مقالات
حوزه های تخصصی:
یکی از اهداف مهم جوامع امروزی دستیابی به جامعه ای شاد است، جامعه ای که شادی مردمانش موجب ارتقای کیفیت زندگی، بهبود بازدهی نیروی کار، تقویت رشد اقتصادی و نهایتاً دستیابی به توسعه پایدار را به همراه خواهد داشت. در این راستا اندازه دولت و میزان دخالت دولت در اقتصاد می تواند بر سطح شادی جامعه اثرگذار باشد لذا هدف اصلی این مقاله بررسی نحوه اثرگذاری اندازه دولت بر شادی در کشورهای منتخب درحال توسعه و توسعه یافته است. روش: روش شناسی این پژوهش مبتنی بر روش شناسی اقتصادسنجی است. بدین صورت که بر اساس ادبیات نظری و مطالعات پیشین، مدل اقتصادسنجی به منظور پاسخ به فرضیه های پژوهش تصریح می شود و سپس با روشهای آمار استنباطی در مورد فرضیه های پژوهش تصمیم گیری می شود. در این پژوهش، با مدل سازی عوامل مؤثر بر شادی با تأکید بر تأثیر اندازه دولت، مدل پانل آستانه ای برای کشورهای منتخب درحال توسعه و توسعه یافته در بازه زمانی 2005-2016 برآورد شده است. یافته ها: اندازه دولت تأثیری غیرخطی بر شادی در هر دودسته کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته داشته است اما نحوه اثرگذاری اندازه دولت بر شادی در این دو دسته از کشورها متفاوت بوده است. در هر دو دسته کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته، اندازه دولت در وضعیت دولت کوچک، تأثیر معنی داری بر شادی نداشته است اما در وضعیت دولت بزرگ، اندازه دولت تأثیری منفی بر شادی در کشورهای درحال توسعه و تأثیری مثبت بر شادی در کشورهای توسعه یافته داشته است. همچنین نتایج مدلهای پژوهش نشان دهنده تأثیر افزایشی درآمد سرانه بر شادی و تأثیر کاهشی نرخ بیکاری و نرخ تورم بر شادی در کشورهای منتخب درحال توسعه و توسعه یافته است. بحث: تفاوت تأثیرگذاری اندازه دولت بر شادی در دو دسته کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته نشان دهنده کارآمدی سیاستهای دولت در کشورهای توسعه یافته در راستای تقویت شادی در جامعه نسبت به کشورهای درحال توسعه است.
عوامل مرتبط با رضایت از سکونت در میان شهروندان ساکن در مسکن مهر شهر پرند(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مسکن و رضایت از سکونت، یکی از مؤلفه های تأثیرگذار بر رفاه اجتماعی است. شناخت ابعاد رضایت از سکونت و مدیریت آن، نقش مؤثری بر رفاه اجتماعی ایفا خواهد کرد. با توجه به این موضوع، مطالعه حاضر به بررسی وضعیت رضایت از سکونت در میان شهروندان ساکن در مسکن مهر شهر پرند و عوامل مرتبط با آن پرداخته است. روش: داده های این مطالعه توصیفی-تحلیلی از طریق پیمایش به دست آمده است. حجم نمونه برابر با 398 نفر و جامعه پژوهش شامل کلیه ساکنان بالای 18 سال در مسکن مهر شهر پرند بوده که حداقل شش ماه از سکونت آنها گذشته است. انتخاب نمونه به صورت چندمرحله ای بوده و به منظور بررسی عوامل مرتبط با رضایت از سکونت، آزمونهای مختلف همبستگی مورداستفاده قرار گرفته است. یافته ها: رضایت از سکونت در مسکن مهر شهر پرند برابر با 2.39 از 5 بوده که بیانگر رضایت کمتر از متوسط است. در میان ابعاد مختلف رضایتمندی سکونتی، وضعیت مشکلات اجتماعی و خدمات عمومی به ترتیب بیشترین و کمترین میزان رضایت را داشته اند. به علاوه رضایت از سکونت با متغیرهای مختلفی ازجمله وضعیت رفاه، دسترسی به امکانات عمومی و تراکم جمعیت در ساختمان رابطه معنادار داشته است. بحث: با توجه به تفاوت در درصد پیشرفت پروژه در فازهای مختلف، رضایت سکونتی ساکنان مسکن مهر پرند نیز بسیار متنوع بوده است. بنابراین ارتقاء رضایت از سکونت در پروژه مسکن مهر، مستلزم طراحی و اجرای برنامه های جامع درزمینه توسعه شهری، ساخت وساز، خدمات عمومی و سیاستهای اجتماعی است.
