میترا عزتی

در قرن بیست و یکم نهادهای تولید دانش، به خصوص دانشگاه ها، مسئولیت سنگینی دارند و برای تحقق رسالت ها و کارکردهایی که جامعه از نهادها و به ویژه از دانشگاه انتظار دارد، باید بتوانند از حداکثر توان و ظرفیت خود استفاده کنند. از اهم ظرفیت های قابل استفاده در دانشگاه که به نحوی بر سایرین اشراف دارد، ظرفیت و شایستگی های مدیریتی و حکمرانی آن است و رییس یا حکمرانِ دانشگاه با بالاترین مسئولیت اجرایی و علمی باید با ایفای عالی نقش حکمرانی و مدیریتی، زمینه تحقق رسالت ها و اهداف دانشگاه را فراهم آورد. در پژوهش حاضر برای دستیابی به این هدف، از روش پژوهش کیفی جهت ارائه الگوی شایستگی های حکمرانِ خوب دانشگاهی بهره گرفته شد. به همین منظور تعداد ۲۳ نفر از اساتید و خبرگان آموزش عالی مطلع نسبت به موضوع و با راهبرد نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت نیمه ساختاریافته مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از تکینک تحلیل موضوعی (تم) استفاده شد. به منظور بررسی کیفیت داده ها، اعتبار (باورپذیری) و اعتماد (اطمینان پذیری) یافته ها تامین شد. پس از پیاده سازی محتوای مصاحبه ها و تحلیل آن ها، هفت شایستگی اصلی (شایستگی رهبری-مدیریتی، شایستگی سازمانی، شایستگی تخصصی/فنی، شایستگی عملکردی، شایستگی فردی-شخصیتی، شایستگی معنوی/اخلاقی و شایستگی ارزش آفرینی) برای الگوی شایستگی های حکمرانِ خوب دانشگاهی شناسایی و کشف گردید. هفت شایستگی اصلی این مطالعه کیفی می تواند به عنوان یکی از الگوهای مناسب در انتخاب و انتصابِ حکمرانانِ دانشگاهی مورد استفاده قرار بگیرد.

می توان گفت م دیریت اس تعداد در مؤسس ات آموزشی به خصوص مدارس در راس تای توسعه س رمایه انسانی و مهارت ها است. روش این پژوهش، کمّی از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیّه معلمان و مدیران مدارس تیزهوشان شهر تهران است. نمونه آماری بر اساس نمونه لازم برای انجام تحلیل عاملی اکتشافی یا تأییدی 300 نفر و روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم از زیر جمعیت ها (مدرسه های تیزهوشان مختلف) بود. ابزار پژوهش پرسش نامه محقق ساخته بود که برای تحلیل داده ها در این پژوهش از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS  اعتباریابی شد. نتایج در حالت استاندارد نشان داد که مدیریت استعداد در مدارس تیزهوشان تأثیر مثبت و معنی داری بر مؤلفه های قوانین و مقررات حمایت کننده از استعدادها، داشتن چشم انداز مدیریت استعدادها، منابع مالی مدیریت استعدادها، ایجاد جوّ حمایتی از استعدادها، استقرار زیرساخت های نرم، استقرار زیرساخت های سخت، نظام علمی و آکادمیک، کیفیت آموزش و یادگیری و مدیریت استعدادها دارد. همچنین با توجه به آلفای کرونباخ 710/0 و پایایی ترکیبی 803/0 دارای پایایی مناسبی است و با توجه به روایی همگرا 625/0 دارای روایی مناسبی نیز است. شاخص های نیکویی برازش همگی نیز حکایت از برازش مناسب الگو با داده های تحقیق دارد.

