اندیشه های نوین تربیتی

اندیشه های نوین تربیتی

اندیشه های نوین تربیتی دوره پانزدهم تابستان 1398 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی روایی و پایایی پرسشنامه چهار عاملی هیجانات معلم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پرسشنامه هیجانات معلم لذت اضطراب عصبانیت افتخار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۴ تعداد دانلود : ۴۴۹
هدف پژوهش: معلمان با استفاده از ارزیابی های اولیه و ثانویه از بافت مدرسه و کلاس درس، تجارب مؤثر هیجانی خود را بدست می آورند. هدف اصلی اجرای پژوهش بررسی روایی و پایایی پرسشنامه هیجانات چهار عاملی معلم است. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک طرح توصیفی – همبستگی است. دو گروه از معلمان مرد و زن در این پژوهش شرکت کردند برای تعیین نسبت جنسیت، از بین 501 نفر گروه نمونه، 298 نفر معلم مرد و 203 نفر معلم زن به روش نمونه گیری تصادفی - طبقه ایی از بین معلمان پارسیان، عسلویه و شیبکوه از توابع استانهای هرمزگان و بوشهرانتخاب شدند. یافته ها: تحلیل عامل اکتشافی با استفاده از عامل یابی مؤلفه اصلی و چرخش پروماکس انجام شد و چهار مؤلفه لذت، اضطراب، عصبانیت وافتخار بدست آمد. بار عاملی همه سئوالات روی عاملها بیشتر از 0/30 بود و لذا هیچ کدام از سئوالات حذف نشدند. نتایج حاصل از تحلیل عامل تأییدی نشان داد که شاخصهای برازش استخراج شده مطلوب است و حاکی از این بود که داده های پژوهش با مدل نظری چهار عاملی هیجانات معلم برازش دارد. با استفاده از روش ضریب آلفا کرونباخ، پایایی مؤلفه های پرسشنامه آن بدست آمد و مقدار آنها مطلوب بود. نتایج: نتایج بدست آمده حاصل از پژوهش نشان داد که پرسشنامه هیجانات معلم ابزاری معتبرو با پایایی و روایی مطلوب بوده و قابلیت کاربرد در پژوهشهای آموزشی و روانشناختی در جامعه معلمان دبیرستان دارد.. کاربرد پرسشنامه در مقطع ابتدایی با احتیاط صورت گیرد
۲.

نقش شایستگی اخلاقی مدیران در فضیلت سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شایستگی اخلاقی فضیلت سازمانی دانشگاه مدیران دانشگاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۱ تعداد دانلود : ۳۹۲
پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش شایستگی اخلاقی در فضیلت سازمانی انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کمی، از نظر هدف، کاربردی و به روش توصیفی- همبستگی از نوع رگرسیون انجام شده است. جامعه پژوهش، کلیه کارکنان (3591 نفر) دانشگاه تهران است که به شیوه نمونه گیری طبقه ای متناسب 347 نفر به عنوان نمونه و به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته شایستگی اخلاقی و پرسشنامه محقق ساخته فضیلت سازمانی استفاده گردید. روایی محتوایی و روایی سازه پرسشنامه ها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه شایستگی اخلاقی 0.98 و برای فضیلت سازمانی نیز 0.98 بدست آمد. یافته ها نشان داد که وضعیت موجود شایستگی اخلاقی مدیران بالاتر از سطح متوسط قرار دارد. در حالی که وضعیت موجود فضیلت سازمانی در سطح متوسط است. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که از میان مؤلفه های شایستگی اخلاقی، تنها مؤلفه شایستگی اخلاقی نسبت به دیگران قابلیت پیش بینی مثبت فضیلت سازمانی را داشته است. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که اخلاق، که رویکردی فردی بوده در سطح نسبتاً مناسبی قرار دار؛د در صورتی که فضیلت سازمانی، که رویکردی سازمانی تلقی می شود؛ در سطح پایین تری قرار دارد. همچنین از میان مؤلفه های شایستگی اخلاقی، مؤلفه شایستگی نسبت به دیگران، که یک مؤلفه ارتباطی محسوب می شود؛ قابلیت پیش بینی فضیلت سازمانی را دارد؛ لذا این امر نشان دهنده لزوم توجه به جنبه های اجتماعی و تعاملی بین کارکنان سازمان ها و به ویژه دانشگاه برای ارتقای فضیلت در سازمان است.
۳.

