مطالعات راهبردی زنان

مطالعات راهبردی زنان

مطالعات راهبردی زنان 1384 شماره 28

مقالات

۱.

اسفار زینبی در سفر حسینی

نویسنده:

کلید واژه ها: عرفان توحید زن ولایت عاشورا زینب (س)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 520
سیمای ملکوتی زینب (س) از یک سو نمادی از عرفان متعالی اسلامی و از سوی دیگر بیانگر منزلت زن در این آموزه‌ی ناب و اصیل است. تطابق اسفار اربعه‌ی عرفانی با سفر کربلایی حضرت (س)، می‌تواند روشنترین الگوی عارفان در نظر و عمل قرار گیرد. در این راستا نوشتار حاضر، با بیان لطایف پنج‌گانه مبتنی بر قطعیات تاریخی- روایی اعمّ از ترجمان توحید، رازدار خون خدا، آزاده‌ی دلباخته، زمزم معرفت ناب و فاتح مقامات معنوی عهده‌دار این اشارت لطیف بر مقامات غیبی حضرت (س) شده است و بر آن است تا از رهگذر این لطایف و ظرایف وجود عرفانی عقیله‌ی بنی هاشم، زینب کبری (س)، تفسیری جدید بر نسبت زن و عرفان ارایه دهد.
۲.

پیامدهای معاهدات بین‌المللی در ایران (قسمت اول)

نویسنده:

کلید واژه ها: اسلام حقوق زن آموزش دختر سازمان ملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 230
سازمان ملل متحد در راستای اجرای کنوانسیون «رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان»، برنامه عمل سند پکن زنان را به تصویب رساند. در سند به آموزش‌ حقوق زنان تأکید شده است. با وجود این‌که کشور ایران هنوز به این کنوانسیون ملحق نشده، اما آموزش مفاد این کنوانسیون در قالب دوره‌های آموزش حقوقی از سال 1379 توسط برخی از سازمان‌های دولتی و غیردولتی شروع شده است. هدف از این آموزش‌ها، تلاش در جهت تغییر، بازنگری و ایجاد قوانین منطبق با دستورالعمل‌های سند پکن می‌باشد. در این گزارش مستند با اشاره به موادی از سند پکن در مورد آموزش حقوق و دو جزوه آموزشی که در داخل کشور تدریس شده، مورد نقد و بررسی علمی قرار گرفته است. البته جزوه دوم نیز تاکنون به عنوان جزوه آموزشی می‌باشد
۳.

چالش فمینیسم با مادری

کلید واژه ها: زنانگی مادری فمینیسم لیبرال خانه‏داری فمینیسم رادیکال بیولوژی تولید مثل نقش سنتی سرکوب زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 47
برای مدت‌های طولانی بحث در مورد موضوعاتی که زنان و نقش‌های آن‌ها را در جامعه متأثر می‌سازد، تحت تسلط افراطیون سنتی و رادیکال‌ها بوده است. در این مباحث گروهی از فمینیست‌های رادیکال «سرکوب زنان» را به موضوع مادری ربط داده و ادعا نموده‌اند که رایج‌ترین موانع بر سر راه زنان به واسطه بیولوژی تولید مثل ایجاد شده است. تندروهای سنتی نیز غالباً با تأکید بر راه‌های غیرواقعی زنان را محدود به نقش‌های سنتی اعم از خانه‌داری و بچه‌داری می‌نمودند. فمینیست‌های تندرو و سنتی هر دو به زنان امروزی خیانت کرده‌اند، آن‌ها با قراردادن زنان در یک موقعیت محدود و تنگ ایدئولوژیکی نشان دادند که از مسائل زن امروزی غافلند و با آن فرسنگ‌ها فاصله دارند. در این مقاله موضوعات، چالش‌ها و محدودیت‌ها در باب مادری مورد نقد و بررسی قرار گرفته است و نویسنده ضمن تأکید بر این مطلب که مادری امری صرفاً بیولوژیکی نیست، بلکه مقوله‌ای اجتماعی است؛ سعی دارد که تحلیل‌های جامعه‌شناختی خود را در یک زمینه سیاست‌گزاری تفسیر کند و به این نتیجه برسد که چگونه سیاست‌گزاران اجتماعی می‌توانند شرایط مادران را با توجه به تجربه‌های خاصی که از زندگی دارند، بهبود بخشند.
۴.

زنان و قضاوت

کلید واژه ها: حقوق زن اشتغال قضاوت اجتهاد اجماع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 877
اشتغال از جمله حقوق فردی انسان می‌باشد که در قوانین اساسی کشورهای مختلف به آن اشاره شده است. اصل بیست و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز در این رابطه می‌باشد. قضاوت یکی از پست‌های خاص بوده که برای حضور زنان در این شغل بین فقها اختلاف است. در بررسی عوامل اختلاف، موانع قانونی و اجتماعی خودنمایی می‌کند. اما به جهت آنکه در حال حاضر شرط اجتهاد برای قضاوت برداشته شده است به نظر می‌رسد، منعی برای حضور جدی زنان در عرصه قضاوت نباشد در این نوشتار به طور مختصر مباحثی همچون: پیشینه تاریخی قضاوت زنان، قضاوت در فقه، تحلیل و بررسی نظرات موافقان و مخالفان و قضاوت زنان در حقوق موضوعه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
۵.

