نظارت و بازرسی

زمینه و هدف : نظام اداری در کشور با توجه به نقش گسترده  و مؤثری که در کارها دارد، یکی از زیرساختهای مهم توسعه است که بی توجهی و یا کم توجهی به آن، آسیب های جبران ناپذیری در تحقق برنامه ها، رضایتمندی مردم و جلوگیری از شکل گیری فساد را به دنبال خواهد داشت. هدف این تحقیق شناسایی ابعاد راهبردی تأثیرگذار بر میزان سلامت در سازمانهای دولتی ایران است. روش : تحقیق از نظر نوع کاربردی، و از نظر روش ترکیبی، متوالی است که در بخش کیفی، جامعه آماری از مدیران، متخصصان حوزه سیاستگذاری، خبرگان نهادها و سازمانهای نظارتی و هم چنین خبرگان علمی و دانشگاهی مرتبط با سلامت اداری و سازمانی استفاده شده و در چهار مرحله پنل خبرگی با 20 نفر از خبرگان، مورد بررسی قرار گرفته و داده ها با استفاده از نرم افزار spss و تحلیل عاملی، تجزیه و تحلیل شده است. روش گردآوری داده ها پرسشنامه خبرگی است. با توجه به اینکه متوسط مدیران و متخصصان شاغل در سازمانهای دولتی با استفاده از فرمول کوکران 338 تعیین گردیده، ابعاد راهبردی میزان سلامت اداری در سازمانهای دولتی ایران مشخص شده است. یافته ها : یافته های این پژوهش نشان می دهد که ابعاد راهبردی درون سازمانی (ایجاد فرصتهای برابر در به کارگیری و ارتقا، حفظ کرامت و حقوق انسانها، رفتارهای منصفانه و عادلانه در تعامل، توزیع و روشها، شفافیت، مشارکت در تصمیم گیری) و برون سازمانی (نظارت عمومی، یکپارچگی کار و زندگی، عدم تناسب بین میزان رشد و حقوق، نگرش مثبت کاری، رسانه و  اعتماد و اطمینان) در ارتقای سلامت اداری تأثیرگذار است. نوآوری این تحقیق، طراحی الگوی سنجش ابعاد راهبردی میزان سلامت اداری در سازمانهای دولتی است که در تحقیقات پیشین این موضوع یافت نشده است نتیجه گیری : رابطه معناداری میان ابعاد راهبردی درون و برون سازمانی در قالب مؤلفه های آنها با سلامت اداری و سازمانی و کاهش فساد اداری وجود دارد. این ابعاد به پویایی سلامت سازمانی منجر می شود. الگوی مبتنی بر ارزشهای ایرانی و اسلامی این پژوهش، علاوه بر غنای ادبیات حوزه سلامت اداری و ارائه الگویی به عنوان سنجش میزان سلامت در دستگاه های دولتی ایران می تواند به دست اندرکاران سازمانی در سیاستگذاری و برنامه ریزی با رویکرد ارتقای سلامت و بقای آنها و نیز دستیابی به تحول اداری و هدایت هدفمند در مسیر رشد و تعالی سازمانی یاری رساند. 

زمینه و هدف : رویدادهای جهانی ماه های اخیر، همچون بیماری همه گیر کوید 19، فشارهایی را بر بودجه عمومی ایجاد کرده که درک و اندازه گیری آن را از قبل دشوار تر کرده است. از طرفی سهم وسیع شرکتهای دولتی از بودجه عمومی و ضرورت نظارت و بازرسی مستمر آنها در سیاستگذاریهای اقتصادی کشور، باعث شده است انضباط مالی شرکتهای دولتی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و نیاز به پژوهشهای کاربردی در این زمینه بیشتر احساس شود. در همین راستا هدف اصلی پژوهش، بررسی روابط مؤلفه های نظارت، بازرسی و انضباط مالی شرکتهای دولتی است. روش : این مطالعه از نوع پژوهشهای کمی و با استفاده از پرسشنامه مقایسات زوجی و روش دیمتل به عنوان یکی از شیوه های تصمیم گیری چند معیاره برای تعیین میزان اثرگذاری و اثرپذیری میان مؤلفه ها انجام شده است. خبرگان این پژوهش 12 نفر از خبرگان مسائل مالی و کنترلی شرکتهای دولتی هستند که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده اند. ابزار این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته، و روایی و پایایی نتایج آن با روشهای CVR و آزمون دوباره توسط خبرگان تأیید شده است. یافته ها : نتایج این پژوهش بیانگر اثرگذاری بسیار مؤلفه های "نظارت مستمر"، "بازرسی بیرونی" و "بازرسی زیردستان و بالادستان" و اثرپذیری فراوان هر سه مؤلفه "انضباط مالی قبل از خرج"، "انضباط مالی هنگام خرج" و "انضباط مالی بعد از خرج" است. نتیجه گیری : این پژوهش با رویکردی متفاوت نسبت به ادبیات موضوع با تمرکز بر وجوه تمایز دو مفهوم نظارت و بازرسی، علاوه بر توسعه ادبیات حسابداری بخش عمو می برای انضباط مالی، الگوی روابط مؤلفه های پژوهش را نیز برای نظارت و بازرسی بهتر مشخص کرده است.

