۱.
قسمت سوم : در طول تاریخ، حوادث تلخ و خشونت آمیز همراه با مصائب و آلام بسیار به وقوع پیوسته است و امروزه در اوایل قرن بیست و یکم علیرغم پیشرفتهای علمی، هنوز معضل خشونت، وجدانهای بیدار را میآزارد. با گذشت زمان نه تنها، خشونت به عنوان یک مسئله حاد اجتماعی باقی است، بلکه خشونت مدرن، با مصادیق و وجوه جدیدی مطرح گردیده است؛ بطوریکه تحقیقات وسیعی از سوی دولتها جهت شناسایی ابعاد انسانی خشونت در حال انجام است تا از دامنه فجایع وخیم خشونت جلوگیری به عمل آید و راهکارهایی جهت پیشگیری و کاهش آسیبهای آن ارائه گردد.
۲.
در نخستین بخش از مقاله، ضمن اشاره به روابط متقابل نهاد خانواده و اقتصاد، به برونیهای مثبت خانواده بر اقتصاد از جمله کاهش هزینههای مبادله، کاهش سواری مجانی و رانت جویی، تشکیل سرمایه انسانی و اجتماعی جهت توسعه اقتصادی، و، . .. اشاره گردید. در این قسمت تأثیرات اقتصادی بر نهاد خانواده مورد بررسی قرار میگیرد.
۳.
نگاه اسلام به همة ابعاد جوامع بشری نگاهی وسیع و همه جانبه است. نظریات، راهبردها و رهیافت های اقتصادی آن نیز برای حل مسائل بشری از متین ترین و معتدلترین نظریات میباشد. نظریات اسلام در خصوص چگونگی برپایی نظام مالی، استخراج معیارها، ملاکهای اقتصادی، مالکیت خصوصی، عدالت اجتماعی و.... میتواند برای جامعه بشری، اقتصادی پاک و سالم بنا نهد، اقتصادی که در سایة آن، انسان بتواند به تکامل مناسب روحی و منعوی دستیابد. در این راستا مسألة تعدیل ثروت برای برقراری عدالت اجتماعی یکی از مهمترین سیاستهای اقتصاد اسلام میباشد تبیین ابعاد مسئله تعدیل ثروت و راهکارهای تحقق آن در جامعة اسلامی مستلزم بحثی بسیار مستوفی و مبسوط است و دامنة بحث بسیار گسترده تر از اشاراتی است که در این مقاله به آن پرداخته شده، لکن مقالة حاضر صرفاً به بهانة غائلة این فصل (مفاسد اقتصادی) به عنوان فهرست و نمایه ای از رؤوس اهم مطالبی که در این زمینه قابل بحث است تنظیم گردیده است. که در این مقاله بصورتی گذرا به این مسائل اشاره میشود.
۴.
در فرهنگ اسلامی شاکله خانواده بر مبنای آرامش، مودت و رحمت استوار است و انسان از کرامت خاصی در آن برخوردار میباشد، لذا مبانی حقوقی آن از پیوند اخلاقی افراد با یکدیگر جدا نیست و قداست این حریم، افراد آن را به سوی نظم و قانون پذیری نوینی میخواند. در این مقاله برآنیم تا نشان دهیم که میزان موفقیت و سعادتمندی این کانون به چه مسائلی بستگی دارد.
۵.
وجود انسانی دارای ابعاد و مراتب مختلفی است که بعضی عقلی، برخی برزخی و بعضی دیگر وهمی و خیالی میباشند. این مراحل، با عوالم گوناگون وجود، متناسب بوده، به موازات مراحل آفرینش تصویر میشوند و برای هر یک، لذت، شادی، غم واندوه خاص آن مرتبه وجود دارد. اما بعضی از این مراتب کمال، با بهجت و سروری نامتناهی و بیکران همراه بوده که انسان را به شادی، رضایتمندی و خشنودی خاص می رساند، این نوع از شادی و سرور حقیقی به دلیل نامحدود بودنش، محیط بر انسان میباشد. محل و جایگاه شادی حقیقی در باطن وجود انسان بوده و تنها راه رسیدن به آن، برخورداری از عقلانیت و سیر و سلوک عرفانی است. طمأنینه، آرامش و وقار از نتایج شادی حقیقی میباشد. برای دستیابی به این مراحل و پاسخگویی به سؤالات گروه معارف و مبانی در رابطه با شادی، به خدمت حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای حمید پارسانیا از محققین و نویسندگان صاحبنظر، رسیده و از پاسخهای مکفی و لازم ایشان در این خصوص، نهایت استفاده را نمودیم. بدین لحاظ از همکاری ایشان کمال تشکر و قدردانی را می نمائیم.
