مطالب مرتبط با کلیدواژه

دفاع مقدس


۱۰۱.

نقش شهید صیاد شیرازی در سه مقطع حساس از جنگ ایران و عراق به عنوان انسجام دهنده نیروهای مسلح(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۴ 119 - 148

کلیدواژه‌ها: دفاع مقدس جنگ ایران و عراق شهید صیاد شیرازی عملیات بیت المقدس عملیات مرصاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶۳ تعداد دانلود : ۳۸۵
دوران هشت سال دفاع مقدس (جنگ ایران عراق) سرشار از موفقیت ها و شکست ها، تلخی ها و شیرینی هاست. تعداد بی شماری از ایثارگران، رزمندگان و فرماندهان در این عرصه نقش آفرینی کردند. تاریخ دوران جنگ تحمیلی و دفاع مقدس بسیاری از این حماسه آفرینی ها را در خود ثبت و ضبط کرده است. در این میان برخی نقش ها برجسته تر و فراموش ناشدنی هستند. بر اساس شواهد تاریخی شهید سپهبد علی صیاد شیرازی یکی از فرماندهانی است که نقش های اثرگذار و ارزشمندی بر حوادث و مقاطع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران داشته است. این پژوهش درصدد است تا نقش ایشان را به صورت گذشته نگر در سه مقطع آغاز سال دوم جنگ (دفع تجاوز)، مرحله سوم عملیات بیت المقدس (آزادی خرمشهر) و عملیات مرصاد (پایان جنگ ایران و عراق) را به عنوان کسی که توانست اتحاد و انسجام را به نیروهای مسلح برگرداند، منطبق بر اسناد و روایات شخصیت های مطلع و کارشناسان و شاهدان دوران دفاع مقدس و خاطرات منتشرشده آن شهید با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی، و جمع آوری به روش کتابخانه ای و تحقیق اینترنتی، تجزیه وتحلیل، بررسی و بازشناسی نماید.
۱۰۲.

نقش عالمان دین در پیروزی جنگ تحمیلی (هشت سال دفاع مقدس)

نویسنده:
منبع: پژوهش های معاصر در علوم و تحقیقات سال سوم خرداد ۱۴۰۰ شماره ۲۳ 35 - 22
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۳۱۷
ملت مسلمان ایران جنگ های بسیاری را تجربه و از سرگذرانده است؛ از جمله مهمترین عوامل تأثیرگذار در پیروزی جنگ حوزه ی قشر روحانیت و مراجع تقلید است. روحانیون در مناصب مختلفی در پیروزی کشور نقش متعالی داشتند. قشر روحانیت همان قشری است که فعالیت هایی را همچون سازماندهی نیروها، تقویت روحیه ی معنوی رزمندگان و نیز مبانی و زمینه و راه هایی را در بُعد فرهنگی و معنوی انجام دادند چراکه همین قشر است که رزمندگان را هم از جنبه ی مادی و هم از جنبه ی معنوی رشد کردند و این خود باعث پیروزمند شدن کشور در آن دوران بحرانی بود و شایستگی حضور در جامعه ای سعادتمند را که خود آنان شکل دادند پیدا کنند. با توجه به مطالب گفته شده روحانیون و مراجع با حضور خود در هشت سال دفاع مقدس توانستند اقدامات لازم را جهت پیروزی انجام دهند. امروزه انتظار می رود که همچون کوهی استوار در برابر تهاجم دشمن قرار بگیریم و از این مکتب اسلامی دفاع کنیم. لازم به یادآوری است که روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش به شیوه ی مطالعه ی کتابخانه ای بوده است.
۱۰۳.

فضاسازی شاعرانه در دو مجموعه شعر موسوی گرمارودی (تا محراب آن دو ابرو و برآشفتن گیسوی تاک)

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم انسانی سال پنجم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 89 - 100

کلیدواژه‌ها: شعر انقلاب فضاسازی موسوی گرمارودی پرداخت معانی دفاع مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۲۰۰
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تأثیرات سیاسی و اجتماعی آن بر جامعه، در زمینه ی شعر و ادب نیز تغییرات و تحولاتی شکل گرفت و جریان انقلاب و حادثه بزرگ بعد از آن یعنی دفاع مقدس، حال و هوای تازه ای را در شعر به وجود آوردند. شاعران انقلابی متناسب با فضاهای جامعه و مضامین، موضوعات و حوادثی که پیش آمده اند، شعر خود را در فضایی خاص و متناسب با این حال و هوا می سرایند. هدف این مقاله بررسی فضاسازی در شعر موسوی گرمارودی، از شاعران شاخص انقلاب است که برای این مقصود مجموعه های او بر اساس سیر فضاهای شعری و مؤلفه هایی که باعث شکل گیری فضا در شعر او شده، مورد بررسی واقع شده و نشان داده از مهم ترین دلایل طراوت و پویایی و اثرگذاری اشعار او فضاهای متنوع آن است؛ به گونه ای که گرمارودی در برخی دفترهای خود که به یک موضوع مانند اشعار آیینی پرداخته، تنوع فضا مانع یکنواختی اشعار وی شده است. او برای خلق فضای شعر خود از عناصری مانند توصیف، تناسب معنایی و لفظی واژگان، تلمیحات و نماد بهره برده و توانسته است به خصوص در اشعار آزاد از تلفیق این عناصر فضاهای منسجمی بر شعر خویش بگستراند که در نهایت این فضاسازی موجب تجسم عینی تجربه و افزایش نیرو در القای عاطفه و معنا در مخاطب شده است.
۱۰۴.

