مطالب مرتبط با کلیدواژه

ذهنیت


۲۱.

سنخ شناسی الگوهای بازسازی زندگی پس از طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: بازسازی طلاق عینیت ذهنیت ناسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۴ تعداد دانلود : ۶۹۸
طلاق روندی رو به رشد در سال های اخیر داشته است که نتیجه آن، افزایش شمار زنان و مردان درگیر با پیامدهای پس از طلاق است. در این میان، بررسی نحوه مواجه سوژه های طلاق گرفته با پیامدهای طلاق و چگونگی بازسازی زندگی پس از طلاق، از حوزه های عموماً مغفول مانده در جامعه شناسی ایرانی است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف سنخ شناسی الگوهای بازسازی زندگی پس از طلاق انجام شده است و با اتخاذ رویکرد کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته به مطالعه نحوه بازسازی زندگی پس از طلاق سوژه های طلاق گرفته پرداخته است. نتایج حاصل از مصاحبه های عمیق با 36 زن و مرد طلاق گرفته در تهران، چهار الگوی بازسازی پس از طلاق را براساس مختصات ذهنی و عینی پاسخ گویان شناسایی کرد. این الگوها شامل بازسازی پیش روانه، دو الگوی بازسازی دوگانه یا انتقالی و بازسازی واپس گرایانه است. بر این مبنا، سوژه های حاضر در دسته نخست از شرایط ذهنی و عینی مساعدی پس از طلاق برخوردار بوده و طلاق را واقعه ای در جهت بهبود کیفیت زندگی خود می دانند و با اتخاذ رویکردی فعالانه و پیش روانه به بازسازی موفقیت آمیز زندگی خود می پردازند. اما افرادی که در الگوهای بازسازی دوگانه قرار دارند عموماً از ناسازی میان ذهنیت و عینیت بیرونی رنج می برند و در صورت رفع این ناسازگاری، در آینده امکان حرکت به سوی هر یک از الگوهای بازسازی اول و چهارم را خواهند داشت و در نهایت برای سوژه های حاضر در دسته بازسازی واپس گرایانه، به دلیل ذهنیت و عینیت نامساعد آنان در مواجه با زندگی پس از طلاق، واقعه طلاق منجر به حرکتی رو به عقب و پس روانه گردیده است. این پژوهش لزوم توانمندسازی سوژه های درگیر با الگوی بازسازی واپس گرایانه را در برنامه های مداخلاتی متذکر می شود.
۲۲.

سینمای دگرگون جایگاه خرد و شهود در ساخت و تماشای فیلم شاعرانه*

نویسنده:
منبع: هنر و تمدن شرق سال سوم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۹ 3 - 10

کلیدواژه‌ها: سینما شعر تأویل ذهنیت تخیل رؤیا هنجارشکنی آیین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۳۲۰
سینما، هنری رویاآفرین و دگرگون کننده نسبت میان ذهنیّت و عینیّت، واقعیّت و خیال است. روایت بازتولید شده زندگی انسان ها، در قالب سیر داستانی یا مستند، درآمیخته با جهان بینی فیلم ساز. در میان دسته بندی های سینمایی، سینمای شاعرانه بیشترین سهم را در برانگیختن ذهنیت مخاطب و پرورش نیروی تخیل او دارد. پدیده فیلم شاعرانه، مبتنی بر نوعی نگاه رؤیا گونه و بازآفرینی جهانی دگرگون و ویژه نسبت به جهان واقعیت است. با این دیدگاه، تماشای یک فیلم شاعرانه به مثابه شرکت در آیینی است که تماشاگر خویش را در تجربه بازآفرینی و خلق دوباره اثر، سهیم می کند. هنجارگریزی و آشنایی زدایی این نوع سینمایی، از نظر روانی، فضایی معبدگونه و اساطیری برای تماشاگر ایجاد کرده و زمینه های زایش جهانی تازه و آرمانی را در رؤیاهای مخاطب، به وجود می آورد. این رخداد، محصول دریافت های شهودی فیلم ساز از زندگی و جهان هستی است که پیوسته، ایجاد پرسش کرده و تماشاگر را به تأویل وامی دارد. سینمایی اندیشمند و کاشف هستی حقیقت که وظیفه کشف چیستی حقیقت را به تماشاگرش واگذار می کند. دنیای رؤیاها، افسانه ها، اسطوره ها و آیین ها، منابع مناسبی برای الهام بخشی به فیلم شاعرانه بوده اند.
۲۳.

