ابونعیم احمد بن عبداللّه اصفهانی و تاریخ نگاری اسلامی
آرشیو
چکیده
مکتب حدیثی که عمدتا در بغداد شکل گرفت، در بسیاری از شهرهای ایران ریشه دواند. بخش مهمی در خراسان بود که منجر به تولید برخی از کتب ششگانه اهل سنت شد. در نیشابور و اصفهان و ری هم مکتب حدیثی بروز و ظهور خاص خود را داشت. حدیث، همزمان، منبع فقه، تفسیر، اخلاق و به طور کلی دین شناسی و نیز تاریخ اسلام بود. هر محدثی، می توانست در چند زمینه از علوم دینی فعال باشد. مکتب حدیثی اصفهان، بزرگانی داشت که آثار فراوانی از آنها برجای مانده است. خاندان ابن منده یکی از آنهاست. ابونعیم، یکی از چهره های اصلی مکتب حدیثی این شهر است که البته در مخالفت با بسیاری از همشهرهای اهل حدیثش، شافعی و اشعری مذهب بود. او همزمان صوفی نیز بود. میراث او در حوزه رجال و تاریخ بسیار با ارزش است. هم سیره نبوی با عنوان دلائل النبوه دارد، هم معرفه الصحابه در شرح حال اصحاب، هم تاریخ محلی با عنوان تاریخ اصبهان، و هم حلیه الاولیاء در شرح حال بزرگان و رجال دنیای اسلام. میراث تاریخی او به معنای وسیع کلمه، بسیار با ارزش است، هرچند آمیخته به تصوف و به رنگ آن است. او منابع زیادی را برای ما حفظ کرده است. این مقاله گزارش اجمالی زندگی او و میراث تاریخی وی است.Abū Na’īm Aḥmad bin Abdullāh Isfahani and Islamic Historiography
The School of Hadith, which was formed mainly in Baghdad, developed in many cities of Iran. An important part of this school was formed in Khorasan which led to the production of some of the six Sunni books. Hadith School also emerged and developed in Neishabur, Isfahan and Ray. At the same time, hadith was the source of jurisprudence, Quran commentary, ethics and theology in general, as well as the history of Islam. Every Muḥaddith could be active in several fields of religious sciences. Hadith School of Isfahan had many scholars whose works have survived up to now. Ibn Mandih's family is one of them. Abu Na’īm is one of the main figures of the hadith school of this city, who, of course, was of the Shāfi'ī and Ash'arī faith in opposition to many of his fellow hadith scholars. He was also a Sufi at the same time. His legacy in the field of Rijāl and history is very valuable. It has both the Prophet's Sirah entitled Dalāil al-Nubuwa, Mairifat al-Ṣahābah in the biography of the Companions, the local history entitled Tariīkh-e Iṣbahān, and the Ḥilyat-ul-Awliyā in the biography of the scholars and figures of the Islamic world. His historical heritage in the broadest sense of the word is very valuable, although it is mixed with Sufism. He has preserved many resources for us. This article is a brief report of his life and his historical legacy.