مدل مدیریت جهادی مبتنی بر سیره فرماندهان دفاع مقدس (مورد مطالعه: شهید حسین خرازی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 43 - 60

کلیدواژه‌ها: مدیریت جهادی شهید حسین خرازی دفاع مقدس سیره فرماندهان دفاع مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۹ تعداد دانلود : ۳۹۳
زمینه و هدف : یکی از غنی ترین مفاهیم و الگوهای مدیریتی مطرح در راستای تمدن اسلامی، سبک مدیریت جهادی است. همان گونه که در دوران دفاع مقدس حماسه های بی نظیر و ماندگار دیده شد و مقام معظم رهبری، بارها از آن به عنوان الگوی مدیریت کارآمد و راهگشا برای مشکلات کشور نام برده اند، در شرایط کنونی و برای مقابله با تحریم ها و تحقق گام دوم انقلاب اسلامی می توان از این الگو استفاده کرد. این پژوهش به دنبال شناسایی و تبیین ابعاد مدیریت جهادی مبتنی بر سیره فرمانده شهید دفاع مقدس، سردار حسین خرازی است. روش : پژوهش حاضر از نظر فلسفه پژوهش، پژوهشی تفسیری و به لحاظ هدف، پژوهشی اکتشافی است؛ راهبرد پژوهش، کیفی بوده و از روش تحلیل مضمون بهره می برد. منابع پژوهش نیز گردآوری داده های مربوط به مصاحبه های هم رزمان شهید و منابع مکتوب از جمله کتب، مقالات و اسناد موجود در ارتباط با مدیریت جهادی و سیره فرماندهان است. یافته ها : با بررسی و تحلیل داده ها، مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر به دست آمد. در ویژگی های مدیریتی، مؤلفه های برنامه ریزی (مانند نگرش آرمانی در هدف گذاری)، سازماندهی (مانند عزم راسخ در اجرای برنامه)، هماهنگی (مانند حضور مداوم در میدان عمل) و کنترل (مانند تفویض اختیار به دیگران) شناسایی شد. در ویژگی های رهبری، مؤلفه های انگیزش، رشد و تربیت و مقبولیت و محبوبیت و در ویژگی های شخصیتی، مؤلفه های خودمدیریتی، حسن خلق و بینش و بصیرت حاصل شد. در انتها، شبکه مضامین از طریق نرم افزار «آی مایند مپ» ترسیم شد. نتایج : مدل پیشنهادی نهایی، سبک مدیریت جهادی شهید خرازی را براساس سه شاخص ویژگی های شخصیتی، ویژگی های مدیریتی و ویژگی های رهبری ارائه می کند که با استفاده از آن، می توان گام مهمی در مسیر طراحی الگوهای بومی و تحقق تمدن اسلامی برداشت.
۱۰۵.

سبک شناسی اشعار آیینی در دوره دفاع مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات پایداری سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 59 - 83

کلیدواژه‌ها: شعر آیینی دفاع مقدس سبک شناسی واژه بلاغت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۵ تعداد دانلود : ۲۸۲
شعر آیینی یکی از گونه های شعری رایج در دوره دفاع مقدس است. شاعران متعهد این دوره در قالب های متنوع به توصیف وقایع دینی و مدح و مرثیه اهل بیت (ع) پرداخته اند. با بررسی ویژگی های سبکی این اشعار در سه سطح زبانی (موسیقایی، واژگانی)، ادبی و فکری می توان دریافت که شاعران دوره مذکور برای توصیف وقایع دینی کدام یک از قرائت های حماسی، عاطفی و عرفانی را انتخاب کرده اند. با بررسی ویژگی های سبکی، ضمن مرور اشعار مدایح و مراثی دینی این شاعران می توان به تأثیر دفاع مقدس در سروده های آیینی آنان نیز پی برد. این پژوهش موجب توجه بیشتر به سروده های دینی در شعر معاصر شده و بر ارتباط دوسویه شرایط جامعه و فضای ادبی کشور تأکید می کند. این پژوهش به شیوه کتابخانه ای و تحلیل محتوا انجام شده است. ابتدا شاعران آیینی برجسته دفاع مقدس شناسایی شده اند. سپس ویژگی های سبکی اشعارشان استخراج شده است و در پایان، این ویژگی ها مورد تحلیل قرار گرفته اند.  با بررسی ویژگی های زبانی اشعار آیینی این دوره می توان گفت که بسیاری از این اشعار در اوزان سنگین و فاخر سروده شده اند. همچنین شاعران برای افزایش استحکام لحن از تکرار واج های سخت، سایشی و انسدادی بهره گرفته اند. استفاده از واژگان کهن و مربوط به جنگ نیز به ارتقای بار حماسی کلام افزوده است. در حوزه ادبی نیز شاعران از آرایه هایی مانند تشبیه مرکب، اضافه تشبیهی و تشخیص بهره زیادی گرفته اند که موجب پویایی شعر و طمطراق سخن شده است. در زمینه فکری نیز شاهد نگاه افتخارآمیز و حماسی به مفهوم عاشورا و انتظار هستیم. بنابراین می توان دریافت که بسیاری از اشعار آیینی در دوره دفاع مقدس دارای لحن و سبک حماسی است و این مسئله نشان دهنده تأثیر جریان دفاع مقدس بر فکر  و کلام شاعران این دوره است.
۱۰۶.

