مطالعات راهبردی زنان

مطالعات راهبردی زنان

مطالعات راهبردی زنان 1382 شماره 22

مقالات

۱.

ابهامات سه‌گانه کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان

کلید واژه ها: سعادت اقتصاد نقش مادری آزادی کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان تساوی و برابری آموزش مختلط یکسان‌سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹۱
وضوح و روشنی در قراردادهای بین‌المللی، یکی از شرائط اصلی معاهده در زمان تصویب و الحاق به آن می‌باشد؛ زیرا نتایج قرارداد مبتنی بر معنا و مفهومی است که از آن اخذ می‌شود. در این نوشتار ابهام های کنوانسیون در سه بخش «مفهومی»، «ساختاری» و «مبنائی» مورد ارزیابی قرار گرفته است و نتایج آن نشان می‌دهد که کنوانسیون در این سه بخش دارای ابهام‌های اساسی می‌باشد. این ابهام‌ها منجر می‌شود کشورهایی که خواستار الحاق به کنوانسیون هستند، متوجه مقصود اصلی بانیان آن نشوند و هر کشوری بر حسب پیش فرض‌های ذهنی جامعه خود، مفاد آن را قبول نماید. این مفاهیم بر حسب اعتقادات و فرهنگ‌های گوناگون، معانی مختلف پیدا می‌کند، لذا هر کشوری قبل از الحاق باید از این مفاهیم ابهام زدایی نماید.
۲.

اثبات جرائم منافی عفت از نگاهی دیگر

نویسنده:

کلید واژه ها: شهادت ادله اثبات دعوا مجرم جرائم منافی عفت اقرار دلایل علمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۰۵۹
در قانون مجازات اسلامی برای اثبات بعضی از جرائم منافی عفت، به وجود دلایل خاص قانونی منوط شده است. چنانچه آن دلایل قانونی خاص وجود نداشته باشد، عمل منافی عفت ارتکابی قابل اثبات نخواهد بود. وجود این روش سبب می‌شود تا در بسیاری از موارد بزه ارتکابی قابل اثبات نباشد، زیرا تحصیل دلایل مورد نظر قانونگذار یا به سهولت امکان نمی‌یابد یا اساساً امکان‌پذیر نیست. در نتیجه حقوق قربانیان جرم و شکات خصوصی در جرائم منافی عفت تضییع می‌گردد و جامعه نیز در معرض ارتکاب جرائم مهم منکراتی قرار می‌گیرد. در این مقاله جرائم منافی عفت، ادله اثبات دعوی جزائی و دلایل خاص جرائم منافی عفت مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و سعی شده که راهکارهای عملی موجود برای رهایی از این نارسائی‌ها مورد شناسایی قرار گیرد تا شاید در پرتو آن بتوان قربانیان جرائم منافی عفت را یاری نمود که بتوانند از حقوق قانونی و مشروع خود دفاع کنند.
۳.

از اعتیاد زنان تا نابسامانی خانواده

کلید واژه ها: زنان خانواده اعتیاد جرم آسیب اجتماعی معتاد انحرافات اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳۵۸
اعتیاد به مواد مخدر یکی از انحرافات شایع عصر حاضر است که سالانه قربانیان بی‌شماری می‎گیرد و آسیبی جدی بر پیکر خانواده و جامعه وارد می‌کند. هرچند اعتیاد به مواد مخدر در بین مردان بیش از زنان است، اما در چند سال اخیر، نرخ اعتیاد زنان به علل مختلفی افزایش یافته است. در این نوشتار، علل و پیامدهای ناگوار اعتیاد زنان (صرف‌نظر از پیامدهای مشترک با اعتیاد مردان ) در محورهایی نظیر کارکردها، روابط و نقش‌های خانواده، استحکام و ثبات خانواده ... تبیین شده است. در پایان مقاله نیز راهکارها و اقدامات اجرائی مؤثر جهت پیشگیری از اعتیاد زنان ارائه گردیده است.
۴.

