بررسی ارتباط پویا بین سرمایه گذاری مستقیم در خارج و صادرات با رویکرد مدل جاذبه پاندولی (مطالعه موردی: ایران و کشورهای توسعه یافته منتخب) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
درجه علمی در دستهبندی سابق وزارت علوم: علمی-پژوهشی
در مطالعه حاضر، برای بررسی ارتباط بین سرمایه گذاری مستقیم در خارج و صادرات از رویکرد مدل جاذبه پاندولی استفاده شده است. برخلاف مدل جاذبه سنتی و ایستا که در آن، تنها امکان تأیید یکی از روابط مکملی یا جانشینی وجود دارد، مدل جاذبه پاندولی می تواند هردوی ارتباط مکملی و جانشینی بین خروج سرمایه گذاری مستقیم خارجی و صادرات را در قالب یک رابطه پویا و بسته به مرحله توسعه سرمایه گذاری مستقیم خارجی، به صورت تجربی استنتاج کند. در این راستا، به منظور انعکاس مراحل مختلف خروج سرمایه گذاری مستقیم و آزمون ارتباط بین سرمایه گذاری مستقیم در خارج و صادرات، دو سناریو طراحی و براساس آن، دو مجموعه داده تابلویی انتخاب شده است، به گونه ای که طرف های مقابل هر مجموعه در مراحل متفاوتی از توسعه سرمایه گذاری مستقیم خارجی هستند. در یک طرف این مجموعه ها، کشور درحال توسعه ایران و در طرف دیگر 11 کشور توسعه یافته با درآمد بالا در نظر گرفته شده است. نتایج برآورد الگوی صادرات با مبدأ ایران (سناریوی اول) نشان داد که سرمایه گذاری مستقیم ایران در خارج، مکمل صادرات ایران به عنوان کشوری درحال توسعه و با نسبت بالای صادرات به سرمایه گذاری مستقیم در خارج است. همچنین، نتایج برآورد الگوی صادرات با مبدأ کشورهای با درآمد بالا (سناریوی دوم) نشان داد که سرمایه گذاری مستقیم این کشورها در ایران، جانشین صادرات آن ها به عنوان کشورهایی توسعه یافته و با نسبت پایین تر صادرات به سرمایه گذاری در خارج بوده است.