مطالب مرتبط با کلیدواژه

سبک زندگی دینی


۱.

بررسی تأثیر رسانه های داخلی و خارجی بر میزان پایبندی به سبک زندگی دینی در بین شهروندان 15-65 ساله شهرتبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی ماهواره تلویزیون رسانه های جمعی سبک زندگی دینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری انسان شناسی سبک زندگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی ماهواره
تعداد بازدید : ۳۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۰۵
مقاله حاضر برگرفته از پژوهشی پیمایشی است که به بررسی تأثیر رسانه های داخلی و خارجی بر میزان پایبندی به سبک زندگی دینی در بین شهروندان 15-65 ساله شهر تبریز می پردازد. داده ها توسط پرسشنامه و از نمونه ای با حجم 706 نفر که از فرمول کوکران به دست آمده، با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی، گرد آوری شده و تجزیه و تحلیل شده است. نتایج حاصل از آزمون استنباطی آنالیز واریانس و تفاوت میانگین حاکی است: به لحاظ جنسیت، زنان بیش از مردان و به لحاظ تحصیلات، بیسوادان و دیپلم ها دارای بالاترین و لیسانس ها از کمترین میزان پایبندی به سبک زندگی دینی برخوردارند. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نیز نشان می دهد که همبستگی معنی دار و مستقیمی بین میزان تماشای تلویزیون،گوش دادن به رادیو و در کل، میزان استفاده از رسانه های داخلی با میزان پایبندی به سبک زندگی دینی مشاهده شد. همچنین، همبستگی معنی دار و معکوس بین میزان تماشای ماهواره، استفاده از اینترنت و میزان استفاده از رسانه های جهانی با میزان پایبندی به سبک زندگی دینی وجود دارد. یافته دیگر نیز نشان دهنده همبستگی معنی دار و مستقیم سن با متغیر وابسته است. نتایج حاصل از مدل رگرسیون خطی گام به گام نیز نشان داد که همه متغیرهای مستقل تحقیق وارد مدل نهایی شده است. این متغیرها توانسته اند نزدیک 27 درصد از تغییرات متغیر میزان پایبندی به سبک زندگی مذهبی شهروندان را تبیین نمایند. بنابراین، طبق مدل رگرسیونی می توان گفت مهمترین متغیرهایی که در تبیین میزان پایبندی به سبک زندگی مذهبی شهروندان نقش ایفا می کنند، ماهواره و تلویزیون داخلی هستند. اولی میزان پایبندی به سبک زندگی مذهبی را کاهش می دهد و دومی نیز آن را تقویت می نماید.
۲.

امکان سنجی تحقق سبک زندگی دینی (اسلامی) در جامعه ایران (براساس سه اثر مفاتیحالحیاه، الحیاه و سراج الشیعه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حیات طیبه سیاست فرهنگی تبلیغ دینی سبک زندگی دینی مدرنیته فرهنگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری انسان شناسی سبک زندگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی شناختی انسان شناسی دین
تعداد بازدید : ۱۴۶۰ تعداد دانلود : ۸۰۵
مسئله اصلی این نوشتار تأمل درباره امکان و زمینه های ارتقا، ژرف اندیشی و گسترش سبک زندگی دینی در جامعه ایرانی است. فرض اساسی نیز آن است که در جامعه ایرانی و متأثر از امواج مدرنیته و جهانی شدن، الگوهای مختلفی از سبک زندگی در کنار سبک های زندگی سنتی و دینی وجود دارد؛ بنابراین میدان رقابت جدی (در زمینه فرهنگی و به ویژه برای شمولیت یافتن انواع سبک های زندگی) وجود دارد. بنابراین مسئله اصلی این پژوهش، بررسی میزان کفایت یا پاسخگویی الگوهای دینی سبک زندگی به نیازهای موجود و چگونگی انطباق آن با شرایط موجود و همچنین قابلیت پاسخگویی مراجع دینی (مبتنی بر احکام و سفارش های دینی) به نیازهای روزمره کنشگران در زمینه های گوناگون سبک زندگی از جمله پوشش، مصرف و... است. پرسش های اصلی بیان شده عبارتند از: ویژگی ها و ابعاد سبک زندگی دینی (با تأکید بر آثار نوشتاری روایی_ حدیثی) چیست؟ زمینه و عوامل استقرار، نفوذ و تداوم الگوی دینی (اسلامی) سبک زندگی کدام اند؟ امکان پذیری اجرای آنها در جامعه ایرانی به چه اندازه است؟ برای برخورداری این پژوهش از ماهیت و رویکرد یا روش شناختی امکان سنجی، بررسی محتوای سبک زندگی دینی یا الگوی زیست مسلمانی در معنای اصلی و روایی آن مهم است. به همین علت، محتوای سه اثر مهم دینی ازجمله کتاب های مفاتیح الحیاه (جوادی آملی)، الحیاه (حکیمی) و سراج الشیعه (مامقانی غروی) بررسی شده است که با هدف ارائه سبک زندگی اسلامی تدوین شده اند. سپس ویژگی های این سه اثر با معیارهای ارزیابی سبک های زندگی مقایسه شده است. در پایان مشکلات و موانع استقرار و تداوم سبک زندگی مذهبی (حیات طیبه) بررسی و پیشنهاد شده است؛ ابتدا اینکه به تنوع الگوهای سبک زندگی دینی توجه شود و همچنین به تلاش های احیاگران و روشن اندیشان دینی در دوره های معاصر برای تحقق سبک زندگی دینی یا ایمانی بیشتر در مراکز سیاست گذاری فرهنگی توجه شود.
۳.

