تحلیلی آینده پژوهانه بر آمایش سرزمین در استان لرستان: شناخت پیشران های کلیدی و سناریوهای محتمل (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
آمایش سرزمین، به عنوان یکی از مهم ترین برنامه های توسعه ای در ایران، با هدف شناسایی پیشران های توسعه مبتنی بر پتانسیل های سرزمینی، نقشی حیاتی ایفا می کند. پژوهش حاضر، با رویکردی آینده پژوهانه و با تکیه بر برنامه های اولویت دار سند آمایش استان لرستان، در پی شناسایی مهم ترین پیشران های توسعه این استان است. این پژوهش از نظر راهبرد هدف گذاری کاربردی و از منظر روش توصیفی تحلیلی است. داده های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش پیمایشی و بر اساس روش دلفی فازی گردآوری شده اند. جامعه آماری پژوهش شامل دوازده نفر از خبرگان و متخصصان صاحب نظر در حوزه های برنامه ریزی منطقه ای، فضایی، و آمایشی بود که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از روش های دلفی فازی، تحلیل اثرات متقاطع (MIC MAC)، و سناریونویسی (Scenario Wizard) استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد پراکندگی پیشران های کلیدی و مؤثر بر وضعیت آینده آمایش سرزمین استان لرستان سیستمی ناپایدار دارند و پژوهش حاکی از آن است که از میان 21 پیشران بررسی شده در این تحقیق 10 پیشران به عنوان پیشران های کلیدی مؤثر بر آینده وضعیت آمایش سرزمین استان لرستان ارجحیت دارد که بخش عمده ای از این عوامل کلیدی در گروه متغیرهای تأثیرگذار و دوگانه تمرکز دارند. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی سناریو های مطرح شده نشان از سیطره نسبی وضعیت های نامطلوب با 24 وضعیت (40 درصد) دارد. بنابراین می توان گفت بین روند توسعه آمایشی استان لرستان و مطلوبیت کامل فاصله وجود دارد.A Futures Study of Territorial Spatial Planning in Lorestan Province: Identifying Key Drivers and Possible Scenarios
Territorial spatial planning is one of the most important development programs in Iran, focusing on identifying development drivers based on territorial potentials. Therefore, this research aims to identify the most important development drivers of Lorestan province through a futures studies approach and prioritization of the province’s planning document. Consequently, the nature of this applied research falls within the descriptive-analytical methodology category. The statistical population of this study includes 12 land use planning experts whose opinions were analyzed using the Delphi fuzzy expert technique and futures studies software such as MICMAC and Scenario Wizard. According to the analysis, 21 influential territorial drivers affecting the future development of Lorestan province were gathered. These drivers were analyzed using a 21x21 cross-impact matrix in the MICMAC software, identifying 10 key drivers. Considering three probable future states (desirable, static, and undesirable) for each driver, a 30x30 matrix was formed and analyzed with Scenario Wizard software, resulting in the extraction of future scenarios for territorial planning in Lorestan province. The results indicated that the future of territorial drivers in Lorestan province faces significant challenges. This is because 70% of the scenarios fall into static and undesirable conditions, and even if desirable scenarios are realized, there remains a gap between the province’s development trend and complete desirability.
تبلیغات