بازنمایی سیدالشهداء علیه السلام در وصیت نامه های شهدای دفاع مقدس استان قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و دوم پاییز ۱۴۰۰شماره ۵۵ 199 - 222

کلیدواژه‌ها: شهدا امام حسین (ع) وصیت نامه دفاع مقدس قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۱۸۹
مطالعه اسناد تاریخی همواره جذابیت دارد. زیرا گذشته آیینه آینده است، به ویژه گذشته نزدیک و آن هم مقاطع حساس، بیشتر خود را نمودار می کند و با فرافکنی روند می توان الگویی برای آیندگان ترسیم نمود. ازجمله مقاطع متمایز و برجسته در تاریخ ملت ها بازه زمانی جنگ است. دوران جنگ، انسان ها را متمایز نموده و افراد درگیر در آن همچون کنشگران مناسک در وضعیت آرمانی سیر می کنند. درواقع جنگ «جماعت واره» یا «درامای اجتماعی» است که بازیگران اصلی آن رزمندگان هستند. تبلوریافتگان جنگ، به ویژه از نوع دفاع، چنان در نقش خود غوطه ور می شوند که برخی از آن ها آگاهانه به شهادت می رسند. شهدای جنگ، معمولاً برای خود رسالت فرازمانی قائل شده و به نگارش وصیت نامه عمومی رو می آورند. چنانکه نگارش وصیت نامه سیاسی– اجتماعی در زمان های دیگر مرسوم نیست اما رزمندگان در دوران جنگ عمدتاً وصیت نامه می نویسند. در این مقاله با بهره گیری از روش تحلیل مضمون، وصیت نامه های شهدای قم را بررسی کرده و به این نتیجه رهنمون می شویم که در زمان دفاع مقدس چنان وضعیت اسطوره ای و دراماتیک می شود که شهدا با «گرایش ابراهیمی» با داستان کربلا کاملاً همذات پنداری می کنند. خودشان را یاران امام حسین (ع) و امام خمینی (ره) را حسین زمان و دشمن خمینی (ره) را یزید تلقی می کنند. ازاین روی بیشترین، مضمون انعکاس یافته در وصیت نامه ها سخنان و سیره امام حسین (ع) است. به تعبیر شهید آوینی « هر کس می خواهد ما را بشناسد داستان کربلا را بخواند»
۱۰۷.

طراحی شبکه مضامین تصمیم گیری در مدیریت جهادی مبتنی بر تجربه دفاع مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت در دانشگاه اسلامی سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 59 - 78
تعداد بازدید : ۶۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۴۳
هدف: تصمیم گیری در مدیریت به منزله کلید مهم پیچیدگی های سازمان است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی الگوی تصمیم گیری مدیریت جهادی بود. روش: رویکرد این پژوهش، کیفی و راهبرد آن، تحلیل مضمون است. روش جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختارمند بود. نوع انتخاب مشارکت کنندگان در پژوهش حاضر مبتنی بر هدف یا نظری بوده است. یافته ها: پس از طی فرایند تحلیل داده ها، مدل پژوهش در پنج قسمت، منابع حمایت کننده مؤلفه های بُعد محیط تصمیم گیری، ظرفیت و توان تصمیم گیری، ماهیت تصمیم، فرایند تصمیم گیری و تصمیم گیرنده به دست آمد. نتیجه گیری: الگوی ارائه شده قابلیت تطبیق با شرایط تصمیم گیری در هر نظام مدیریتی را دارد و به عنوان الگوی مبتنی بر مدیریت جهادی و نظام ارزشی اسلام، می تواند در سازمانهای نظامی و غیر نظامی کشور استفاده شود.
۱۰۸.

الگوی پارادایمیک مضامین اخلاقی در سینمای دفاع مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۱ 29 - 1
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۱۸۳
پژوهش حاضر به دنبال شناخت الگوی پارادایمیک مضامین اخلاقی در سینمای دفاع مقدس است که به واسطه تولید فیلم های این دوران در ایران شکل گرفته است. در این مطالعه از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شده است. برای این منظور، علاوه بر اسناد و مدارکی که روشنگر وضعیت سینمای دفاع مقدس در ایران است، از تحلیل محتوای نمونه های هدفمند فیلم های برجسته سینمای دفاع مقدس در چهار دهه اخیر (60، 70، 80 و 90) استفاده شده است. یافته ها نشان داد که در مقوله مضمون فیلم ها بیشترین توجه به فیلم های منتقد جنگ وکمترین توجه به سینمای کمدی جنگی بوده است. مضامین اخلاقی فیلم ها بیشتر بر اخلاق حرفه ای، مانند ایثارگری متمرکز بوده است و اخلاق اجتماعی و فردی در رتبه کمتری قرار دارند.
۱۰۹.

