مطالب مرتبط با کلیدواژه

ارزش های غیرعلمی


۱.

تحلیل عینیت علمی در مسأله ارزش باری علم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: علم ارزش بار عینیت ذهنیت ارزش های غیرعلمی واقع گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۱۹۶
تأثیر ارزش ها بر علم این واهمه را برای برخی فیلسوفان علم پدید آورده است که رسالت اصلی علم، یعنی عینیت خدشه دار شود. تلقی سنتی از عینیت که در گرو عینیت متافیزیکی است معمولاً مطابقت تصویر ذهنی با واقع خارجی و مستقل بوده است؛ اما با دشواری دستیابی به آن و نیز تنوع مبانی معرفتی مدرن، تلقی های جدیدتری از آن ارائه شده است که در مسأله ارزش باری علم نیز اثرگذارند. پیوند دادن عینیت با عنصر اعتماد یا کمال معرفتی یا خلوص از ارزش های غیرعلمی و گرایش های شخصی، نمونه هایی از این رویکردها هستند. با این همه، در برخی رویکردهای جدید بین مراد از عینیت و روش دستیابی به آن و عوامل مؤثر بر آن خلط شده است. عینیت به معنای مطابقت علم با واقع خارجی (متعلق علم) است و پس از روشن شدن مبنا درباب اینکه چنین چیزی ممکن و قابل دسترسی است یا نه، درباره روش رسیدن به این مطلوب و نیز موانع آن بحث می شود. این عینیت شامل دو مرحله فرآیندی و برآیندی است و نتایج علمی در صورتی عینی خواهند بود که فرآیند علم، عینی و خالی از عوامل و ابزار غیرعینی باشد. اثرگذاری ارزش ها بر علم نیز تا زمانی که این مؤلفه مهم (مطابقت) را خدشه دار نکند، چندان چالش مهمی برای علم به شمار نمی آید.