دگردیسی رابطه انسان با دیگری جستاری درباره فیلم خسته نباشید (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

خسته نباشید 1 ، فیلمی با مضامین مواجهه فرهنگ ها، حفظ زیست بوم، پاسداشت میراث فرهنگی، حافظه و خاطره است. این مقاله، با مروری بر دیگری در ادبیات فارسی و فیلم های سینمایی نشان داد که دیگری، چه در دوران پیشامدرن و چه در دوران مدرن، پدیده مهمی برای هنرمندان، نویسندگان، شاعران و به ویژه فیلمسازان بوده است. در مبانی نظری، دیگری در ادبیات علوم اجتماعی و تکوین دیگری در دوران مدرن مرور شد. یکی از مسائل اساسی که کمتر به آن توجه شده، تبدیل شدن شرق، به دیگریِ غرب و ممکن شدن استعمار است؛ چراکه استعمار تنها ابعاد نظامی و سیاسی نداشت و واجد وجوه فرهنگی و روانی عمیقی بود. همچنین دوران مدرن موجب شد احساسات، عواطف و طبیعت به حاشیه رانده شود. در این مقاله از روش تحلیل محتوای کیفی، نوع مضمونی، بهره گرفته شد. خسته نباشید روایتی از هم سرنوشتی برآمده از رنج، و احساساتی که درک می شوند؛ از خاطراتی فراموش شده، که به یاد آورده می شوند و از تمدنی در مجاورت کویر و در هماهنگی با آن است. انسان هایی که در ابتدا، قابلیت ستیز و نزاع با یکدیگر را دارند، اما زمانی که از داستان هایِ مشترکِ برآمده از رنجِ همدیگر مطلع می شوند، به رغم نداشتن زبانی مشترک، شیوه همدلی را برمی گزینند. آن ها اگر در ابتدا به خاطر پول با یکدیگر همسفر شده بودند، سپس به خاطر دوستی و رفاقت و هم سرنوشتی و داستان های مشترک، برای به دست آوردن تجاربی جدید و بدون مقصدی مشخص، باهم، همراه می شوند، تا شاید رنگ آسمان جاهای دیگر را به چشم ببینند.