رفاه اجتماعی

رفاه اجتماعی

رفاه اجتماعی سال یازدهم زمستان 1390 شماره 43 (مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

مقالات

۱.

جهانی شدن و هویت ملی دانشجویان دانشگاه تبریز(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: جهانی شدن قومیت هویت جهانی هویت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۵۶
مقدمه: بقا یا تداوم هویت های ملی در جریان حرکت عظیم اقتصاد و فرهنگ جهانی یکی از بحث های مهم مربوط به فرآیند جهانی شدن می باشد. در این زمینه دیدگاه های متفاوتی ارائه شده است. از آن جمله برخی ادعا می کنند که جهانی شدن تأثیری منفی بر روی هویت های ملی داشته و از بین برنده تفاوت ها است و عده ای نیز خلاف این نظر را بیان می کنند. مقاله حاضر، در این خصوص سه رویکرد متفاوت و اساسی را شناسایی و با داده های تحقیق به آزمون گذاشته است که عبارتند از رویکرد جهان گرایان افراطی، رویکرد شکاکیون و رویکرد تحول گرایان. روش: این تحقیق به روش پیمایشی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز انجام شده است. یافته ها: با افزایش فرآیند جهانی شدن، هویت ملی دانشجویان رو به کاهش می گذارد. بحث: نظریه های دو رویکرد اول و سوم مورد تأیید قرار می گیرد.
۳.

ارتباط مهارت های زندگی با همسر آزاری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: دادگاه های خانواده مهارت های زندگی همسرآزاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۷۵
مقدمه: همسرآزاری از جمله آسیب های اجتماعی شایع در جامعه به شمار می رودکه نگرانی خانوده ها و مسئولان امور سلامت را فراهم آورده است، از طرفی کسب مهارت های زندگی می تواند افراد را در مقابله با مشکلات تواناتر کند. این پژوهش با هدف تعیین ارتباط مهارت های زندگی با همسر آزاری در زوجین مراجعه کننده به دادگاه های خانواده تهران انجام شد. روش: این پژوهش یک مطالعه همبستگی است که بر روی280 نفر(140زوج) مراجعه کننده به دادگاه های خانواده شهر تهران به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انجام شد. پرسش نامه شامل مشخصات دموگرافیک، پرسش نامه مهارت های زندگی و پرسش نامه همسرآزاری بود، روایی به روش روایی محتوی و پایایی(88/0=r) به روش بازآزمون به دست آمد. یافته ها: هرچه مهارت های زندگی در افراد پایین تر باشد همسرآزاری در آنان افزایش می یابد (005/0p<). بحث: توصیه می شود آموزش مهارت های زندگی در زوجین قبل از ازدواج جهت کاهش همسرآزاری انجام شود.
۴.

عوامل مرتبط با خشونت و سابقه آن در بین جوانان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: خشونت ضرب و جرح قتل عمد توجیه عمل مجرمانه تصور از خوردن برچسب منحرف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۶۰
مقدمه: هدف ازتدوین این مقاله بررسی عوامل مرتبط با خشونت جوانان زندانی زندان کرمان است که با توجه به گستردگی مفهوم خشونت، دو مورد خاص آن یعنی ضرب و جرح و قتل عمد مورد توجه قرار گرفته اند. روش: این تحقیق با روش پیمایشی انجام گرفته و برای جمع آوری اطلاعات از تکنیک های مصاحبه و پرسش نامه استفاده شده است و تعداد کل افراد مورد بررسی 123 نفر(کل زندانیان با سابقه ضرب و جرح و قتل عمد) بوده است. یافته ها: جنس، وضعیت تأهل، معاشرت با دوستان بزهکار، عضویت در گروه های نزاع، تأیید پرخاش گری، توجیه عمل مجرمانه، تصور از خوردن برچسب منحرف، علاقه به فیلم های خشن، سابقه اخراج از مدرسه و مصرف الکل، مواد مخدر و قرص اکس با سابقه خشونت جوانان 35-18 سال مورد بررسی ارتباط معنا دار دارد. بحث: جرایم خشونت آمیزی چون قتل و ضرب و جرح در مردان بیش تر از زنان رخ می دهد. بیش ترجوانانی که سابقه خشونت دارند مجردند، عضو گروه های نزاع هستند، سابقه اخرج از مدرسه دارند، پرخاش گری را برای حل مسائلشان لازم می دانند، جرم خود را توجیه می کنند، به مشاهده فیلم های خشن علاقه دارند، و میزان مصرف الکل، قرص اکس و مواد مخدر در آن ها بیش تر است.
۵.