معرفی، بررسی و نقد ترجمه انگلیسی پدیدارشناسی ادراک حسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال نوزدهم فروردین ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 43-64
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۴۷۴
این مقاله می کوشد، با رویکردی انتقادی، تحلیلی از محتوای کتاب پدیدارشناسی ادراک حسی مرلوپونتی ارائه دهد. از این رو در مقدمه، بعد از طرح اهمیت این کتاب در شکل گیری اندیشه پدیدارشناختی در روزگار خود مرلوپونتی، به نقش آن در سیر بعدی پدیدارشناسی نیز اشاره خواهیم کرد. در بخش معرفی نویسنده اثر، موریس مرلوپونتی، به کاستی های پدیدارشناسی هوسرل از دید مرلوپونتی اشاره می کنیم. اما از آن جا که این مقاله هم چنین به ترجمه انگلیسی پدیدارشناسی ادراک حسی (در اصل به زبان فرانسه است) می پردازد، مترجم این کتاب یعنی کالین اسمیت (Colin Smith 1914-1990) نیز معرفی شده است. بخش اعظم این مقاله به تحلیل محتوایی این اثر، هم ازمنظر رویکرد انتقادی به روش مترجم در ترجمه این اثر و هم ازمنظر جایگاه مفهومی و تحلیلی خود این کتاب، اختصاص یافته است. در بخش های بعدی سعی کرده ایم بر مواردی نظیر نظم منطقی اثر، کفایت منابع، دقت در ارجاعات و استنادها، صورت، و نیز زبان اثر، که تا حد زیادی دشوار است، متمرکز شویم. درنهایت در بخش نتیجه گیری به اهمیت محوری این اثر برای رشته هایی چون فلسفه در مقاطع تحصیلات تکمیلی و حتی به نفوذ این کتاب در حوزه های هنر، پزشکی، و پرستاری اشاره خواهیم کرد.
۲۴.

جایگاه ذهنیت در بازنمایی طبیعت در آثار نقاشی سزان بر اساس مفهوم آن در اندیشه کانت

نویسنده:
منبع: پیکره دوره هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۶ 29 - 37

کلیدواژه‌ها: ذهنیت کانت بازنمایی طبیعت آثار نقاشی سزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۴ تعداد دانلود : ۵۹۳
پل سزان از نقاشان فرانسوی قرن نوزدهم در آفرینش آثار نقاشی خود دیدگاه تازه ای را مطرح کرده و بازنمایی به روش سنتی در هنر را مورد نقد قرار داده است. این مقاله در نظر دارد حضور ذهن و ذهنیت را در آثار نقاشی سزان بررسی نماید. بدین منظور و به جهت تعیین چارچوبی منظم در این پژوهش، این بررسی بر مبنای مفهوم"ذهنیت" در اندیشه"کانت" (از فلاسفه بزرگ) انجام می پذیرد و سپس بر این مبنا، نظم عقلانی آثار سزان در بازنمایی ذهنیت وی از طبیعت مورد تحلیل قرار می گیرد. فرضیه این پژوهش بدین شرح است: بر پایه نگرش"کانت" به نظر می رسد در رابطه با "فاهمه" و"ذهنیت" در حوزه فلسفه، می توان نقش بنیادین ذهنیت در تحول آثار نقاشی سزان را به عنوان بنیان گذار هنر مدرن توجیه نمود. نتایج حاصل این پژوهش مشخص کرد که سزان به عنوان یکی از هنرمندان تأثیرگذار در هنر مدرن، همانند جستجوهای فلسفی کانت در مقابل تحمیل مطلق واقعیت بیرونی، نمایان گر ذهنیتی است که مرکز توجه آن«من اندیشمند» است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی است که با استناد به منابع کتابخانه ای داده های آن تحلیل  شده است.
۲۵.

واکاوی شناختی - کاربردشناختی جمله های شرطی در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره دهم بهمن و اسفند ۱۳۹۸ شماره ۶ (پیاپی ۵۴) 233-260

کلیدواژه‌ها: جملات شرطی اگر ذهنیت بیناذهنیّت فرض انگاری عضوگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۴۵۲
پژوهش حاضر تحقیقی بنیادی و توصیفی است که داده های آن عمدتاً برگرفته از گفتار محاوره ای محیط در طول یک دوره سه ماه بوده است. پس از ضبط و آوانویسی داده ها، پیکره ای مشتمل بر حدود سی و پنج جمله شرطی زبان فارسی با روش نمونه گیری کنترل شده انتخاب شد و سپس بر اساس رویکردهای شناختی کاربردشناختی، در سه بخش عمده تحلیل و نتایج حاصل شد. در بخش نخست مطالعه، ضمن معرفی چارچوب نظری، سویتسر ( 1990 ) درباره وجود روابط سه گانه محتوایی، معرفتی و کارگفتی در جمله های شرطی، کارایی این چارچوب در تحلیل جمله های شرطی زبان فارسی را می سنجد. در بخش دوم، انواع خوانش های برگرفته از حرف شرط «اگر» که مشتمل بر خوانش شرط لازم و کافی، خوانش بیانگر مبتدا و خوانش امتیازی بودند معرفی و تبیین می شود. بخش سوم که بر نقش مفاهیم ذهنیت ( Langacker, 1990, 1999 ) و بیناذهنیت ( Traugott & Dasher, 2005 ) در کاربرد جمله های شرطی تمرکز دارد، نشان می دهد که مفاهیم مذکور چارچوب قابل قبولی را برای فهم بهتر ماهیت فرض انگاری در ساخت های شرطی ارائه می دهد. در مجموع، علاوه بر تحلیل جمله های شرطی از یک دیدگاه شناختی جدید، آنچه این کاوش را از بررسی های پیشین متمایز می سازد، بررسی ماهیت جمله های شرطی سرخود است که در مطالعات محققان زبان فارسی عمدتاً مغفول مانده است. در این زمینه نگارندگان با بهره گیری از چارچوب جدید دستور کلام ( Kaltenböck, Heine & Kuteva, 2011; Heine, Kaltenböck & Kuteva, 2016 ) نشان می دهند که چنین بندهایی برگرفته از جمله های شرطی کامل و با فرایند عضوگیری ساخته شده است که انگیزه این فرایند بیشتر برجسته سازی عناصر موقعیت کلام چون ذهنیت و بیناذهنیت است.
۲۶.

