سبک فرماندهی

دفاع مقدس به عنوان یکی از برهه های تاریخی که با پیروزی ملت ایران به اتمام رسید، درس ها و آموزه هایی دارد که باید به وسیله پژوهشگران بررسی شده و به الگو و نظریه تبدیل شود. سبک فرماندهی فرماندهان، یکی از ابعاد مهم آن دوران است که در پژوهش حاضر موردتوجه قرار گرفته است. بیست نفر از فرماندهان دفاع مقدس – با در نظر گرفتن تنوع جایگاه فرماندهی، شهرت و وجود منابع در دسترس- مورد مطالعه کتابخانه ای قرار گرفتند. اسناد به دست آمده با رویکردی کیفی و از روش تحلیل مضمون، کدگذاری و تحلیل شده و پس از اعتبارسنجی در دو مرحله، چهار سبک فرماندهی جهادی در فرماندهان آن دوران احصا شد: «نتیجه گرایی خلاقانه (توجه به هدف با تکیه بر هوشمندی)»، «نتیجه گرایی اقتدارگرایانه (توجه به هدف با تکیه بر اقتدار)»، «کادرسازی عاقلانه (توجه به نیروها با تکیه بر هوشمندی)» و «پشتیبانی پرقدرت (تمرکز بر نیرو با تکیه بر اقتدار)».

زمینه و هدف: سؤالی که همیشه ذهن فرماندهان پلیس را به خود مشغول کرده این است که چه ویژگی هایی از فرماندهی و مدیریت انتظامی با اقبال حداکثری است و اثربخشیِ مأموریت های پلیسی را افزایش می دهد؟ هدف این پژوهش، شناخت ویژگی های سبک فرماندهی و مدیران انتظامی بر پایه آموزه های مکتب شهید سلیمانی است. روش : پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت، از نوع آمیخته اکتشافی مبتنی بر روش دلفی است. مشارکت کنندگان شامل خبرگان پلیس و اسناد مرتبط با مکتب شهید سلیمانی بودن که به صورت قضاوتی هدفمند انتخاب و داده های شفاهی و کتبی جمع آوری شده به روش برهانی - تفسیری تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: 73 شاخص یا زیر مقوله را به عنوان ویژگی های فرماندهان و مدیران انتظامی بر پایه مکتب شهید سلیمانی شناسایی شد که می توان در شش بُعد یا مقوله اعتقادی و معنوی (8 بُعد)، شخصیتی (12 بُعد)، فرماندهی و مدیریتی (19 بُعد)، اخلاقی - رفتاری (14 بُعد)، دانشی - مهارتی (13 بُعد) و آینده نگری (7 بُعد)، طبقه بندی کرد. یافته ها نشان می دهد، هرچند تحقق مدیران و فرماندهان در تراز انقلاب اسلامی نیازمند توسعه همه جانبه این ویژگی هاست، لیکن محوری ترین مقوله، بُعد اعتقادی و معنوی است که پایه همه ابعاد دیگر را نیز تشکیل می دهد. نتیجه گیری: برخورداری از سبک فرماندهی شهید سلیمانی در برنامه آموزشی و تربیتی پلیس می تواند به تربیت نظام مند فرماندهان و مدیران در تراز انقلاب اسلامی و مکتب شهید سلیمانی، منتهی شود. انتظار می رود این ویژگی ها در تمام ابعاد رفتاری فرماندهان و مدیران انتظامی پلیس بتواند، به پلیس در تراز انقلاب اسلامی رهنمون شود.