فمینیسم و روسپی‌گری

کلید واژه ها: فمینیسم قاچاق زنان فحشا فمینیسم رادیکال روسپیگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 532
هرچند روسپی‌گری سابقه‌ای در زمان‌ها و ادوار گذشته دارد، اما امروزه موضوع خدمات جنسی به موضوعی پیچیده با ابعادی چندگانه تبدیل گردیده و نظریات مختلفی جهت توجیه آن طرح شده است. سودآوری صنعت گسترده‌ی جنسی شامل انواع بهره‌کشی جنسی، پورنوگرافی، لزبینیسم و سوء استفاده از زنان و کودکان، نظام‌های قدرت و سلطه را به سوی توجیهات نظری و عملی سوق داده است از جمله شاخه‌هایی از فمینیسم در لوای دفاع از حقوق زنان و به بهانه آزادی آنها و حق آنان در کنترل بدن خویش، موضعی موافق روسپی‌گری اتخاذ کرده‌اند. این نوشتار با تبیین نظرگاه‌های مختلف فمینیسم درباره‌ی روسپی‌گری زنان، به نقد و بررسی آنها پرداخته است.
۶.

فمینیسم و لزبینیسم

نویسنده:

کلید واژه ها: فمینیسم زنان خانواده تساوی جنسیتی هویت جنسی لزبینیسم گرایش جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 141
بر مبنای نظریه لزبین فمینیسم، عمده‌ترین ستم مردان علیه زنان در روابط جنسی نابرابر زن و مرد است و همجنس‌گرایی زنان، آزادی جنسی آنان و رهایی از تقیدات خانواده، تنها راه رهایی آنها از این ستم جنسی است. این نوشتار با تبیین اجمالی نظریات این گروه فمینیستی، برخی فعالیت‌های آنان را جهت اشاعه و عادی جلوه دادن این رفتار، از طریق ابزارهای مختلف اطلاع‌رسانی، تشکیلاتی و فنی برمی‌شمارد و در پایان با اشاره به نتایج تحقیقات و مطالعات علمی و ذکر شواهد ممنوعیت این عمل در ادیان توحیدی، برخی تأثیرات سوء همجنس‌گرایی بر سلامت جسمی، روحی و اجتماعی زنان از جمله فروپاشی خانواده، اضمحلال اخلاق، تخریب هویت زنانه و ایجاد گرایش جنسی بیمارگونه را تبیین می‌کند.
۷.

معرفت‌شناسی فمینیسم

کلید واژه ها: صدق جنسیت فمینیسم علم معرفت‏شناسی مغالطه تکوینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 70
فمینیسم به عنوان یک جنبش اجتماعی و سیاسی، تأثیرات مختلفی را در حوزه‌های معرفتی، از جمله معرفت‌شناختی، به جای نهاده است. نظریه‌پردازان فمینیست، با ادعای عدم واقع‌نمایی معرفت‌شناسی معاصر، درصدد اثبات وجود جهت‌گیری مردانه در معرفت‌شناسی رایج برآمدند و در پی آن با تأکید بر تأثیر عوامل اجتماعی و جنسیت و نیز تأثیر ارتباط و همدلی بر معرفت و برتری دیدگاه زنانه، پایه‌های معرفت‌شناختی خویش را بنا کردند. نوشتار حاضر، پس از تبیین معرفت‌شناسی و ترسیم ویژگی‌های معرفت‌شناسی معاصر، به تبیین مراتب فوق پرداخته و سپس در دو بخش، معرفت‌شناسی فمینیسم را مورد نقد قرار می‌دهد؛ در بخش اول، با روشن کردن مغالطه‌ای تکوینی و اثبات عدم وجود استناد برهانی و علمی در مباحث مذکور، وجود جهت‌گیری مردانه در معرفت‌شناسی معاصر را رد می‌کند و در پایان، با نفی تأثیر عوامل اجتماعی و ارتباط و همدلی بر معرفت به جهت ایجاد نسبی‌گرایی و آنارشیسم معرفتی، معرفت‌شناسی فمینیستی را به چالش می‌کشاند.
۸.

معرفی کتاب فمینیسم و دانش‌های فمینیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 629
این کتاب ترجمه مقالاتی از «دایرةالمعارف فلسفی روتلیج» است که از جمله کتب مرجع در اندیشه‌های معاصر به شمار می‌رود و از یک مقدمه و سیزده فصل تشکیل شده است که در انتهای هر فصل بخشی تحت عنوان «ملاحظات» بیان شده که نویسنده‌های متعدد نقدهای خویش را به نظرات فمینیست‌ها ارائه کرده‌اند. اما در بخش معرفی کتاب فقط به صورت اجمال مطالبی که در فصل‌ها مورد بررسی قرار گرفته بیان می‌شود.
۹.

نقش کتاب مقدس و ارباب کلیسا در ظهور فمینیسم (قسمت اول)

نویسنده:

کلید واژه ها: فمینیسم دین زن کتاب مقدس هرمنوتیک کلیسا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 211
در میان عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی که در ظهور فمینیسم نقش داشته‌اند، عامل دین مهم‌ترین نقش را ایفا کرده است. تأثیر و نفوذ دین در اروپا از یک سو و رویکرد تبعیض‌آمیز جنسیتی کتاب مقدس و ارباب کلیسا از سوی دیگر، موجب شد که جنبش زنان در ابتدا با تفسیر و توجیه دل‌خواهانه از آموزه‌های مسیحیت و سرانجام با نفی و طرد کامل آن، به تدریج به موضع رویارویی با آموزه‌های کتاب مقدس سوق پیدا کند. این نوشتار به اختصار به سیر تحول جنبش زنان و مواضع ضد دینی هسته‌های اولیه تشکیلاتی فمینیست‌ها از جمله زنان سالن‌دار، انجمن جوراب آبی‌ها، لژهای زنانه، فراماسونری و کوئیکرها اشاره می‌کند و سرانجام در جهت ردیابی بازتاب تشکیلات مذکور بر فمینیسم، به معرفی و تبیین اجمالی نظریات سه تن از بزرگان این نهضت، جان استوارت میل، برتراند راسل و سیمون دوبوار، می‌پردازد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۹