تأثیرپذیری از دیگران و الگوی مصرف منزلت گرا در شهروندان کاشان، سال 1396(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
در دهه اخیر، الگوی مصرف و توجه به ابعاد اجتماعی و فرهنگی رفتار مصرف کنندگان توجه بسیاری از صاحبنظران علوم را به خود معطوف داشته است. دراین ارتباط در دوره معاصر، پدیده جدیدی ظهور یافته است که مصرف نه به سبب نیاز، بلکه بنا به عوامل دیگری چون کسب پرستیژ، وجهه و تأثیر نفوذ دیگران شکل می گیرد. بر این اساس، هدف اساسی این مقاله شناسایی الگوی مصرف منزلت گرا و نیز چگونگی ارتباط و تعامل هر یک از متغیرهای تشخص پذیری، تأثیرپذیری از دیگران و مصرف بدون توجه به نقش الگوی مصرف منزلت گرا در جامعه آماری موردمطالعه است. روش: این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه توأم با مصاحبه جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان 15 سال به بالای شهر کاشان در سال 1396 بوده است که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 605 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و به روش تصادفی انتخاب و بررسی شده اند. یافته ها: نتایج وجود رابطه منفی بین مصرف بدون توجه به نقش و مصرف منزلت گرا و نیز رابطه مثبت بین متغیرهای تشخص پذیری و تأثیرپذیری از نفوذ دیگران با میزان مصرف منزلت گرا را نشان داده است. علاوه بر آن، نتایج تحلیل مسیر میزان تأثیر هر یک از متغیرهای مصرف بدون توجه به نقش، تأثیرپذیری از نفوذ دیگران و تشخص پذیری بر متغیر مصرف منزلت گرا را به ترتیب به میزان 38/0-، 231/0، 08/0 نشان داده است. بحث: نتایج تحقیق با مباحث نظری صاحبنظران و یافته های تحقیقات محققان در این زمینه قرابت و همخوانی دارد. همچنین، بسیاری از صاحبنظران بر نقش میزان تأثیرپذیری از نفوذ دیگران بر مصرف منزلت گرا تأکید کرده و این امر در تحقیقات متعددی که توسط پژوهشگران صورت گرفته است مورد تأیید قرار گرفته است. علاوه بر آن، نقش تشخص پذیری یا تمایل به منحصربه فرد بودن در مصرف منزلت گرا در رویکردهای نظری و پژوهشی صاحبنظران و محققان مختلف مورد تأیید قرار گرفته است.
بازشناسی مؤلفه های پایگاه اجتماعی و رابطه آن با گرایش به کارتن خوابی در شهر تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
پیش فرض موجود در میان جامعه شناسان، وجود رابطه بین طبقات اقتصادی و پایگاه اجتماعی پایین و میزان گرایش به کجروی1 اجتماعی بیانگر گرایش به پارادایم تضادگرایی در این شاخه از حوزه جامعه شناسی است. اما ازآنجاکه پژوهشگر در مطالعاتی که درباره کارتن خوابی داشته، با موارد نقض کننده این گزاره مواجه شده بود، این پژوهش را با هدف مطالعه رابطه پایگاه اجتماعی و گرایش به کارتن خوابی در میان کارتن خواب های شهر تهران آغاز نمود. روش: روش پژوهش ترکیبی و از نوع ترکیبیِ متوالی بود. بدین صورت که ابتدا بر اساس فرضیه های موجود در چارچوب نظری که متأثر از نظریه های تضادگرایی در کنار نظریه کنش متقابل گرایی مید بود و تأثیر پایگاه اجتماعی پایین در گرایش به انحرافات اجتماعی و در این پژوهش، گرایش به کارتن خوابی تدوین شد و پرسشنامه ای محقق ساخته در میان کارتن خواب های شهر تهران توزیع شد. در بخش کمی، جامعه آماری 12048 نفر بودند و بر اساس فرمول کوکران، 372 نفر به عنوان جامعه موردمطالعه انتخاب شدند که شیوه نمونه گیری نیز تصادفی بود. در بخش کیفی