بررسی شاخص های تنوع شرکای تجاری ایران و کشورهای آسیایی در تجارت جهانی: رویکرد شبکه های پیچیده وزنی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مطالعات انجام شده در حیطه تجارت بین الملل بیانگر آنست که تجارت بین کشورها در سطح جهانی و منطقه ای را می توان به عنوان یک شبکه در هم تنیده در نظر گرفت و با استفاده از این شبکه و شاخص های آن جایگاه هر کشور و منطقه را مورد بررسی و تحلیل قرار داد. رویکرد تحلیل شبکه و آمارهای منتج از آن که به شاخص های تنوع شرکای تجاری معروفند، در بررسی موقعیت کشورها و شرکای تجاری آنها، برخلاف روش های دو جانبه که تنها روابط تجاری مستقیم را مورد بررسی قرار می دهد، قادراست روابط تجاری غیر مستقیم و کشورهای واسطه در تجارت را در نظر بگیرد. آماره هایی همچون تعداد شرکا، شدت درجه، شاخص های مرکزیت و موقعیت مرکزی هر شریک در شبکه تجارت، می تواند امکان شناسایی و جستجوی ارتباطات و مسیرها در تجارت را فراهم کرده و درک تصویری عمیق تر از جایگاه یک کشور در مناطق و ظرفیت های پنهان آن در شبکه تجارت را نمایان سازد و در نتیجه اثرات متقابل روابط تجاری(مستقیم و غیر مستقیم) تمامی کشورها بر یکدیگر را آشکار سازد. این مطالعه که بر اساس ساخت ماتریس های وزنی روابط تجاری تمامی کشورها در شبکه تجارت جهانی در پنج مقطع زمانی در فاصله سال های 1998 تا 2018 انجام شده، نشان می دهد که روند موقعیت تجاری ایران در طول دوره بررسی ضعیف تر شده و شاخص های شبکه تجاری کشور پس از دوره های اعمال تحریم، شکننده تر شده است. بر اساس رتبه بندی شاخص ترکیبی مولفه های اصلی شاخص های تنوع شرکای تجاری، شرکای مناسب و بالقوه برای کشور به ترتیب اولویت شامل کشورهای چین، ژاپن، هند،کره جنوبی، تایلند، سنگاپور، تایوان، امارات متحده، اندونزی، هنگ کنگ، ترکیه، مالزی، پاکستان، عربستان سعودی و فیلیپین است؛ گرچه کشور ایران نتوانسته از تمامی ظرفیت های تجاری کشورهای منتخب در روابط تجاری حداکثر استفاده را ببرد.Trade Partners Diversity Indicators of Iran and Asian Countries in International Trade; A Approach of Weighted Complex Network
International trade studies indicate that trade relations of countries at the global and regional levels can be considered as a network and with this network and its indicators; the position of each country and region can be examined and analyzed. In examining the position of countries and their trade partners, unlike bilateral methods that examine only direct trade relations, the approach of network analysis and the resulting statistics -which are known as the indicators of trade partners’ diversity- can consider indirect trade relations and intermediary countries in trade networks. Statistics such as number of partners, degree of intensity, indicators of centrality and central position of each partner in the trade network, can be help to identify and explore connections, and to get a deeper visual understanding of a country's position in the regions and its hidden capacities in the trade network. As a result, the interactions of trade relations (direct and indirect) of all countries with each other can be revealed. This study is based on constructing a weighted matrix of trade relations network of all countries in five periods since 1998 to 2018. The results show that the of Iran's trade position has weakened during the reviewed periods and its network indicators have become more fragile after the sanctions. Based on the ranking of the mixed index obtained from the principal components of the trade partners’ diversity indicators, the appropriate trading partners for Iran in order of priority are: China, Japan, India, South Korea, Thailand, Singapore, Taiwan, UAE, Indonesia, Hong Kong, Turkey, Malaysia, Pakistan, Saudi Arabia and the Philippines. however, Iran has not been able to fully benefit from the trade capacities of the candidate countries in trade relations.
تبلیغات
