اندیشه های نوین تربیتی

اندیشه های نوین تربیتی

اندیشه های نوین تربیتی دوره هفدهم زمستان 1400شماره 4 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

اثربخشی آموزش روش مونته سوری بر کارکردهای عصب - روان شناختی دانش آموزان مبتلا به اختلال های یادگیری غیرکلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال یادگیری غیرکلامی روش مونته سوری کارکردهای عصب - روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۲۳۵
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش روش مونته سوری بر کارکردهای عصب روان شناختی دانش آموزان مبتلا به اختلال های یادگیری غیرکلامی بود. چهار دانش آموز اول ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی بین سنین 7 سال و 3 ماه و 8 سال و 6 ماه که در دبستان نبی اکرم (ص) شهرستان بناب، در سال 99- 98 در حال تحصیل بودند، براساس آزمون محقق ساخته عصب روان شناختی تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی موحدی پور و همکاران (1398) انتخاب شدند. دانش آموزان با استفاده از طرح پژوهش تک آزمودنی با چندین خط پایه (ABA) به مدت 10 جلسه به صورت جداگانه، آموزش های روش مونته سوری را دریافت کردند. سه هفته پس از مداخله نیز مورد پیگیری قرار گرفتند. در نهایت داده های به دست آمده در مراحل خط پایه، مداخله و پیگیری، با استفاده از روش تحلیل دیداری نمودارها، روش درصد داده های ناهمپوش (PAND)، اندازه اثر و درصد بهبودی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد آموزش روش مونته سوری موجب بهبود و افزایش کارکردهای عصب روان شناختی دانش آموزان مبتلا به اختلال های یادگیری غیرکلامی می شود.
۲.

پژوهش میان رشته ای حلقه مفقوده ای در پژوهش های اعضای هیئت علمی؛ دلایل و راهکارها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: میان رشته ای پژوهش های میان رشته ای اعضای هیئت علمی علوم اجتماعی علوم انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۵۱
امروزه پژوهش های میان رشته ای با هدف پاسخ گویی به مسائل و چالش های روز جهان به یک ضرورت در پژوهش های علمی تبدیل شده است. بااین وجود، توسعه آن به خصوص در حوزه های علوم انسانی و اجتماعی موانعی را برای جامعه دانشگاهی به همراه داشته است. براین اساس، هدف مطالعه حاضر بررسی دلایل تمایل اندک اعضای هیئت علمی حوزه های علوم انسانی و اجتماعی برای انجام پژوهش های میان رشته ای و ارائه راهکارهایی برای برون رفت از آن بود. برای دستیابی به این هدف، از روش کیفی از نوع مطالعه موردی استفاده شد. نمونه پژوهش شامل تعداد 16 نفر از پژوهشگران دانشگاهی و مؤلفان حوزه میان رشته ای بودند که با استفاده از روش نمونه گیری نظری انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تجزیه وتحلیل مصاحبه ها نیز از روش تحلیل مضمون و برای بررسی اعتبار یافته ها از دو روش بازبینی توسط مشارکت کنندگان و بازبینی توسط همکاران استفاده شد. یافته ها نشان داد، دلایل تمایل اندک اعضای هیئت علمی برای انجام پژوهش های میان رشته ای را می توان در سه دسته دلیل کلی: نهادی، سازمانی و فردی و راهکارهای برون رفت از آن نیز در چهار راهکار نهادی، سازمانی، علمی و فردی طبقه بندی کرد. بر اساس یافته ها، افزایش تمایل اعضای هیئت علمی به انجام پژوهش میان رشته ای، مستلزم به کارگیری صحیح راهکارهای ارائه شده است و اثربخشی این راهکارها زمانی بیشتر خواهد بود که نگاه مدیران، حاکمیت همه آن ها در بستر دانشگاهی باشد.
۳.

مقایسه اثر آموزش مجازی شایستگی هیجانی و فنون ذهن آگاه بر بهزیستی روانشناختی معلمان با نقش تعدیلی اشتیاق شغلی: یک مطالعه تطبیقی در سازمان های آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش شایستگی هیجانی آموزش فنون ذهن آگاه بهزیستی روانشناختی اشتیاق شغلی آموزش مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۰۰
هدف این پژوهش مقایسه اثرآموزش مجازی شایستگی هیجانی و فنون ذهن آگاه بر بهزیستی روانشناختی با نقش تعدیلی اشتیاق شغلی بود،که به روش آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت.کلیه معلمان شاغل در آموزش و پرورش استان خراسان رضوی که دانشجوی دوره کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه آزاد بودند؛ بعنوان جامعه تحقیق در نظر گرفته شدند. از این تعداد 353 آمادگی خود را برای شرکت در پژوهش اعلام نمودند که به صورت هدفمند براساس بالاترین نمرات اخذ شده از اجرای پرسشنامه اشتیاق شغلی تعداد 90 نفر از این افراد، درگروه های آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. برای گروه های آزمایش طی 12 جلسه ای، آموزش از طریق ویدئو کنفرانس ارائه گردید. برای گرد آوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد بهزیستی روانشناختی ریف (2006) و اشتیاق شغلی شوفلی(2006) استفاده گردید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 22 و روش تحلیل کواریانس دو راهه تک متغیری نشان داد که هر دو روش آموزشی منجر به بهبود معنادار گروه های آزمایشی در بهزیستی روانشناختی شدند (P ˂ 0.05). همچنین ابعاد اشتیاق شغلی نقش تعدیلی در این تحقیق داشته است.
۴.

