اندیشه های نوین تربیتی

پژوهش حاضر، بااستفاده از الگویابی معادلات ساختاری، در پی وارسی رابطة میان انتظار عملکرد و تلاش، نفوذ اجتماعی، شرایط تسهیل کننده، و ابعاد فرهنگی هافستد(مردانگی/زنانگی، ابهام گریزی، فردگرایی/جمع گرایی، و فاصلة قدرت) با پذیرش فناوری اطلاعات است. 150 آموزگار دورة ابتدایی ناحیة یک شهرستان ارومیه با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و به پرسشنامه ای متشکل از خرده مقیاس های تصمیم به استفاده، انتظار عملکرد، انتظار تلاش، نفوذ اجتماعی، شرایط تسهیل کننده(ونکاتش و همکاران، 2003)، فردگرایی/جمع گرایی، فاصلة قدرت وابهام گریزی(اسرایت و کاراهانا، 2006)، و مردانگی/زنانگی(اسرایت، 2000) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از الگویابی معادلات ساختاری براساس روش حداقل مجذورات جزئی(پی.ال.اس[1]) استفاده شد. یافته ها نشان دادند که انتظار عملکرد و تلاش، و نفوذ اجتماعی بر تصمیم به استفاده از فناوری اطلاعات اثر مثبت و معنا دار دارند. شرایط تسهیل کننده و مردانگی/زنانگی نیز اثر مثبت و معنا داری بر استفاده داشت. همچنین، اثر ابهام گریزی و فاصلة قدرت نیز بر این متغیر منفی و معنا دار بود. اما اثر فردگرایی/جمع گرایی بر این متغیر معنا دار نبود. در نهایت، مدل آزمون شده 27 درصد از تغییرات تصمیم به استفاده از رایانه و 19 درصد تغییرات استفاده را پیش بینی کرد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر مناسک حج عمرة مفرده بر تقویت هویت دینی دانشجویان دانشگاهاست. روش این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. به منظور انجام این پژوهش، 40 دانشجو به عنوان گروه نمونه از میان جامعة دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه مازندران به صورت هدفمند انتخاب شدند. بدین صورت که 20 نفر به عنوان گروه آزمایش از میان اسامی قرعه کشی حج عمرة مفردة دانشجویی انتخاب و 20 نفر نیز به عنوان گروه گواه از میان دانشجویان دانشگاه به صورت هدفمند انتخاب شدند که از لحاظ ویرگی های دموگرافیک با گروه آزمایش هماهنگ بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامة هویت دینی(علم الهدی، 1389). استفاده شد. پس از اجرای پیش آزمون هویت دینی بر روی هر دو گروه، گروه آزمایشی به مدت 12 روز برای انجام مناسک حج عمره به مکه اعزام شد، اما گروه گواه تحت هیچ گونه مداخله ای قرار نگرفت. پس از بازگشت دانشجویان، پس آزمون هویت دینی بر روی هر دو گروه آزمایشی و گواه بی درنگ اجرا شد. به منظور بررسی پایداری اثرات مناسک حج، پس از گذشت 6 ماه، دوباره، آزمون پیگیری هویت دینی بر روی هر دو گروه اجرا شد. نتایج تحلیل داده ها با روش های آماری تحلیل کواریانس، با اندازه گیری مکرر و تحلیل کواریانس چند متغیری حاکی از آن بودند که بین میانگین نمرات گروه آزمایشی و گروه گواه تفاوت معنا داری وجود دارد(001/0P>) و می توان نتیجه گرفت که انجام مناسک حج، موجب تقویت هویت دینی گروه آزمایشی نسبت به گروه گواه شده است. بنابراین، انجام این مناسک می تواند به عنوان روشی مؤثر، در تقویت هویت دینی دانشجویان به کار گرفته شود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطة سبک های رهبری مدیران با یادگیری سازمانی در مدارس مقطع متوسطة شهرستان ری است. این پژوهش از نوع توصیفی– همبستگی بوده و جامعة آماری آن معلمان و کادر اجرایی دبیرستان های دخترانه و پسرانة شهرستان ری است و 738 دبیر از میان 1792 نفر به عنوان نمونة پژوهش در نظر گرفته شدند. برای تعیین سبک رهبری و یادگیری سازمانی از دو پرسشنامة محقق ساخته استفاده شد. برای تعیین پایایی از تحلیل عاملی و روش لوپ استفاده شد و در نهایت، پایایی محاسبه شده برای پرسشنامة سبک رهبری به روش آلفای کرونباخ 87/0 و برای پرسشنامة یادگیری سازمانی 94/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، روش آمار توصیفی و آمار استنباطی(رگرسیون چندگانه به روش گام به گام و ضریب همبستگی پیرسون) به کار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد بین سبک های رهبری مدیریتی، مشارکتی، تبادلی، اخلاقی، پست مدرن، و اقتضایی با یادگیری سازمانی رابطة معنادار و مثبت وجود دارد و این متغیرها در مجموع 63 درصد واریانس یادگیری سازمانی را تبیین می کنند. رهبری مشارکتی بیشترین سهم را در تبیین یادگیری سازمانی دارد(45 درصد). به بیان دیگر، مدارسی که مدیر آنها دارای سبک رهبری مشارکتی است، از یادگیری سازمانی در حد مطلوبی برخوردار هستند.