مقایسه میزان و شدت آسیب های روانی بین مردان جوان شاغل و بیکار(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: آسیب شناسی روانی وارسی نامه علایم- گونه 90 سوالی ویراسته مردان جوان شاغل بیکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۶۵
مقدمه: جوانی نسبی جمعیت، عوارض جنگ تحمیلی، تحریم ها، مهاجرت جوانان به تهران در جستجوی کار پژوهش در آسیب شناسی روانی جوانان بیکار تهران را الزامی می کند. روش: پژوهش حاضر طرحی علی مقایسه ای است. جامعه آماری شامل کلیه جوانان مذکر 25 تا 35 ساله ساکن شهر تهران بود. نمونه گیری پژوهش حاضر به روش تصادفی طبقه ای صورت گرفته است، 229 نفر شاغل و248 نفر بیکار 35-25ساله ساکن تهران همتاشده برحسب سن، تحصیل، و تأهل با وارسی نامه علایم گونه 90 سئوالی ویراسته و پرسش نامه جمعیت شناختی بررسی شدند. نمره گذاری با نرم افزار وارسی نامه علایم- گونه 90 سئوالی ویراسته انجام شد. نمره ها و میانگین های دو گروه با روش t استیودنت مقایسه گردید. برای شدت و فراوانی نشانه های آسیب شناسی از مجذور خی استفاده شد. میانگین ابعاد نه گانه آزمون و سه بُعد شاخص کلی شدت، شاخص ناراحتی از علایم و جمع علایم بین دو گروه سنجیده شد. یافته ها: میانگین همه ابعاد نه گانه و شاخص های سه گانه در بیکاران بالاتر از شاغل و همه در سطح 95% و بالاتر معنی دار بود. بالاترین میانگین آسیب شناسی روانی در بیکاران در مقیاس وسواس-اجبار با 29/1و پایین ترین نمره در حساسیت در روابط متقابل بود. بالاترین میزان آسیب های روانی در شاغلان در وسواس اجبار(97%) و پایین ترین، حساسیت در روابط متقابل(46%) بود. فراوانی نشانه های آسیب روانی در بیکاران 32% و در شاغل 27% بود. بین شدت کلی آسیب های روانی افراد شاغل و بیکار تفاوت وجود داشت. (001/0 P< ). بحث: فراوانی و شدت نشانه های آسیب شناسی روانی در بیکاران نسبت به شاغلان در حدّ معنی دار بالاتر است. بیکاری چه عامل یا معلول باشد، در هر دو وجه جوانان بیکار به شغل و درمان روانپزشکی نیازمندند.
۶.

رویکرد کوتاه مدت راه حل محور برای کاهش گرایش به طلاق در زنان و مردان مستعد طلاق(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: رویکرد کوتاه مدت راه حل محور گرایش به طلاق مستعد طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۶۳
مقدمه: پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر رویکرد راه حل محور بر کاهش گرایش به طلاق زنان و مردان مستعد طلاق شهر اصفهان صورت گرفته است. رویکرد راه حل محور یکی از انواع درمان های کوتاه مدت است که بر یافتن راه حل ها توسط مراجع با کمک مشاور تأکید دارد. روش: این پژوهش نیمه تجربی است و در آن از پیش آزمون و پس آزمون دو گروه شامل گروه آزمایش و گروه گواه استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل آن دسته از زوجین مراجعه کننده به مرکز مداخله در بحران شهر اصفهان می باشد که به صورت خود معرف مراجعه کرده بودند. نمونه پژوهش شامل 32 زوج است که از زوجینی که داوطلب به شرکت در مطالعه بودند، به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسش نامه استعداد طلاق روزلت و همکاران(1386). یافته ها: برای تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر استفاده از روش های آمار توصیفی از روش تحلیل هم پراکنش استفاده شد. بحث: رویکرد راه حل محور بر کاهش گرایش به طلاق مؤثر است(001/0 p< )
۷.