بدحجابی در نگرش جامعه‌شناختی

کلید واژه ها: حجاب زن تقاضا عرضه انحراف اجتماعی بدحجابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰۰۲
یکی از رویکردهای مطرح در زمینه تبیین انحرافات اجتماعی، رویکرد گزینش عاقلانه است. طبق یکی از نگاه‌های جدید در این رویکرد، رابطه منحرفانه و کجروانه به منزله بازار انحراف و جرم است که مشتمل بر تقاضا و عرضه می‌باشد. بر طبق برداشت‌های جدید، فرد منحرف در بخش تقاضا قرار دارد و فرد بزه‌دیده به هیچ وجه در این جریان، منفعل و بی‌تأثیر نیست بلکه با قرار گرفتن در بخش عرضه، فعالانه در شکل‌گیری عمل منحرفانه شرکت می‌کند. این مدل تحلیل، در مورد انحرافات اجتماعی و اخلاقی ناشی از عدم رعایت حجاب صحیح کاربرد دارد و مستلزم سیاست‌های کنترلی متناسب با خود است. اگر با این رویکرد به تحلیل برخی متون دینی (آیات مربوط به حجاب) بپردازیم، شاهد تأیید این مدل در این آیات خواهیم بود و تشریع حجاب به منزله یک سیاست کنترلی، به خوبی در این مدل معنا می‌یابد.
۵.

روسپیگری و سکوت سنگین قانون

کلید واژه ها: ازدواج موقت محاربه روسپیگری خلأ قانونی فحشا شهر نو بینه افساد فی الارض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶۰۲
امروزه «فحشا» یا «روسپیگری» درجهان به عنوان یکی از سودمندترین تجارت‎ها درآمده است. کشور ایران هم از آفات و آسیب‎های این جرم در امان نیست، لذا اتخاذ سیاست‌های پیشگیرانه به منظور جلوگیری از اشاعه فساد و فحشا در جامعه و ممانعت از متلاشی شدن خانواده‌ها ضروری است. این مقاله در صدد است از منظر جرم‎شناسی، حقوق جزا و فقه امامیه به بررسی ابعاد مختلف روسپیگری همچون معناشناسی، تاریخچه روسپیگری در ایران، بررسی قوانین قبل و بعد از انقلاب، عوامل و پیامدهای آن بپردازد. نتایج این بررسی‎ها نشان می‌دهد که کلمه «روسپیگری» نه تنها در قوانین جزائی ایران (از جمله قانون مجازات اسلامی) تعریف نشده، بلکه حتی مجازات این افراد هم در قانون معین نگردیده است و قضات در اینگونه موارد احکام مربوط به «زنا» و «جرائم بر ضد عفت و اخلاق عمومی» را اجرا می‎نمایند. البته با تحقیقات انجام شده در فقه شیعه که دکترین قانون جزای ایران است، می‎توان ثابت نمود که کلیه عوامل «روسپیگری»، «تشکیل فاحشه خانه»، «مشتریان روسپیان» و... با تحقق شرائطی از مصادیق «افساد فی‎الارض» و «محاربه» است، بنابراین در ابتدا باید خلأهای قانونی در این مورد جبران گردد، سپس بدون هیچ مسامحه‎ای برخوردهای حقوقی همراه با اجرای راهکارهای فرهنگی اجرا شود.
۶.

زنان و پیامدهای سقط جنین

نویسنده:

کلید واژه ها: افسردگی خودکشی سقط جنین مرگ اختلالات روانی امراض جسمانی مواد مخدر و الکل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱۰۰
از جمله مبارزاتی که در غرب، برای حفظ و حمایت از حقوق زنان انجام می‌گیرد، مخالفت با آزادی سقط جنین است. مخالفین با مطرح کردن بالا رفتن آمار سقط جنین به ضرر و زیآن‌های متعدد قانونی کردن آن هم اشاره می‌کنند. آن‌ها بر طبق دلایل و آمارهای پزشکی، اثبات می‌کنند که برخلاف ادعای موافقین، سقط جنین موجب بالا رفتن امراض جسمانی و اختلالات روانی- رفتاری برای زنان می‌گردد که در این نوشتار به برخی پیامدهای منفی جسمانی، روانی و اجتماعی آن اشاره می‌گردد.
۷.