تأثیرات رسانه ای شدن در ایجاد انگاره جدید از دین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دین رسانه رسانه ای شدن سبک زندگی دینی رسانه ای شدن دین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه رسانه ها و حوزه عمومی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات
تعداد بازدید : ۱۶۴۳ تعداد دانلود : ۶۹۱
شرایط جدید جهانی، نقش رسانه ها را متفاوت از گذشته به پیش می برد. این شرایط، باعث پیدایش فرآیندهای جدیدی در نحوه عرضه دین و نوع دین داری از طریق رسانه ها شده و در نهایت منجر به پیدایش بازنمودی از دین با خصلت ها و ویژگی های رسانه ای گردیده است. این پدیده که از آن به رسانه ای شدن دین تعبیر می شود، فرآیندی پیچیده، تدریجی، غیراختیاری، غیرقابل پیش بینی و غیرقابل اندازه گیری است. با توجه به ویژگی های رسانه ای شدن، این فرآیند، تأثیرات عمیقی را در نوع تلقی از دین پدید آورده و در نهایت انگاره جدیدی از دین را پیش رو می گذارد. در این مقاله سعی بر این است تا ضمن بررسی و تبیین این فرآیند، تأثیرات ایجادشده بر دین را بر شمرده و در نهایت تأثیرات آن بر شکل دین داری عرضه شده از رسانه روشن شود؛ هرچند به نظر می رسد وضعیت دین اسلام تا حدودی متفاوت از سایر ادیان است.
۴.

بررسی مؤلّفه های سبکزندگی دینی از منظر آیتالله جوادیآملی و امکان بازنمایی آن در رسانههای مدرن(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: بازنمایی محاکات سبک زندگی دینی رسانه های مدرن هنردینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۱۰۰۸ تعداد دانلود : ۹۴۳
سبکزندگی، اساساً به حوزه افعال انسان برمیگردد و برآمده از جهان بینی، هستها و نیستهای بنیانی یک تفکر و عقیده است. بنیانهای هستیشناسی، بایدها و نبایدهای هر نگرهای را تعریف و به آن شکل میدهد. ساحتهای فردی و اجتماعی انسان با توجه به بایدها و نبایدهای مبتنی بر هستی شناسیِ همان نحله و تفکر شکل میگیرد و نوع روابط حاکم بر فرد و اجتماع با توجه به نوع هستیشناسی افراد تفاوت خواهد کرد. دین اسلام با توجه به بنیانهای هستیشناسی خود، مجموعهای از بایدها و نبایدها را به صورتی کاملاً منسجم در اختیار بشر قرار میدهد تا او با توجه به این راهبردها، مسیری متعالی و تکاملی را طی کند و به غایتِ مورد نظر این نگره دست یابد. نگرش جامع دینی، مبتنی بر برهان، عرفان و قرآن، تنها روشی است که میتواند دریافتی نسبتاً منسجم و کامل از منابع دینی را ارئه دهد و اطمینانی نسبی را برای عملیاتیسازی این دریافت به دست دهد. از میان متفکران و دانشمندان در حوزه علوم اسلامی، میتوان آثار آیت الله جوادیآملی را یکی از منابع اصلی و غنی در این حوزه برشمرد. کتاب مفاتیح الحیات ایشان، از جمله آثاری است که با توجه به سیطره و جامعیت ایشان در حوزه علوم دینی، اعم از معقول، منقول و مشهود، به رشته تحریر در آمده و میتواند منبعی متقن برای ارائه سبکزندگی اسلامی باشد. رسانههای مدرن، بهویژه تلویزیون و سینما، از مهمترین و اثربخشترین ابزارهایی به شمار میروند که هر نحله و تفکری میتواند با استفاده از آن، به تحلیل، تعلیم و تعلیل انگارههای فکری خود بپردازد و تصویری را که میخواهد به دیگران ارائه کند. شناخت مبانی هنر و رسانه و نیز عناصر و مؤلفههای هنر و رسانه دینی از منظر اصول حکمت اسلامی، این راهبرد را در اختیار فعالان این عرصه قرار میدهد که اساساً هنر و نیز رسانه دینی ممکن بوده و میتواند از بهترین روشهای ارائه مبانی و اصول سبکزندگی اسلامی باشد. بازنمایی سبکزندگی دینی نیز میتواند با شناخت مؤلفههای بازنمایی محتوا در ساختار فیلم و نیز نشانهها و مؤلفههای مفاهیم دینی و نحوه ارائه آن در قالب و فرم دینی صورت پذیرد. پس میتوان چنین برداشت کرد که امکان بازنمایی سبکزندگی در فیلم وجود دارد؛ اما این شناخت منوط به درک صحیح از مؤلفههای بازنمایی محتوا در فیلم و ایجاد نسبت صحیح و منطقی میان فرم و محتوای ارائه شده خواهد بود.
۵.