نگرش مردم به ازدواج موقت(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: ازدواج ازدواج موقت متعه نکاح نگرش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۸۶
مقدمه: تحقیق حاضر با هدف بررسی نگرش مردم به ازدواج موقت انجام گرفته است. روش: در این تحقیق توصیفی، 395 نفر زن و مرد مجرد و متأهل سکن تهران انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه نگرش سنجی استفاده شد. یافته ها: در بین خانواده و اقوام 1/9 درصد افراد سابقه ازدواج موقت وجود دارد. عمده ترین موانع ازدواج موقت فرهنگ جامعه، مخالفت خانواده ها و مخالفت همسر ذکر شد. مردان، افراد مجرد، افراد شاغل، افراد ساکن در جنوب شهر و افرادی که در خانواده و اقوام آن ها سابقه ازدواج موقت وجود دارد بیش از سایرین (01/0 p≤ ) نسبت به ازدواج موقت گرایش دارند. بحث: علی رغم وجودگرایش به ازدواج موقت میزان شیوع این ازدواج در جامعه مورد بررسی کم است.
۸.

نوسازی فرهنگی در روستاهای در حال گذار(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: تبیین علمی توسعه انسانی عرفی شدن فردگرایی اخلاقی نوسازی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۵۰
مقدمه: توسعه انسانی مبین تحول در کیفیت زندگی است و بر اساس نظریه اینگلهارت و ولزل رویکرد جامع توسعه انسانی سه بعد توسعه اجتماعی اقتصادی، نوسازی فرهنگی و دموکراتیک شدن را در بر می گیرد. هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت نوسازی فرهنگی در روستاهای در حال گذار و پاسخ به این پرسش است که آیا این گروه از روستاها که از سطح نسبتاً مناسبی از توسعه اجتماعی اقتصادی برخوردار هستند، نوسازی فرهنگی را تجربه کرده اند و یا خیر؟ روش: نوسازی فرهنگی با سه متغییر فردگرایی، عرفی شدن و تبیین علمی مورد بررسی قرار گرفته است. روش این تحقیق ترکیبی از روش های کمی (پیمایش) و کیفی است. برای درک چگونگی و تحلیل داده های کمی روش کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق به کار گرفته شده است. یافته ها: هر چند ساکنین روستاهای در حال گذار در فرآیند توسعه انسانی نوسازی فرهنگی را تجربه کرده اند، اما این تغییر درهمه ابعاد فرهنگی رخ نداده است. به طوری که فردگرایی اخلاقی به طور نسبی در میان مردم این روستاها رواج دارد. اما اکثریت هنوز عرفی نشده اند و تفکر، احساسات، تمایلات و رفتار آن ها از وابستگی و التزام به ماوراءطبیعه فاصله نگرفته و گستره نفوذ باورهای دینی فراتر از حوزه خصوصی را در بر می گیرد. همچنین روستاییان در پاسخ به چرایی وقوع پدیده ها از دو شیوه به ظاهر متناقض تبیین دینی و تبیین علمی استفاده می کنند. بحث: به نظر می رسد این گونه از نوسازی فرهنگی که ویژگی اصلی آن عدم توازن مؤلفه ها و به هم ریختگی فرهنگی است، نشان دهنده ریشه باورهای مذهبی در میراث تاریخی این جوامع و پایداری آن در فرآیند توسعه انسانی و تغییرات اجتماعی جوامع روستایی در حال گذار است.
۹.