به منظور شناسایی ویژگی های مدارس اسلامی در ایران و ارائة الگوی مطلوب مدرسة اسلامی ، این پژوهش به روش توصیفی- پیمایشی و با استفاده از ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل مصاحبة عمیق، مشاهدات میدانی امکانات و تجهیزات و کلاس های درس، و یادداشت برداری و بررسی اسناد، در میان مدارس اسلامی- که به صورت کاملاً غیردولتی و زیر نظر مؤسسه های فرهنگی- آموزشی اداره می شوند- اجرا شد. روش نمونه گیری از نوع در دسترس و حجم نمونه 23 مدرسه از تهران، اصفهان، و مشهد بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش توصیفی و ارائة درصد فراوانی در هرکدام از ویژگی های احصاشده استفاده به عمل آمد. نتایج نشان داد که مدارس اسلامی مورد بررسی دارای ابعادی از جمله ارتباطات، فوق برنامه و پرورشی، مؤلفه هایی از قبیل نمادهای هویتی سازمانی و تنوع برنامة درسی و ویژگی هایی مثل ملاک های خاص گزینش کارکنان و دانش آموزان و تأکید بر تربیت دینی و اخلاقی و اجتماعی و سیاسی دانش آموزان هستند. این ابعاد، مؤلفه ها، و ویژگی های احصاشده در قالب الگوی یک مدرسة اسلامی مطلوب ارائه شد.

در پژوهش حاضرT نقش سبک های دلبستگی در پیش بینی سبک های مقابله ای و ابرازوجود بررسی شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعة آماری، دانشجویان دانشگاه های کاشان در سال تحصیلی 90-91 بودند که از این تعداد، 400 نفر با شیوة نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامة سبک های دلبستگی هازن و شاور(AAI)، مقیاس سبک های مقابله ا ی اندلر و پارکر(CISS) و ابرازوجود گمبریل-ریچی(AI)؛ و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده استفاده شد. نتایج حاصل از رگرسیون نشان داد که سبک های دلبستگی؛ سبک مقابله ای مسئله مدار، سبک مقابله ای اجتناب مدار، و ابرازوجود را به صورت مثبت پیش بینی می کنند. همچنین، سبک دلبستگی ناایمن-اجتنابی، سبک مقابله ای هیجان مدار را به صورت مثبت؛ و سبک مقابله ای مسئله مدار و ابراز وجود را به صورت منفی پیش بینی می کند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون در دختران و پسران نیز بیانگر آن است که تفاوت بین دانشجویان دختر و پسر در پیش بینی سبک های مقابله ای و ابرازوجود توسط سبک های دلبستگی معنادار می باشد. نتایج این پژوهش همسو با یافته های پژوهش های پیشین، نشان دهندة آن است که سبک های دلبستگی، سبک های مقابله ای و ابراز وجود را به صورت معنادار پیش بینی می کنند.

نقش مناسبات انسانی در نظام تربیتی اسلام بسیار برجسته است. هدف این پژوهش بررسی آموزه های تربیتی معصومان(ع) در زمینة روابط مطلوب و سعادتمندانة آدمی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و برای گردآوری داده های پژوهش، متون حدیثی مرتبط با موضوع پژوهش، با استفاده از فرم های فیش برداری از منابع گردآوری و با شیوة کیفی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که دامنة روابط مطلوب آدمی در آموزه های معصومان(ع) شامل ارتباط انسان با خدا، خویشتن، انسان های دیگر، و جهان هستی می باشد.

هدف این مقاله شناسایی مؤلفه های اساسی انسان شناسی عرفان اسلامی و دلالت های آن در تربیت شهروندی است. پرسش های پژوهش عبارت اند از: 1) انسان براساس مکتب عرفان اسلامی چه ویژگی هایی دارد؟ و 2) دلالت های انسان شناسی عرفان اسلامی در تربیت شهروندی چیست؟ جهت بررسی انسان شناسی عرفان اسلامی و نوع نگاه عرفان اسلامی به انسان می توان به چهار مؤلفة بنیادی عرفان اسلامی؛ یعنی وحدت، عشق، معرفت و خودآگاهی، و اخلا ق مداری توجه کرد. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش استنباط فلسفی، به بررسی مؤلفه های انسان شناسی عرفان اسلامی و استخراج دلالت های آن در تربیت شهروندی پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که انسان شناسی عرفان اسلامی با بیان مؤلفه های خود از انسان، زمینه ها و قابلیت هایی را برای او فراهم می کند که در پرتو آن می توان دلالت هایی را در تربیت شهروندی استخراج نمود. شهروندانی که با تکیه بر عشق و محبت و اخلاق مداری و بر مبنای شناخت عالم درونی خویش به شکل یکپارچه و متحد به حل مسائل شهروندی و کمال خود در اجتماع خواهند پرداخت.