سیمای یک مربی: دکترعلی شریعتمداری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تربیت روح فلسفی نهاد علم هرمنوتیک انقلاب فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۶۱
این مقاله درباره زندگی نامه، تحصیلات، آثار، فعالیت های حرفه ای و اجتماعی دکتر علی شریعتمداری، استاد فلسفه تعلیم و تربیت است .روش:برای بررسی زندگی و آثار دکتر شریعتمداری از توصیف غلیظ، تحلیل و معناشناسی همدلانه استفاده شده است. برای بررسی افکار، زندگی و کارنامه تربیت و مربیان مستلزم دو نوع شناخت (هرمنوتیک مضاعف) لازم است: اول روش شناسی شناخت آثار وعمل آنان درباره مورد انسان جامعه و تربیت و نهادعلم. و دوم شناخت دانش گروه های مختلف اجتماعی از جمله مربیان. و سیاست گذاران در درهمین موضوع.یافته ها:زندگی این استاد مصادف با تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و علمی فلسفی ایران و جهان است. وی متناسب با آن تحولات توصیه کرد که مربی با «روحیه فلسفی» و «تفکر انتقادی/سالم» به وحدت شخصیت و هماهنگی عمل و اعتقاد به زندگی و تربیت نایل می آید. وی ضمن آرمان گرایی و روشنگری به تعلیم و تربیت و عدالت اجتماعی مبتنی بر عناصر فرهنگ بومی از نوآوری علمی و توجه به علم جهان استقبال می کرد.بحث و نتیجه گیری دکتر شریعتمداری را می توان مربی پرتلاش دانست. هرمنوتیک مضاعف، شناخت ماهیت شناخت (اعتبار نظری علم تربیتی) و «شناخت شناخت اجتماعی» (ادراک مردم و ذینفعان ازنهاد تربیت و نهاد علم) است و دانش از جمله دانش تربیت با ادامه به اشتراک گذاری و نقد آن از انسداد رهایی می یابد. بنابراین نسل های جدید برای ادامه «پروژه های ناتمام» او تلاش کنند زیرا مربیان واقعی پنجره و آغاز هستند. نه تمام راه، نه تنها راه، ونه تنها خوانش.
۵.

تعیین اثربخشی آموزش کفایت اجتماعی براساس مدل فلنر بر خودکارآمدی تحصیلی و سازگاری تحصیلی در دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کفایت اجتماعی خودکارآمدی تحصیلی سازگاری تحصیلی پیشرفت تحصیلی پایین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۶۳
این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش کفایت اجتماعی براساس مدل فلنر بر خودکارآمدی تحصیلی و سازگاری تحصیلی در دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین انجام شد. پژوهش حاضر از نوع مطالعات شبه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مدارس متوسطه اول شهر چایپاره در سال تحصیلی 99-1398 به تعداد 4000 نفر بود. از این جامعه،30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس و با توجه به ملاک های ورود و خروج انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مقیاس سازگاری تحصیلی (AISS) و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی (MJSES) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری با رعایت پیش فرض های لازم در برنامه SPSS انجام شد. با توجه به نتایج می توان مطرح نمود که آموزش کفایت اجتماعی تاثیر معنی داری بر افزایش خودکارآمدی تحصیلی (استعداد، کوشش و بافت) و کاهش میانگین سازگاری تحصیلی (عاطفی، آموزشی و اجتماعی) در شرکت کنندگان گروه آزمایش دارد و موجب بهبود خودکارآمدی تحصیلی و سازگاری تحصیلی در دانش آموزان می گردد.
۶.