هدف پژوهش حاضر ارائه چارچوبی نظام مند از شایستگی اخلاقی مدیران دانشگاهی است. روش پژوهش کیفی و از نوع فراترکیب است و برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه، تمامی منابع علمی مرتبط با موضوع شایستگی های اخلاقی مدیران دانشگاهی است که در فاصله سال های 1377 تا 1397 (1998 تا 2018) منتشر شده است. کلیدواژه های شایستگی اخلاقی، شایستگی حرفه ای، شایستگی مدیران (دانشگاهی) از پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، نورمگز، مگ ایران، پرتال جامع علوم انسانی، پایان نامه دانشگاه تهران و گنج بتا و پایگاه داده های خارجی همچون Scholar.google، Elsevier، Proquest مورد جستجو قرار گرفت. نتایج نشان داد که با بررسی 55 منبع از 2380 منبع اولیه، 3 مؤلفه اصلی و 54 مؤلفه فرعی به عنوان شایستگی اخلاقی قابل احصاء است. بر این اساس ابعاد اساسی شایستگی های اخلاقی مدیران شامل این سه مقوله است: 1. شایستگی اخلاقی فردی (تقوا، اعتماد به نفس، شجاعت و جسارت، پاکدامنی و حیا، کظم غیظ، پرهیز از شخصی کردن امور، فروتنی و...)؛ 2. شایستگی اخلاقی بین فردی (برقراری روابط حسنه، عدالت و انصاف، صبوری، امانتداری، حسن ظن، فداکاری و...)؛ 3. شایستگی اخلاقی فرا فردی (پرهیز از پنهان کاری، قانون گرایی، مقدس شمردن خدمت رسانی، مصلحت اندیشی، مسئولیت پذیری سازمانی، مشارکت جویی، وجدان کاری و...). 

پژهش حاضر با هدف شناسایی موانع درونی و بیرونی ایجاد زیست بوم کارآفرینی در دانشگاه کارآفرین انجام شده است. برای دستیابی به این هدف با استفاده از روش فراترکیب، پایگاه های اطلاعاتی معتبر بین المللی در بازه سال های 2008 تا 2020 و داخلی در بازه 1384 تا 1399 جستجو و 59 منبع برای تحلیل انتخاب شدند. یافته های پژوهش در بخش موانع بیرونی ایجاد زیست بوم کارآفرینی شامل هفت مقوله فرعی اولیه (ساختار سنتی حکمرانی، قوانین و نظارت ناکارآمد، مالیه کلان ناکارآمد، سیاستگذاری غیر موثر در آموزش عالی، ضعف در ظرفیت های نرم جامعه، نبود سازوکارهای حمایتی و تشویقی در سطح کلان، ضعف در ظرفیت های سخت جامعه) است. موانع درونی ایجاد زیست بوم کارآفرینی در برگیرنده هشت مقوله فرعی اولیه (حکمرانی نامناسب داخل دانشگاه، پداگوژی غیرکارآفرین، گسست دانشگاه با صنعت، قوانین و نظارت نامناسب داخل دانشگاه، مالیه دانشگاهی ناکارآمد، ضعف در ظرفیت های نرم داخل دانشگاه، نبود سازوکارهای حمایتی و تشویقی در سطح درون دانشگاه و ضعف در ظرفیت های سخت داخل دانشگاه بوده است. افزون بر این، یافته ها در سطوح مقوله های فرعی ثانویه و ثالثیه نیز طبقه بندی شدند. در پایان بر اساس یافته های پژوهش توصیه های سیاستی برای نظام آموزش عالی کشور ارائه شد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه عملکرد ناظران و راهنمایان آموزشی در طرح راهبران آموزشی و تربیتی و طرح معلمان راهنما در استان خراسان جنوبی بود. بدین منظور، معلمان شاغل در کلاس های چندپایه در استان خراسان جنوبی -که تجربه لازم و کار با معلمان راهنما و راهبران آموزشی و تربیتی را داشتند- به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند؛ که تعداد آنها 186 نفر بود. از این تعداد، با استفاده از فرمول کوکران 125 نفر به طور تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مقیاس خدمات نظارت و راهنمایی آموزشی ترک زاده و نوروزی (1389) بر مبنای مدل اولیوا و پاولز (2004) بود. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ 96/0 و روایی آن با استفاده از روش تحلیل گویه بین 58/0 تا 92/0 محاسبه و تأیید شد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های t تک نمونه ای، t مستقل، تحلیل واریانس و آزمون شفه استفاده شد. نتایج، حاکی از آن بود که معلمان عملکرد معلمان راهنمای روستایی را پایین تر از حد متوسط و عملکرد راهبران آموزشی را بالاتر از حد متوسط ارزیابی کرده اند. مقایسه عملکرد راهبران آموزشی و تربیتی با معلمان راهنما حاکی از آن است که راهبران آموزشی موفق تر از معلم راهنمایان عمل کرده اند.

پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی، ازنظر روش کیفی و ازنظر شیوه پژوهش تحلیل محتوا بوده است. مشارکت کنندگان در این پژوهش بر اساس قاعده و اصل اشباع نظری شامل 8 نفر از افراد صاحب نظر و خبرگان در دسترس در حوزه مدیریت استعداد در شهر تهران بوده است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختمند می باشد. داده ها با استفاده از نرم افزارMAXQDA 2018 ، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. اعتبار داده ها با استفاده از روش تائید پذیری توسط مشارکت کنندگان صورت پذیرفت. بر اساس یافته های پژوهش، ابعاد و مؤلفه های مدیریت استعداد در مدارس شامل؛ قوانین و مقررات حمایت کننده از استعدادها، داشتن چشم انداز مدیریت استعدادها، منابع مالی مدیریت استعدادها، ایجاد جو حمایتی از استعدادها، استقرار زیرساخت های نرم، استقرار زیرساخت های سخت، نظام علمی و آکادمیک، کیفیت آموزش و یادگیری و مدیریت استعدادها می شود. 

مقدمه: آمادگی شناختی یکی از مباحث نوظهور در علوم شناختی است که از یک دهه بیش در وزارت دفاع آمریکا در پاسخ به شرایط پیچیده، در حال تغییر و غیر قابل پیش بینی مطرح شده است. در این پژوهش با توجه به پیچیدگی محیط دانشگاه و غیر قابل پیش بینی بودن رویدادها و تحولات آن، آمادگی شناختی رؤسای دانشگاه مورد مطالعه قرار گرفت. روش کار: برای انجام این پژوهش از روش کیفی فراترکیب (الگوی هفت مرحله ای Sandelowski و Barroso (2007) جهت طراحی الگوی اولیه آمادگی شناختی رؤسای دانشگاه و مصاحبه با خبرگان و متخصصان علوم شناختی و مدیریت آموزش عالی جهت اعتباریابی الگو استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش شامل عوامل مؤثر بر آمادگی شناختی رؤسای دانشگاه (شامل عوامل محیطی و عوامل سازمانی) و مؤلفه های تشکیل دهنده آمادگی شناختی رؤسای دانشگاه شامل آمادگی شناختی فردی (فراشناخت، تفکر انتقادی _ تحلیلی، تفکر خلاق، تفکر سیستمی، آگاهی موقعیتی، مفهوم سازی، سازگاری) آمادگی شناختی گروه _ کاری (توانایی شناختی و تعاملات گروه _ کاری)، آمادگی یادگیری (چابکی یادگیری _ ذهنی) و آمادگی اجتماعی _ عاطفی (هوش اجتماعی _ عاطفی، مدیریت استرس) بود که در قالب یک الگوی مفهومی ارائه و اعتباریابی گردید. نتیجه گیری: آمادگی شناختی یک سازه پیچیده و چند بعدی است که در نتیجه تعامل عوامل محیطی و سازمانی و مؤلفه های تشکیل دهنده آن حاصل می شود و می تواند در موفقیت رؤسای دانشگاه نقش کلیدی داشته باشد.

غفلت از پیچیدگ یهای نظام تعلی موتربیت، به دلیل گستردگی و اهمیت آن م یتواند صدمات غیرقاب لجبرانی به بار آورد. در مقاله حاضر پیشرا نهای تغییر در حوزه آموز شوپرورش جهان از طریق مت نکاوی در اسناد معتبر جهانی و نظر گروه خبرگان، بررسی و شناسایی شده است. سپس با برگزاری جلسه دلفی مشترک خبرگان، تأثیر پیشرا نهای شناسای یشده بر هم سنجیده شده و موردبحث قرار گرفته است. آنگاه از طریق نر مافزار «می کمک » جایگاه هر پیشران تحلیل و بررسی شد. یافت هها حاکی از آن است که پیشرا نهای «جهان یشدن )بی نالملل یشدن آموز شوپرورش( « ،» تنو عطلبی ،» «شبکه جهانی اینترنت )شبک ههای اجتماعی( « ،» انتقال از آموزش به یادگیری « ،» شناسایی و ب هکارگیری الگوهای بهتر » و «توسعه فناوری و دیجیتال » دارای تأثیرگذاری بسیار بالایی بر سایر پیشرا نها هستند، پیشرا نهای «رفاه اقتصادی و افزایش طبقه متوسط » و «فردگرایی )شخص یسازی یادگیری( » جزو پیشرا نهای اثرگذار تلقی م یشوند، پیشرا نهای «توسعه علوم، فناوری، مهندسی و ریاضی ) »)STEM و «یکپارچ هسازی آموزش و محتوای آموزشی » نسبت به سایر پیشرا نها مستقل هستند، و پیشران «عد متمرکز یا پایان تولید برنام ههای سازما نیافته رسمی )طراحی نظا مهایی با انعطا فپذیری بیشتر( » خروجی و نتیجه کنش و واکنش سایر پیشرا نهای این سیستم محسوب م یشود که عنوان پیشران وابسته را در این مطالعه به خود اختصاص داده است. نتایج حاکی از آن است که حرکت آهسته ولی مداوم به سمت عد متمرکز و مقاومت نکردن در برابر این تغییرات م یتواند نظام آموزشی را از زیر سایه صرفا الگوبرداری از نتایج سایر نظا مهای تعلی موتربیت جهان و ب هدوراز دستاوردهای بومی و داخلی، خارج سازد و نویدبخش آیند های روشن و شفاف باشد.