پژوهش، نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع داده ها پیش رفت که پس از مصاحبه با 34 نفر از کارتن خواب های شهر تهران، پژوهشگر به اشباع داده ها دست یافت. یافته ها و نتایج: نتایج پژوهش در بخش پیمایشی و کمی نشان داد که رابطه کارتن خوابی و پایگاه اجتماعی در سطح اطمینان 95 درصد معنادار نبود. پس ازآن، بر مبنای داده های گردآوری شده، سه پایگاه اجتماعی بالا، متوسط و پایین از یکدیگر تفکیک شدند که رابطه گرایش به کارتن خوابی و پایگاه اجتماعی پایین و متوسط در سطح اطمینان 95 درصد معنادار بود. بدین ترتیب، پژوهشگر برای بازشناسی مؤلفه های پایگاه اجتماعی و نقش آن در گرایش به کارتن خوابی بر اساس مصاحبه با کارتن خواب ها نشان داد که در پایگاه اجتماعی پایین، مهاجرت و حاشیه نشینی، حضور در موقعیت های آسیب زا افزایش می یابد. در پایگاه اجتماعی بالا نیز تنوع موقعیت های فراغتی، امکان حضور در موقعیت های پرخطر را افزایش داده و به اعتیاد و کارتن خوابی منجر می شود. این نتایج نشان داد که فرضیه تضادگرایان در مورد رابطه فقر اقتصادی و گرایش به انحرافات اجتماعی همیشه نمی تواند معنادار داشته باشد.
رابطه اجتماعات بر رفاه ذهنی کودکان 10 تا 12 سال منطقه شش تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این پژوهش، تحلیل اثرگذاری اجتماعات بر رفاه ذهنی کودکان ۱۰ تا ۱۲ ساله منطقه شش شهر تهران است. پژوهش مبتنی بر تقسیم بندی رویکردهای دینر از عوامل موثر بر رفاه ذهنی و ابعاد رفاه لذت گرای ریس مورد سنجش قرار گرفته است. نظریه ی نظام های بوم شناختی، برونفن برنر (۱۹۹۵)، اجتماعات و لایه های حضور و فعالیت کودک را مشخص می کند و پژوهش پیش رو نیز مبتنی بر این پیشینه نظری قرار گرفته است. روش: جامعه تحقیق تمامی دانش آموزان ۱۰ تا ۱۲ ساله منطقه شش تهران به تعداد ۶۴۶۲ نفر بودند که از این میان ۴۵۳ نفر با شیوه نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. فرآیند تحلیل با استفاده از نرم افزار Spss21 و روش های آمار توصیفی (فراوانی و درصد فراوانی) و تحلیلی (آزمون همبستگی پیرسون، آزمون های تفاوت، رگرسیون و تحلیل مسیر) انجام شد. یافته ها: یافته ها بیشترین تاثیر اجتماعات بر رفاه ذهنی کودکان را ناشی از گروه دوستان، خانواده، فضای مدرسه و درنهایت محیط زندگی نشان می دهند. افراد مدرسه (معلم و کادر مدرسه) در رگرسیون چند متغیره تاثیر مستقیمی بر رفاه ذهنی ندارد. کل تاثیر محیط زندگی بر رفاه ذهنی کودکان نشان می دهد، محیط زندگی با ضریب مستقیم و غیرمستقیم ۴۸/۰ بیشترین تاثیر را بر رفاه ذهنی کودکان دارد. همچنین فضای مدرسه نیز با ضریب مستقیم و غیرمستقیم ۳۳/۰ از خانواده اهمیت بیشتری می یابد. بنابراین محیط زندگی در بین عوامل بیشترین تاثیر را بر رفاه کودکان دارد، پس ازاین گروه دوستان، فضای مدرسه و در نهایت خانواده بر رفاه ذهنی کودکان موثر است. بحث: به نظر می رسد مساله رفاه ذهنی در کنار رفاه عینی دارای اهمیت است و تجارب تحقیقاتی کشورهای توسعه یافته حاکی از تاکید همین مسئله است. پژوهش ثابت می کند کودکان نظرات ارزشمند و در مواقعی کامل و کاربردی تر نسبت به بزرگسالان ارائه دهند. دقت و ریزبینی در عوامل تعیین کننده رضایت و پیشرفت کودکان به ما کمک می کند با تغییر و اصلاحات جزئی در سیاست ها و برنامه های اجرایی می تواند به مراتب خدمت بزرگی به حال و آینده شهروندان و کشورها داشته باشد.