اثربخشی آموزش معلمان در مدیریت مؤثر کلاس درس بر پیامدهای انگیزشی و هیجانی: رابطه معلم - شاگرد و هیجانات تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش معلمان مدیریت کلاس درس رابطه معلم - شاگرد هیجانات تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۱ تعداد دانلود : ۳۱۲
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه آموزش معلمان در راهبردهای مدیریت کلاس درس بر پیامدهای هیجانی و انگیزشی دانش آموزان بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان دارای سابقه زیر 10 سال و دانش آموزان کلاس های درس آن ها در دوره دوم (پایه های چهارم تا ششم) مدارس ابتدایی شهر سمنان در سال تحصیلی(98-97) بود. شرکت کنندگان در برنامه مداخله40 نفر از معلمان و دانش آموزان کلاس درسشان بودند که به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند و به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. برنامه مداخله آموزش مدیریت کلاس برای معلمان گروه آزمایش طی 15 جلسه دو ساعته اجرا شد و معلمان گروه کنترل برنامه مدیریت سنتی را اجرا کردند. کلیه دانش آموزان در کلاس های درس هر دو گروه آزمایش و کنترل پرسشنامه ارتباط معلم-شاگرد مورای و زویچ (2010) و پرسشنامه هیجان تحصیلی پکران (2006 ) را تکمیل کردند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس اندازه های تکراری چند متغیری با کمک نرم افزارspss21 انجام شد. یافته ها نشان داد توانمندسازی معلمان در مدیریت کلاس درس نقش مهمی در بهبود مهارت های ارتباطی معلم و دانش آموز و افزایش هیجانات تحصیلی مثبت در دانش آموزان دارد. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود دوره های مهارت های مدیریت مؤثر کلاس درس در برنامه های آماده سازی معلمان گنجانده شود.
۷.

ارایه الگوی خلاقیت در امور دانشی و امور ارزشی تعلیم و تربیت براساس دیدگاه صدرالمتالهین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلاقیت امور دانشی امور ارزشی تعلیم و تربیت صدرالمتالهین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۳۲
خلاقی ت به عنوان عالی ترین جلوه اندیشه انسان، در عصر حاضر از اهمیت بسزایی برخوردار است و رشد و گسترش فرهنگ و تمدن بشری به هنر و خلاقیت افراد بستگی دارد. هدف از پژوهش حاضر ارایه الگوی خلاقیت در امور دانشی و امور ارزشی تعلیم و تربیت از دیدگاه صدرالمتالهین می باشد. روش تحقیق با توجه به هدف و ماهیت آموزش و پرورش که امری ارزشی است، از نوع آینده نگر و تصمیم گراست و در زمره روش های کیفی قرار می گیرد. همچنین روش تحقیق با توجه به گردآوری اطلاعات، روش تحلیلی-استنباطی است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که با توجه به مفروضات انسان شناختی پژوهش حاضر که در آن جوهره اصلی انسان در حال «شدن» است، مفهوم اساسی خلاقیت بر حسب «اندیشه معطوف به اراده» بازتعریف گردید. همچنین شکل نهایی الگوی مطلوب خلاقیت را بر مبنای ارزش شناسی می توان «رویکرد تاویلی-پالایشی» نامید. جنبه تاویلی الگو به توانایی متربی در نفوذ به درونمایه اثر هنری و دریافت محتوای آن اشاره دارد و جنبه پالایشی الگو به انتخاب و گزینش نظام ارزشی فرد اشاره دارد. همچنین براساس نتایج تحقیق بر مبنای معرفت شناختی «رویکرد بازنمایی متعالی» تعیین گردید. خلاقیت هنگامی ویژگی متعالی را خواهد یافت که در بازنمایی که ذهن انجام می-دهد آن شاکله وجودی متربی که اقتضای خلاقیت را دارد مد نظر قرار گیرد و متربی در این میان اشتداد نفس و حرکت جوهری یابد و مراحل نفس را پشت سر هم طی نماید.
۸.

تبیین تحلیلی مشارکت در مدارس از منظر زیرنظام راهبری و مدیریت سندتحول بنیادین آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت مدارس زیرنظام راهبری و مدیریت تربیتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۲۵۷
این پژوهش با هدف"اعتبارسنجی ابعاد، مولفه ها و شاخص های مشارکت مدارس در اجرای زیرنظام راهبری و مدیریت سند تحول بنیادین آموزش و پرورش"، اجرا گردید. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر داده ها آمیخته اکتشافی و از نظر ماهیت و نوع مطالعه، بر مبنای نظریه داده بنیاد و به روش پیمایشی مقطعی انجام شده است. در این راستا و پس از شناسایی و تاکید ابعاد، مولفه ها و شاخص ها در بخش کیفی، در نهایت 61 شاخص در قالب 17 مولفه و 6 بعد از طریق جامعه آماری پژوهش در مرحله کمی که شامل 400 نفر از مدیران مدارس دوره دوم متوسطه شهر تهران بود، با نمونه آماری 196 نفر(138 مدیر زن و 58 مدیر مرد) اعتبارسنجی شد، که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و پرسشنامه مورد نظر را تکمیل نمودند. بر اساس نتایج تحلیل عاملی تاییدی، 61 شاخص این پژوهش در قالب 6 بعد قلمرو مشارکت: مبنای مشارکت، سطح مشارکت، فرم مشارکت، حدود مشارکت و درجه مشارکت، مورد تایید قرارگرفت. لذا باتوجه به نتایج پژوهش مذکور، الگوی حاضر می تواند به عنوان راهنمای عمل مدیران مدارس دوره متوسطه درراستای عملیاتی نمودن برنامه های زیرنظام راهبری ومدیریت سند تحول بنیادین آموزش وپرورش به شیوه ای نوآورانه مورداستفاده قرارگیرد تا در فرایند اتخاذ تصمیمات با بهره گیری از خردجمعی و جلب مشارکت های همگانی، عمل نموده و مشارکت جویی را در تمامی ابعاد محیط آموزشی، مدنظر قراردهند.
۹.