شناسایی نگرش ها و ذهنیت های موجود در حوزه مدیریت جهادی (نمونه پژوهش: مدیران کمیته امداد امام خمینی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۲۷ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: نگرش ذهنیت مدیریت جهادی روش کیو مدیران کمیته امداد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۶۴۴
مدیریت جهادی الگوی جدیدی نظریات مدیریتی است که پس از انقلاب اسلامی ایران بسط پیدا نمود. مدیریتی که با به کارگیری هنر و علم مدیریت و استفاده توأمان از مفاهیم اسلام توانسته، پنجره های جدیدی را به روی سیستم مدیریت کشور بگشاید. هدف این پژوهش بررسی نگرش های موجود در حوزه مدیریت جهادی است. در انجام این پژوهش، از روش کیو استفاده شده است. مشارکت کنندگان این پژوهش، تعداد 10 نفر از مدیران کمیته امداد امام خمینی بودند که با موضوع تحقیق ارتباط مستقیم داشتند. فضای گفتمان پژوهش حاضر از منابع گوناگونی جمع آوری گردید و پس از ارزیابی و جمع بندی فضای گفتمان، از میان 197 عبارت کیو، درنهایت 70 عبارت به عنوان نمونه عبارات کیو(دسته کیو) پس از نظرسنجی از خبرگان انتخاب شد. پس از جمع آوری اطلاعات حاصل از مرتب سازی کیو، این اطلاعات با روش تحلیل عاملی کیو تحلیل گردید. تحلیل توزیع نشان داد که می توان تعداد چهار الگوی ذهنی متمایز را در میان مشارکت کنندگان تحقیق در مورد عوامل مؤثر بر تعیین ذهنیت های موجود در حوزه مدیریت جهادی شناسایی نمود که جمعاً 91/74 درصد از واریانس کل را تبیین نمودند. این چهار الگوی ذهنی به ترتیب با نام های الزامات نظارتی، الزامات رفتاری، الزامات رهیافت، الزامات بنیادی نام گذاری گردید.
۲۷.

شیوه اجرایی در مستند تلویزیونی ویژگی ها و قابلیت های آن

نویسنده:
منبع: رادیو تلویزیون سال پنجم زمستان ۱۳۸۸ شماره ۲۵ 33 - 58

کلیدواژه‌ها: مستند اجرا بیل نیکولز استلا بروتزی ذهنیت وجوه اجرایی زبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۶ تعداد دانلود : ۷۹۵
موضوع این مقاله “بررسی شیوه اجرایی در مستند تلویزیونی” است. مسیر این پژوهش در شناخت قابلیت های اجرایی در زبان سینمایی به جهت دراماتیزه کردن روایت به نظرات بروتزی نزدیک است اما از دیگر سو در مورد بررسی جهانی که فیلم ساز از طریق استفاده از عناصر اجرایی می سازد و نحوه برخورد با موضوعِ معرفت از نظرات نیکولز بهره گرفته است. در این تحقیق با جمع آوری منابع و فیش برداری از مطالب گردآوری شده و طبقه بندی داده ها، به تجزیه و تحلیل آن ها پرداخته و سپس بر اساس دو روش علمی (علت و معلولی) و توصیفی، کلیه داده های یافت شده مورد تبیین و توصیف قرار گرفته است. از دید نیکولز تلفیق آزاد امر واقع و تجسم بخشی به آن چه از واقعیت تصور می شود، مشخصه مشترک مستندهای اجرایی است. از دید بروتزی مستندهای اجرایی به وجوه اجرایی زبان وابسته اند که از دیدگاه استین در مورد نقش اجرایی زبان ناشی شده است. عناصرمستندهای اجرایی عبارتند از: «حضور مؤلف/ مجری»، «ویژگی ترکیب این گونه مستند با سایر انواع فیلم»، «ساختن واقعیت»، «ساخت فیلم با اولین برداشت ها»، «واقعیت مقدم بر بازی»، «توجه به گروه های حاشیه ای»، «تجربه شخصی فیلم ساز» و «اقتدار فیلم ساز». هم چنین در این مستندها دوربین به مثابه تماشاگر عمل می کند.
۲۸.

تکنیک های سالینجر برای خوانندگان تلویحی اش (بررسی رمان ناطور دشت از منظر رویکرد نقد خواننده محور](مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال یازدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۹ 206 - 225