هدف این پژوهش، شناسایی مولفه های رفتار فرانقشی در سازمان های آموزشی با تأکید بر آموزه های اسلام است. روش پژوهش، ترکیبی از نوع کیفی- کمی است. جامعه تحقیق شامل دو بخش است: قرآن کریم، نهج البلاغه و کتب مدیریتی و متخصصین مدیریت آموزشی، علوم تربیتی و معارف اسلامی. در بخش اول به طور هدفمند نمونه گیری و مطالعه عمیق شده و با استفاده از دسته بندی و کدگذاری، به طور مستمر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مقولات استخراج شد. سپس به منظور تأیید تناسب مقولات با اهداف پژوهش، نظرات 32 نفر متخصص مدیریت آموزشی و علوم تربیتی و 20 نفر متخصص معارف اسلامی از طریق دو پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ضریب پایایی پرسشنامه ها از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب 0/797 و 0/896 محاسبه شد. یافته ها حاکی از این است که مولفه های رفتار فرانقشی در دانش مدیریت به ترتیب اولویت عبارتند از: ادب و احترام، تلاش و پشتکار و اشتیاق، آداب اجتماعی، توسعه خود، نوع دوستی و رفتارهای کمکی، توسعه نگرش مثبت و تمایلات سازنده، وجدان کاری و اطاعت سازمانی، ابتکار فردی، مشارکت سازمانی، وفاداری سازمانی و جوانمردی. مولفه های رفتار فرانقشی در آموزه های اسلام نیز به ترتیب اولویت عبارتند از: تحکیم پیوندها و رفع کدورت بین فردی، اهتمام به نیکی مضاعف، واکنش متعالی، همیاری هدفمند، پرده پوشی عیوب، اهتمامات معنوی در حق دیگران، ترک انتقام حین قدرت، توجه به ابراز نیازها، وساطت معطوف به خیر، مساعدت پیش از طلب، همدلی و همدردی، تلاش و استقامت فراتر از انتظار، پرهیز از بزرگنمایی مشکلات، توانمندی تفکیک، نقش فعال و سازنده در انتقاد و پیشنهاد، تقویت روحیه و نشاط کاری، بزرگداشت و تکریم شخصیت افراد. برخی مولفه های رفتار فرانقشی در مدیریت و اسلام مشابه اند، اما دارای اشتراکات مطلق نیستند. بر این اساس می توان جایگاه آن ها را در قیاس با یکدیگر در روابط سه گانه حمایت، توسعه و نوآوری تبیین نمود.

پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش شایستگی اخلاقی در فضیلت سازمانی انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کمی، از نظر هدف، کاربردی و به روش توصیفی- همبستگی از نوع رگرسیون انجام شده است. جامعه پژوهش، کلیه کارکنان (3591 نفر) دانشگاه تهران است که به شیوه نمونه گیری طبقه ای متناسب 347 نفر به عنوان نمونه و به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته شایستگی اخلاقی و پرسشنامه محقق ساخته فضیلت سازمانی استفاده گردید. روایی محتوایی و روایی سازه پرسشنامه ها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه شایستگی اخلاقی 0.98 و برای فضیلت سازمانی نیز 0.98 بدست آمد. یافته ها نشان داد که وضعیت موجود شایستگی اخلاقی مدیران بالاتر از سطح متوسط قرار دارد. در حالی که وضعیت موجود فضیلت سازمانی در سطح متوسط است. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که از میان مؤلفه های شایستگی اخلاقی، تنها مؤلفه شایستگی اخلاقی نسبت به دیگران قابلیت پیش بینی مثبت فضیلت سازمانی را داشته است. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که اخلاق، که رویکردی فردی بوده در سطح نسبتاً مناسبی قرار دار؛د در صورتی که فضیلت سازمانی، که رویکردی سازمانی تلقی می شود؛ در سطح پایین تری قرار دارد. همچنین از میان مؤلفه های شایستگی اخلاقی، مؤلفه شایستگی نسبت به دیگران، که یک مؤلفه ارتباطی محسوب می شود؛ قابلیت پیش بینی فضیلت سازمانی را دارد؛ لذا این امر نشان دهنده لزوم توجه به جنبه های اجتماعی و تعاملی بین کارکنان سازمان ها و به ویژه دانشگاه برای ارتقای فضیلت در سازمان است.

پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی وضعیت موجود دوره های آموزشی و ارائه الگوی کیفی ارتقاء اثربخشی دوره های آموزشی سازمان امور مالیاتی کشور به روش آمیخته انجام گرفته است. در بخش کمی جامعه آماری شامل کلیه کمک ممیزان، ممیزان و سرممیزان کشور است که به روش نمونه گیری خوشه ای در برخی از استان ها انتخاب شدند. همچنین دوره های آموزشی مالیاتی که طی دو سال اخیر برای کارشناسان اجرا شده است، مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی پرسشنامه مورد تائید صاحب نظران آموزشی و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 96/0 گزارش گردید. تحلیل داده ها بیانگر آن بود که وضعیت موجود نیازسنجی دوره های آموزشی، اهداف دوره های آموزشی، محتوای دوره های آموزشی، مدرسان دوره های آموزشی، سازماندهی دوره های آموزشی، ارزشیابی دوره های آموزشی و انگیزش از دید کارشناسان سازمان امور مالیاتی در حد متوسط بوده است. نتایج فوق و انجام مصاحبه با خبرگان مالیاتی، نتایج نشان داد که عمده ترین آسیب های نظام آموزش سازمان امور مالیاتی شامل؛ نیازسنجی (سیستماتیک و علمی نبودن، جامع نبودن، کاربردی نبودن و عدم همکاری پرسنل سازمان در نیازسنجی)، اهداف دوره ها (عدم اطلاع رسانی، کلی بودن و محتوای نامناسب)، آسیب های محتوا (گستردگی سرفصل ها، نبود تیم تدوین محتوا و نظری بودن محتوا)، مدرسان (عدم صلاحیت، پرداخت نامناسب، روش تدریس نامناسب و معیوب بودن سیستم انتخاب مدرسان)، محیط و شرایط برگزاری دوره-ها (امکانات و تجهیزات ضعیف و زمان نامناسب برگزاری دوره ها)، آسیب های اجرای دوره ها (عدم تفکیک کارآموزان، عدم حمایت مدیران، زمان اجرای دوره ها و اجرایی نبودن برخی دوره ها)، ارزشیابی آموزشی (پیگیری نکردن اثربخشی آموزش، واقعی نبودن نمرات ارزیابی دوره ها و عدم همکاری سرپرستان در خصوص ارزیابی دوره ها)، انگیزه (نبود مکانیزم های برای تشویق و تنبیه افراد، انگیزه ناکافی کارآموزان و انگیزه ناکافی مدرس ها)، مشکلات فرهنگی (عدم باور سرپرستان به آموزش و نگاه نامناسب مدیران ارشد به آموزش) و نیروی انسانی (کمبود نیروی انسانی و استفاده نادرست از تخصص ها در آموزش) می باشد.

