویاما، میسرا، انشتاین و دریسکل استفاده گردیده است. داده های مورد نیاز با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسش نامه از میان نمونه ی آماری 400 نفری جمع آوری و با کاربرد دو نرم افزار SPSS و Amos مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های توصیفی تحقیق نشان داد که وضعیت شاخص سرمایه ی اجتماعی و تمامی متغیرهایش (آگاهی اجتماعی، اعتماد اجتماعی، هنجارهای تعمیم یافته، مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی) و شاخص توسعه ی پایدار شهری و تمامی ابعادش (پایداری اقتصادی، پایداری اجتماعی، پایداری زیست محیطی، پایداری کالبدی و پایداری نهادی) در سطح پایین تر از متوسط قرار داشتند. یافته های تبیینی تحقیق نشان داد که سرمایه ی اجتماعی و تمامی متغیرهایش، ارتباط و تأثیر مستقیم قوی و معناداری بر روی  توسعه ی پایدار شهری داشته اند. در ضریب همبستگی پیرسون ارتباط سرمایه ی اجتماعی و  کلیه ی متغیرهایش با توسعه ی پایدار شهری معنادار شدند. در تحلیل رگرسیون چند متغیره، مدل رگرسیونی تحقیق و تأثیرات تمامی متغیرهای سرمایه ی اجتماعی(به غیر از متغیر هنجارهای تعمیم یافته) معنادار شدند که بیشترین تأثیرات مستقیم را براساس ضریب Beta به ترتیب متغیرهای اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی بر روی توسعه ی پایدار شهری داشته اند. همچنین براساس نتایج روش مدل سازی معادلات ساختاری، مدل نظری تحقیق بر مبنای شاخص های مختلف مانند CMIN/DF، RMSEA، NFI، CFI، PCFI و ... از برازش قابل قبولی برخوردار بود. نتایج یافته های این تحقیق تأیید کننده ی پیشینه ی تجربی و چارچوب نظری تحقیق بوده است که مشخص ساخت هرچه میزان سرمایه ی اجتماعی و کلیه ی متغیرهایش افزایش یابد، منجر به بهبود و ارتقاء ابعاد و مؤلفه های توسعه ی پایدار شهری می گردد.
۱۶.

تبیین ابعاد و ظرفیتهای رقابت پذیری هویتی شهری با رویکرد زمینه گرا در شهرهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۳ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۴) 97-121

کلیدواژه‌ها: رقابت پذیری شهری هویت زمینه های هویتی پایداری اقتصادی برندسازی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۵ تعداد دانلود : ۷۶۰
پایداری حیات شهری و منطقه ای، به ویژه در بعد اقتصادی، یکی از وجوه مهم مدیریت شهر ها و جوامع است که با رقابت های شهری، منطقه ای، ملی و بین المللی ارتباط دارد. در این راستا، برنامه ریزی جامع معطوف به ارکان هویتی مناطق و شهر ها لازم است و باید از ظرفیت های بومی برای رسیدن به آینده ی اقتصادی پایدار و هویت مند استفاده شود. بی توجهی به زمینه های هویتی، به ویژه در ابعاد طبیعی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، نتایج منفی ازقبیل تضعیف محیط زیست و فرهنگ بومی، ناپایداری اقتصاد شهر ها و مناطق در تحولات جهانی و نیز کاهش منابع و بی عدالتی را به دنبال دارد؛ مسئله ای که بسیاری از شهر ها و مناطق ایران با آن مواجه هستند و هویت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی مناطق را تضعیف می کند. هدف این پژوهش، تبیین ابعاد، زمینه ها و ظرفیت های رقابت پذیری هویتی شهری، به عبارتی دیگر تدوین چارچوب رقابت پذیری هویتی در شهر های ایرانی باتوجه به زمینه و نهایتاً چگونگی و سازکار به کارگیری زمینه های هویتی در ارتقای رقابت پذیری شهر ها و مناطق است که با روش تحلیلی و اسنادی با راهبردی زمینه مدار انجام شده است. برای ارتقای شهر به شهری رقابت پذیر و هویت مند، باید برنامه ی جامع توسعه ی شهر و مناطق معطوف به هویت شهر ها و مناطق را با تأکید بر مزیت های رقابتی تدوین کرد. این مزیت های رقابتی در ابعاد و زمینه های طبیعی و زیست محیطی، تاریخی، فضایی- کالبدی، مذهبی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، علمی و ورزشی تبیین و دسته بندی می شوند. درراستای ارتقای رقابت پذیری در شهر ها توجه کامل به زمینه های هویتی بسیار ضروری و کلیدی به نظر می رسد. زمینه ها و ویژگی های هویتی نیازمند مستندسازی دقیق و به روز است و این کار در برنامه ریزی رقابت پذیری مناطق، شهر ها و ... ، بسیار مؤثر است. تحقق شهر های رقابت پذیر، نیازمند چشم اندازسازی، تدوین راهبرد ها و سیاست های عملیاتی است که در تمامی ابعاد شهری تبیین شده باشند. ایجاد شهر رقابتی، از مسیر شناخت مزیت های رقابتی بالقوه شروع و با تدوین چشم انداز ها و راهکار های عملی معطوف به زمینه های هویتی به نقطه ی آرمانی نزدیک می شود. مهم ترین راهبرد های رقابت پذیری هویتی با رویکرد زمینه گرای شهری عبارت اند از: شناخت مزیت های رقابتی در ابعاد هویتی و برندسازی آن ها، نوآوری، تسهیل زیرساخت های رقابتی، گردشگری شهری، برندسازی شهری، برندسازی مکان معماری، اصالت کالا و برند های معطوف به زمینه های هویتی.
۱۷.