کلیدواژه‌ها: آیینه بدن طبقه خود کنترل لباس مصرف ذهنیت هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۲۹۸
چه چیز باعث شده است که یگانه رمان ج ی .دی.سالینجر، یعنی ناطور دشت، علی رغم اینکه خواندنش بارها قدغن شده است، به یکی از پرخوانده ترین رمان های طول تاریخ بدل گردد؟ مورد تحریم قرار گرفتن و محبوب بودن توامان رمان آن را به نمون ه ای عالی برای تجزیه و تحلیل از دیدگاه نقد خواننده محور تبدیل کرده اس ت . این مقاله بر اساس رهیافت ها و نظریه ها ی نقد خواننده محور، ب ه ویژه دیدگاه های ولف گانگ ایزر، می کوشد تا پرده از رمز محبوب بودن رمان بردار د . بر اساس تئور ی های نقد خواننده محور، خوانش تعاملی بین متن و خوانند ه است . از دیدگاه نظریه پردازان این رهیافت، ای  ن خوانن د گان هستند که هنگام خوانش یک اثر ادبی معنای آن را ب ر می سازند . ایزر که ا ز مهمترین نظریه پردازان نقد خواننده محور محسوب م ی گردد، با تاکید ب ر نقش خواننده در خلق معنی معتقد است که معنا در تعامل بین خواننده و متن و در زمانی ص ورت م ی گیرد که خواننده پس زمین ه های ادبی و فرا ادبی خویش را به همراه خود م ی آورد تا قسم ت های نانوشته های متن را بنویس د . ایزر که با د ی دگاهی پدی دارشناختی به متن م ی نگرد، بیشتر بر مفاهیمی همچون خلا ء های متن، عدم قطعیت، پ ی ش بینی وباز نگری تاکید دار د . این نکته که رمان ناطور دشت توسط یک راوی غیر قابل اعتماد نقل م ی شود، موجب شده است تا رمان سرشار از خلاء ها و ابهاماتی شود که خواننده را به تعاملی چندگانه برا ی خوانش متن فراخواند که نهایتا موجب برساخت معنا گرد د . می توان ادعا نمود که یکی از دلایل محبوبیت روز افزون رمان، حتی سال ها پس از انتشار اولیه آن، استفاده ماهرانه سالینجر از چنین عناصر محرک خوانش در سراسر رمانش می باشد.
۲۹.

شناسایی نقوش سوزن دوزی بلوچ های ایران از منظر عینیت و ذهنیت

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۶ 233 - 243

کلیدواژه‌ها: سوزن دوزی بلوچ های ایران نقوش ذهنیت عینیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۳ تعداد دانلود : ۳۱۷
یکی از راه های شناسایی ویژگی های فرهنگی هر قومی مطالعه پوشاک آن هاست. پوشاک سنتی در هر جامعه ای می تواند نشان دهنده هویت و فرهنگ آنان باشد. پوشاک سنتی بلوچ به دلیل کاربرد فراوانش ارزشمند ترین سرمایه فرهنگی آن ها است و بعد بصری هویت اجتماعی و فرهنگی این قوم را نشان می دهد،سوزن دوزی از رایج ترین و در عین حال شاخص ترین هنرهای متداول در میان زنان قوم بلوچ است که علی رغم برخورداری از شهرت فراوان در اغلب پژوهش های انجام شده در این عرصه، کمتر به ساختار صوری حاکم بر نقوش آن پرداخته شده است.این پژوهش با هدف شناسایی نقوش سوزن دوزی بلوچ های ایران از منظر عینیت و ذهنیت پرداخته شده است. اهمیت و ضرورت موضوع از آنجاست که این هنر در زندگی روزمره مردمان کاربرد روزانه دارد و با وجود گذشت سالیان دراز و رفت و آمد مد های متنوع لباس همواره جایگاه خود را در فرهنگ غنی مردمان بلوچ حفظ کرده است و به بخش مهمی از اقتصاد و اشتغال این مردمان تبدیل شده است. این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است. نقوش سوزندوزی بلوچ از تنوع بسیاری برخوردار است، بدین صورت که تنوع نقش در سوزن دوزی از نظر عینی و ذهنی هم اکنون هم در حال گسترش است و نقوش و طرح های جدیدی از ترکیب طرح های اولیه به وجود آمده است.
۳۰.

منطق، پیش منطق یا زیرمنطق: جستاری در باب پایه تحلیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۳ 189 - 208

کلیدواژه‌ها: پیش منطق زیرمنطق آمیختگی لوی برول یلمزلف گلوسم شناسی ذهنیت نشانگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۲۵۲
بحران حاصل از منطق گرایی و نابسنده بودن پیشنهاده های آن برای پایه تحلیل امور یکی از مهم ترین دغدغه های معرفت شناسی، به خصوص از اوایل قرن بیستم میلادی به این سو است. لوی برول با بررسی کارکردهای ذهنی اقوام ابتدایی از زاویه ای جدید، به ضرورتِ قائل شدن به ذهنیتی دیگر در جوار ذهنیت علمی-منطقی به منظور تحلیل بسنده سازوکار متفاوت آن اذهان تأکید می کند. او این ذهنیت را، که متضمن زیست عرفانی است، پیش منطقی می نامد. ذهنیت پیش منطقی، بر خلاف ذهنیت علمی-منطقی، نسبت به قانون امتناع تناقض بی اعتناست و بر اساس قانون آمیختگی عمل می کند. وی به همزیستی این دو سنخ متمایز و مستقل اشاره می کند. یلمزلف با پذیرش پیشنهاده لوی برول، ایده های او را در ساحتی معرفت شناختی حول مسئله کلی تحلیل ساختارها پی می گیرد. او با گسترش ابژه بررسی به زبان و نشانگان، به نظام زیرمنطقی که ممکن کننده منطق و پیش منطق است نایل می شود. یلمزلف با بهره گیری از قانون آمیختگی تأکید می کند که تقابل پایه ای در تحلیل نظام ها (زبانی و نشانگانی) تقابل میان A (جزء) و A + (non-A) (کل) است، نه چنان که منطق گرایی پیشنهاد می کند، تقابل میان A و non-A (تناقض). بر این اساس، او در نظریه (یا علم) گلوسم شناسی، هنگام تحلیل نظام ها یا همان مفصل بندی مقولات معطوف به پیوندهای تقابلی، دستگاه محاسباتی صوری زیرمنطقی را به عنوان بدیلی برای منطق (که در نظریه بسیاری چون لوی استروس، یاکوبسون و چامسکی پایه تحلیل است) صورت بندی می کند. خود نظام های منطقی به عنوان وضعیت هایی از نظام های زیرمنطقی امکان ثبت شدن می یابند. زیرمنطق (و آمیختگی) یکی از ارکان بدیعی است که یلمزلف از طریق آن در گلوسم شناسی، که هدف اش تأویل و تحلیل انسان-جهان به مثابه متن است، امکانات معرفت شناختی جدیدی را می گشاید. در این جستار، ما این دو نظریه را به عنوان پیشنهادهایی بدیل برای منطق گرایی مورد بررسی قرار می دهیم و خط وربط شان را می سنجیم.
۳۱.