سیاست‌های پیشگیری و بازتوانی زنان از آسـیب‌های اجتمــاعی

کلید واژه ها: زنان آسیب های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۲۶
یـکی از وظـایف شـورای فـرهنگـی اجـتماعـی زنـان تـدویـن سـیاسـت‌هـای مـربـوط بـه زنـان در حـوزه‌‌هـای مـختلـف فـرهنگـی، اجتمـاعـی و حـقوقـی مـی‌بـاشـد. در هـمیـن راسـتا شـورای زنـان در مورخ 20/2/1382 «سـیاسـت‌هـای پـیشـگیـری و بـازتـوانـی زنـان از آسـیـب‌هـای اجـتمـاعـی» را در جـلسـه شـمـاره 461 تـصویـب نـمـود و جـهـت تـصـویـب نـهائـی بـه شـورای عـالـی انقـلاب فـرهنگی ارائـه نـموده اسـت. بـدین‌جهـت فصـلنامـه کتـاب زنـان در آخـرین شـماره از بـررسی انحرافـات اجتمـاعـی زنـان، مفـاد این سـیاسـت را بـه عنـوان اسـاس کـار فرهنگـی و اجـرائـی جمهـوری اسلامـی جهـت پیشگـیری و مقـابله بـا انحـرافـات و آسیب‌هـای زنـان بـه چـاپ مـی‌رسـانـد.
۸.

واکاوی آسیب‌های فرهنگی علیه ‌زنان

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴۲
آسیب‌های فرهنگی که به واسطه کژکارکردی وسائل ارتباط جمعی و ابزارهای پیام‌رسانی ایجاد می‌شود، به جهت وسعت سیطره، تنوع و تعدد ابزارهای فرهنگی از گستره و عمق تخریبی بالائی برخوردار است؛ اما این آسیب‌رسانی محدود به جامعه زنان نمی‌باشد و اثرات سوء این تولیدات و کالاهای فرهنگی، زنان و مردان را در هر گروه سنی، تحت تأثیر قرار می‌دهد. در بخش پایانی این نوشتار، برخی آثار و آسیب‌های منتج از مصرف کالاهای فرهنگی در سطح خرد، میانی و کلان، به اجمال تبیین شده است.
۹.

تجاوز و بـزه‌دیـدگی زنـان

کلید واژه ها: زنان خشونت علیه زنان بزهدیده خشونت جنسی تجاوز جنسی باند‌های تبهکار دگر آزاری زنای به عنف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶۳۷
تجاوز جنسی پدیده‌ای است که از گذشته‌های بسیار دور در بین جوامع مختلف وجود داشته است، اما امروزه این معضل در جوامع گوناگون، به جهت ترویج دو مقوله خشونت و سکس، در سطح بسیار گسترده‎ای افزایش یافته است و به عنوان مصداق جهانی خشونت علیه زنان مطرح می‎باشد. این نوشتار با بررسی مفهوم تجاوز جنسی و انواع آن، ویژگی‎های متجاوزان و بزه‎دیدگان، علل وعوامل بروز این پدیده، پیامد‌های ناگوار آن را در ابعاد مختلف، تحلیل و بررسی نموده و در بخش پایانی، راهکارهای پیشگیرانه در سطح فردی و اجتماعی ارائه کرده است.
۱۰.

تجاوز و بـزه‌دیـدگی زنـان

کلید واژه ها: زنان خشونت علیه زنان بزهدیده خشونت جنسی تجاوز جنسی باند‌های تبهکار دگر آزاری زنای به عنف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹۳
تجاوز جنسی پدیده‌ای است که از گذشته‌های بسیار دور در بین جوامع مختلف وجود داشته است، اما امروزه این معضل در جوامع گوناگون، به جهت ترویج دو مقوله خشونت و سکس، در سطح بسیار گسترده‎ای افزایش یافته است و به عنوان مصداق جهانی خشونت علیه زنان مطرح می‎باشد. این نوشتار با بررسی مفهوم تجاوز جنسی و انواع آن، ویژگی‎های متجاوزان و بزه‎دیدگان، علل وعوامل بروز این پدیده، پیامد‌های ناگوار آن را در ابعاد مختلف، تحلیل و بررسی نموده و در بخش پایانی، راهکارهای پیشگیرانه در سطح فردی و اجتماعی ارائه کرده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۹