رفاه اجتماعی

طرح مسئله: با توجه به این که سلامت یکی از مقوله هایی است که بطور مستقیم و غیر مستقیم تحت تأثیر وضعیت توزیع درآمد در جامعه قرار می گیرد، در این تحقیق رابطه نابرابری درآمدی و امید به زندگی به عنوان شاخص سلامت با توجه به نقش سایر عوامل مؤثر نظیر عوامل بهداشتی، محیطی و اجتماعی مورد بررسی می گیرد. روش: این مقاله با استفاده از داده های سری زمانی 1388-1351 به بررسی رابطه ی پویای بلندمدت و کوتاه مدت میان متغیرهای ضریب جینی، درآمد سرانه، سرانه ی پزشک، نرخ باسوادی و امید به زندگی در ایران می پردازد. به این منظور از رویکرد آزمون کرانه ها به هم جمعی و الگوی تصحیح خطا(ECM) استفاده شده است. یافته ها: نتایج آزمون کرانه ها دلالت بر وجود رابطه ی تعادلی بلندمدت میان نابرابری درآمدی، نرخ باسوادی، سرانه ی پزشک، و سلامت دارد، مطابق با نتایج مدل تصحیح خطا، سرعت تعدیل انحراف از تعادل بلندمدت برابر با 0/15 می باشد که این نکته مؤید آن است که انحراف از تعادل بلند مدت به میزان 15 درصد در هر دوره تعدیل می شود. برآورد ضرایب بلندمدت نیز نشان می دهد که افزایش نرخ باسوادی و سرانه ی پزشک به ازای هر ده هزار نفر، شاخص سلامت را بهبود می بخشند، در حالی که تأثیر درآمد سرانه و نابرابری درآمدی بر سلامت معنی دار و منفی بوده و افزایش نابرابری درآمدی، سلامت افراد جامعه را تهدید می کند. نتایج: نتایج تحقیق حاکی از آنست که سلامت بیش از هر متغیر دیگری از نابرابری درآمدی متأثر می شود، بنابراین توزیع درآمد از متغیرهای مهم تعیین کننده ی سلامت محسوب شده، اتخاذ سیاست های مناسب در جهت بهبود توزیع درآمد می تواند بر ارتقای سلامت افراد جامعه مؤثر باشد.

طرح مسئله: نابرابری ها مختص به نابرابری درآمدی نیست و این نابرابری در حوزه های دیگری چون سلامت نیز موجودیت دارد. در پژوهش حاضر، نابرابری های سلامت در کلان شهر شیراز با استفاده از شاخص های وگستاف، پاسی، فون دورسلر و آمارتیا سن سنجیده شده است. روش: پژوهش از نوع کمی و تحلیلی است و قلمرو پژوهش را مناطق نه گانه ی شهر شیراز در سال ۱۳۹۰ تشکیل می دهد. با استفاده از شاخص تمرکز پاسی و فون دورسلر و وگستاف و بهره گیری از 30 متغیر، وضعیت نابرابری سلامت در سطح مناطق و نیز، با استفاده از شاخص آمارتیا سن و بهره گیری از گروه های هشت گانه هزینه، مؤلفه های هزینه که رفاه خانوارها را در شهر شیراز تحت تأثیر قرار داده، بررسی شده است. یافته ها: شاخص های تمرکز پاسی و فون دورسلر و وگستاف نشان می دهد که مؤلفه های سلامت در مناطق نه گانه ی کلان شهر شیراز به شکل متوازنی توزیع نشده است. براساس مقدار شاخص پاسی و فون دورسلر، ۳۸.۶ درصد و براساس مقدار شاخص وگستا، نزدیک به ۳۸.۱۴ درصد از متغیرهای سلامت در منطقه یک شیراز متمرکز شده اند. نتایج: هزینه های مسکن و متعلقات آن، بیش از سایر گروه های هزینه، رفاه خانوارها را تحت تأثیر قرار داده و پس از آن، مواد خوراکی در رتبه بعدی قرار دارد و هزینه های تفریح و خدمات فرهنگی نیز در رتبه ی آخر قرار دارد.