شناسایی خانوار های نیازمند در طرح هدفمند کردن یارانه ها با وجود نابرابری اطلاعاتی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: اطلاعات نابرابر یارانه های نقدی و کالایی اقتصاد اطلاعات خودگزینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۴۹
مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی روش های شناسایی افراد واجد شرایط دریافت پرداخت های انتقالی در شرایطی است که دولت اطلاعات دقیقی در مورد جامعه هدف ندارد. در شرایطی که نابرابری اطلاعاتی [1] بین دولت و متقاضیان دریافت یارانه ها وجود دارد پایش اطلاعات گردآوری شده فرایند پر هزینه ای است که می تواند سهم عمده ای از منابع یارانه ای را جذب کند . روش: به منظور شناسایی افراد واجد شرایط استحقاق دریافت یارانه هادر شرایط فقدان بانک اطلاعاتی خانوار های نیازمند در کشور می توان از روش های تقریبی استفاده کرد. اگر دولت بخواهد یارانه ها را به صورت تلفیقی از نقدی و کالایی پرداخت کند باید اطلاعات مربوط به ترجیحات مصرف کنندگان را داشته باشد. به منظور شناسایی ترجیحات مصرف کنندگان دولت می تواند با استفاده از اطلاعات پیمایش هزینه و درآمد خانوار های نیازمند سبد های مختلفی از کالا و خدمات و وجه نقد را برای گروه های مختلف این دسته از مصرف کنندگان طراحی کند. این روش که با استفاده از نظریه اقتصاد اطلاعات تنظیم می شود موسوم به روش خود گزینی [2] است. یافته ها: پرداخت پول نقد در شرایط نابرابری اطلاعاتی روش مناسبی برای توزیع یارانه ها نیست و نه تنها اخلاق کار در جامعه را آسیب می زند بلکه عاملی است که همواره می تواند موجب بروز انگیزه ارائه اطلاعات نادرست و تغییر رفتار توسط افراد شود. بحث: در شرایط نابرابری اطلاعاتی مناسب ترین شیوه های پرداخت یارانه این شیوه دارای این مزیت است که از پرداختهای نقدی یکسان به همه افراد در برنامه یارانه نقدی جلوگیری می کند و هزینه ها را در مقیاس وسیع کشوری کاهش می دهد، علاوه بر آن از خطای ورود متقاضیانی که ترجیحات آن ها معطوف یارانه های کالایی و خدمات است می کاهد. ارائه بسته های حمایتی دولت را مطمئن خواهد ساخت که یارانه های پرداختی دولت در جهت ارتقای سلامت، بهبود تغذیه، جلوگیری از سوء تغذیه و شیوع بیماری ها و ارتقاء آموزش جامعه مورد استفاده قرار خواهد گرفت. 2 - asymmetric information 3 - self-selection
۱۰.

مشارکت در گروه های اجتماعی شهر بابل و عوامل مرتبط با آن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: مشروعیت نظام سیاسی اقتدار اجتماعی گروه های اجتماعی دموکراسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۳۳
مقدمه: مسئله مشارکت و نگرش نسبت به قدرت واقتدارنظام سیاسی برای ثبات وتداوم هرنظام سیاسی اصلی اساسی است. مشروعیت سیاسی در تمام دوران های مختلف به صور گوناگون و به عنوان کیفیت حکومت حاکمان در ارتباط با افراد تحت حکومت مطرح بودهاست. پژوهش حاضربه منظور ارائه تحلیلی جامعه شناختی از رابطه بین مشارکت و مشروعیت و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن دربین گروه های اجتماعی شهربابل با استناد به دیدگاه های مشارکت، مشروعیت و بحران مشروعیت می باشد. روش: این تحقیق پیماشی و از نوع علی- مقایسه ای پس از وقوع است. یافته ها: بین مشارکت و مشروعیت رابطه معناداری وجود ندارد. اما بین گروه بندی اجتماعی (موقعیت اجتماعی گروه ها) با نگرش آن ها نسبت به مشروعیت نظام سیاسی ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین بین گروه بندی اجتماعی و گرایش به مردم سالاری ارتباط معناداری وجود دارد. یافته های نظری پژوهش نشان می دهد که گر چه می توان رابطه مستقیم متغیر مستقل (گروه بندی اجتماعی) را با متغیرهای وابسته (مشروعیت نظام سیاسی و گرایش به مردم سالاری) براساس تئوری های مشروعیت و بحران مشروعیت تبیین کرد اما متغیر مستقل (مشروعیت نظام سیاسی) رابطه مستقیمی با متغیر وابسته (مشارکت سیاسی) ندارد. بحث: داده های تحقیق حاکی از مشارکت بالای پاسخ گویان در انتخابات است در حالی که نمره پاسخ گویان به مشروعیت نظام سیاسی نسبتاً پایین است. بنابراین بین نگرش واقعی پاسخ گویان به مشروعیت نظام سیاسی، با رفتار ظاهری آن ها (مشارکت سیاسی) فاصله زیادی وجود دارد.
۱۱.