ارتباط عامل های شخصیت بر سازمان دهی مطالعه، استرس و فشار زمانی با میانجی گری راهبرد مقابله ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شخصیت راهبرد مقابله ای سازمان دهی در مطالعه استرس و فشار زمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۲۷۷
هدف از این پژوهش، ارتباط عامل های شخصیت بر سازمان دهی مطالعه، استرس و فشار زمانی با تمرکز بر راهبرد مقابله ای (مقابله برنامه ریزی شده و عقب نشینی ذهنی) در دوران استرس زای ورود به دانشگاه فرض شده است. این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی (مدل یابی معادلات ساختاری) بود، جامعه آماری دانشجویان ورودی جدید دانشگاه شهیدباهنر کرمان بود. با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، تعداد 273 نفر از دانشجویان انتخاب شدند. ابزار شامل مقیاس های 5عامل شخصیت BFI (گلدبرگ، 1999)، مهارت مقابله ای COPE (کارور، شییر و وینتراب، 1989) و یادگیری دانشجویی CLEI (کیم، نیوتن، دونی و بنتون، 2010) بودند. تحلیل داده ها به روش حداقل مربعات جزئی که شامل: مدل های اندازه گیری (آلفا کرونباخ، پایایی مرکب، روایی همگرا و واگرا) و مدل ساختاری (معناداری مسیر و ضریب تعیین، شاخص پیش بینی مدل و نیکوی برازش) است. جهت ارزیابی فرضیه مورد استفاده قرارگرفت. یافته های پژوهش نشان داد وظیفه گرایی و گشودگی درتجربه با مقابله برنامه ریزی ارتباط مستقیم و مثبت (01/0>p) دارد؛ اما با عقب نشینی ذهنی ارتباط مستقیم و منفی (01/0>p) دارد. همچنین ارتباط وظیفه گرایی و گشودگی درتجربه با سازمان دهی مطالعه به واسطه میانجی گری مقابله برنامه ریزی غیرمستقیم و مثبت (05/0>p) است؛ اما با استرس به واسطه میانجی گری عقب نشینی ذهنی ارتباط غیرمستقیم و منفی (05/0>p) دارد. همچنین روان نژندگرایی با عقب نشینی ذهنی ارتباط مثبت (01/0>p) دارد اما با مقابله برنامه ریزی ارتباط معنی داری وجود ندارد. نتایج حاکی از آن است که راهبردهای مقابله برنامه ریزی و عقب نشینی ذهنی با تمرکز به صفات شخصیتی دانشجویان منجر به سازمان دهی مطالعه یا استرس و فشار زمانی می شود. این مطالعه بر اهمیت توسعه راهبردهای مقابله ای که می تواند به عنوان سرمشقی مؤثر در یادگیری یا استرس تحصیلی درنظر گرفت.
۴.

طراحی الگوی تربیت اخلاقی در آموزش عالی بر مبنای آموزه های اخلاقی قرآن کریم از دیدگاه تفسیر المیزان بر اساس روش داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تربیت اخلاقی آموزش عالی روش داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۶ تعداد دانلود : ۵۱۷
پژوهش حاضر باهدف «طراحی الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی در آموزش عالی بر مبنای آموزه های اخلاقی قرآن کریم از دیدگاه علامه طباطبائی با روش داده بنیاد» انجام شده است. روش پژوهش، کیفی و از نوع داده بنیاد است چون شکل گیری الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی در آموزش عالی پدیده دینی-فرهنگی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه آیات قرآن کریم و تفاسیر مرتبط باتربیت اخلاقی تفسیر المیزان است، کلیه آیات قرآن کریم به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد و آیات مربوط به تربیت اخلاقی به عنوان نمونه آماری مورد شناسایی و تبیین قرار گرفت. بررسی نتایج آزم ون t (تی همبسته) به منظور بررس ی وض عیت موج ود و مطل وب مؤلفه های شناسایی شده تربیت اخلاقی نشان داد ک ه در خص وص وض عیت موج ود و مطلوب برنامه درسی تربیت اخلاقی در آموزش عالی، تفاوت معن اداری ب ین می انگین نمون ه و می انگین فرض ی جامع ه در س طح معناداری 01/۰ وجود دارد. همچنین یافته های داده بنیاد نشان داد که بر مبنای الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی در آموزش عالی توانمند سازهای اجرای الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی در آموزش عالی شامل فرهنگ تربیت اخلاقی، ویژگی های تربیت اخلاقی، سیاست ها و اهداف محیطی، عوامل تسهیل کننده و موانع و ویژگی پذیرندگان منجر به تحقق نتایج تحقیق الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی در آموزش عالی می شوند. یافته های روش دلفی جهت اعتبار یابی حاکی از آن است که شاخص های شیوه شناسی تربیت اخلاقی، ویژگی دانشجویان، عوامل تسهیل کننده، شرایط زمینه ساز، اصول تربیت اخلاقی و موانع پیش روی تربیت اخلاقی که از مبانی نظری استخراج شده بودند، مورد تأیید قرار گرفتند.
۵.