طرح مسئله: سطوح و روندهای مختلف مشاهده شده برای هزینه های بهداشتی سرانه در کشورها و مناطق مختلف جهان، به ظهور مطالعات گسترده ای در خصوص شناخت عوامل مؤثر بر این تفاوت ها به ویژه در کشورهای توسعه یافته انجامیده است. به خاطر خلأ موجود در مطالعات قبلی، در این مطالعه سعی در شناخت و مقایسه اثر عوامل مختلف بر هزینه های بهداشتی بخش خصوصی در سطوح مختلف درآمدی در بین کشورهای آسیایی شده است. روش : به این منظور، تکنیک رگرسیون داده های تلفیقی (پانل) برای 43 کشور آسیایی و با کنترل اثرات ثابت بین کشورها در فاصله ی سال های 2010-1995 به کار گرفته شده است. یافته ها : متغیر درآمد سرانه می تواند قسمت اعظمی از تفاوت موجود در هزینه های بهداشتی بین کشورها را توضیح دهد. همچنین مشاهده می شود که تفاوت معنی داری در نوع عوامل اثرگذار و همچنین شدت اثرآن ها در هر یک از گروه های مختلف درآمدی از کشورها وجود دارد. نتایج : با وجود شدت اثرگذاری متفاوت در بین گروه های درآمدی مختلف از کشورها، هنوز ماهیت هزینه های بهداشتی در اکثر کشورهای این منطقه از جهان از نوع هزینه های ضروری می باشد.

طرح مسئله: هم اکنون پرداخت از جیب (فرانشیز) بیمه شدگان برای هزینه ی نسخ دارویی در بخش سرپایی معادل 30 درصد قیمت نسخه است .این مقدار پرداخت فرانشیز در خانوارهای دارای بیمار خاص و صعب العلاج باعث مواجهه با هزینه های سنگین مالی می شود . هدف این پژوهش، ضمن ارزیابی تمایل به پرداخت بیمه شدگان سازمان تأمین اجتماعی اصفهان برای عدم مواجهه با هزینه های سنگین نسخ دارویی، شناسایی عوامل مؤثر بر این تمایل بود . روش: این پژوهش مقطعی از طریق پیمایش در بین 385 سرپرست خانوار بیمه شده ی تأمین اجتماعی اصفهان که به درمانگاه قدس اصفهان مراجعه کرده بودند، به صورت تصادفی اجرا شد. روش ارزش گذاری مشروط برای برآورد میانگین تمایل به پرداخت مورد استفاده قرار گرفت و این میانگین برحسب متغیرهای جنس، سن، بعد خانوار، درآمد و تحصیلات مقایسه شد و عوامل از نظر شدت تأثیرگذاری اولویت بندی شدند. یافته ها: مصاحبه شوندگان مایل به پرداخت مبلغ میانگین (DS=2932) 6943 تومان از هر نسخه در مقابل معافیت از پرداخت هزینه نسخه بالاتر از صد هزار تومان بودند .نتایج رگرسیون طبقه ای نشان داد که بیشترین تاثیر را سطح درآمد مزبور داشت ت))ونشان داد که بیش ترین تأثیر را سطح درآمد بر مبلغ مزبور نتایج: سازمان تأمین اجتماعی با استفاده از منابع حاصل از عدم پرداخت هزینه ی نسخ با قیمت کم تر از مبلغ تمایل به پرداخت برآوردی ؛ توانایی افزایش پوشش بیمه ای نسخ با قیمت بیش از صدهزار تومان را خواهد داشت.

طرح مسئله: یکی از مفاهیم محوری توسعه ی پایدار، مقوله ی توسعه ی انسانی و بهبود شاخص سلامت در حوزه ی رفاه اجتماعی است که علاوه بر ملاحظات بهداشتی به عوامل اقتصادی از جمله توسعه ی بیمه ی عمر وابسته است. هدف اصلی از انجام این مطالعه، بررسی تأثیر بیمه ی عمر بر دو شاخص مهم سلامت یعنی امید به زندگی و نرخ مرگ و میر کودکان در حوزه ی رفاه اجتماعی ایران است. روش: در این پژوهش سعی گردید از سه متغیر مهم ضریب نفوذ بیمه ی عمر، بیمه ی عمر سرانه و حق بیمه ی عمر و چند متغیر دیگر اقتصادی از جمله درآمد سرانه، تورم و نرخ بیکاری بهعنوان متغیرهای کنترل مؤثر بر سلامت استفاده شود. برای این منظور، دادههای مرتبط با موضوع پژوهش برای سالهای 1390-1360 کشور جمعآوری شده و با استفاده از روش حداقل مجذورات معمولی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش گویای این واقعیت است که در دوره ی مورد بررسی، ضریب نفوذ بیمه ی عمر، بیمه ی عمر سرانه و حق بیمه ی عمر اثر مثبت بر بهبود وضعیت امید به زندگی و کاهش نرخ مرگ و میر کودکان دارند. همچنین متغیرهای تورم و نرخ بیکاری اثر منفی بر بهبود وضعیت امید به زندگی و کاهش نرخ مرگ و میر کودکان دارند. نتایج: در فرایند توسعه ی انسانی و بهبود شاخص سلامت در حوزه ی رفاه اجتماعی، تقویت و توسعه بیمه ی عمر میتواند باعث افزایش امید به زندگی و کاهش مرگ و میر کودکان در ایران شود.