شناسایی حوزه های دانشی دفاع مقدس و تعیین سهم آنها در حفظ و نشر ارزش ها در گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۱ 354 - 327
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۳۹
تبیین و ترسیم حوزه های مختلف دفاع مقدس در پرتو فنونِ مدیریت دانش، در گام دوم انقلاب اسلامی ضروری است. بنابراین، هدف این تحقیق شناسایی مهم ترین حوزه های دفاع مقدس و تعیین وضعیت آنها از  نظر مدیریت دانش از یک سو، و بررسی نقش آنها در حفظ و نشر ارزش های دفاع مقدس از سوی دیگر  است. روش تحقیق، ترکیبی (کیفی و کمی) است. در مرحله کیفی، با شش نخبه در سال 1398 مصاحبه به عمل آمد و از آنها خواسته شد که مهم ترین حوزه های دانشیِ دفاع مقدس را که در گام دوم انقلاب اسلامی می توانند در حفظ و نشر ارزش های دفاع مقدس مؤثر باشند معرفی کنند. در مرحله کمّی، از خبرگان درخواست شد که وضعیت عملکردیِ حوزه ها را بر اساس سه معیار  «نشر و حفظ ارزش های دفاع مقدس و نیز کسب تجربه از آن» در یک طیف ده درجه ای تبیین کنند. همچنین از ایشان خواستند که در  بعد معیارهای دانشی، وضعیت حوزه ها را از  نظر سه معیار سطح مهارت، سطح نفوذ دانش در بین کارکنان و سطح مستندسازی دانش، در یک طیف ده درجه ای مشخص کنند. از  نظر این خبرگان، تعداد 10 حوزه دانشیِ دفاع مقدس در گام دوم انقلاب اسلامی نقش آفرین خواهند بود. در بخش کمّی مشخص شد که سطح عملکردیِ حوزه های ده گانه دفاع مقدس، متوسط و سطح معیارهای دانشیِ این حوزه ها پایین تر از حد متوسط است. همچنین شکافی دانشی در حوزه راهیان نور، سازمان های متولّی دفاع مقدس، تاریخ شفاهی و مراجع حقوقی وجود دارد. بالاخره در بعد معیارهای دانشی، سطح مهارت و نفوذ دانش، متوسط و سطح مستندسازیِ دانش، پایین تر از متوسط است. نتایج نشان می دهد که نهادهای دفاع مقدس برای رسیدن به نقطه ای مطلوب در حفظ و نشر ارزش های آن دوران، باید از فنون مدیریت دانش استفاده کنند.
۱۱۰.

تحلیل ساختار و محتوای رمان «نفس ها و هوس ها» از رضا شابهاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن پژوهی ادبی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۹۰ 235 - 260

کلیدواژه‌ها: رمان رضا شابهاری نفس ها و هوس ها ادبیات داستانی جنگ دفاع مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۶ تعداد دانلود : ۱۷۰
رمان نفس ها و هوس ها نوشته رضا شابهاری از رمان های مثبت نگرِ جنگِ تحمیلی دهه شصت است که محور اصلی آن را طرح نوستالژیک ارزش ها در برابر تغییر و تعارض فرهنگی در دو برهه زمانی قبل از انقلاب و بعد از انقلاب تشکیل می دهد. نویسنده با ارائه روایت خطّی شکل از نظر زاویه دید و توصیفات واقعی از جهان بیرونی، توانسته جامعه ایران ِزمانِ انقلاب و جنگ را به خوبی به تصویر بکشد. این مقاله با روشی توصیفی - تحلیلی، به هدف شناساندن رمان نفس ها و هوس ها به عنوان یکی از رمان های برگزیده جنگ که کمتر موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته است؛ می کوشد عناصر مهم ساختاری و محتوایی آن را برای نخستین بار تحلیل و بررسی کند. بر طبق این جستار، در این رمان دو جامعه توصیف می شود: جامعه جنگی و جامعه شهر. داستان به سبب شکل کاملاً رئالیستی خود، صحنه های نمادین ندارد. از دیگر دستاوردهای این پژوهش عبارت است از: صحنه پردازی های توأم با تشبیه و استعاره همراه با کلام جدّی و موقّر نویسنده با چاشنی اعتقادات مذهبی و تقسیم جامعه تهران به دو شخصیت بالاشهر و پایین شهر و به تبع آن برخاستن قهرمان از پایین شهر و ضد قهرمان از بالای شهر، تقدّس و احترام به شهدا و رزمندگان از مهم ترین ارکان مردم شناسی رمان نفس ها و هوس ها است.
۱۱۱.