ارزشیابی برنامه درسی ریاضی دوره ابتدایی: ارائه یک الگوی پیشنهادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی ریاضی ارزشیابی برنامه درسی ملاک های ارزشیابی الگوهای ارزشیابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۵ تعداد دانلود : ۷۱۸
ارزشیابی وضعیت برنامه درسی ریاضی به منظور بررسی میزان شایستگی و ارزش آن در تأمین نیازهای فردی و اجتماعی امری ضروری است. نتایج مرور منابع در دسترس، نشان می دهد که تمرکز بیشتر ارزشیابی ها بر میزان توفیق برنامه ها بوده و کمتر به تعیین ارزش و شایستگی برنامه ها پرداخته شده است و این وضعیت در درس ریاضی هم کاملاً محسوس است. لذا در راستای پر کردن این خلأ به ویژه ضرورت دستیابی به الگوهای ارزشیابی مبتنی بر شرایط بومی و فرهنگی، هدف این پژوهش تدوین الگوی ارزشیابی مناسب برنامه درسی ریاضی ابتدایی می باشد. روش پژوهش تفسیری یا به عبارتی بررسی و تحلیل نظری است. در این رابطه با توجه به ماهیت برنامه درسی ریاضی و مبانی فلسفی، اعتقادی و خط مشی های آموزش و پرورش و سند برنامه درسی ملی، وضعیت مطلوب عناصر سازنده برنامه یعنی ملاک ها استنباط شد و اساس طراحی الگوی ملاک محور قرار گرفت. این الگو از نظر شفافیت مفهومی، واقعی بودن، جذابیت ساختاری و جنبه اقناعی مورد ارزیابی، اصلاح و سرانجام تأیید 16 نفر از متخصصان آموزش ریاضی و برنامه ریزی درسی قرار گرفته است. نتایج پزوهش نشان می دهد در الگوی ملاک محور پیشنهادی پس از تعیین سطح ارزشیابی برنامه درسی ریاضی باید به تعیین عناصر برنامه درسی و سپس موضوع مورد ارزشیابی در حوزه برنامه پرداخت و بر اساس ملاک های استخراج شده متناسب با حوزه عناصر برنامه درسی، نقاط اشتراک و افتراق برنامه با ملاک های ارزشیابی استخراج شده، بررسی و با بازخورد به مخاطبین به اصلاح و بازسازی برنامه پرداخت.
۶.

