شناسایی معیارهای حرفه ای در برنامه های گفت وگومحور با تأکید بر برنامه «سختانه» شبکه سه سیما (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در این پژوهش، معیارهای حرفه ای تولید و پخش برنامه های گفت وگومحور صداوسیما، در زمینه های چگونگی بازنمایی پیام ها و تکنیک های به کار گرفته شده در یک گفت وگوی تلویزیونی، مورد توجه قرار گرفته است. برنامه " سختانه" به دلیل رویکرد گفت وگوهای سخت تلویزیونی، مورد توجه این پژوهش است. در این پژوهش، نُه قسمت از  برنامه سختانه پس از مشاهده، به شیوه مقوله بندی در تحلیل محتوای کیفی، ارزیابی شده، همچنین داده های کیفی به دست آمده که حاصل مصاحبه با کارشناسان و فعالان رسانه ای در زمینه برنامه های تلویزیونی است، با استفاده از روش تحلیل مضمون داده های کیفی، تحلیل و واکاوی شده است. تمرکز بر مسائل چالش برانگیز حوزه فرهنگ در برنامه سختانه، نسبت به سایر موضوع ها، اولویت بیشتری دارد که در موارد بسیاری می توان آن را به حوزه های سیاسی نیز تسرّی داد؛ این پیوند موضوع ها و مباحث فرهنگی را با امر سیاسی در ایران به تصویر می کشد. در برنامه سختانه، که یک طرح گفت وگوی چالشی و سخت معرفی شده، رویکرد بی پرده و شفاف، بدیهی و لازم تلقی می شود. برای پیشبرد رویکرد شفافیت در برنامه های گفت وگومحور، صداوسیما در شرایط حضور رقبای جدی در خارج و داخل کشور، نیازمند بازنگری در خطوط قرمز نامشخص و غیرهمسان در تهیه و پخش برنامه های چالشی و سخت است. بازتاب مطلوب برنامه های گفت وگومحور و اقناع مخاطبان نخبگانی که به نوعی مرجع فکری برای سایر طبقات اجتماعی محسوب می شوند، می تواند حتی به صورت حداقلی، اقناع سایر مخاطبان عمومی را تسهیل کند.