مبانی فقهی امام خمینی در دفاع مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی دوره هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 1103 - 1132

کلیدواژه‌ها: امام خمینی ره حفظ نظام دفاع مقدس مبانی فقهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۲۰۵
انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی، پدیدۀ شگفتی بود که جهان را به حیرت فرو برد و آنچه را که ناممکن می نمود، تحقق عینی بخشید. ایشان اسلام واقعی را عرضه کرد؛ اسلامی که توان مدیریت جامعه در ابعاد گوناگون امور داخلی و خارجی نظیر ایستادگی در برابر شرق و غرب و دفاع از بیضۀ اسلام و حفظ کشور اسلامی را دارد و اینکه نظام اسلامی نظامی نیرومند است و دین در متن زندگی مردم از گهواره تا گور جای دارد و حفظ نظام واجب و اختلال در آن حرام است. این نگاه فقهی امام در مقابل دیدگاه رقیب موجب شد که حرکت جدیدی در جهان ایجاد شود و همین مسئله سبب کینۀ دشمنان اسلام شد و جنگ را توسط صدام علیه ایران تحمیل کردند و هشت سال مستکبران جهانی و منطقه ای با تمام امکانات از عراق حمایت کردند و امام خمینی با نفس مسیحایی خود ملت را به دفاع عزتمندانه از کشور فراخواند و دشمن را زمین گیر کرد. ازاین رو انقلاب اسلامی به عنوان یک نظام حکومتی با روحیۀ عزت و کرامت رخ نمود. این نوشتار در پی بررسی شبهات و دیدگاه های رقیب در زمینۀ علل تداوم جنگ، ورود به خاک عراق و عدم پذیرش آتش بس و مبانی فقاهتی امام خمینی در دفاع مقدس است و با روش توصیفی تحلیلی و گردآوری اطلاعات کتابخانه ای موضوع بیان شده است.
۱۱۲.

دفاع مقدس؛ کنش- واکنش های جمعی و ارتقای پایدار همبستگی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هجدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۴ 47-66

کلیدواژه‌ها: دفاع مقدس همبستگی اجتماعی وفاق جمعی پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۲۰۶
با پیروزی انقلاب اسلامی کنش دشمنان در قالب جنگ تحمیلی و واکنش عناصر درونی اجتماع با رویکرد اندیشه سیاسی تشیع، دفاع مقدس را شکل داد. همگرایی یا واگرایی اجتماعی متأثر از شرایط به وجود آمده، موضوعی است که به آن توجه عمیقی صورت نگرفته است. بحرانی مانند جنگ تحمیلی، کنش واکنش های جمعی را نسبت به همبستگی اجتماعی دچار تحول بنیادینی نمود. بنابراین مسئله تحقیق حاضر آن است که دفاع مقدس چگونه بر همبستگی اجتماعی تأثیر داشته است؟ این پژوهش با شیوه توصیفی تحلیلی درصدد بررسی مؤلفه های تأثیرگذار و ریشه های فکری تقویت مفهوم همبستگی اجتماعی در شرایط جنگ تحمیلی برآمده است. بدین خاطر با شکل گیری هویت، وفاداری و تقسیم کار اجتماعی، دفاع مقدس ارزش ها و کنش های مشترک اجتماعی را تقویت نموده و با ارتقاء انگیزه های دینی و مذهبی، روح عصبیت ملی و یاری گری همگانی، مشی مشترک و وفاق دسته جمعی سبب تقویت همبستگی اجتماعی گردید.
۱۱۳.

نقش اخلاق سیاسی امام خمینی در کارآمدی جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۹۴ 107 - 126

کلیدواژه‌ها: امام خمینی اخلاق سیاسی کارآمدی دفاع مقدس کنش سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۴۰
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش اخلاق سیاسی امام خمینی در کارآمدی جمهوری اسلامی ایران است. با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، اخلاق سیاسی از منظر امام خمینی و کارآمدی آن در حل وفصل و مهار بحران ها، ساخت نهادها، سازندگی کشور و مدیریت دفاع مقدس مورد بررسی قرار گرفته ا ست. یافته ها نشان می دهد که امام خمینی حضور نظام مند، سازماندهی شده، مخلصانه و عاشقانه مردم را عامل اصلی و کلیدی کارآمدی و گذر از بحران ها می دانست. کارآمدی مدنظر ایشان سه لایه بینشی، گرایشی و کنشی دارد؛ دولت و مردم با استفاده از امکانات موجود و انجام مسئولانه و متعهدانه کارها، زمینه ساز موفقیت و کارآمدی خواهند شد.
۱۱۴.