رابطه خودتنظیمی هیجانی و مسئولیت پذیری با روابط اجتماعی دانش آموزان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف شناسایی رابطه بین خودتنظیمی هیجانی و مسئولیت پذیری با روابط اجتماعی دانش آموزان ششم ابتدایی منطقه 19 شهر تهران انجام شد. روش: جهت رسیدن به این پژوهش از دانش آموزان ابتدایی پایه ششم که در سال تحصیلی 97-1396 بالغ بر 2250 نفر بودند، نمونه ای به تعداد 327 نفر بر اساس جدول مورگان و به شیوه نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب شد. پرسشنامه روابط اجتماعی حقیقیان (1392)، پرسشنامه خودتنظیمی هیجانی هافمن و کاشدن (2010) و پرسشنامه مسئولیت پذیری نعمتی (1380) در گروه نمونه اجرا شد. سپس داده ها جمع آوری و با روش های آماری ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون چندمتغیره بررسی و تحلیل شدند. یافته ها: بین خودتنظیمی هیجانی و روابط اجتماعی در دانش آموزان رابطه معنی داری وجود دارد. از بین مؤلفه های خودتنظیمی هیجانی در پیش بینی روابط اجتماعی دانش آموزان بیشترین سهم را مؤلفه «تحمل» داشته است. از طرفی نتایج نشان داد بین مسئولیت پذیری و روابط اجتماعی نیز رابطه مثبت و معنی داری وجود داشته است. مسئولیت پذیری به خوبی قادر است این روابط را تبیین کند. درزمینه بررسی رابطه خودتنظیمی هیجانی با روابط اجتماعی نیز بین تمامی مؤلفه های خودتنظیمی هیجانی با روابط اجتماعی هیچ رابطه معنی داری یافت نشد. بحث: خودتنظیمی هیجانی و مهارت مسئولیت پذیری ازجمله مهارت های مهم و اساسی است که از سنین کودکی باید به فرزندان آموخت.
الگوی ساختاری بهزیستی ذهنی دانش آموزان براساس جو آموزشی، اجتماعی، عاطفی، فیزیکی و امنیتی مدرسه با میانجیگری تاب آوری تحصیلی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
ازآنجایی که سال های مدرسه به عنوان دوره های سازنده رشد انسانی در نظر گرفته می شود، محیط مدرسه یک ابزار مناسب برای درجه بندی سلامت، عزت نفس، توانایی های زندگی و رفتار مناسب است و اطمینان از سلامت روانی دانش آموزان و دانشجویان به اندازه سلامت جسمی آنها اهمیت دارد. هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی ساختاری بهزیستی ذهنی دانش آموزان بر اساس جو آموزشی، اجتماعی، عاطفی و فیزیکی مدرسه با میانجی گری تاب آوری است. روش: جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه مدارس دولتی مناطق 11، 18، 2 و 7 شهر تهران در سال تحصیلی 97-96 است. حجم نمونه در این پژوهش 630 دانش آموز است که از این تعداد 209 نفر پایه هفتم و 213 نفر پایه هشتم و 208 نفر پایه نهم بوده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس بهزیستی ذهنی کییز و ماگیارمو (2003) و مقیاس تاب آوری تحصیلی (2004) و پرسشنامه جو مدرسه (2015) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش معادلات ساختاری و نرم افزارهای SPSS(24) و AMOS(24) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: بین جو مدرسه و بهزیستی روانی با واسطه گری تاب آوری تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بین تاب آوری و بهزیستی روانی، بین جو مدرسه و تاب آوری تحصیلی و بین جو مدرسه و بهزیستی روانی دانش آموزان رابطه مثبت وجود دارد. بحث: به طورکلی، یافته های پژوهش حاضر شواهدی را برای نقش واسطه ای تاب آوری تحصیلی در ارتباط بین بهزیستی ذهنی دانش آموزان فراهم آورده و اهمیت جو مدرسه را در ایجاد تاب آوری و بهزیستی روانی دانش آموزان نمایان می کند.