مشکلات روانی و نگرش به آن ها در منطقه 6 تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: مشکلات روانی شیوع نگرش شهر تهران اعتیاد صرع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۵۰
مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی مشکلات روانی و نگرش خانواده های منطقه شش شهر تهران نسبت به مشکلات و بیماری های عصبی روانی انجام شده است. روش: برای اجرای پژوهش یک فرد بالای 15 سال از 1830 خانوار (586 مرد، 1244 زن) از مجموع 59112 خانوار ساکن در منطقه 6 که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شده بودند به کمک پرسش نامه های ویژگی های جمعیت شناختی، پرسش نامه SCL-90-R و پرسش نامه نگرش بهداشت روان جامعه مورد بررسی قرار گرفتند. داده های پژوهش به کمک روش های آمار توصیفی آزمون های آماری t و تحلیل واریانس، تحلیل گردیدند. یافته ها: 535 نفر (2/29%) مشکوک به یک یا چند مشکل روانی شناخته شده اند و میزان شیوع آن در زنان (4/30%) بیش تر از مردان، (8/26%) بوده است. همچنین در ارزیابی به عمل آمده از پرسش نامه نگرش سلامت روان جامعه، درمان ناپذیر دانستن بیماری های روانی(7/20%)، مؤثر دانستن ازدواج در بهبود مشکلات روانی (4/59%) و اعتیاد آور دانستن مصرف داروهای اعصاب (4/85%) فراوانی بیش تری را نسبت به سایر موارد نشان داده است. بحث: شیوع نسبتاً بالای مشکلات روانپزشکی و وجود نگرش منفی در مورد بیماری های روانی، مصرف مواد و صرع در میان ساکنان منطقه مورد بررسی لزوم توجه بیش تر به پیشگیری و درمان این مشکلات و ارتقاء نگرش خانوارها را یادآور می شود.
۱۲.

دسترسی به خدمات شهری برای افراد استفاده کننده از صندلی چرخ دار در ساری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: حقوق بیماران کم توان مناسب سازی صندلی چرخدار خدمات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۳۲
مقدمه: مطابق قانون باید اماکن عمومی و خصوصی برای مراجعه و استفاده افرادی که با صندلی چرخ دار حرکت می کنند، مناسب باشد. دستورالعمل این کار به صورت قانون جامع حمایت از حقوق معلولان در سال 1383 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. این مطالعه به منظور بررسی وضعیت اماکن عمومی ساری طراحی شد. روش: پژوهش از نوع مطالعه توصیفی مقطعی است و در سال 1388 انجام شد چک لیستی شامل وجود برنامه منظم بازرسی، سطح شیب دار، آسانسور، تابلوی مخصوص، پارکینگ، حمام، دستشویی و توالت، درهای قابل عبور، تشک مواج و تختخواب با ارتفاع مناسب برای معلولین تهیه شد. پایایی چک لیست با روش آزمون مجدد بررسی شد (همبستگی 7/0). ساختمان های با مصرف عمومی در 5 گروه آموزشی، درمانی، خدماتی، اقامتی و تفریحی به شکل تصادفی و برای مواردی که تعداد محدودی وجود داشت به روش سرشماری انتخاب شد. یافته ها با استانداردهای کشوری و بین المللی مقایسه گردید. یافته ها : 212 مرکز شامل 31 (15%) مرکز آموزشی، 75(35%) مرکز درمانی، 82(39%) مرکز خدماتی، 8(4%) مرکز اقامتی و 16(7%) مرکز تفریحی بررسی شدند. در مقایسه با استانداردهای موجود 100 درصد مراکز آموزشی، خدماتی، اقامتی، تفریحی و 95 درصد مراکز درمانی بازرسی نداشتند. 65% مراکز آموزشی، 72% مراکز درمانی و 71% مراکزخدماتی فاقد سطح شیب دار و در 75% مراکز اقامتی و 43% مراکز تفریحی سطح شیب دار استاندارد نبود. 80% مراکز آموزشی، 95% مراکز درمانی، 96% مراکز خدماتی، 62% مراکز اقامتی و 100% مراکز تفریحی فاقد سرویس بهداشتی برای معلولین بود. بحث: با وجود قانون برای رعایت استانداردهای کشوری و بین المللی، اکثر قریب به اتفاق ساختمان های مورد نیاز معلولین برای آن ها قابل استفاده نیست یا به سختی و به شکل ناقص مورد استفاده قرار می گیرد. برنامه ریزی برای اجرای درست قوانین لازم و ضروری می باشد

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۱