رابطه بلوغ عاطفی، حمایت اجتماعی ادراک شده و جو عاطفی خانواده در بین دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بلوغ عاطفی حمایت اجتماعی ادراک شده جو عاطفی خانواده دانش آموزان دختر متوسطه شهر قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۲ تعداد دانلود : ۴۳۱
هدف پژوهش حاضر ، بررسی رابطه بلوغ عاطفی، حمایت اجتماعی ادراک شده و جوعاطفی خانواده، در بین دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه و روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری پژوهش،کلیه دانش آموزان دخترسال سوم متوسطه شهرقم، درسال تحصیلی 96- 1395 ودرحدود 4980 نفر از دانش آموزان دخترراشامل می شد. 357 دانشجوی دختر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از بین کلیه دانش آموزان دختر انتخاب شدند ابزار های پژوهش، سه پرسشنامه ی جوعاطفی خانواده (هیل برن،1964)، حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران( 1988) و مقیاس بلوغ عاطفی (سینک و بهارگاوا،1991) بودند.طبق نتایج به دست آمده: 1.بین «بلوغ عاطفی» ،«حمایت اجتماعی ادراک شده» و«جو عاطفی خانواده» همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد.2. حمایت اجتماعی ادراک شده و جو عاطفی خانواده می توانند بلوغ عاطفی را پیش بینی کنند. 2. تنها در متغیر«بلوغ عاطفی» تفاوت معناداری بین دانش آموزان ناحیه 1 و 4 مشاهده شد اما درمتغیرهای دیگر، تفاوت معناداری بین این دو ناحیه وجود نداشت. جهت پیشگیری از مشکلات تحصیلی و شغلی میتوان با برنامه ریزی صحیح درجهت ارتقای بلوغ عاطفی، جوعاطفی خانواده وحمایت اجتماعی ادراک شده بیش از پیش کوشید.
۷.

تبیین رابطه علم و دین براساس آراء علامه طباطبائی و دلالت های آن در تدوین روش های تدریس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علم و دین آراء علامه طباطبائی دلالت روش های تدریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۳۹۰
هدف از پژوهش حاضر تبیین رابطه علم و دین با توجه به آراء علامه طباطبایی و استنتاج دلالت های آن در تعیین روش های تدریس بوده است که در قالب دو سوال پژوهشی مطرح گردید : 1- رابطه علم و دین از منظر علامه طباطبایی چگونه رابطه ای است ؟ 2- دلالت های رابطه علم و دین از منظر علامه طباطبایی در تدوین روش های تدریس در چیست؟ این پژوهش به شیوه تحلیلی – استنتاجی انجام یافته و ابزار آن از نوع اسنادی می باشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که: از نظر علامه علم و دین با یکدیگر تعامل دارند و معارف دین شامل اعتقادات ، اخلاق و احکام در بستر علم مطلق ظهور می یابند. سه روش بیان معارف دین( ارشاد مولوی، استدلال منطقی و کشف و شهود) از علم مطلق می باشند همچنین در سیر آفاقی و انفسی ، انسان از علوم تجربی ، استدلال منطقی و شهود بهره می برد.میزان یقینی بودن علم و معرفت بر اساس انطباق آن با واقعیت مشخص می گردد.بر این اساس روش های تدریس در تعلیم و تربیت شامل: روش تدریس حکمی به عنوان یک روش کلی ، روش سقراطی که مبتنی بر عقلانیت می باشد ، روش مباحثه و پرسش و پاسخ ، روش های مبتنی بر تجربه و آزمایش، روش تدریس مبتنی بر ادراک شهودی و نفی روش مبتنی بر حفظ می باشد.
۸.

اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی – فراشناختی بر سبک های حل مساله و تفکر ارجاعی دانش آموزان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش راهبردهای شناختی - فراشناختی تفکر ارجاعی سبک های حل مساله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۴۷۳
هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی – فراشناختی بر تغییر سطح سبک های حل مساله و تفکر ارجاعی دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر خرم آباد بود. این پژوهش به ص ورت ش به تجرب ی ب ود ک ه در آن از ط رح پ یش آزم ون - پ س آزم ون ب ا گ روه کنت رل اس تفاده ش د. نمون ه پ ژوهش 40 آزم ودنی ب ود ک ه از می ان دان ش آم وزان دخت ر دبیرس تانی ش هر خرم آباد انتخ اب و ب ه ص ورت تص ادفی در گ روه ه ای آزم ایش و گواه گمارده ش دند. در مرحله مداخله گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 2 ساعته تحت آموزش راهبردهای شناختی – فراشناختی قرار گرفتند. در طی این مدت گروه کنترل هیچ نوع مداخله ای دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تفکر ارجاعی و سبک های حل مساله در مراحل پیش آزمون و پس آزمون برای دو گروه آزمایشی و گواه استفاده شد. داده های پژوهش با روش تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل کوواریانس تفاوت معنی داری بین دو گروه نشان داد. یافته ها نشان داد که آموزش راهبردهای شناختی – فراشناختی در تغییر سطح تفکر ارجاعی و سبک های حل مساله دانش آموزان، اثربخش بوده است. بنابراین می توان گفت، چنانچه معلمان به آموزش راهبردهای شناختی – فراشناختی آگاهی وتسلط پیدا کنند، می توانند به کاهش تفکر ارجاعی و افزایش استفاده از سبک های حل مساله دانش آموزان کمک کنند.
۹.