اثربخشی به کارگیری زبان امکان معلمان بر پرورش سوادهای چندگانه دانش آموزان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
یکی از وظایف مهم نظام آموزشی اتخاذ سیاست های مناسب برای پرورش سوادهای چندگانه در جهت ارتقا شاخص های رفاه اجتماعی دانش آموزان است. در شرایط فعلی نظام آموزشی کشور، شاهد آموزش به زبان و گفتار معمولی معلمان هستیم. پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر زبان امکان معلمان بر پرورش سوادهای چندگانه دانش آموزان پایه ششم ابتدایی انجام شده است. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل نابرابر بوده است. از جامعه آماری دانش آموزان دختر پایه ششم مقطع ابتدایی آموزش وپرورش شهرستان علی آباد کتول 40 نفر نمونه در قالب دو گروه آزمایش و کنترل به روش چندمرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. یافته ها: میزان به کارگیری زبان امکان در گروه آزمایش باعث افزایش سوادهای چندگانه دانش آموزان در مقایسه با روش سنتی در گروه کنترل می شود. میزان سواد اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دانش آموزان آموزش دیده با زبان امکان به طور معنی داری بالاتر از دانش آموزان با روش سنتی است ولی تفاوت بین میزان سواد اطلاعاتی و رسانه ای دانش آموزان دو گروه معنی دار نبوده است. بحث: با فراهم کردن فرصت پداگوژی انتقادی مبتنی بر زبان امکان رشته های مجزا فروریخته و با خلق دانش بین رشته ای اشکال جدید دانش ایجاد شد. معلمان با به کارگیری زبان امکان برنامه های درسی را به نحوی تدوین کردند که منابع فرهنگی که دانش آموزان خود به مدرسه آوردند را به حساب آورده، نظم و سازمان دادند؛ به طوری که در قبال اقداماتشان فکورانه برخورد کردند.
تحلیل عوامل مؤثر بر ارتقاء امید به زندگی سالمندان نمونه موردی: خانه های سالمندان شهر کرج(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
با توجه به صنعتی شدن جوامع و تبعات اقتصادی- فرهنگی و اخلاقی آن و همچنین با توجه به روند رو به رشد جمعیت سالمندان و بروز بسیاری از بیماری ها و مشکلات دوران سالمندی که ناشی از وضعیت زندگی نامطلوب آن ها است، باید پایه و اساس سلامت سالمندان را با ارتقاء کیفیت زندگی پی ریزی کرد. هدف این پژوهش، ارائه عوامل و ویژگی های تأثیرگذار بر شاخص امید و کیفیت زندگی و رسیدن به محیطی مطلوب و رضایت بخش برای سالمندان مقیم خانه سالمندان است. روش: برای پیشبرد تحقیق و رسیدن به هدف از روش توصیفی- تحلیلی در بستری پیمایشی استفاده شده که این روش شامل مطالعات کتابخانه ای و میدانی می باشد. از روش کتابخانه ای به همراه جداول و آمارها جهت دستیابی به مطالعات روانشناسی و جامعه شناسی سالمندان و وضعیت سالمندان در جوامع و اصول معیارهای طراحی و معماری برای سالمندان و از مطالعات میدانی که شامل مصاحبه با سالمندان، صاحب نظران مسائل سالمندان بوده به عنوان مکمل روش کتابخانه ای جهت دستیابی به توقعات و خواست های سالمندان به عنوان کاربران اصلی استفاده شده است. از نرم افزار spss و آزمون t تک نمونه ای به عنوان ابزار تحلیل و ارزیابی داده ها بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که عوامل مؤثر در ارتقاء امید به زندگی سالمندان شامل: سهولت دسترسی، ایمنی و امنیت، پویایی و جذابیت، وحدت و یکپارچگی، آزادی، آسایش، ارتباط با طبیعت، مشارکت اجتماعی، انجام فعالیت های آموزشی و فرهنگی و تعلق مکانی می باشند. بحث: طبق نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن اثرگذارترین عوامل به ترتیب: ارتباط با طبیعت، مشارکت اجتماعی، آسایش، فعالیت های آموزشی و فرهنگی، ایمنی و امنیت شناسایی شدند. به نظر می رسد شناخت و درک نیازهای سالمندان و تلاش در جهت پاسخگویی به این نیازها و احترام به ترجیحات آن ها در طراحی فضاهای مختص سالمندان، می تواند در بهبود کیفیت و امید به زندگی آن ها و دستیابی به اهداف سالمندی موفق مؤثر باشد.