زمینه و هدف:  این پژوهش با هدف تحلیل تجربه خبرگان درباره انواع تهدیدهای متوجه کارکنان فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در استفاده از فضای مجازی انجام شده است. این کارکنان که به دلیل شرح وظایف خارج از حیطه شغلی از این فضا بهره می برند، بخشی از کاربران فضای سایبر شناخته می شوند و انواع تهدیدهای امنیتی و غیرامنیتی این فضای نوظهور متوجه کارکنان پلیس نیز هست. روش: این تحقیق از نوع کیفی است. نمونه گیری به صورت هدفمند انتخاب، و شرکت کنندگان با تکیه بر قاعده اشباع نظری ده نفر از خبرگان و متخصصان فضای مجازی و دارای نقش نظارتی در پلیس انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل محتوا استفاده شد. ابزار پژوهش، مصاحبه نیمه ساختار یافته شامل پرسش های باز پاسخ است که برای سنجش اعتبار روایی و پایایی، محتوای آ ن در اختیار سه نفر از متخصصان قرار گرفت و نظر های آنان در مورد مصاحبه اعمال و از شرکت کنندگان در تحلیل و تفسیر داده ها کمک گرفته شد. یافته ها :یافته ها شامل 87 مفهوم ساده بود که از این تعداد، 53 مفهوم با تهدیدهای فضای مجازی مرتبط بود که در مراحل بعدی این مفاهیم در قالب 12 مفهوم کلی (تم) دسته بندی شد.  نتیجه گیری : نتایج نشان داد تهدید های متوجه کارکنان شامل خطر نفوذ جلبی و جذبی، شکست و افشای اطلاعات،کاربر بودن در فضای مجازی، رواج فساد اخلاقی، گسست عاطفی و طلاق، تحمیل ارزشها و الگوهای اخلاقی و رفتاری جوامع غربی، دگرگونی هویت ملی و دینی و پیدایش هویتهای فرهنگی غربی، ترغیب کارکنان به دخالت در امور سیاسی، انزوا و دوری از خانواده، قانونگریزی در کارکنان، نارضایتی کارکنان و بی اعتنایی نسبت به وظایف خود و بی اعتمادی نسبت به فرماندهان می باشد.