نیمرخ شکوفایی دانش آموزان سرآمد براساس مدل پرمای سلیگمن: بررسی تفاوت های جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نیمرخ شکوفایی مدل پرمای سلیگمن تفاوت های جنسیتی دانش آموزان سرآمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۱۷۶
پژوهش حاضر با هدف ترسیم و مقایسه نیمرخ شکوفایی دانش آموزان سرآمد دختر و پسر دوره اول متوسطه (رده سنی ۱۵-۱۳ سال) براساس مدل شکوفایی سلیگمن انجام شد. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع مطالعات توصیفی-مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانش آموزان سرآمد دختر و پسر دوره اول متوسطه شهرستان تبریز در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ تشکیل می دادند. ۵۹۲ نفر (۲۲۶ نفر دانش آموز پسر و ۳۶۶ نفر دانش آموز دختر) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از بین دانش آموزان سرآمد دوره اول متوسطه این شهرستان انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه شکوفایی باتلر و کرن (۲۰۱۶) که برای سنجش مولفه های پنجگانه مدل پرما طراحی شده است را تکمیل نمودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیره صورت گرفت. نتایج نشان داد در هیجانات مثبت و روابط مثبت تفاوت مثبت و معنادار به نفع دختران و در معنادهی و دستاورد تفاوت معنادار به نفع پسران وجود دارد. لیکن هیچ تفاوت معناداری در درگیر شدن بین دانش آموزان دختر و پسر بدست نیامد. هم چنین با وجود تفاوت دانش آموزان دختر و پسر در ابعاد مختلف شکوفایی، نمره کل شکوفایی آنان تفاوت معناداری با هم نداشت. یافته های این پژوهش می تواند به معلمان و مشاوران در شناسایی گروههایی با نقاط قوت و ضعف خاص و انجام مداخلات ارتقا شکوفایی در محیط های آموزشی یاری رساند.
۱۰.

عوامل و الزامات مؤثر بر توسعه آموزش شهروندی در مدارس متوسطه شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش و پرورش توسعه شهروندی الزامات و عوامل مؤثر مدارس متوسطه شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۶۰
این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه آموزش شهروندی در مدارس دوره متوسطه شهر تهران انجام گردید. پژوهش حاضر از نظر "هدف" کاربردی و از نظر نوع داده ها، "کیفی" و از نظر شیوه اجرا "تحلیل مضمون" می باشد. داده های این پژوهش حاصل مصاحبه ی نیمه ساختار یافته با مشارکت 20 تن از "صاحبنظران آموزش شهروندی"، «مدیران ارشد آموزش و پرورش» و «مدیران و دبیران مدارس متوسطه شهر تهران» بوده که به شیوه نمونه گیری نظری و هدفمند انتخاب شده اند. این داده ها در 3 مرحله ی کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شده است. یافته ها از نظر شاخص تکرارپذیری و پایایی بین دو کدگذار مورد تایید است. یافته های پژوهش در 40 مقوله فرعی، 12 مقوله اصلی و 3 طبقه تحت عناوین عوامل درون نهادی، فرا نهادی و بین نهادی طبقه بندی گردید. براساس نظرات اشباع یافته خبرگان "بینش استراتژیک"، "برنامه درسی مرتبط با موضوع شهروندی"، "معلمان متخصص و متعهد"، "تسهیم دانش و تجربه" ،"توسعه و نگهداشت سرمایه انسانی" ، "استقرار نظام ارزیابی و بازخور"، "فرهنگ و جو اجتماعی" در عامل درون نهادی ؛ "حکمروایی" ، "فرهنگ عمومی" و " تأمین امکانات و منابع مالی" در عامل فرا نهادی و "مشارکت و شبکه سازی" و"همسازی مدرسه و خانواده" در عامل بین نهادی از عوامل مؤثر بر توسعه آموزش شهروندی در مدارس متوسطه شهر تهران می باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۷۰