۷.
شیـخ مشرف الــــدیـن سعـــدی (حدود 606- 690هـ .ق) در نوع خود، شاعری بیبدیل است که شهرتش قلمرو وسیعی از تمدن اسلامیو جهانی را درنوردیده است. آثار سعدی از واقعیتهای روزمره زندگی مردم روزگار او الهام گرفته و نقش آفرینان آن، طبقات مختلف مردم هستند که عوالم متفاوتی دارند. در این نوشتار در صدد هستیم تا دریابیم که سعدی، شیخ شیراز و معلم اخلاق در تمام آثارش، دربارة زن چه میگوید؟ پاسخ این پرسش زمانی، ارزش بیشتری مییابد که بدانیم سعدی، شاعری واقعگرا و رئالیست است و با او میتوان به فضای قرن هفتمی جامعه ایران، بلکه اسلام راه پیدا کرد. زن «چنانکه هست» به عنوان بخشی از وجود، چگونه در نگاه سعدی تجلی میکند و به نظر وی، زن «چگونه باید باشد؟» فضایل و رذایل اخلاقی زنان کدامند؟ و به دیگر سخن، زن در حکمت نظری و حکمت عملی سعدی چه جایگاهی دارد؟…
۸.
استاد علامه محمد تقی جعفری، بعنوان صاحب نظری خبره، در زمینههای مختلف علمی چون ادبیات فارسی، فقه، فلسفه، عرفان، اخلاق و . . . شناخته میشود. ایشان با اندیشهای آزاد و باز، بدون تعصب و تحجر، لکن مبتنی بر اصول و مبانی نظری اسلامی در اکثر علوم مذکور به نظرورزی پرداخته، در تبیین و تدقیق نظریات خود از هیچ تلاشی حتی برقراری ارتباط با فلاسفه برجسته غرب دریغ نورزیده و در مجامع مهم فلسفی و عرفانی که در غرب تشکیل میگردید، شرکت مینمودند. از جمله فعالیتهای علمی ایشان نقدی بر مصاحبه «وایت» با «برتراند راسل»، فیلسوف انگلیسی، میباشد. راسل، ریاضیات را، مبنا و اساس تمام افکار خود دانسته و در خصوص نسبت علم و دین میگوید:«میان علم و دین، ستیزی نیست، زیرا علم به قبول یا انکار دین محتاج نیست، بالاخره زمانی خواهد رسید که علم جواب تمام سؤالات و مشکلات ما را بدهد.» از «راسل» کتابهای فراوانی بجا مانده است از قبیل: «اصول ریاضیات»، «الفبای نسبیّت»، «تاریخ فلسفه غرب»، «ازدواج و اخلاق»، «کدام راه، راه صحیح است؟» و . . .. در اینجا به نقد ایشان از این مصاحبه می پردازیم.
۹.
پیشگیری از خشونت علیه زنان و تأکید بر بهداشت روانی، مقابله با عوامل فرهنگی زمینهساز خشونت علیه زنان، روشهای تربیتی زمینهساز نفی خشونت علیه زنان، اسلام ونفی خشونت خانگی نسبت به دختر، مادر و همسر، اسلام و نفی خشونت های اجتماعی علیه زنان در مناقشات مسلحانه، و پس از آن در روابط ظالمانة اجتماعی، در آسیب های اجتماعی همچون بیسرپرستی دختران، موقعیت های نازل اجتماعی، آسیب های عاطفی، خشونت های جنسی، سالمندی زنان، نیازمندی بانوان. در این مقاله به بررسی نگرش اسلام در باره می پردازیم.
