نظارت و بازرسی

هدف اصلی این پژوهش تعیین و براورد اولویتها و وزنهای نسبی هر یک از معیارها و عوامل تعیین شده در بعد عملکرد مدیریتی، شخصیتی، رفتاری و ارزشی- بینشی مدیران و فرماندهان ناجا و همچنین وزن (ضریب) هر یک از منابع ارزیابی در تعیین نمره کل عملکرد با استفاده از نظر مدیران و فرماندهان ناجا است؛ بدین منظور از نمونهای به حجم 482 تن از مدیران و فرماندهان ناجا از شورای اداری برخی استانهای کشور و تمامی پلیسهای ستاد فرماندهی ناجا درخواست شد که میزان اهمیت عاملها را به صورت مقایسههای زوجی روی یک طیف نه درجهای مشخص کنند. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که ضریب عاملهای هر کدام از ابعاد عملکرد یکسان نیست و ترکیب نمرههای عاملی از جمع ساده نمرههای عاملها روشی صحیح نیست و ترکیب نمرههای عاملها و اعمال ضریب در تعیین نمره کل ضروری است. لازم به ذکر است این تفاوت در ردههای تخصصی نیز دارای تفاوتهای مشهودی است. نتایج تحلیل کل ردههای ناجا گویا است که عامل برنامهریزی و تصمیمگیری با وزنی برابر 236/0 مهمترین عامل بعد مدیریتی، عامل خلاقیت و انعطافپذیری با وزنی برابر 34/0 مهمترین عامل بعد شخصیتی، عامل امانتداری با وزنی برابر 217/0 مهمترین عامل بعد رفتاری، عامل پایبندی به ارزشهای اسلامی و انقلابی با وزنی برابر با 566/0 مهمترین عامل بعد ارزشی- بینشی است. همچنین به استناد نظر خبرگان مهمترین منبع ارزیابی در سازمان ناجا مقام مافوق، و ارزیابی فرد از عملکرد خود از کمترین اهمیت برخوردار است.

در این مقاله تلاش گردیده تا موضوع پیشگیری از جرائم و تخلفات مدیران و فرماندهان در راستای خود پایی (نظارت همگانی درونی) مورد بحث قرار گرفته و شاخصهای آن تبیین و الویتبندی گردد. این مقاله از نظر هدف کاربردی است که به روش توصیفی - پیمایشی انجام گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق مدیران و فرماندهان برخی از یگانهای مستقل ستادی است. ابزار گردآوری شامل مصاحبه با نخبگان ناجا و توزیع پرسشنامه میباشد. پرسشنامه در دو نوع و هر کدام با 14 گویه تدوین و پس از اطمینان از اعتبار و پایایی توزیع گردید. آلفای کرونباخ به دست آمده 89/0 میباشد. نتایج نشان داد در محور نظارت مدیران و فرماندهان بر شخص خودش عامل تقویت اعتقاد مدیران و فرماندهان به نظارت خالق با رتبه میانگین 58/9 در الویت اول بوده و در محور نظارت مدیران و فرماندهان بر زیرمجموعه عامل توجه فرماندهان و مدیران به اصل ولایت پذیری با رتبه میانگین 91/9 در الویت اول قرار گرفته است.

با توجه به اهمیت مقوله توانمندسازی و نیز نقش مدیران سازمان در توانمندسازی کارکنان، هدف این پژوهش بررسی نقش توانمندسازی ساختاری به عنوان متغیر میانجی بین عامل فردی هوش معنوی و توانمندسازی روانشناختی در میان مدیران ناجا است. در یافتههای پژوهش علاوه بر اینکه میزان هر یک از این عوامل به صورت میانگین و مقدار همبستگیهای بین آنها ارائه شده؛ نقش هوش معنوی در تبیین توانمندسازی روانشناختی و ساختاری به صورت مستقیم بیان شده است. علاوه بر این با توجه به میزان اثر غیرمستقیمی که هوش معنوی از طریق توانمندسازی ساختاری بر روی توانمندسازی روانشناختی دارد، میتوان استنباط کرد که توانمندسازی ساختاری به عنوان میانجی، نقش تعیین کنندهای در تبیین توانمندسازی روانشناختی ایفا کرده است.

