خانه سالمندان

هدف از این پژوهش، یافتن عوامل مؤثر در افزایش میزان کیفیت زندگی سالمندان و طراحی نوع مسکن مناسب برای سالمندان مقیم خانه های سالمندان است. در این تحقیق، عوامل مؤثر در افزایش کیفیت محیطی سالمندان ساکن خانه های سالمندان بخش های خصوصی شمیرانات در شهر تهران، با کمک گرفتن از ابزار پرسشنامه و مصاحبه و مشاهدات میدانی، شناسایی و دسته بندی گردیده و عوامل مورد نیاز در طراحی مسکن مناسب برای زندگی آنان شناسایی شده است. سپس به تجزیه و تحلیل اطلاعات دریافتی مبادرت شده و برنامه ریزی های نوینی برای طراحی مسکن سالمندان با رویکرد افزایش کیفیت زندگی در ساکنان ارائه شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این تحقیق، تحلیل عاملی اکتشافی است که با وارد کردن اطلاعات در نرم افزار SPSS21 به تجزیه اطلاعات مبادرت شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن اند که از میان عوامل پنج گانه شناسایی شده مرتبط با رضایتمندی ساکنان از محیط (آموزش پذیری، تجمع پذیری، سهولت دسترسی، قابلیت پیاده روی و ورزش، همانندی سرای سالمندان به خانه)، قابلیت پیاده روی و ورزش، بیشترین تأثیر را در افزایش رضایت و کیفیت زندگی سالمندان دارد.

انسان در محیط به دنبال یافتن پاسخ برای نیازهای خود میباشد، در صورت تأمین این نیازها از مکان، احساس عاطفی مثبتی بین فرد و مکان به وجود از مهمترین ابعاد نیاز انسان برای ارضای نیازهای روحی- روانی و مادی او محسوب » دلبستگی به مکان « خواهد آمد. پیوند و تعامل بین انسان و مکان و یا میشود.کیفیت فضا و توجه به نیازهای انسان در طراحی در ایجاد حس دلبستگی به مکان موثر است. هرچه سطوح تأمین این نیازها به سطح فوقانی نیازهای مازلو نزدیکتر باشد، مقدار حس رضایتمندی در انسان بیشتر و به همان نسبت ارتباط عمیقی میان فرد با مکان شکل میگیرد. این پژوهش به بررسی قابلیتهای رنگ و نور و حس دلبستگی به مکان در خانههای سالمندان میپردازد. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی نظریههای موجود در زمینه دلبستگی به مکان و بازشناسی نقش رنگ و نور مؤثر در جسم و روان انسان و تأثیر آن بر ایجاد حس دلبستگی ساکنان خانههای سالمندان مورد بررسی قرار گرفت. یافتههای تحقیق نشان میدهد که اگر رنگ و نور مکان با توجه به تأثیرات زیست شناختی و روانشناختی که دارند، متناسب با نیازهای ساکنین هر مکان انتخاب شوند به شکل مستقیم در رضایتمندی افراد و غیرمستقیم بر دلبستگی به مکان تأثیر می گذارند.

در اسلام سالمندان احترام ویژه ای دارند. از این رو به برآورده شده نیازهای ایشان توجه خاصی شده است. یکی از مهم ترین این نیازها رسیدگی و مراقبت شایسته از ایشان است. این مساله اگر چه برای همه افراد چامعه نسبت به سال مندان صادق است اما درباره فرزندان نسبت به والدین سال مند از تاکید بسیار بیشتری برخوردار است با این حال در سال های اخیر مراقبت از والدین سال مند در محلی غیر از خانواده که از آن به خانه سال مندان یاد می شود شیوع قابل توجهی یافته است. این پژوهش که به روش تحلیلی توصیفی است در صدد بیان جایگاه ویژه سالمندان به ویژه والدین در اسلام و مراقبت شایسته از ایشان است.

مقدمه: افراد مقیم در مراکز نگهداری سالمندان، به دلیل محدودیت های حرکتی، هزینه بالای حمل ونقل و مشاوره های تخصصی، با موانع جدی برای دریافت خدمات تخصصی پوست روبرو هستند، بنابراین، تله درماتولوژی می تواند با غلبه بر موانع موجود موجب بهبود دسترسی به خدمات تخصصی پوستی شود. هدف این مطالعه بررسی دقت تشخیص ها و طرح های درمانی ارائه شده در تله درماتولوژی نسبت به روش حضوری می باشد. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی و جامعه پژوهش، جمعیت 280 نفری سالمندان آسایشگاه کهریزک تهران بودند. شرط ورود به پژوهش، وضعیت های غیر اورژانسی پوست، نداشتن ضایعات پوستی در ارگان های جنسی و امضای فرم رضایت نامه شرکت در مطالعه بود. به دلیل کم بودن تعداد افراد واجد شرایط (46 نفر) از نمونه گیری استفاده نشد. در نهایت از این تعداد، 37 نفر در مطالعه شرکت کردند. برای محاسبه میزان دقت تشخیص ها و طرح های درمانی نیز از روش های ساده آماری و نرم افزار SPSS نسخه 20 استفاده شد. یافته ها: در این پژوهش 37 سالمند با میانگین سنی 73 سال ) فاصله سنی 62 تا 89 سال (شرکت داشتند. از این تعداد 22 نفر مرد بودند. میزان دقت تشخیص ها و طرح های درمانی ارائه شده توسط تله درماتولوژیست در مقایسه با روش معاینه حضوری به ترتیب 86 درصد و 84 درصد بود. نتیجه گیری: به نظر می رسد استفاده از تله درماتولوژی در مراکز نگهداری سالمندان، امکان درمان بیماران را در محل اقامتشان امکان پذیر می کند و در نتیجه موجب بهبود دسترسی به خدمات پوستی و کاهش سفرهای غیرضروری به مراکز تخصصی پوست می شود.

