ای امان از این امانتخوار! نقدی بر خاطرات عارف قزوینی

چکیده

شعرها و تصنی فها و یادداش تها و نام ههای عارف قزوینی از روزگار مشروطه تا امروز خوانندگان پرشمار داشته است، اما آثار او در دوران زندگ ی و ب هویژه پس از مرگش با انبوهی از آشفتگی و نادرستی و حذف و تحریف و حتی جع ل منتشر شد که اغلب یا به قص دگرفتن زهر کلامش یا برای زدودن انتقادها و حمل ههای گزنده او به دو شعبه استبداد دینی و سیاسی و متولیان شریعت و اربابان سیاست و سایر ه معصرانش بود، یا معلول تمایزهای ایدئولوژیک منتشرکنندگان آثارش با افکار او و هر گونه مصلح تاندیشیِ دیگر و در بعضی موارد نیز به سبب ناتوانی در خواندن دس تنوشت ههای او که آثارش را گاه چنان پریشان و ب یمعنا کرده که به هذیان پهلو م یزند. در سال های اخیر مجموعه ای از دست نوشته های عارف با عنوان خاطرات عارف قزوینی )انتشارات سخن، 1388 ( و دو مجموعه از مکاتبات او با دوستانش با عنوانِ واحد نام ههای عارف قزوینی )انتشارات نگاه، 1391 و انتشارات هرمس، 1396 ( منتشر شد. بررسی دقیق متن هر سه کتاب با دس تنوشت ههای عارف و یا مآخذ اصلی، افزون بر آشکارکردنِ خطاهای فراوانِ را هیافته در این سه چاپ، حذ فهای مصلح تاندیشانه و ایدئولوژیک نام ههای عارف قزوینی چاپ انتشارات نگاه و خطاهای چشمگیر نام ههای نویافته چاپ نشر هرمس و سایر منابع را نشان م یدهد. نگارنده در مقال های دیگر با نام «این عمارت نیست؛ ویران کرد هاند » به نقد هر دو چاپ نام ههای عارف قزوینی پرداخته است. )بنگرید به:فصلنامه ایران نامگ، کانادا، دانشگاه تورنتو، سال سوم، شماره چهارم، زمستان 1397 ، ویژه استاد محمدعلی اسامی ندوشن( در این نوشتار به خاطرات عارف قزوینی م یپردازیم.