ذهنیت و توسعه؛ تغییر پارادایم ذهنی و خیز اقتصادی چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 45 - 75

کلیدواژه‌ها: ذهنیت پارادایم وابستگی به مسیر توسعه گرایی چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۴۶۹
در دهه های اخیر تبیین های متفاوتی از خیز اقتصادیِ چین ارائه شده است. فصلِ مشترک این تبیین ها، به رغم تفاوت های فراوان، این است که خیز اقتصادی چین از اواخر دهه ۱۹۷۰ و مشخصاً پس از روی کار آمدن «دنگ شیائوپینگ» رقم خورده است. با این حال، آنچه در این تبیین ها آغاز توسعه گراییِ چین تلقی شده، در واقع پایان فرایندی بلندمدت در تحول ذهنیتِ چینی بوده است. به عبارت دیگر، ظهور ذهنیت توسعه گرا در چین را نباید از بستر تاریخی و فرایند تکوین آن منتزع کرد و آن را صرفاً به دهه 1970 و برخی اصلاحات نهادی یا ویژگی های شخصیتی دنگ شیائوپینگ نسبت داد. این مقاله با الهام از انقلاب های علمی «تامس کوهن» و وضعِ مفهومِ «پارادایم ذهنی» و با روش فرایندکاوی، به بررسی ویژگی ها و تحولات ذهنیتِ جمعیِ چینی ها، به ویژه رهبران چین، در دو سده اخیر پرداخته و نشان داده که رویکرد توسعه گرایانه رهبران چین در اواخر دهه ۱۹۷۰ در واقع از تغییر پارادایم ذهنی ای سرچشمه می گیرد که ریشه های آن به تحولات سده نوزدهم برمی گردد. این تغییر پارادایمِ ذهنی که ابتدا در میان روشنفکران و سپس در میان رهبران ملی گرای چین در نیمه نخست سده بیستم نمودار شد از خلالِ نوعی وابستگی به مسیرِ ذهنی، برسازنده نوعی ذهنیت توسعه گرا در میان رهبران حزب کمونیست چین شد که هرچند در دوره «مائو» و تحت تأثیر فضای ایدئولوژیک حاکم راهی به توفیق نگشود، در اواخر دهه 1970 و به دنبال پدید آمدن فرصت های داخلی و خارجی و جابه جایی نخبگان، امکان موفقیت پیدا کرد.
۳۲.

ذهنیّت به عنوان یک بُعد معنایی وابسته به بافت و مدرّج بودگی در وج نمایی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 147 - 183

کلیدواژه‌ها: وجه نمایی فارسی ذهنیت بیناذهنیّت عینیت کُنشیّت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۲۲۳
در این مقاله، پس از بررسیِ اجمالیِ دیدگاه های پژوهشگران در پیوند با مقوله «ذهنیّت» - و مفهوم مقابل آن عینیّت- در میانِ مفاهیمِ وجهی، یک الگوی عملیاتی تلفیقی برای ارزیابی «عینیّت»، «ذهنیّت» و «بیناذهنیّت» پیشنهاد شد. در این الگو، بر پایه تمایز هالیدی (Halliday, 1970) میانِ نقش اندیشگانی و بینافردیِ مفاهیم وجهی و تمایز نویتس (Nuyts, 2006) مابینِ مقوله های وجهی نگرشی و غیر نگرشی، وجهیّت پویا و منطقی، به سبب داشتن نقشی اندیشگانی و همچنین غیرِ نگرشی بودن همواره عینی انگاشته می شود. در مقابل، مفاهیم وجهی معرفتی و تکلیفی، به سبب بینافردی و نگرشی بودن -با در نظرگرفتن عوامل بافتی- ذهنی و یا به درجات، بیناذهنی دسته بندی می شوند. همچنین،آن چه ذهنیّت یا درجه بیناذهنیّت یک مفهوم وجهی معرفتی یا تکلیفی را تعیین می کند، میزان مشترک بودن آن مفهوم و منبع معرفتی یا تکلیفی آن در میان افراد است. افزون بر این، ذهنیّت یا میزان بیناذهنیّت پیروی معنای ذاتی و صورت عنصر وجه نما نیست بلکه به وسیله ساختار نحوی، بافت زبانی و بافت فرازبانی عنصر وجه نما محقق می-شود.کُنشی یا توصیفی بودن مفاهیم وجهی هم بر عینی، ذهنی یا میزان بیناذهنی بودن آن ها بی تأثیر است. در پایان، با اعمال الگوی پیشنهادی بر روی گونه های مختلف مفاهیم وجهی - بدونِ در نظر گرفتن نوع سازه وجه نمای آن ها و در چندین نمونه فارسی که به روش تصادفی از وب گاه های فارسی زبان گرفته شده بودند، مشاهده گردیدکه الگو کارایی تحلیلی مطلوبی دارد.
۳۳.