زمینه و هدف : یکی از بهترین راهبردهای مدیریتی، که به سازمان امکان پاسخگویی مؤثر و مداوم به فرصتها و تهدیدات محیطی را می دهد، چابکی منابع انسانی است؛ از این رو هدف پژوهش طراحی الگوی چابکی منابع انسانی در جهاد کشاورزی است. روش : این پژوهش از نظر هدف، توسعه ای، و با رویکرد کیفی صورت گرفته است. خبرگان این پژوهش 14 نفر از مدیران فعال در حوزه منابع انسانی جهاد کشاورزی هستند که از طریق نمونه گیری هدفمند و قاعده اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته جمع آوری، و روایی سؤالات مصاحبه با استفاده از نظر استادان دانشگاهی و پایایی آن توسط بازبینی شرکت کنندگان در پژوهش و صاحبنظران و استادان دانشگاهی تأیید شد. روش تحلیل داده ها، تحلیل مضمون با استفاده از کدگذاری سه مرحله ای داده های کیفی در سطوح باز، محوری و انتخابی و اعتبارسنجی الگو با روش دلفی و نظر خبرگان صورت پذیرفت. یافته ها :یافته های پژوهش حاکی از شناسایی چهار مضمون فراگیر و نه مضمون اصلی است. مضمونهای فراگیر شامل "ویژگیهای فردی، ویژگیهای بین فردی، ویژگیهای راهبردی و ویژگیهای مرتبط با شغل" است که هر مضمون فراگیر شامل چند مضمون اصلی می شود. "ویژگیهای فردی" شامل "شخصیت، عملکرد و مولد بودن"، "ویژگیهای بین فردی" دربرگیرنده "مهارتهای گروهی و ارتباطی"، "ویژگیهای راهبردی" حاوی مقوله های "مهارتهای برنامه ریزی و تدبر"، "ویژگیهای مرتبط با شغل" شامل "ویژگیهای شغلی و مهارتهای ادراکی" است. نتیجه گیری : نتایج تحقیق نشان داد شخصیت، مهارت ارتباطی و مهارتهای شغلی، مهمترین مضامین چابکی منابع انسانی در جهاد کشاورزی است. الگوی این پژوهش، علاوه بر غنای ادبیات چابکی منابع انسانی می تواند به مدیران جهادکشاورزی در برنامه ریزی به منظور ارتقای چابکی منابع انسانی و دستیابی به بهره وری سازمانی و به کارکنان در شناخت بیشتر تواناییهای خود و هدایت هدفمند در مسیر خودچابکسازی یاری رساند.   

زمینه و هدف : احساس عدالت بر رفتار و نگرش کارکنان تأثیری قوی دارد. هنگامی که کارکنان مشاهده می کنند که در سازمانها با آنها عادلانه رفتار می شود، احساس تعلق خاطر آنها  بیشتر می شود؛ لذا هدف این تحقیق بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر تعلق خاطر کارکنان با توجه به نقش واسطه ای آنومی و اعتماد سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی یزد است. روش : پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ چگونگی جمع آوری داده ها، توصیفی- همبستگی و از لحاظ تجزیه و تحلیل داده ها به صورت کمی است. جامعه آماری، تمامی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهر یزد به تعداد 300 نفر هستند که بر اساس جدول مورگان 170 پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد بررسی قرار گرفت. ابزار اندازه گیری این پژوهش، پرسشنامه 65 سؤالی بود که برای بررسی عدالت سازمانی و متغیرهای آن از پرسشنامه نیهوف و مورمن (1993) و از پرسشنامه شافلی و همکاران (2003) برای بررسی تعلق خاطر کارکنان و برای بررسی اعتماد سازمانی از پرسشنامه کاناواتاناچی و یو (2002) و برای آنومی سازمانی از پرسشنامه لارا ورودریگوئز (2007) استفاده شد و روایی آنها از نوع محتوا بود که طبق نظر صاحبنظران مورد تأیید قرار گرفت. به منظور سنجش پایایی پرسشنامه ها از آزمون ضریب آلفای کرونباخ و نیز برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون الگویابی معادلات ساختاری با نرم افزار AMOS استفاده شد. یافته ها : یافته ها حاکی است که عدالت سازمانی بر اعتماد سازمانی و تعلق خاطر شغلی تأثیر مثبت و بر آنومی سازمانی تأثیری معکوس و معنادار دارد. هم چنین اعتماد سازمانی بر آنومی سازمانی تأثیر معکوس و بر تعلق خاطر شغلی تأثیر مثبت و معناداری می گذارد. آنومی سازمانی نیز بر تعلق خاطر شغلی نیز تأثیر معکوس و معناداری می گذارد. نتایج بیانگر این بود که آنومی سازمانی نمی تواند در تأثیر اعتماد سازمانی و عدالت سازمانی بر تعلق خاطر شغلی نقش میانجیگری داشته باشد؛ اما اعتماد سازمانی در تأثیر عدالت سازمانی بر تعلق خاطر شغلی نقش میانجیگری ایفا می کند. نتیجه گیری : با افزایش عدالت در سازمان ها کارمندان احساس تعلق و اعتماد بیشتری می کنند؛ بنابراین سطح آنومی کاهش می یابد و سازمان هایی با عدالت و اعتماد سازمانی زیاد می توانند به طور مؤثر با ناهنجاری های سازمانی مبارزه کنند.