مؤلفه های مدیریت جهادی در سیره فرماندهی شهید حسن باقری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر سال ۳ بهار و تابستان ۱۴۰۰شماره ۴ 133 - 162

کلیدواژه‌ها: جهاد فرماندهی مدیریت جهادی شهید حسن باقری دفاع مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۵ تعداد دانلود : ۲۶۹
مدیریت جهادی، حرکت، تلاش و مبارزه ای است که با انگیزه الهی، توأم با درایت و تدبیر، با عزمی راسخ و مجاهدانه برای رهایی از چالش ها و مشکلات (درونی و بیرونی) در رشد و توسعه همه جانبه کشور صورت می گیرد. در دوران دفاع مقدس، حماسه های بی نظیر و ماندگار دیده شد و مقام معظم رهبری بارها از آن به عنوان الگوی مدیریت جهادی مؤثر برای حل مشکلات کشور نام برده اند.  این پژوهش با رویکرد تحلیلی- توصیفی و با تلفیقی از منابع اسنادی و کتابخانه ای ، تجربه میدانی (مشاهده مشارکتی) و مصاحبه عمیق با هدف تعیین «مشخصه ها و مؤلفه های مدیریت جهادی در سیره فرماندهی شهید حسن باقری» به رشته تحریر درآمده است. یافته ها و نتایج تحقیق: با بررسی کتابخانه ای در زندگینامه، سخنرانی ها، یادداشت ها و وصیت نامه شهید حسن باقری ، چهار شاخصه مدیریت جهادی با عناوین و مشخصه های اجتماعی- فرهنگی، اعتقادی- اخلاقی، تفکری- بینشی و میدانی-  عملیاتی شناسایی شدند و در نهایت نتیجه گرفته شد که در شرایط کنونی و در مقابله با جنگ هیبریدی و همه جانبه دشمن در مسیر تحقق گام دوم انقلاب اسلامی، با شناسایی این مؤلفه ها می توانیم برای به حقیقت پیوستن دستاوردهای مجاهدانه بیش از چهار دهه دفاع مقدس قدمی برداریم.
۱۱۵.

جانشین پروری در دفاع مقدس: الگوی رفتاری فرمانده وقت سپاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر سال ۳ بهار و تابستان ۱۴۰۰شماره ۴ 227 - 252

کلیدواژه‌ها: جانشین پروری دفاع مقدس استعدادیابی تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۲۰۱
در پژوهش حاضر به الگوی جانشین پروری در دوران دفاع مقدس در اندیشه و عملکرد سردار محسن رضایی پرداخته شده است. ایشان در دو جلسه در قالب یک مصاحبه نیمه ساختاریافته به بیان نظرات خویش پرداخت. پس از پیاده سازی، متن مصاحبه ها با روش تحلیل مضمون مورد بررسی قرار گرفت و 57 کد توصیفی به دست آمد. کدهای توصیفی در قالب 16 کد سامان دهنده دسته بندی شدند و در نهایت مضامین پایه در سه عنوان «شایستگی، روش کشف و روش پرورش» به دست آمدند. براساس نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر می توان ادعا کرد الگوی جانشین پروری در سه گام: نخست تعیین شایستگی های لازم برای احراز مناصب فرماندهی، دوم: ترسیم روش هایی برای کشف آن شایستگی ها در افراد و سوم: پرورش همان شایستگی ها در افراد منتخب برای تصدی مناصب بالاتر صورت می گرفته است.
۱۱۶.

نگرشی نو بر عملیات فتح المبین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر سال ۳ بهار و تابستان ۱۴۰۰شماره ۴ 323 - 346

کلیدواژه‌ها: دفاع مقدس عملیات فتح المبین دشت عباس تعارض طرح ریزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۱۷۵
 این مقاله با استفاده از اسناد و مدارک و کتابهای موجود، عملیات فتح المبین را بررسی و تجزیه و تحلیل نموده و با خط کش و معیار اصول و قواعد اساسی رزم مورد قبول صاحب نظران نظامی، حقیقت عملیات فتح المبین را تا حد امکان کشف و ارائه می نماید. عملیات ارتش عراق در تنگه چذابه در 17 بهمن 1360 با هدف پیش گیری یا تأخیر در اجرای عملیات آینده ایران و تک مختل کننده آن در غرب شوش و رقابیه در 28 و 29 اسفد 1360 با هدف بر هم زدن سازمان و انهدام بخشی از نیروهای ایران جهت به تأخیر انداختن دوباره عملیات، نتوانست مانع از اجرای عملیات گشته ولی تا حدودی توانست تاخیر در اجرای عملیات را ایجاد نموده و تلفات و خساراتی به یگانهای سپاه اسلام وارد کند. عراق به استناد دلائل محکم تقریباً کل عملیات فتح المبین را بغیر از منطقه قرارگاه قدس(عین خوش) کشف کرده و آمادگی کامل جهت مقابله با رزمندگان اسلام را داشت. قرارگاه مرکزی کربلا با چهار قرارگاه مشترک تابع، شبانه و توأم با غافلگیری تک نموده و ارتفاعات عین خوش، تینه، برقازه، رقابیه و میشداغ را تامین می نماید. قرارگاه قدس بعنوان تلاش اصلی در محور عین خوش، قرارگاه نصر در محور غرب پل نادری، قرارگاه فجر در محور شوش و قرارگاه فتح در محور رقابیه تک می نمایند. این عملیات به تمام اهداف طرحریزی شده خود رسید و 2400 کیلومتر مربع از حساسترین مناطق خوزستان به دست رزمندگان اسلام آزاد شده و بیش از 25 هزار نفر کشته و زخمی و بیش از 16 هزار نفر به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند. شور و نشاط جوانی و جسارت در خط شکنی بچه های سپاه و بسیج و پختگی و امکانات پشتیبانی رزم و پشتیبانی خدمات رزم در ارتش، عملیات فتح المبین را قرین موفقیت نمود. جسارت در طرحریزی و اجرای عملیات فتح المبین، بدون توجه به آیین رزم مرسوم و ابداع یک شیوه و سبک جدید در طرحریزی و اجرای عملیات، باعث غافلگیری دشمن شده و اجرای تاکتیکهای پیچیده رزم شبانه، تک از سمت غیر قابل انتظار دشمن، تغییر و انعطاف در طرحریزی و اجرای عملیات بنا به ضرورت ناحیه رزم، اسرار نیروها و فرماندهان به پیروزی و استفاده مناسب و به موقع از نقاط ضعف و آسیب پذیزی های دشمن، از علل و عوامل اصلی پیروزی در عملیات فتح المبین بوده اند.
۱۱۷.