اثرات گروه های توسعه روستایی بر پایداری اقتصادی فضا مورد: روستاهای بخش مرکزی شهرستان سربیشه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 1-30

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار پایداری اقتصادی اقتصاد روستایی گروه توسعه روستایی صندوق خرد اعتباری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۱۵
عرصه روستایی شهرستان سربیشه از جمله نواحی کم برخورداری بوده که با هدف بهبود وضع نابسامان منابع طبیعی و کاهش اثرات محیط زیستی ناشی از فقر حاکم بر روستاها، با همکاری دو نهاد بین المللی (برنامه عمران ملل متحد و بخش تسهیلات محیط زیستی بانک جهانی) اقدام به اجرای پروژه ترسیب کربن شده است. به دنبال اجرای پروژه یاد شده، گسترش گروه های توسعه روستایی و ایجاد صندوق های خرد اعتباری، از اهم اقداماتی بوده که با هدف توانمندسازی و بهبود وضعیت اقتصادی جامعه روستایی پیگیری شده است. با توجه به گذشت بیش از یک دهه از اقدامات یاد شده، این پرسش اساسی مطرح است که «در طول اجرای پروژه و گسترش گروه های توسعه روستایی، وضعیت پایداری اقتصاد در روستاهای بخش مرکزی شهرستان سربیشه چه تغییراتی داشته است؟» به منظور پاسخ به سوال یاد شده، به مطالعه ی 20 روستا پرداخته شد. داده ها به کمک مطالعات اسنادی و میدانی گردآوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گیری از نماگرهای آمار توصیفی و آمار استباطی انجام شده است. یافته های تحقیق نشان داد ایجاد و گسترش گروه های توسعه روستایی منجر به بهبود پایداری اقتصادی فضا در روستاهای دارای گروه توسعه شده است. در حقیقت گروه های توسعه روستایی با مکانیزم صندوق های خرد اعتباری، سهولت دستیابی به منابع مالی را برای روستائیان در "شرایط پیش از تولید"، "در حین تولید" و "مراحل سخت فروش" فراهم ساخته است.پس از کمک به توانمندی روستائیان از حیث مالی و دانشی، آنان ضمن تقویت فعالیت های از پیش برخوردار، زمینه ای برای فعالیت های جدید در روستاها یافته که می توان در قالب کسب و کارهای جدید در روستاهای بخش مرکزی شهرستان سربیشه (به ویژه روستاهای دارای گروه توسعه روستایی) اعم از آرایشگری، شیرینی پزی، عرق گیری و عروسک سازی مشاهده نمود. ترکیب فعالیت های تقویت شده ی قبلی و پایابی فعالیت های اقتصادی نوظهور در اقتصاد محلی منجر شده تا تبعاتی همچون مازاد اقتصادی و رشد سهم افراد از منابع (تقویت مالکیت) پدیدار شود.
۱۸.