از تصویر سازی ذهنی تا عینیت بخشی در جهان فیلم های پویانمایی بر اساس نظریه گیرایش مادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 63 - 94

کلیدواژه‌ها: دکوپاژ تصویرسازی ذهنی ذهنیت عینیت بخشی جهان فیلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۴ تعداد دانلود : ۳۹۰
دکوپاژ را جدا از اصول شناخته شده می توان به منزله شیوه بیانی انحصاری میان کارگردان و اثر شناخت؛ به گونه ای که فراتر از فن، وضعیتی را پیش از قواعد و چارچوب های قراردادی میان کارگردان و روایت متنی ایجاد می کند. این پژوهش باهدفی بنیادین اجراشده و مسئله اصلی، بررسی عملکردی است که فرایند دکوپاژ از آن برای عینیت بخشیدن تخیلات و تصویر ذهنی بر اساس روایت در ذهن سازنده اثر بهره می برد. روش این پژوهش، کیفی و با رویکردی علوم شناختی و بر اساس نظریه گیرایش مادی و با استفاده از مطالعه منابع کتابخانه ای و آرشیوهای شنیداری و دیداری انجام گرفته است. پژوهشگر برای امکان سنجی و آشکارسازی بحث، به شیوه مطالعه موردی سه اثر سه کارگردان که در کشورهای گوناگون و در سال های متفاوت از داستان «مسخ» کافکا ساخته شده است را به دقت بررسی  و تجزیه تحلیل کرده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد نما در وضعیت اجرایی شکل می گیرد که به طور کامل متأثر از شرایط ذهنی لحظه ای، وابسته به تجربه های زیسته، ماده پیش رو و توانمندی های کارگردان است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که کارگردان با انتخاب شیوه و سبک سینمای موردنظر، از قابلیت ها و امکانات موجودش استفاده کرده و در وضعیت اجرایی دست به خلق نماهایی می زند که درعین حال که برگرفته از شیوه سینمایی مشخص است، متعلق به خود اوست و درنتیجه اثر او را از سایرین متفاوت می کند. 
۳۴.

تحلیل عینیت علمی در مسأله ارزش باری علم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۵ 42 - 64

کلیدواژه‌ها: علم ارزش بار عینیت ذهنیت ارزش های غیرعلمی واقع گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۱۹۷
تأثیر ارزش ها بر علم این واهمه را برای برخی فیلسوفان علم پدید آورده است که رسالت اصلی علم، یعنی عینیت خدشه دار شود. تلقی سنتی از عینیت که در گرو عینیت متافیزیکی است معمولاً مطابقت تصویر ذهنی با واقع خارجی و مستقل بوده است؛ اما با دشواری دستیابی به آن و نیز تنوع مبانی معرفتی مدرن، تلقی های جدیدتری از آن ارائه شده است که در مسأله ارزش باری علم نیز اثرگذارند. پیوند دادن عینیت با عنصر اعتماد یا کمال معرفتی یا خلوص از ارزش های غیرعلمی و گرایش های شخصی، نمونه هایی از این رویکردها هستند. با این همه، در برخی رویکردهای جدید بین مراد از عینیت و روش دستیابی به آن و عوامل مؤثر بر آن خلط شده است. عینیت به معنای مطابقت علم با واقع خارجی (متعلق علم) است و پس از روشن شدن مبنا درباب اینکه چنین چیزی ممکن و قابل دسترسی است یا نه، درباره روش رسیدن به این مطلوب و نیز موانع آن بحث می شود. این عینیت شامل دو مرحله فرآیندی و برآیندی است و نتایج علمی در صورتی عینی خواهند بود که فرآیند علم، عینی و خالی از عوامل و ابزار غیرعینی باشد. اثرگذاری ارزش ها بر علم نیز تا زمانی که این مؤلفه مهم (مطابقت) را خدشه دار نکند، چندان چالش مهمی برای علم به شمار نمی آید.
۳۵.

پیامدهای تئوریک خوانش بازیگران سیاسی از فضای جغرافیایی در چارچوب دیدگاه پدیدارشناسی هرمنوتیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۷) 887 - 901

