نحوه برخورد عالمان مسلمان با نظریه های علمی عصر جدید یکسان نبوده است و هریک از آنها بنابر روش خود به بیان نقد و ارائه نظرات خویش پرداخته اند. نویسنده در مقاله حاضر، نحوه مواجهه دو عالم ایرانی روزگار مشروطه آیت الله محمدرضا نجفی اصفهانی و آیت الله سیداسدالله خرقانی را نسبت به نظریه تطور انواع یا تکامل و رویکرد داروینی به آن را مقایسه کرده است. نویسنده در راستای این هدف، پس از معرفی اجمالی هر یک از علمای مذکور و آثار آنها در نقد نظریه تکامل داروین، عملکرد این دو عالم را در برخورد با نظریه مذکور در بوته تحلیل و نقد و بررسی قرار داده است. به این صورت نویسنده در انتهای مقاله خویش با بیان تفاو تهای صوری و محتوایی آثار دو دانشمند در نقد نظریه تکامل داروین، با بیان تحلیلی دو رویکرد متفاوت در قبال اندیشه ها و نظریه های جدید را به چالش م یکشد.