دینامیک رفتاری قدرت بازار و نوسانات قیمت در زنجیره بازاریابی محصولات باغی ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نگرانی در مورد قدرت بازار و رفتار غیررقابتی در بخش کشاورزی گسترده است؛ مطالعات نشان می دهد که کشاورزان از نظر ساختاری در موقعیت ضعیف تری نسبت به سایر بازیگران بازار قرار دارند و بازیگران قوی تر در زنجیره تأمین به طور سیستماتیک از موقعیت قوی تر خود به بهای زیان کشاورزان و مصرف کنندگان سوء استفاده می کنند. در این مطالعه به برآورد و بررسی رفتار قدرت بازار با استفاده از رویکرد سازمان صنعتی جدید (شاخص لرنر) و مدل اقتصادسنجی مارک آپ؛ برای داده های هفتگی قیمت در زنجیره بازاریابی محصولات باغی(محصول منتخب پرتقال) پرداخته شده است. نتایج حاصل از برآورد شاخص لرنر برای دوره 1394-1399نشان می دهد؛ میانگین قدرت بازاری عمده فروشان 48 درصد و قدرت بازاری خرده فروشان 38 درصد است؛ مقدار 38 درصد به دست آمده را می توان اینگونه تفسیر کرد که 38 درصد تفاوت بین قیمت خرده فروشی و قیمت عمده فروشی مربوط به قدرت بازاری است و 62 درصد این تفاوت براساس هزینه نهایی تعیین شده است. به بیان دیگر خرده فروشان با استفاده از قدرت بازاری خود توانسته اند 38 درصد بیشتر از قیمت تعیین شده بر اساس برابری قیمت با هزینه نهایی که شرط بازار رقابتی است از مصرف کننده دریافت کنند. همچنین نتایج مدل مارک آپ نیز نشان دهنده تأثیر تغییر قیمت در هر سطح بازار بر قدرت بازاری سایر سطوح بازار است.Behavioral Dynamics of Market Power and Price Volatility in the Marketing Chain of Horticultural Products in Iran
Concerns about market power and anti-competitive behavior in the agricultural sector are widespread, with studies showing that farmers are structurally in a weaker position than other market players, and that stronger supply chain actors systematically abuse their power over farmers and consumers. Therefore, this study investigates and estimates the behavior of market power in the marketing chain of horticultural products (for the case of orange fruits), using the Lerner index and the mark-up econometric model for the weekly product price data in the period of years 1394-99. The results of the Lerner index estimation show that the market power of wholesalers and retailers are 48% and 38% respectively. The obtained market power of 38% can be interpreted as follows: the 38% difference between retail and wholesale price is related to market power and 62% of this difference is based on the final cost. In other words, by using their market power, retailers have been able to charge 38% more than the price that was set based on the equality of the price with the final cost, according to the competitive market condition. Also, the results of the mark-up model also show the impact of price changes in each market level on the market power of other market levels.
تبلیغات