کلیدواژه‌ها: بازیگران سیاسی پدیدارشناسی هرمنوتیک ذهنیت زیست جهان فضای جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۲۴۳
پدیدارشناسی هرمنوتیک از جمله رویکردهایی است که در چارچوب آن نقش فرد در تفسیر و خوانش پدیده ها از جایگاه ویژه ای برخوردار است. برخلاف هرمنوتیک کلاسیک، که در آن متن فعال و ذهن غیرفعال است، در پدیدارشناسی هرمنوتیک ذهن انسان و جامعه فعال است و به متن اجتماعی - فضایی معنا می دهد. در این رویکرد همچنین فضای جغرافیایی فاقد معنای کشف شدنی است و این فرد یا جامعه خوانشگر است که با ذهن سرشار از معنای خود واقعیتی را به فضا منتقل می نماید. در این راستا در مطالعه رابطه سیاست و فضای جغرافیایی لحاظ کردن قرائت بازیگر سیاسی از فرم ها و فرایندهای فضایی دارای پیامدهای تئوریک مهمی خواهد بود که بدان کمتر پرداخته شده است. در این پژوهش کوشش شده با اتکا به روش توصیفی - تحلیلی و در چارچوب پدیدارشناسی هرمنوتیک پیامدهای تئوریک خوانش «اگوی سیاسی» نسبت به فضای جغرافیایی ارائه شود. یافته های تحقیق مؤید آن است که خوانش بازیگران سیاسی از فضا عاملیت مهمی در تولید الگوهای بین الاذهانی و زیست جهان شهروندان نسبت به فضا خواهد داشت. ضمن اینکه با قرارگیری بازیگران سیاسی جدید در مصدر قدرت امکان ظهور درک متفاوتی از فضاشناسی و فضاسازی در یک قلمرو سیاسی وجود دارد و این فرایند موجب تحول مداوم در مفاهیم مورد مطالعه در جغرافیای سیاسی می شود. از این رو، به کارگیری روش های مشاهده، مصاحبه، و مراجعه به مونوگرافی های اجتماعی و روان شناختی می تواند در شناخت اثرگذاری سیاست بر فضا مورد توجه قرار گیرد.
۳۶.

مرز محله در بافت تاریخی شهرهای ایران، نمونه پژوهشی: محله علی قلی آقا، شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۲ ۱۴-۱

کلیدواژه‌ها: مرز محله بافت تاریخی عینیت ذهنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۱۴۹
مرز و محدوده محله ، از موضوعاتی هستند که در پژوهش های شهرسازی و طراحی شهری به طور گسترده به آنها پرداخته شده است. طبعاً در مطالعات متعددی نیز موضوع "مرز محله در بافت تاریخی شهرهای ایران" بررسی شده، اما مرور ادبیات موضوع نشان می دهد که همچنان ابهاماتی در این رابطه وجود دارند و از مهم ترین آنها، چگونگی مرز محله در این بافت ها است. به این مسئله، دو پاسخ متناقض داده شده است؛ دسته ای از مطالعات، برای محله های بافت تاریخی شهرهای ایران، مرز کاملاً مشخص قائل بوده، در حالی که دسته دیگر، مرز محله ها را در این بافت ها "مبهم" دانسته و معتقد هستند هر محله به صورت "تدریجی" به محله دیگری می رسد. هدف مقاله حاضر، "تشخیص" مرز محله در این بافت ها است. در این راستا، "محله علی قلی آقا" در بافت تاریخی شهر اصفهان، به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شده و از روش تحقیق کیفیِ "تحلیل محتوای عرفی" استفاده شده است. در این رابطه، مرز محله علی قلی آقا از سه طریق مورد بررسی قرار گرفته است؛ مرز تاریخی، مرز محله بر اساس مصاحبه خانه به خانه و مرز ذهنی ترسیم شده توسط ساکنان محله. در میان این سه طریق، مرز تاریخی که بر اساس ساختار تاریخی دسترسی و عناصر شاخص محله کشف شده، نشان دهنده نظمی پنهان در ساختار بافت است و روش بدیعی را برای کشف مرز عینی محله در بافت های تاریخی شهرهای ایران ارائه می نماید. جالب آنکه صحت دستاوردهای این روش، توسط دو مرز دیگر تأیید می شود. در نهایت، مقاله به این نتیجه رسیده است که بر اساس ساختار تاریخی، مرز کاملاً مشخص و عینی در بخشی از محله وجود دارد. این مرز غالباً در بن بست ها و دربندها است و از پشت به پشت خانه ها می گذرد. همچنین در مکان هایی که مرز مشخص و عینی وجود ندارد، می توان حدود محله را بر اساس این مرز تعیین نمود.
۳۷.

گفتمان کاوی الگوهای ذهنی مشتریان مردد: کاربست روش کیو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت بازرگانی دوره ۸ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 339 - 354

کلیدواژه‌ها: مشتریان مردد تصمیم خرید ذهنیت روش کیو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۹۹
پژوهش حاضر با هدف شناسایی ذهنیت مشتریان مردد در تصمیم گیری هنگام خرید اجرا شده است. به همین منظور از روش کیو، یکی از روش های ترکیبی کیفی و کمی، استفاده شده است. تعداد 33 عبارت در ارتباط با نحوه تصمیم گیری مشتریان مردد که از مصاحبه ها و مرور متون استخراج شده بودند، شکل دهنده فضای گفتمان این پژوهش بود. در بخش مصاحبه، 5 نفر از مشتریان هایپراستار به صورت قضاوتی و در بخش کمی به منظور مرتب سازی عبارات نمونه ای، 66 نفر به سبک تصادفی انتخاب شدند. داده ها در نرم افزار SPSS به روش تحلیل عاملی کیو تجزیه و تحلیل شدند. پایایی ابزار بر اساس آزمون آلفای کرونباخ 952/0 به دست آمد و روایی آن را نیز مشارکت کنندگان از طریق پاسخ به سؤال انتهایی پژوهش تأیید کردند. در پایان 9 ذهنیت متفاوت از مشتریان مردد هنگام تصمیم خرید به دست آمد. توصیه گرایی، کیفیت گرایی، برندگرایی، مدگرایی، لذت گرایی، قیمت گرایی، دانش گرایی، کشورگرایی و عادت گرایی، ذهنیت های مشتریان مردد در رویارویی با موقعیت تصمیم گیری برای خرید و تردید بین گزینه های تصمیم هستند.
۳۸.