بررسی مولفه های برنامه درسی انسانگرا بر اساس نظریه مک نیل و میزان بهره مندی از آن در روش تدریس معلمین دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مولفه های برنامه درسی نظریه انسان گرای مک نیل روش های تدریس معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۱ تعداد دانلود : ۲۷۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی مولفه های برنامه درسی انسانگرا بر اساس نظریه مک نیل و میزان بهره مندی از آن در روش تدریس معلمان دوره ابتدایی(چهارم و پنجم) انجام شده است. روش تحقیق از نوع ترکیبی و طرح اکتشافی متوالی می باشد. در بخش کیفی و بر مبنای فصل اول کتاب برنامه درسی معاصر که به عنوان واحد زمینه انتخاب شد. ، به کمک تحلیل تم (انتخاب واحد تحلیل-خلاصه کردن ،شفاف سازی و ساختار بندی)، و بر اساس روش تلخیصی – استقرایی، 133کلید واژه استخراج گردید. مقولات احساسات،تجربه،اخلاقیات،همکاری،توانایی و مهارت،خلاقیت و نوآوری،ارزش ها و باور عاطفی دسته بندی شدند. به کمک مولفه های مشخص شده ازروش کیفی، پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر مقیاس لیکرت طراحی گردید تادیدگاه های معلمان در مورد مولفه ها و میزان بهره مندی آنها را مشخص نماید. روایی پرسشنامه بر اساس نظرات متخصصین انجام گرفت و برای پایایی. همسانی درونی پرسشنامه توسط ضریب آلفای کرونباخ=%76 سنجیده شد در پایان نظرات معلمان بر اساس مصاحبه و یادداشت سایر نظرات لحاظ گردید .بر اساس نرم افزار spss22، ودرصد فراوانی مولفه ها ،عمده ترین یافته ها حکایت از آن داشت که معلمین در حد خوب و بسیار خوب از مولفه های طبقه بندی شده ، بهره گرفته اند.بیشترین حالتی که معلم در مولفه های انسانگرایی مختار به اجرای آن است پرورش احساسات که شامل احساسات مذهبی که ریشه در عقاید و فرهنگ ما دارد.پرورش حس هم نوعی است . پرورش رشد اخلاقی و ایجاد حس اعتماد متقابل . اما محدودیت هایی در استفاده از مولفه ها وجود دارد
۱۰.

رابطه مدیریت مالکیت فکری با تجاری سازی آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت مالکیت فکری تجاری سازی آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۲۶۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه مدیریت مالکیت فکری با تجاری سازی آموزش عالی از طریق روش آمیخته اکتشافی انجام گرفت. جامعه آماری آن در بخش کیفی، گروهی از اساتید دانشگاه های صنعتی برتر کشور در سال 1397، 25 نفر و در بخش کمی کلیه اعضاء هیئت علمی استادیار به بالای دانشگاه های صنعتی کشور و مدیران و کارشناسان دفاتر ارتباط با صنعت تعداد 1525 نفر می باشد. در بخش کیفی از روش نمونه گیری هدفمند تعداد 14 نفر و در بخش کمی با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر اساس فرمول کوکران تعداد 306 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده ها در بخش کیفی از طریق اجرای مصاحبه های نیمه ساختاریافته و در بخش کمی از طریق اجرای پرسشنامه های محقق ساخته مدیریت مالکیت فکری و تجاری سازی آموزش عالی بر روی نمونه آماری استخراج و با استفاده از نرم افزار Spss و Smart Pls تجزیه و تحلیل گردید. روایی هر دو پرسشنامه به صورت محتوایی و سازه تأیید شد. پایایی و پایایی ترکیبی نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ برآورد و تأیید شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از دو روش آمار توصیفی (میانگین،...) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی، مدل یابی معادلات ساختاری با PLS) استفاده شد. یافته ها نشان داد، مدیریت مالکیت فکری در شش مؤلفه بر تجاری سازی آموزش عالی تأثیر دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۷۰