مقاله پیش رو در پی بررسی تأثیر هوش معنوی در عوامل مؤثر و پیشگیر از فساد اداری است. این پژوهش، پیمایشی با رویکرد کتابخانهای (اسنادی) و میدانی است. در همین راستا به منظورتحقق این امر، 130 نفر از کارکنان پلیس تخصصی اطلاعات و امنیت عمومی شهر تهران با جایگاههای 16، 17 و 18 به صورت کل شمار مورد انتخاب قرار گرفتند. در گام بعد، برای سنجش میزان هوش معنوی گروه هدف از پرسشنامه 42 ماده ای «هوش معنوی بدیع و همکاران» با چهار زیرمجموعه «تفکر کلی و بعد اعتقادی»، «توانایی مقابله و تعامل با مشکلات»، «پرداختن به سجایای اخلاقی» و «خودآگاهی و عشق و علاقه» با پایایی 769/0 سود برده شد. همچنین بهمنظور به دست آوردن نظر افسران ارشد و فرماندهان بالا رتبه در مورد عوامل مؤثر و پیشگیر در فساد اداری از پرسشنامهای تحت عنوان «عوامل مؤثر بر فساد اداری» با پایایی 973/0 به همراه 31 گویه و دو محور اساسی «عوامل رفتاری» و «عوامل ساختاری» و نه عامل استفاده شد. در وهله تحلیل توصیفی دادهها، مواردی هم چون مباحث دموگرافیک و جمعیت شناختی، میانگین، بیشینه و کمینه به تفکیک هر پرسشنامه و زیر مجموعههایش محاسبه گردید. در گام ثانویه تحلیل استنباطی، همبستگی میان دو متغیر هوش معنوی (متغیر مستقل) و عوامل پیشگیر از فساد اداری (متغیر وابسته) صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که توانایی مقابله و تعامل با مشکلات با میانگین 43/38 بیشترین و خود آگاهی و عشق و علاقه با میانگین 4/22 کمترین میزان را از ابعاد هوش معنوی را به خود اختصاص داده است و بر خلاف انتظار مقدار 168/ 0- در سطح معناداری 358/ 0 معرف واگرایی این دو متغیر در نظر آزمودنیها بود.

در این مقاله پژوهشگر با استفاده از روش توصیفی و منابع کتابخانهای مربوط به قوانین جاری، مصاحبه با خبرگان شامل تعدادی از عاملان ذیحساب، کارکنان مالی و پشتیبانی، کارپردازان و کارشناسان ارشد حسابداری و حسابرسی و کارشناسان حقوق و مطالعه پروندههای قضایی موضوع اختلاس توسط کارکنان را با محوریت دلایل ارتکاب، راههای اجرا، روشهای شناسایی و کشف و پیشگیری ازجرم اختلاس مورد بررسی قرار داد. نتایج پاسخ سؤالات حاکی است که کار حسابرسی باعث شناسایی، کشف و ارائه ساز و کار مناسب پیشگیرانه در مورد اختلاسها خواهد شد؛ لذا با توجه به نقش کلیدی حسابرسی در ارتباط با این جرم پیشنهاد ایجاد یک واحد حسابرسی در بازرسی یا استفاده بهینه از مرکز حسابرسی موجود در طرح و برنامه بودجه در این راستا ارائه شده است.

از افسران پلیس انتظار میرود عملکردی مؤثر در محیط اجتماعی، سیاسی و سازمانی خود داشته باشند. امروزه بر مسئولیت پذیری افسران تأکید زیادی می شود و افزون بر آن پیشرفت فناوری، پدیدار شدن جرمهای جدید و چالشهای فراوان پیش رو این امر را تشدید کرده است. سازمان چگونه باید در چنین وضعی عمل کند؟ یک راه حل در رهبری نهفته است. رهبری، تعیین کننده عملکرد اثربخش سازمانها به ویژه سازمانهای پلیس است. ما در مورد رهبری چه میدانیم؟ رهبران و مدیران پلیس چه ویژگیهایی باید داشته باشند و چه اقداماتی باید انجام دهند؟ برای یافتن پاسخ این سؤالها پژوهشهای پیشین در مورد رهبری پلیس به شکلی نظاممند بررسی شد که نتایج این بررسی در مقاله پیش رو آمده است.