۱.
کلید واژه ها:
کنترل اجتماعی ساختار اجتماعی عوامل اجتماعی انحراف اجتماعی آنومی گروه مرجع تعارض فرهنگی آیات قرآن همنشینی با منحرفین
قرآن کریم بر اساس شناخت ماهیت انسان، اهداف و ارزش‌هایی که برای او ترسیم می‌کند، در تبیین کجروی عوامل متعدد روانشناختی، اجتماعی، حتی فیزیکی و متافیزیکی را دخیل می‌داند. با وجود تأکید محوری قرآن بر شخصیت و ویژگی‌های روانی آدمی از قبیل عقل، غضب، شهوت و همچنین نقش شیطان در این زمینه، سبب نشده است که توجه قرآن به نقش عوامل اجتماعی کم شود. در این نوشتار به بعضی از متغیرهای اجتماعی که در کجروی انسان نقش دارند، با توجه به الهام از آیات قرآن کریم اشاره شده است. از قبیل: همنشینی با افراد و گروه منحرف؛ نقش گروه مرجع و نخبگان جامعه؛ نقش نابسامانی اجتماعی و وضعیت آنومی؛ تأثیر کاهش نظارت و کنترل اجتماعی؛ نقش تعارض فرهنگی و ساختار اجتماعی آسیب ساز جامعه.
۲.
کلید واژه ها:
فمینیسم زن مادر انحرافات اجتماعی صفات جسمی صفات نگرشی صفات شناختی صفات انگیزشی
بیان انحرافهای اجتماعی خاص زنان، نیازمند آشنایی با صفات و ویژگی‌های مخصوص زنان می‌باشد که آن در چهار طبقه، صفات جسمی، شناختی، انگیزشی و نگرشی قابل طبقهبندی است. در این نوشتار بعد از توصیف هر یک از این اوصاف، به انحرافاتی که آنها را تهدید می‌کند، پرداخته و پس از نقد و بررسی آنها، راهکارهای درمانی و پیشگیرانه ارائه میگردد، این انحرافات عبارت است از:«انکار جنسیت به عنوان عامل توالد»، «محور قرار گرفتن جنسیت در روابط اجتماعی» و «نادیده گرفتن مسئولیتهای مبتنی بر جنسیت» در انحراف جسمی؛ «به حاشیه راندن زنان در فعالیتهای علمی و شناختی» و «بی‌صلاحیت شمردن زنان در دانش اندوزی» در انحراف شناختی؛ «افراطگری و بهرهبرداری نابجا» از انگیزه دیگرخواهی در انحراف انگیزشی و «جابجا نمودن نگرش زنانه با نگرش مردانه» در انحراف نگرشی.
۳.
کلید واژه ها:
عرفان زنان حجاب پوشش زینت نگاه مرنیسی
حجاب موضوع دیگری می‌باشد که مرنیسی در کتاب «زنان پرده نشین و نخبگان جوشن‌پوش» به آن پرداخته است، وی از میان آیات حجاب فقط به آیه 53 از سوره احزاب اکتفا نموده و برداشت غریبی از مفهوم حجاب ارائه می‌دهد. وی در تحلیل خویش با تمام تلاشی که می‌کند، هیچ دلیل منطقی و علمی برای نظر خود بیان نمی‌کند. در این نوشتار به صورت اختصار به نقد این موضوع از جهات مختلف پرداخته شده و به سئوالات ذیل پاسخ داده می‌شود. آیا مفسرین اهل سنت و شیعه با توجه به آیات قرآن کریم، این معنای غریب از حجاب را تأیید می‌نمایند؟ آیا فقهای اهل سنت و شیعه با توجه به منابع فقهی، این موضوع را قبول دارند؟ آیا سیره پیامبر اکرم (ص) دلالتی بر این برداشت عجیب می‌کند؟
۴.
کلید واژه ها:
زنان خودکشی پیشگیری انحراف اجتماعی پیامدها عوامل روانشناختی آمارهای خودکشـی عوامـل جامعه‌شناختی
ایران با حدود 6 خودکشی در هر صد هزار نفر در سال، یکی از کشورهایی است که میزان خودکشی در آن نسبتاً پایین می‌باشد، ولی این روند رو به افزایش است. در ایران، مردان بیش از زنان خودکشی میکنند. در استان‌‌های ایلام و کرمانشاه نرخ خودکشی زنان به علت ساخت عشیره‌ای و سنتی آن جوامع، محدودیت‌های فراوان زنان و شرایط جامعة درحال گذار، بیش از مردان است. بیشتر خودکشی‌ها در ایران، توسط افراد جوان (18 تا 30 سال)، اکثراً بی سواد یا کم سواد و بیکار یا فاقد شغل ثابت انجام می‌شود. اختلافات خانوادگی، بیشترین علت خودکشی زنان است، آنها در اغلب موارد با خوردن داروهای آرام بخش و در برخی مناطق، از طریق خودسوزی، اقدام به خودکشی میکنند. روانشناسان علت خودکشی را در ویژگی‌های شخصیتی و روانی افراد، خصوصاً وجود افسردگی در زنان، جستجو میکنند، اما جامعه شناسان بیشتر به ساخت و شرایط جامعه و تأثیر آن بر افراد توجه دارند. از جمله مهمترین راههای پیشگیری از خودکشی علاوه بر تلاش برای رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعی زنان، تقویت اعتقادات دینی و توکل به خداوند است.
۵.
کلید واژه ها:
زن شعر فارسی مولانا جلال الدین محمدبلخی نمادپردازی (سمبولیزم) سیرة عملی مولانا
در دو بخش پیشین این مقاله، نگرش منفی و مثبت مولانا به زن مورد بررسی قرار گرفت و در بخش حاضر نمادپردازی او دربارة زن تبیین می‌شود. زن در اشعار مولانا از سویی نماد عشق الهی، روح، جان، زمین و رویش است و از سوی دیگر نماد جسم، نفس، دنیا و حرص است. البته این نمادپردازی متخالف، ناشی از دوگانگی نگرش مولانا به زن است که ریشه در فرهنگ تاریخی مسلمانان دارد. بخش دیگر مقالة حاضر سیرة عملی مولانا در قبال زنان را در زندگی شخصی و اجتماعی، در دو بخش روابط خانوادگی و روابط اجتماعی تبیین می‌کند. به عقیدة نگارنده، این بخش، روشن‌ترین تلقی مولانا از زن است. تلقی مزبور در میان عرفا و شعرایی که اخبارشان به ما رسیده، نظیر ندارد.
۶.
واژه دروغ از مفاهیمی است که علی رغم کاربرد فراوانی که در تعاملات رفتاری دارد، تعریف صریحی از آن در دست نیست. این نقیصه مایه سردرگمی‌های متعدد و موجب پیدایش دروغ‌های مجاز شده است. دروغ از یک طرف عملی غیراخلاقی و از طرف دیگر مسبب اعمال غیر اخلاقی دیگر هم می‌شود، از همین جهت نسبت به گناهان دیگر حائز اهمیت است. در این نوشتار به مفهوم دروغ، ارتباط آن با انحرافات اجتماعی و بیان دیدگاههای سه گانه درباره آن پرداخته شده است و سپس به کارکرد اصلی دروغ، علل و پیامدهای فردی و اجتماعی آن اشاره شده و آنگاه این خصلت غیر اخلاقی، به اختصار از منظر دین مورد بررسی قرار گرفته است.