در بند 9 سیاست های کلی امور فرهنگی، علمی و فناوری سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 تاکید بر سازماندهی و بسیج امکانات و ظرفیت های کشور در جهت افزایش سهم کشور در تولیدات علمی جهان دارد از اینرو یکی از اشتیاق های مدیران مراکز دانشگاهی و آموزش عالی در زمینه تقویت فرایندها و پیاده سازی مدیریت دانش می باشند. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل کلیدی برای پیاده سازی مدیریت دانش و ارائه الگوی استقرار مدیریت دانش در دانشگاهها می باشد. برای تحقق هدف نخست (شناسایی عوامل کلیدی) از روش کیفی و تحلیل محتوا و برای ارائه مدل استقرار مدیریت دانش از تکنیک مدل سازی ساختاری/تفسیری استفاده شده است. داده ها از طریق مصاحبه با 25 تن از خبرگان علمی که دارای آثار علمی از قبیل مقاله، کتب و یا پروژه های مدیریت دانش بوده اند، گردآوری شده است. داده ها پس از تجزیه و تحلیل به 11 متغیر کلیدی و 162 مقوله حائز اهمیت تلخیص گردیده است. از نتایج اصلی پژوهش، ایجاد مدلی در شش سطح تاثیر گذاری است که در آن مولفه های استراتژی و اهداف سازمان، فرهنگ و محیط بیرونی دارای بیشترین اثرگذاری بر پیاده سازی مدیریت دانش به عنوان مولفه تاثیر پذیر تعیین گردیده است. در این میان سطوح پنج تا دوم مدل شامل مولفه های، ساختار، سرمایه های فکری، رهبری و مدیریت، منابع مالی، آموزش و فنآوری، منابع انسانی به عنوان عوامل اثرگذار و اثرپذیر در استقرار مدیریت دانش در دانشگاه شاخته شده است.

هدف:امروزه با توجه به نقش دانشگاه اسلامی در پیشرفت و تعالی جامعه، مدیریت تصویر دانشگاه اسلامی نقش بسزایی در پیشبرد جامعه دارد. لذا هدف مقاله حاضر، شناسایی مؤلفه های تصویر سازمانی دانشگاه اسلامی از منظر رهنمودهای اسلامی بوده است. روش:برای انجام این پژوهش از روش پژوهش کیفی و بررسی اسناد و مدارک و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا و کدگذاری باز استفاده شد. در این راستا ضمن بررسی پیشینه نظری مرتبط با مؤلفه های تصویرسازمانی از دیدگاه صاحب نظران دانش مدیریت، سعی شده است این موارد از منظر رهنمودهای اسلامی نیز شناسایی شود. جامعه و نمونه پژوهش شامل آیات و روایات مرتبط با موضوع پژوهش است. یافته ها :یافته های پژوهش حاکی از آن است که در مکتب اسلام مقوله های خدمات آموزشی، ارتباطات، محصولات، شهرت، هویت اسلامی، ارزشهای فرهنگی، راهبردها، بیان اهداف اسلامی، اوصاف مدیریت و محیط فیزیکی به عنوان مؤلفه های سازنده تصویر دانشگاه هستند. نتیجه گیری:نتایج بیان می کند که در مؤلفه های شناسایی شده در متون اسلام، مفاهیمی چون: جایگاه مسیر شغلی و کیفیت تسهیلات اعطایی در مقوله خدمات آموزشی به چشم نخورد. از سوی دیگر، در متون بررسی شده در دانش مدیریت، مفهوم تنوع رشته ها در مقوله خدمات آموزشی، روشهای آموزشی مورد استفاده در مقوله راهبردها و تولید اندیشه فرهنگی در مقوله محصولات یافت نشد. اما سایر مؤلفه های مشترک در دانش مدیریت و متون اسلامی، از نظر مبنایی با یکدیگر متفاوتند.