طرح مسئله: سلامت اجتماعی یکی از جدی ترین محورهای پژوهشی دو دهه ی اخیر است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی سلامت اجتماعی در دو جنس زن و مرد و نقش فردگرایی-جمع گرایی در آن انجام شده است. روش: در چارچوب یک مطالعه ی توصیفی-مقطعی 300 دانشجو (159 دختر و 141 پسر) به پرسش نامه ی سلامت اجتماعی و مقیاس فردگرایی-جمع گرایی پاسخ دادند. برای بررسی تفاوت های جنسیتی در سلامت اجتماعی و فردگرایی-جمع گرایی افقی و عمودی از آزمون t گروه های مستقل استفاده شد. تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نیز برای ارزیابی رابطه بین جنسیت و سلامت اجتماعی (زیرمقیاس انسجام اجتماعی، پذیرش اجتماعی، مشارکت اجتماعی، شکوفایی اجتماعی و انطباق اجتماعی) و بررسی نقش تعدیل گری فردگرایی-جمع گرایی اجرا شد. یافته ها: پسران در مقایسه با دختران در متغیر فرد-گرایی افقی و جمع گرایی افقی و زیر-مقیاس های پذیرش اجتماعی، انطباق اجتماعی و شاخص کل سلامت اجتماعی به طور معناداری نمره های بالاتری گزارش کردند. همچنین، پس از کنترل عامل فردگرایی-جمع گرایی، بین متغیر جنسیت با هیچ یک از ابعاد پنج گانه ی سلامت اجتماعی رابطه ی معناداری وجود ندارد. به عبارت دیگر، تفاوت در دو عامل فردگرایی افقی و جمع گرایی عمودی در دو جنس در پیش بینی سلامت اجتماعی نقشی کلیدی دارد. نتایج: فردگرایی-جمع گرایی در رابطه ی بین جنسیت و سلامت اجتماعی دانشجویان نقش واسطه ای دارد. به این منظور لازم است در بررسی سلامت اجتماعی بر حسب تفاوت های جنسیتی، نقش الگوهای فرهنگی فردگرایی-جمع گرایی مورد ملاحظه قرار گیرد.

طرح مسئله: به دلیل اهمیت و نقش موثر هوش هیجانی-اجتماعی در سلامت روانی افراد، افزایش آن به عنوان یکی از اهداف مهم برنامه های آموزشی نظام آموزش و پرورش ضروری است. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر آموزش مهارت های هیجانی-اجتماعی در بهبود سلامت روان معلمان مقطع ابتدایی می پردازد. روش: پژوهش حاضر، مطالعه ای تجربی است که به بررسی تأثیر آموزش مهارت های هیجانی-اجتماعی به معلمان بر بهبود سلامت روانی آنان پرداخته است. نمونه ی آماری پژوهش 76 نفر آزمودنی معلم مقطع ابتدایی در دو گروه کنترل (22 زن و 20 مرد) و آزمایشی (20 زن و 14 مرد) و ابزارهای این پژوهش پرسش نامه ی هوش هیجانی بار-اون و سلامت عمومی بودند. آزمودنی ها در طی 10 هفته و 10 جلسه در حوزه ی مهارت های درون فردی و مهارت های بین فردی، آموزش دیدند یافته ها: رابطه ی مثبتی بین مهارت های هیجانی-اجتماعی معلمان و سلامت روانی آنان وجود دارد. یعنی با بهبود و رشد مهارت های هیجانی اجتماعی معلمان، سلامت روانی آنان نیز بهبود می یابد.. نتایج: در فرآیند آموزش ، علاوه بر مهارت های تخصصی و علمی و تسلط بر موضوع های درسی و انتخاب روش تدریس مناسب و شور علمی معلم، مهارت های بین فردی معلم (مهارت های ارتباطی ، همدلی،...) تعهد و انگیزش، سلامت روان و علاقمندی به یادگیرندگان هم اهمیت دارند.