گونه شناسی سبک های فرماندهی جهادی: مطالعه بیست نفر از فرماندهان دفاع مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مدیریت منابع سازمانی سال یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ ۴۴-۲۱

کلیدواژه‌ها: سبک فرماندهی فرماندهی دفاع مقدس تحلیل مضمون مدیریت منابع انسانی گونه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۹ تعداد دانلود : ۲۳۷
دفاع مقدس به عنوان یکی از برهه های تاریخی که با پیروزی ملت ایران به اتمام رسید، درس ها و آموزه هایی دارد که باید به وسیله پژوهشگران بررسی شده و به الگو و نظریه تبدیل شود. سبک فرماندهی فرماندهان، یکی از ابعاد مهم آن دوران است که در پژوهش حاضر موردتوجه قرار گرفته است. بیست نفر از فرماندهان دفاع مقدس – با در نظر گرفتن تنوع جایگاه فرماندهی، شهرت و وجود منابع در دسترس- مورد مطالعه کتابخانه ای قرار گرفتند. اسناد به دست آمده با رویکردی کیفی و از روش تحلیل مضمون، کدگذاری و تحلیل شده و پس از اعتبارسنجی در دو مرحله، چهار سبک فرماندهی جهادی در فرماندهان آن دوران احصا شد: «نتیجه گرایی خلاقانه (توجه به هدف با تکیه بر هوشمندی)»، «نتیجه گرایی اقتدارگرایانه (توجه به هدف با تکیه بر اقتدار)»، «کادرسازی عاقلانه (توجه به نیروها با تکیه بر هوشمندی)» و «پشتیبانی پرقدرت (تمرکز بر نیرو با تکیه بر اقتدار)».
۱۱۸.

طراحی الگوی سبک زندگی دینی زنان: پژوهشی مبتنی بر وصیتنامه شهدای زن در دفاع مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۶ 7 - 40

کلیدواژه‌ها: الگو سبک زندگی دینی نظریه داده بنیاد وصیتنامه و دست نوشته شهدای زن دفاع مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۲۱۵
بی شک سبک زندگی در مواجهه فرهنگ و جامعه ایرانی با فرهنگ و نگرش غربی و مدرن تحول یافته و مورد چالش جدی قرار گرفته است. از آن جا که جامعه ایران یک جامعه دیندار، دین محور و خدامحور است، توجه به سبک زندگی دینی ضرورت می یابد. این پژوهش بر اساس راهبرد داده بنیاد از انواع پژوهش های کیفی، به طراحی الگویی برای سبک زندگی دینی زنان، بر اساس وصایای هفت تن از شهدای زن پرداخته است. این شهدا علاوه بر نقش مهمی که در عرصه خانواده داشته اند، توانسته اند نقش انکارناپذیر و مؤثری در پیشبرد اهداف دفاع مقدس داشته باشند. پژوهشگر پس از یافتن مفاهیم از وصایا و کدگذاری، آنها را مقوله بندی کرده و در نهایت، به طراحی الگو دست یافته است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که این الگوی همه جانبه، شامل رسالت های زنان در زمینه های فردی و ایدئولوژیکی، مانند: توجه به خداشناسی، خودشناسی و معادشناسی همراه با تأکید کامل به رشد اخلاق فردی است. همچنین یافته های این پژوهش نشان می دهد که بانوان در روابط زوجین، ارتباط با والدین و فرزندان دارای مسئولیت هستند که مهم ترین آنها تبدیل خانه به کانون محبت و تلاش برای تربیت نسل صالح است. علاوه بر این، یافته ها نشان می دهد که زنان در عرصه سیاست داخلی و خارجی باید بصیرت داشته، دشمن خود را بشناسند و در قبال رهبر و مؤمنین وظایف خود را انجام دهند و ضمن حضور در صحنه های علمی و فرهنگی، لوازم حضور در جامعه را که مهم ترین آنها متخلق شدن به آداب و اخلاق اسلامی است، رعایت کنند.
۱۱۹.