زمینه و هدف : استقرار نظام شایسته گزینی از مهمترین مباحث ارتقای کیفیت و کمیت هر سازمانی است. یکی از مهمترین تأثیراتی که شایسته گزینی بر سازمان دارد، بهبود عملکرد خدمتی یا همان کارایی کارکنان است که می تواند در پیشبرد اهداف سازمان نقش بسزایی داشته باشد؛ بنابراین هدف اصلی پژوهش بررسی نقش شایستگی های فرماندهان و مدیران در افزایش کارایی کارکنان استان لرستان است. روش : پژوهش از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از نظر روش، توصیفی و از نظر نوع مطالعه، پیمایشی مقطعی است. جامعه آماری تحقیق شامل 636 نفر از کارکنان فرماندهی انتظامی استان لرستان است که با استفاده از فرمول کوکران 240 نفر به عنوان نمونه پژوهش در نظر گرفته شدند. در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته شامل ابعاد شایسته سالاری و کارایی است. اعتبار ابزار پژوهش مبتنی بر اعتبار صوری و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ ارزیابی و مورد تأیید قرار گرفته است. هم چنین برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روشهای آمار توصیفی و نیز آمار استنباطی شامل آزمونهای کولموگروف- اسمیرنوف، تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که  انتصاب مدیران بر اساس ویژگیهای شایستگی شامل ویژگیهای مدیریتی با بار عاملی 94/0، ویژگیهای شخصیتی با بار عاملی94/0، ویژگیهای ارزشی و بینشی با بار عاملی 78/0 بر افزایش کارایی کارکنان شامل سرعت عمل با بار عاملی 88/0، دقت عمل با بار عاملی 89/0، صحت عمل با بار عاملی 91/0، انگیزه با بار عاملی 84/0 و مسئولیت پذیری با بار عاملی 92/0 تأثیر مثبت و معنادار داشته است. نتیجه گیری : نتایج این تحقیق نشان داد چه مؤلفه هایی در استقرار نظام شایسته سالاری و از طرفی دیگر افزایش کارایی کارکنان نقش فزاینده دارد. این نتایج دستاوردهای نظری و کاربردی در حوزه مدیریت راهبردی برای سازمانها در بر خواهد داشت.   

زمینه و هدف: پیشگیری از وقوع جرم خودزنی در بین کارکنان وظیفه در استقرار نوعی نظام یکپارچه رفتاری و انضباطی در محیط پادگان در زمان خدمت وظیفه عمومی؛ نقش مؤثر و بارزی را ایفا نماید. هدف این مقاله پیشگیری از وقوع جرم خودزنی در بین کارکنان وظیفه و پرداختن به مسائل و مشکلات رفتاری و عوامل جرم زای آنان می باشد . روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی، و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است داده ها با استفاده از مطالعه کتابخانه ای و از طریق فیش برداری و رجوع به منابع حقوقی و اسناد درون سازمانی تهیه و مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته ها: در این پژوهش مولفه های مورد بررسی در متغییر مستقل(عوامل درون سازمانی و برون سازمانی) به یک نسبت بر متغییر وابسته یعنی خودزنی کارکنان وظیفه تاثیر بسزایی دارند عوامل فردی، اجتماعی، موقعیتی و رفاهی با کیفیت زندگی سربازان در حین خدمت نقش مهمی در پیشگیری از خودزنی دارد و به ترتیب اولویت اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، آموزش، مشاوره و افزایش سطح بهداشت روانی کارکنان وظیفه، نظارت بر رفتار مدیران و مسئولان مدخل به عنوان تدابیر موثر در کنترل علل تسهیل کننده اثر مستقیم و زودبازدهی در پیشگیری از جرم خودزنی در میان سربازان وظیفه دارد. نتیجه گیری: مسائل و موضوعات مدیریتی ناشی از تعامل فرماندهان و سربازان با یکدیگر و همچنین آموزشهای ویژه به فرماندهان درخصوص نحوه برخورد با سربازان و اقدامات حمایتی از نظر تقویت فکری و آموزشهای فرهنگی، توسعه معنویت و اصلاح رفتارهای فردی سربازان در پیشگیری از وقوع جرم خودزنی کارکنان وظیفه نقش مهمی را ایفاء می نماید بنابراین باید اقدامات جدی و مناسب جهت به حداقل رساندن افکار خودزنی در سربازان توسط مسئولین ذیربط صورت گردد.