واکاوی قابلیت های رقابت پذیری شهری و منطقه ای زمینه گرا (نمونه موردی شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۵) 109 - 138

کلیدواژه‌ها: رقابت پذیری شهری مزایای زمینه گرا پایداری اقتصادی شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۷ تعداد دانلود : ۳۳۷
طرح مسئله: حیات اقتصادی هر شهر و منطقه ای با مفهوم رقابت پذیری پایدار معطوف به هویت و زمینه های هویتی آن شهرها و مناطق سنجیده می شود. بی توجهی به این زمینه ها به مثابه ظرفیت های بومی، پایداری حیات اقتصادی و رقابت پذیری را با مشکل مواجه می سازد؛ چنانچه برنامه ریزی ها و سرمایه گذاری ها در بعضی شهرها و مناطق ایران در بلندمدت به تضعیف پایداری اقتصادی آنها منجر می شود. بازشناسی ظرفیت های بومی در شهر تبریز و آسیب شناسی وضعیت موجود با نگرش زمینه گرایی، مسئله اصلی این پژوهش است. هدف: این پژوهش با هدف تبیین ابعاد و راهبردهای ارتقای رقابت پذیری شهری و منطقه ای با تمرکز بر ظرفیت های زمینه ای در نمونه موردی شهر تبریز انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر نخست با روش پژوهش توصیفی و تحلیلی، مبانی نظری و ابعاد رقابت پذیری زمینه گرا را استخراج کرده، سپس بخش نمونه موردی با روش پژوهش ترکیبی تحلیلی و پیمایشی راهبردی زمینه مدار بررسی شده است. این پیمایش برای سنجش عوامل مؤثر بر رقابت پذیری و برندسازی شهر تبریز با نظرسنجی از متخصصان و مدیران شهری و تکنیک توزیع پرسش نامه دلفی بین 30 نفر، انجام و تحلیل شده است. نتایج: نتایج بیان کننده این است کهرقابتی زمینه گرا در زمینه های طبیعی، جغرافیایی، تاریخی، فضایی کالبدی، مذهبی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، علمی و ورزشی قابل تعریف است. نتایج پژوهش میدانی و تحلیل آماری درباره رقابت پذیری شهر تبریز به این شرح است: ازنظر متخصصان و مدیران «اصالت، وجهه و شهرت جهانی» و «خلاقیت و نوآوری» مهم ترین عوامل مؤثر بر رقابت پذیری شهر تبریز، «آشنانبودن تصمیم گیرندگان با دانش و تجارب رقابت پذیری، نبود نگاه تخصصی و آموزش برندسازی، در اولویت نبودن هویت بومی» و «موانع سیاسی و قانونی» مهم ترین موانع رقابت پذیری شهر تبریز، «مکان های تاریخی»، «کالاهای اصیل» و «باشگاه تراکتورسازی و ورزشگاه یادگار امام» مهم ترین زمینه های رقابت پذیری شهر تبریز و «تسهیل فضای سیاسی و قانونی»، «ایجاد صرفه اقتصادی» و «تأمین امکانات گردشگری (دسترسی، رفاهی و خدماتی)»، مهم ترین راهبردهای ارتقای رقابت پذیری شهر تبریز محسوب می شوند. نوآوری : مهم ترین نوآوری های پیشنهادی این پژوهش با تأکید بر شرایط شهر تبریز عبارت اند از: ارائه فرصت های سرمایه گذاری جدید و سازگار با شرایط بومی، کارآفرینی در حوزه مشاغل بومی، ایجاد و رشد برندهای باهویت، خلق مزایای رقابتی معطوف به زمینه ها و برندسازی آنها، توسعه زیرساخت های گردشگری مذهبی، برندسازی و توسعه زیرساخت های گردشگری تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، ورزشی، طبیعی و زیست محیطی. همچنین از دیدگاه پرسش شوندگان، واکاوی مناسب ترین زمینه رقابت پذیری زمینه گرای تبریز، احیای مکان های تاریخی و کالاهای اصیل، برندسازی باشگاه تراکتورسازی و ورزشگاه یادگار امام، از دیگر نوآوری های این پژوهش به شمار می آید.
۱۹.