نمادهای هویّت ملی در داستان های کوتاه دفاع مقدس (مطالعه موردی: کتاب های یوسف 5 تا 7)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبی و بلاغی سال هفتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۸) 42 - 59

کلیدواژه‌ها: هویت ملی داستان های کوتاه دفاع مقدس روح معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۱۹۷
انقلاب اسلامی، به عنوان یک انقلاب فرهنگی و اجتماعی، موجب شکل گیری هویتی تازه در ایران شد که مؤلفه های این هویت تازه را می توان در ادبیات انقلاب اسلامی که باورها و آرمان های انقلاب را بازتاب می دهد، مشاهده کرد. در این پژوهش نیز با استفاده از روش تحلیل محتوا به بررسی مؤلفه-های هویت ملی ایرانیان مصوب شورای فرهنگی، در داستان-های کوتاه دفاع مقدس (آثار برگزیده جایزه ادبی یوسف5تا 7) پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که نویسندگان این سه مجموعه، تمام مؤلفه های هویت ملی را با نگرشی آمیخته با احساسی نوستالژیک و مثبت بازتاب داده اند که در این میان، بیشترین بسامد مربوط به مؤلفه زبان فارسی به ویژه کنایه ها و اصلاحات و سپس، مؤلفه تاریخ و تمدن به-ویژه آداب و رسوم و باورهاست. همچنین، مؤلفه سرزمین ایران به خصوص جغرافیا و مؤلفه اسلام مبتنی بر قرآن و مودت اهل بیت (ع) و روح معنویت و توحید در رتبه های بعد قرار دارند. به دو مؤلفه مهدویت و ولایت مداری توجه کم تری شده است. شاخص ترین مجموعه در زمینه هویت ملی در بین این سه مجموعه، یوسف پنج بوده که بیانگر پای بندی بیشتر نویسندگان این مجموعه به رهنمودهای مقام معظم رهبری و شاخص های سند هویت ملی است و ضعیف ترین آنها، یوسف شش است. رنگ دینی از یوسف پنج تا یوسف هفت، سیر نزولی داشته و برعکس، رنگ ملی و محلی در یوسف هفت از بیشترین فراوانی برخوردار بوده و سیر صعودی داشته است.
۱۲۰.

شخصیت شناسى در واکنش به عوامل استرس زا در شش داستان مجید قیصری (بر اساس تحلیل نمادهای فرهنگی هنری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۲ 381 - 398

کلیدواژه‌ها: داستان کوتاه مجید قیصری دفاع مقدس واکنش های هیجانی نمادهای فرهنگی و هنری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۱۷۹
نویسندگان معاصر با تکیه بر احساس درونی و بیرونی خود به بررسی مسائل و موضوعات مهم پرداخته، یافته های خود را در قالب آثار هنری ارائه می دهند. آثار داستانی در نوع خود می توانند بیانگر بسیاری از تحولات شخصی و آداب و رسوم و باورهای فرهنگی باشند. بنابراین مطالعه دقیق آثار ادبی و به خصوص داستانی که در مقاطع مختلف تاریخی خلق شده است می توان نقش مهمی در رفتارشناسی و مردم شناسی افراد جامعه داشته باشد. مجید قیصری یکی از نویسندگان معاصر در حوزه داستان کوتاه است که بررسی آثار  او می تواند نکات مهمی را در واکاوی شخصیت افراد و رفتارشناسی آن ها از یک سو و از سوی دیگر در شناخت عمیق فرهنگ مسلط یبر جامه زیسته فرد داشته باشد. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای انجام شده است.  بررسی شخصیت های داستان های کوتاه مجید قیصری براساس شخصیت شناسی و بررسی واکنش های هیجانی آنان در شش داستان کوتاه (گوساله سرگردان، عود عاد سبز، مأمور، کسر باطل، بلور، سفرنامه عیلامی) انجام گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شخصیت های داستان کوتاه مجید قیصری در مواجهه با وقایع طبیعی و غیر طبیعی پیرامون خود، سعی می کنند که با کمک شیوه ی هیجان مدار در شرایط استرس زا تاب بیاورند. این راه کارها از طریق تلاش برای حذف یا کاهش منبع استرس یا منحرف نمودن توجه فرد از موقعیت استرس زا عمل می کنند. عناصری که شخصیت های این داستان ها با آن مواجه هستند جنبه اسطوره ای داشته پشتوانه فرهنگی دارد و نشان از این است که افراد برای فرار از ترس و استرس به دنبال مأمن و پناهگاهی مطمئن هستند تا در سایه آن به آرامش برسند از این رو به اسطوره هایی روی می آورند که انسان های اولیه به آن تمثل می جستند و آن ها را نمادهای قدرتمند می داستند که با عوالم معنوی ارتباط دارند. اهداف پژوهش: 1.بررسی شخصیت ها در داستان های کوتاه مجید قیصری براساس نظریه شخصیت شناسی و واکنش های هیجانی. 2.بررسی نمادهای فرهنگی و هنری در داستانهای کوتاه مجید قیصری. سؤالات پژوهش: 1.ابعاد شخصیتی و عوامل استرس زا در داستان های کوتاه مجید قیصری تحت تأثیر چه مؤلفه هایی است؟ 2.نمادهای فرهنگی و هنری چه انعکاسی در داستان های کوتاه مجید قیصری دارند؟