رهیافتهای فقیهان به مداخله یا عدم مداخله در حوزه دگرباشی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
دگرباشی یا دگرزیستی بعنوان رفتاری انحرافی ، صرفا به معنای همجنسگرایی نیست ، بلکه به اشکال متفاوت دیگری نیز در جامعه نمایان می گردد. مقاله پیش رو در پی شناخت رویکرد نظام حقوقی اسلام و کشف ظرفیت های آن به منظور برقراری نظم و عدالت اجتماعی در مواجهه باچنین پدیده نوظهور اجتماعی است . روش: برای شناسایی رویکرد نظام حقوقی اسلام ، از روش توصیفی _ تحلیلی ومقایسه ای ، و در گرد آوری داده های آن از آیات ، احادیث ، تالیفات فقهای اسلام استفاده شده است. یافته ها : این نوشتار بواسطه دستاوردهای تحلیلی خود ، سه رهیافت متفاوت را ارائه می نماید . رهیافت تکلیف مدار که به دلایل مصلحت گرایی ، بر مداخله حداکثری حکومت در آزادی افراد تاکید دارد. رهیافت حق مدار که آزادی افراد در رفتار و چگونه زیستن را تا هنگامی که در تلاقی با حقوق دیگران قرار نگرفته ، پذیرفته است و بر مداخله حداقلی حکومت اصرار دارد و رویکرد تلفیقی که ضمن لحاظ نمودن حقوق و آزادی افراد و مصلحت جامعه ، حدود جرم انگاری این گونه رفتارها را مشخص کرده است . بحث : بنظر می رسد رویکرد تلفیقی با جوامع متکثر و باز امروزی همنوایی دارد ؛ زیرا رویکرد وظیفه بنیان و تکلیف مدار ، امنیت مدار ونتیجه آن تورم حقوق کیفری ومداخله در حریم خصوصی افراد است . رویکرد حق مدار نیز هرچند بر مسامحه و مدارا استوار است ، ولی ممکن است به بی بند وباری بیانجامد. مقدمه : دگرباشی یا دگرزیستی بعنوان رفتاری انحرافی ، صرفا به معنای همجنسگرایی نیست ، بلکه به اشکال متفاوت دیگری نیز در جامعه نمایان می گردد. مقاله پیش رو در پی شناخت رویکرد نظام حقوقی اسلام و کشف ظرفیت های آن به منظور برقراری نظم و عدالت اجتماعی در مواجهه باچنین پدیده نوظهور اجتماعی است . روش: برای شناسایی رویکرد نظام حقوقی اسلام ، از روش توصیفی _ تحلیلی ومقایسه ای ، و در گرد آوری داده های آن از آیات ، احادیث ، تالیفات فقهای اسلام استفاده شده است. یافته ها : این نوشتار بواسطه دستاوردهای تحلیلی خود ، سه رهیافت متفاوت را ارائه می نماید . رهیافت تکلیف مدار که به دلایل مصلحت گرایی ، بر مداخله حداکثری حکومت در آزادی افراد تاکید دارد. رهیافت حق مدار که آزادی افراد در رفتار و چگونه زیستن را تا هنگامی که در تلاقی با حقوق دیگران قرار نگرفته ، پذیرفته است و بر مداخله حداقلی حکومت اصرار دارد و رویکرد تلفیقی که ضمن لحاظ نمودن حقوق و آزادی افراد و مصلحت جامعه ، حدود جرم انگاری این گونه رفتارها را مشخص کرده است . بحث : بنظر می رسد رویکرد تلفیقی با جوامع متکثر و باز امروزی همنوایی دارد ؛ زیرا رویکرد وظیفه بنیان و تکلیف مدار ، امنیت مدار ونتیجه آن تورم حقوق کیفری ومداخله در حریم خصوصی افراد است . رویکرد حق مدار نیز هرچند بر مسامحه و مدارا استوار است ، ولی ممکن است به بی بند وباری بیانجامد.