با توجه به صنعتی شدن جوامع و تبعات اقتصادی- فرهنگی و اخلاقی آن و همچنین با توجه به روند رو به رشد جمعیت سالمندان و بروز بسیاری از بیماری ها و مشکلات دوران سالمندی که ناشی از وضعیت زندگی نامطلوب آن ها است، باید پایه و اساس سلامت سالمندان را با ارتقاء کیفیت زندگی پی ریزی کرد. هدف این پژوهش، ارائه عوامل و ویژگی های تأثیرگذار بر شاخص امید و کیفیت زندگی و رسیدن به محیطی مطلوب و رضایت بخش برای سالمندان مقیم خانه سالمندان است. روش: برای پیشبرد تحقیق و رسیدن به هدف از روش توصیفی- تحلیلی در بستری پیمایشی استفاده شده که این روش شامل مطالعات کتابخانه ای و میدانی می باشد. از روش کتابخانه ای به همراه جداول و آمارها جهت دستیابی به مطالعات روانشناسی و جامعه شناسی سالمندان و وضعیت سالمندان در جوامع و اصول معیارهای طراحی و معماری برای سالمندان و از مطالعات میدانی که شامل مصاحبه با سالمندان، صاحب نظران مسائل سالمندان بوده به عنوان مکمل روش کتابخانه ای جهت دستیابی به توقعات و خواست های سالمندان به عنوان کاربران اصلی استفاده شده است. از نرم افزار spss و آزمون t تک نمونه ای به عنوان ابزار تحلیل و ارزیابی داده ها بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که عوامل مؤثر در ارتقاء امید به زندگی سالمندان شامل: سهولت دسترسی، ایمنی و امنیت، پویایی و جذابیت، وحدت و یکپارچگی، آزادی، آسایش، ارتباط با طبیعت، مشارکت اجتماعی، انجام فعالیت های آموزشی و فرهنگی و تعلق مکانی می باشند. بحث: طبق نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن اثرگذارترین عوامل به ترتیب: ارتباط با طبیعت، مشارکت اجتماعی، آسایش، فعالیت های آموزشی و فرهنگی، ایمنی و امنیت شناسایی شدند. به نظر می رسد شناخت و درک نیازهای سالمندان و تلاش در جهت پاسخگویی به این نیازها و احترام به ترجیحات آن ها در طراحی فضاهای مختص سالمندان، می تواند در بهبود کیفیت و امید به زندگی آن ها و دستیابی به اهداف سالمندی موفق مؤثر باشد.

با نظر به جایگاه سالمندی در فرهنگ دینی و با توجه به تاثیر معماری فضای زندگی سالمندان بر سلامت روحی و جسمی، در پژوهش حاضر تاثیر ویژگیهای کالبدی- فضایی در کیفیت سالمندپذیری فضا(فضای مطلوب سالمندان) مورد بررسی قرار گرفته است. عوامل کالبدی و مولفه های سالمندپذیری در قالب دو پرسشنامه طراحی گردیده است. نمره روایی پرسشنامه سالمندپذیری 841/0 و پرسشنامه عوامل کالبدی 501/0است. جامعه آماری سالمندان بالای 65 سال منطقه 3 شهر شاهرود و ساکنین خانه سالمندان ثامن الأئمه شاهرود هستند. تحلیل 120پرسشنامه با نرم افزار spss صورت گرفته است. آزمون کولموگروف-اسمیرنوف برای سنجش نرمال بودن متغیرها و آزمون های همبستگی پیرسون، Tمستقل،Tوابسته، Fلوین، تحلیل واریانس یک راهه، تعقیبی توکی و رگرسیون اجراگردیده است. ارتباط معنادار بین عوامل کالبدی- فضایی و میزان سالمندپذیری تایید شد اما واریانس تبیین شده در دامنه مطلوب قرار ندارد که به دلیل محدودیت های ذهنی و وضعیت جسمی ساکنین این مرکز قابل پیش بینی بود. نتیجه رگرسیون چنین نشان می دهد که مولفه امید به زندگی و سپس عدم تنهایی،کرامت، حس خانه و خودکارآمدی، بیشترین تاثیر را از کیفیت فضایی می گیرند، بنابراین با تامین ویژگی های کالبدی مورد سنجش می توان حس امید به زندگی را در بین سالمندان افزایش ارتقا داد. همچنین بر اساس نتیجه رگرسیون، منظر مناسب، دسترسی و عوامل عملکردی بیشترین ارتباط و تاثیر را برایجاد فضای مناسب برای اقامت سالمندان دارند. ارتباط معناداری نیز بین میزان مولفه های سالمندپذیری و محل اقامت سالمندان در سه دسته؛ خانه شخصی ویلایی، آپارتمانی و خانه سالمندان وجود دارد و خانه شخصی ویلایی نسبت به آپارتمان و خانه سالمندان، فضای مناسب تری برای سکونت سالمندان ارزیابی شده است.