این مقاله با هدف شناسایی عوامل اعتمادسازی میان افراد در سازمان از دید آموزه های اسلامی تدوین شده است. در این راستا ضمن بررسی پیشینه نظری مرتبط با عوامل اعتمادسازی در سازمان از دیدگاه صاحبنظران دانش مدیریت، سعی شده است این موارد از دید آموزه های اسلامی نیز شناسایی شود. برای این پژوهش از روش پژوهش کیفی و بررسی اسناد و مدارک و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا و شناسه گذاری باز استفاده شد. جامعه و نمونه تحقیق شامل آیات و بویژه روایات مرتبط با موضوع است. یافته ها و نتایج پژوهش حاکی است که در مکتب اسلام مقوله های صداقت، اندیشه ورزی (تعقل)، صلاحیت متناسب، پیشینه مثبت، صراحت و شفافیت، عدالت، وفاداری، خیرخواهی، هدفمندی و ثبات به عنوان عوامل موثر بر اعتماد است. نتایج هم چنین بیان می کند که عوامل شناسایی شده از دید آموزه های اسلامی از نظر مبنایی با دانش مدیریت متفاوت است. این تفاوتها شامل تفاوت در جهان بینی و انسان شناسی در اهداف، در نظام ارزشی و تفاوت در ضمانت اجرایی است.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه صلاحیت های حرفه ای و توانمندی روان شناختی دبیران مقطع متوسطه شهرستان شیروان صورت گرفته است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوة گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعة آماری شامل کلیه دبیران مقطع متوسطه (پسرانه و دخترانه) شهرستان شیروان در سال تحصیلی 94 - 1393 می باشد که تعداد آنها برابر با 329 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 177 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. در این پژوهش برای نمونه گیری، از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. جهت گردآوری داده ها از پرسش نامه تعدیل شده صلاحیت های حرفه ای کریمی (1388) و پرسش نامه توانمندی روان شناختی اسپریتزر و میشرا (1997) استفاده شده است. پایایی پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (صلاحیت های حرفه ای «928/0» و توانمندی روان شناختی «838/0») ارزیابی شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، درصد) و آمار استنباطی (آزمون های کولموگروف - اسمیرنف، t تست تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون گام به گام) استفاده شد. یافته ها نشان داد: 1) وضعیت صلاحیت های حرفه ای دبیران دوره متوسطه شهرستان شیروان بالاتر از حد متوسط و میانگین فرضی قرار دارد. 2) وضعیت توانمندی روان شناختی دبیران مقطع متوسطه شهرستان شیروان بالاتر از حد متوسط و میانگین فرضی قرار دارد. 3) بین شاخص کلی صلاحیت های حرفه ای و توانمندی روان شناختی دبیران دوره متوسطه شهرستان شیروان رابطة مثبت و معناداری وجود دارد (833/0r=). 4) سه مؤلفه صلاحیت فکری، صلاحیت رفتاری و صلاحیت اخلاق حرفه ای سهم معناداری در پیش بینی توانمندی روان شناختی دبیران دارند.

در ایران از اوایل دهه 1380 تصمیم بر تغییر در نوع و شکل بودجه ریزی مطرح گردیده است که ابتدا در بودجه سالانه و در سال هاى بعد، در قوانین فرادستى مطرح شد ولی علی رغم قوانین تصویب شده تاکنون اجرای این شیوه به نحو مطلوبی تحقق نیافته است به همین منظور مقاله حاضر با هدف بررسی نقش عوامل سازمانی بر اجرای بودجه ریزی عملیاتی در راستای قوانین بالا دستی انجام شده است. تغییر شیوه بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه های دولتی با چالش های درون سازمانی و برون سازمانی روبرو بوده است. از میان عوامل برون سازمانی با عوامل محیطی و اندازه دولت به عنوان مهمترین عوامل روبرو بوده و برای عوامل درون سازمانی می توان به تطابق میان تجهیزات، منابع انسانی و منابع مالی به عنوان مهمترین چالش اشاره نمود. بودجه ریزی عملیاتی را می توان از طریق تمرکز به عوامل ذیل به گونه ای مطلوب اجرایی نمود: 1 توجه به فرهنگ و رهبرى؛ 2 تعهد و حمایت از اجرا؛ 3 شرایط گروه هدف؛ 3 توجه به بهای تمام شده و تدوین شاخص اندازه گیری؛ 4 توجه به گرایش مجریان و جو سازمانى.

هدف: شناسایی عوامل مؤثر بر توانمندسازی اعضای هیئت علمی از منظر اسلام. روش: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری آ« شامل متخصصان حوزه مدیریت آموزشی و معارف اسلامی است که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 21 نفر از متخصصان هر دو حوزه انتخاب شده اند و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته، داده های لازم جمع آوری و از طریق بررسی اسناد و تحلیل متن مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها: این پژوهش حاکی از آن است که نظام پاداش دهی، مدیریت مشارکتی، الگوسازی، رشد حرفه ای کارکنان و اعتمادسازی، از جمله عوامل مؤثر بر توانمندسازی اعضای هیئت علمی از نظر متخصصان دانش مدیریت می باشند. نتیجه گیری: در حالی که از دیدگاه اسلام، علاوه بر عوامل مذکور، تحقق کرامت انسانی و اخلاق کاری مدیران نیز در زمره عوامل مؤثر بر توانمندسازی اعضای هیئت علمی تلقی می شوند#,