تحلیل فضایی پایداری اقتصادی سکونتگاه های روستایی (منطقه سبزوار- نیشابور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۹) 1-32

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی پایداری اقتصادی اقتصاد روستایی شهرستان سبزوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۵۴۴
توسعه پایدار نواحی روستایی به عنوان راهبردی جامع و پایدار منوط به وجود پایداری اقتصادی در کنار سایر ابعاد پایداری است. با این حال بی عدالتی اقتصادی، عدم ثبات سازوکارهای اقتصادی، سطوح پایین رفاه اقتصادی، فقر، بیکاری، نارضایتی شغلی و درآمدی، همواره پایداری اقتصادی نواحی روستایی را با تردید مواجه نموده است و سطوح مختلفی از نابرابری های فضایی را به همراه دارد. از آنجا که جلوه هایی از فقر، بیکاری، نارضایتی از اشتغال، درآمد و سطوح پایینی از رفاه اقتصادی، در منطقه سبزوار – نیشابور(غرب استان خراسان رضوی)، به چشم می آید، محقق با هدف تحلیل فضایی پایداری اقتصادی سکونتگاههای روستایی منطقه، با استفاده از 48 نماگر، در قالب 516 پرسشنامه در قالب 50 واحد پایه، تحلیل پایداری اقتصادی سکونتگاه های روستایی منطقه را مورد توجه قرار داده است. جهت تعیین سطح پایداری اقتصادی، آزمون آماری تی تک نمونه ای و جهت الگوسازی اختلافات فضایی، خودهمبستگی فضایی در دو سطح عمومی (آماره موران و آماره G )، و محلی (آماره Gi* ) استفاده شده است. جهت ساخت واحدهای پایه نظریه MAUPT ، مدل چهار ضلعی بکار رفته است. نتایج حاکی است پایداری اقتصادی روستاهای منطقه کمتر از میانگین مورد انتظار است و در سطح ضعیف قرار دارد، همچنین ارزش هایی با مقادیر مشابه تمایل به تشکیل خوشه دارند، بنابراین مقادیر پایداری اقتصادی الگوی فضایی خوشه تشکیل داده اند. مقادیر آماره عمومی G ، نشان می دهد که تشکیل خوشه ها در سطح فضا ناشی از تمرکز مقادیر زیاد و یا کم نیست بلکه بصورت تصادفی است. همچنین تحلیل لکه های داغ در سطح محلی مبین این است که در قسمت شرق منطقه، لکه های داغ تشکیل شده و در نوار شمالی لکه های سرد تشکیل شده اند، که نشان دهنده میزان پایین پایداری اقتصادی در این مناطق نسبت به میانگین منطقه است.
۲۰.

سنجش و اولویت بندی نواحی روستایی بر حسب سطوح پایداری اقتصادی: مطالعه موردی شهرستان مشگین شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 1 - 23

کلیدواژه‌ها: پایداری اقتصادی توسعه پایدار توسعه اقتصادی توسعه روستایی مشگین شهر (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۴۶۲
هدف مطالعه حاضر سنجش و اولویت بندی دهستان های شهرستان مشگین شهر بر حسب سطوح پایداری اقتصادی بود. برای جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه، به روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان مشگین شهر مراجعه شد که جامعه آماری پژوهش را تشکیل می دادند. تعداد کل روستاییان بالای پانزده سال این شهرستان 90359 نفر بود که از آن میان، با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده از طریق رابطه کوکران، 384 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از روش تاپسیس فازی صورت گرفت. نتایج مدل تاپسیس فازی بر اساس وزن های محاسبه شده نشان داد که در بین دهستان های مناطق روستایی شهرستان مشگین شهر، دهستان های لاهرود و شعبان از حیث پایداری اقتصادی در رده های اول و دوم و دهستان ارشق شمالی در رده آخر قرار دارند. در نهایت، بر اساس نتایج پژوهش پیشنهادهایی کاربردی ارائه شد.