«ای کاش دستش بریده بود و کتاب را خراب نمی کرد»: نگاهی به کتابخانه محدث قمی (۱۲۹۴- ۱۳۵۹ق) و کتابدوستی او
آرشیو
چکیده
یکی از خصوصیات مهم شیخ عباس قمی کتابدوستی او بود و این ویژگی در تمام طول زندگی اش به طرق مختلف نمود داشت و همیشه در سفر و حضر دغدغه او بود. در این مقاله گزارشی از جنبه های مختلف کتابدوستی او ارائه شده است: خوش خطی، کتابت کتابهای مورد نیاز به خط خودش، تکمیل نسخه های ناقص، مقابله و تصحیح کتب، صحافی کتابها، امانت دادن و امانت گرفتن کتاب. یکی از دغدغه های همیشگی شیخ عباس قمی فراهم آوردن کتاب بود. او با نهایت فقر و دشواریهای زیاد کتابهای مورد نیازش را تهیه می کرد. تعداد کتابهای محدث قمی در مدت عمرش ثابت نبود. از یک سو با خرید و اهدا دائماً کتابهایی به کتابخانه اش افزوده می شد و از سوی دیگر به دلائلی چون فروش بر اثر احتیاج مالی و اهداء به سایرین و حوادث طبیعی از آنها کاسته می شد. افزون بر این، کتابهای او در سه شهر قم و مشهد و نجف نگهداری می شد و همین باعث می شد که او در دسترسی به بعضی از آنها دشواریهایی داشته باشد. بعد از مرگ شیخ عباس عمده کتابهای او بین سه کتابخانه آیت الله مرعشی قم، کتابخانه ملی ایران و کتابخانه آستان قدس رضوی تقسیم شد. در بخش آخر مقاله این نکته با جزئیات بررسی و گزارشی از مهمترین نسخه های کتابخانه او ذکر شده است.A Look at Muḥaddith Qumī's Library (1294-1359 AH) and His Bookaholic Taste
One of the important characteristics of Sheikh Abbās Qumī was his love of books, and this characteristic was manifested in various ways throughout his life, and it was always his concern when he traveled and was at home. In this article, a report is presented on various aspects of his love of books: calligraphy, writing required books in his own handwriting, completing incomplete copies, confronting and editing manuscripts, binding books, and lending and borrowing books were some of his hobbies in this regard.One of the constant concerns of Sheikh Abbas Qumī was to buy books. He bought the books he needed in spite of extreme poverty and great difficulties. The number of books of Muḥaddith Qumī was not constant during his lifetime. On the one hand, books were constantly added to his library by buying and donating, and on the other hand, due to reasons such as selling due to financial need, donating to others, and natural events, they were reduced. In addition, his books were kept in the three cities of Qom, Mashhad, and Najaf, which made it difficult for him to access some of them.After the death of Sheikh Abbas, most of his books were divided between the three libraries of Ayatollah Mar'ashī in Qom, National Library of Iran and Āstān Quds Razavī Library. In the last part of the article, this point is mentioned with a detailed review and report of the most important manuscripts of his library.