هدف مقاله حاضر شناسایی مفروضات بنیادین فرهنگ سازمانی با تأکید بر آموزه های اسلامی است. فرهنگ، مبنای تحول سازمانی است. جوهره اصلی فرهنگ سازمانی، الگوی مفروضات اساسی مربوط به فرهنگ آن سازمان است. روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است. برای رسیدن به هدف پژوهش، به بررسی اسناد و مدارک پرداخته شده است. بر این اساس، آیات و روایات مرتبط به صورت هدفمند از قرآن کریم و کتب معتبر روایی انتخاب شده است. سپس از طریق تحلیل کیفی، با استفاده از تحلیل محتوای استقرایی قیاسی به شیوه کدگذاری باز، داده های جمع آوری شده تجزیه و تحلیل شده است. مفروضات بنیادین فرهنگ سازمانی در اسلام، برخاسته از جهان بینی توحیدی است که در پنج مقوله مبدأ فاعلی و غایی، انسان، جهان، زمان و مکان تجلی پیدا می کند. در تحلیل توصیفی و کمی داده ها، مفاهیم الوهیت از مقوله مبدأ فاعلی و غایی، اختیار از مقوله انسان، حال سازنده آینده از مقوله زمان، شناخت از مقوله جهان و اصل هجرت از مقوله مکان (فضا) حائز بیشترین اهمیت است، و در بین مقولات، مقوله مبدأ فاعلی بالاترین رتبه را کسب کرده است.

برخی از مهمترین چالش هایی که امروزه بخش آموزش عالی با آن مواجه است، گسترش شدید تقاضا برای برخورداری از آموزش عالی، تشدید رقابت بین عاملان اقتصادی در نظام های آموزش عالی و پاسخگویی نظام های مذکور به نیازهای جامعه است. به همین دلیل بخش آموزش عالی در پاسخ به مقتضیات فوق، در حال بازنگری و تغییرات دائمی است. تحقیقات نشان می دهد که در دو دهه گذشته، توجه زیادی به مباحث دانشگاه های دولتی، منابع مالی تخصیص داده شده به این دانشگاه ها و ارزیابی عملکرد آنها معطوف شده است، و سیاستگذاران و مدیران آموزشی در جستجوی سازوکارهای مناسبی هستند که ضمن تأمین منابع مالی مورد نیاز مؤسسات آموزشی، امکان تحقق اهداف آموزش عالی و تأمین نیازهای جامعه و افراد متقاضی خدمات این بخش فراهم شود و در نتیجه عملکرد دانشگاه ها بهبود یابد. از این رو، در اغلب کشورها اصلاح یا تحول در تخصیص منابع مالی، به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای مورد استفاده در سیاستگذاری ها و مدیریت آموزش عالی آموزشی محسوب شده است. هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی یکی از راه های مقابله با کمبودهای ناشی از مسائل مالی حاکم بر دانشگاه های کشور است، از این رو، ضمن بیان برتری رویکرد تخصیص منابع مالی مبتنی بر عملکرد (بودجه ریزی عملیاتی)، ارتباط آن با پاسخگویی در نظام آموزش عالی تبیین شده است. بدین ترتیب، ابتدا شاخص های عملکردی مرتبط با تخصیص منابع مالی معرفی شده، سپس مدل های ارزیابی عملکرد دانشگاه ها و در نهایت، نتایج یافته ها و مطالعات انجام شده در کشورهای توسعه یافته ارائه شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که استفاده از رویکرد بودجه ریزی عملیاتی، روش اصلاحی مناسبی است که به طور مستقیم با موضوع پاسخگویی منابع مالی آموزش عالی ارتباط دارد. همچنین مشخص شد که رویکرد بودجه ریزی عملیاتی، در تغییر رفتار مؤسسات آموزش عالی، به ویژه در زمینه بهبود آموزش، انتخاب آگاهانه هزینه ها، افزایش انگیزه ها، پرورش خلاقیت مدیران، افزایش پاسخگویی و بهبود عملکرد مؤسسات آموزشی نقش بسزایی دارد.