ارزیابی ذهنیت مردم در خصوص راهکارهای استفاده از رنگ و نور در ارتقاء کیفیت فضاهای شهری (مطالعه موردی: کاربرد روش تحقیق کیو در خیابان سی متری اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 45 - 60

کلیدواژه‌ها: ذهنیت رنگ و نور روش تحقیق کیو کیفیت فضاهای شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۱۷۷
امروزه شاهد توجه تحقیقات علمی به خواسته های مردم در ارتقای کیفیت فضاهای شهری هستیم. از بین مجموعه عوامل مؤثر بر ارتقاء کیفیت فضاهای شهری، رنگ و نور به عنوان روش های در دسترس با تأثیر زیاد، نقش مهمی بر عهده دارد. هدف این پژوهش ارزیابی مؤلفه های ذهنی مرتبط با طراحی جهت ارتقاء کیفیت فضاهای شهری به کمک رنگ و نور جهت بهره برداری توسط طراحان است. روش تحقیق کیو، با 49 گزاره نوشتاری و 22 گزاره تصویری و روش نمونه گیری در دسترس ذهنیت منتخبین جامعه آماری را بررسی نمود. داده های حاصل از جدول مرتب سازی اجباری توسط نرم افزار spss تحلیل شد. برآیند ذهنیت حاکم، بیانگر وجود دو عامل مهم کالبدی و فرهنگی در خصوص گزاره های مربوط به راهکارهای اجرایی و دو ذهنیت مشخص در مورد گزاره های تصویری بود. در ادامه گزاره های مرتبط با هرکدام از ذهنیت های مذکور اولویت بندی و همچنین گزاره های توافقی و متمایزکننده بین گروه های ذهنی استخراج گردید.  
۳۹.

تجربه زیسته زنان بی خانمان از تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و هشتم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۸) 9 - 37

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی ذهنیت تجربه زیسته زنان بی خانمان تلویزیون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۲۴۵
در رویکرد پدیدارشناسانه، تلویزیون به عنوان یک ابژه در جهان خارج وجود ندارد، بلکه تنها در آگاهی افراد تجسم می یابد. به بیانی دیگر، تلویزیون، نه به عنوان واقعیتی عینی، بلکه ذهنیت و ادراک از آن، موضوع مطالعه پدیدارشناسی حاضر است. با توجه به تأکید صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران بر گروه های در حاشیه و فقرا، شناخت ادراک گروه های مختلف به ویژه گروه های آسیب پذیر از تلویزیون بسیار مهم است. از این رو، در پژوهش حاضر، تجربه زیسته زنان بی خانمان از تلویزیون مطالعه شده است. در این مقاله توصیف می شود که در زیست جهان زنان بی خانمان، تلویزیون چگونه صورت بندی شده است؟ با استفاده از نظریات برساخت گرایی رسانه و پدیدارشناسی و با کاربرد روش پدیدارشناسی تجربی، با 10 نفر از زنان بی خانمانی که به طور موقت در مددسرای نیلوفر آبی چیتگر حضور دارند، مصاحبه شده و یافته ها، با استفاده از روش تجزیه وتحلیل کرسول و نرم افزار maxqda 10 تحلیل شده اند. از مجموع واحدهای معنایی استخراج شده، 10 مقوله متنی به دست آمده است و پس ازآن، چهار مقوله ساختاری «تلویزیون برچسب ساز»، «تلویزیون طبقاتی»، «بی خانمانی کاذب تلویزیونی» و «تلویزیون طرد کننده» از مقولات متنی، انتزاع شده اند. تحلیل ها نشان می دهد که زنان بی خانمان در برابر این ادراک از تلویزیون مقاومت نمی کنند و این ذهنیت، امکان درخواست های اجتماعی را از آنان سلب کرده است. ازاین رو، ضروری است، رسانه در ساختاری برابر و با نگاهی ساختارگرایانه و نه فردگرایانه، امکان تحرک و تغییر اجتماعی را برای آنان فراهم آورد و دیگر ساختارهای طرد کننده را به چالشی جدی فراخواند.
۴۰.

تبیین مفهوم منظر آیینی و بررسی جلوه های تبلور آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 51 - 62

کلیدواژه‌ها: منظر منظر فرهنگی منظر آیینی عینیت ذهنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۵۹
منظر پدیده ای عینی-ذهنی است که در پی فهم انسان از محیط شکل گرفته و در بستر تاریخ و زمان اشکال مختلف به خود می گیرد. در این میان گاه منظر با مفاهیم هویت بخشی همچون فرهنگ و آیین عجین شده و جلوه های عینی و ذهنی ویژه ای را با توجه به موقعیت-های مکانی خاص، بوجود آورده است. از این رو این مقاله سعی دارد تا با واکاوی مفاهیم منظر و آیین و بازشناسی مفهوم منظر آیینی، جلوه های ظهور آن در ایران را شناسایی نماید. روش تحقیق این مقاله، از نوع کیفی است و ترکیبی از روش تحقیق تحلیلی-توصیفی و استنادی بکار برده شده است. بر این اساس با استفاده از روش کتابخانه ای و بهره گیری از منابع معتبر نوشتاری، طیف گسترده ای از منابع مرتبط با منظر و آیین مطالعه گردید و با بررسی تطبیقی، به شیوه استنباطی و استنتاجی به تحلیل مصادیق ارائه شده از منظر آیینی و وجوه آن پرداخته شده است.