طرح مسئله: هدف این مقاله، بررسی رابطه ی بین هوش معنوی و سلامت عمومی در بین دانشجویان و مقایسه ی این دو مفهوم در بین دختران و پسران است. روش: این پژوهش یک مطالعه ی همبستگی مقطعی می باشد که در بین 100 دانشجوی دختر و پسر براساس روش نمونه گیری در دسترس با دو پرسشنامه خودگزارش دهی هوش معنوی) و پرسشنامه ی 28 سئوالی سلامت عمومی . اجرا شد. یافته ها: نتایج ضریب همبستگی پیرسون وجود رابطه ی مثبت بین هوش معنوی و سلامت عمومی را نشان داد. نتایج: مطابق با یافته ها، می توان نتیجه گرفت که رابطه ی مثبت و معنی داری بین هوش معنوی و سلامت عمومی به عنوان دو متغیر اساسی در زندگی، وجود دارد

طرح مسئله: هدف سیاست های اجتماعی، ارتقای رفاه، کیفیت زندگی و به طور خاص سلامت اعضای جامعه است. در این راستا، هوش معنوی یکی از توانایی های شناختی انسان است که نقش مهمی در ابعاد و جنبه های مختلف زندگی ا نسان دارد و به ویژه روی عملکرد افراد در سازمان ها تأثیر دارد.پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط هوش معنوی با واکنش های هیجانی (اضطراب، افسردگی و استرس) در پرستاران انجام گردید. روش: پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی همبستگی می باشد که در بین 270 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران با نمونه گیری در دسترس (آسان) اجرا شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ی سه قسمتی شامل اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه ی هوش معنوی و پرسشنامه ی هوش هیجانی بود که در اختیار پرستاران در سه شیفت صبح، عصر و شب قرار داده و پس از 24 ساعت جمع آوری گردید و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین هوش معنوی و هر سه مولفه واکنش هیجانی یعنی اضطراب، افسردگی و استرس ارتباط وجود دارد. نتایج: جهت دستیابی به پیشرفت و ارتقاء عملکرد و رفتار پرستاران و همچنین کنترل واکنش های هیجانی آنان، می بایست علاوه بر آموزش های ضمن خدمت و دور های معمول، تمهیدات لازم جهت ارتقاء هوش معنوی نیز مورد توجه قرار گیرد.

طرح مسئله: سازگاری زناشویی حالتی است که طی آن زن و شوهر از ازدواج یا با همبودن احساس رضایت دارند و در این سازگاری، عوامل متعددی از جمله باورهای غیرمنطقی نقش دارند. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی رابطه باورهای غیرمنطقی و سازگاری زناشویی در زوجین در شهر اصفهان می پردازد. روش: از میان زوجهای مراجعهکننده به مرکز مشاوره ی شهر اصفهان، 62 زوج به شیوه ی در دسترس انتخاب شدند و با مقیاس های سازگاری زناشویی و آزمون باورهای غیرمنطقی پیمایش شدند. یافته ها: تنها مؤلفه از مؤلفه های 10گانه ی باورهای غیرمنطقی که به سازگاری زناشویی رابطه دارد، مؤلفه ی وابستگی و اتکا به دیگران است که به تنهایی 6% از واریانس سازگاری زناشویی را تبیین می کند. در 9 مؤلفه ی دیگر، این رابطه مشاهده نشد. نتایج: یافتههای پژوهش اهمیت مشاوره ی پیش از ازدواج را نشان میدهد. همچنین استفاده از این برنامه ها در آموزش مشاوران در مراکز مشاوره سودمند خواهد بود و افزون بر حفظ سلامت روان و دوام زندگی زوجین، در هزینههای درمانی صرفهجویی میشود