سبک زندگی دینی و عوامل مؤثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹۹۶ تعداد دانلود : ۵۱۶
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی سبک زندگی دینی و عوامل مؤثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه باهنر کرمان بوده است. روش: روش پژوهش در تحقیق حاضر، پیمایشی است. برای رسیدن به اهداف پژوهش، ابتدا تئوری ها و تحقیقات انجام شده در این زمینه مورد بررسی قرار گرفتند، سپس داده های پژوهش از طریق پرسشنامه جمع آوری شدند. جامعه آماری پژوهش حاضر، دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال 1392 و حجم نمونه مورد بررسی 400 نفر در نظر گرفته شد. به منظور نمونه گیری، از نمونه گیری طبقه ای استفاده شده است. داده های حاصل از پرسشنامه های پژوهش با استفاده از آزمونهای آماری متفاوت از جمله: همبستگی و رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که، سبک زندگی دینی دانشجویان در وضعیت متوسط بوده، با سرمایه فرهنگی، نگرش دینی و نگرش جنسیتی ارتباط معناداری دارند. نتیجه گیری: با توجه به پژوهش حاضر، ضروری به نظر می رسد که سیاستگذران و برنامه ریزان فرهنگی، تمرکز جدّی در سبک زندگی اسلامی به ویژه بر نسل جوان و دانشگاهیان داشته باشند.
۶.

بررسی جامعه شناختی تاثیر سرمایه فرهنگی بر سبک زندگی دینی دانشجویان (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی سبک زندگی دینی سرمایه فرهنگی دانشگاه مازندران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۸۰۴ تعداد دانلود : ۷۹۹
هدف اصلی این پژوهش تبیین رابطه سرمایه فرهنگی دانشجویان دانشگاه مازندران بر سبک زندگی دینی آنان می باشد. چارچوب نظری این پژوهش، نظریه سبک زندگی و سرمایه فرهنگی بوردیو است.  روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی است. نمونه آماری شامل 390 نفر از دانشجویان مشغول به تحصیل دانشگاه مازندران در سال تحصیلی 1395-1394 می باشند که با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شده اند. ابزار این تحقیق پرسشنامه بوده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که سرمایه فرهنگی پاسخگویان در حد متوسط رو به پایین (66/7 از 20) بوده است؛ در حالی که سبک زندگی دینی آنها در حد متوسط رو به بالا ( 02/13 از 20 ) گزارش شده است. نتایج آزمون رگرسیون نشان می دهد که سرمایه فرهنگی و دو بعد آن (سرمایه فرهنگی عینیت یافته و نهادینه شده) بر سبک زندگی دینی تاثیر معکوس و معناداری دارند؛ درصورتی که سرمایه فرهنگی تجسم یافته بر سبک زندگی دینی تاثیر مستقیم و معناداری دارد. این در حالی است که ابعاد سرمایه فرهنگی روی هم رفته توانسته اند 31 درصد از تغییرات سبک زندگی دینی را تبیین نمایند. دانشجویان فرهنگ و دین و ارزش های مبتنی بر جامعه خود را طرد نمی کنند، ولی آنها را تعدیل می کنند تا با تنوع انتخاب های بیشتری روبه رو گردند.
۷.

نقش آستان مقدس احمدبن موسی الکاظم شاه چراغ(ع) در ارتقای سبک زندگی دینی مردم

کلیدواژه‌ها: احمد بن موسی (ع) آستان مقدس شاه چراغ سبک زندگی سبک زندگی دینی جنوب ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۵ تعداد دانلود : ۳۸۲
آستان مقدس شاه چراغ به عنوان مهمترین آستان خطه فارس و جنوب ایران از جهات بسیاری قابل تحقیق است. این نوشتار بر ظرفیت های این آستان در رابطه با ترویج و تعمیق سبک زندگی دینی انگشت گذاشته است. سبک زندگی دینی تعریف و مولفه های خاص خود را دارد. در این سبک معنویت دینی، نمادها، شعایر و آموزه های دینی حضور پررنگی دارد و در حقیقت جهات اصلی زندگی را تعیین می کند. ایده اصلی نبشته حاضر آن است تا با رویکرد تاریخی-تحلیلی امکانات و ظرفیت های آستان شاه چراغ را در رابطه با تعمیق و توسعه سبک زندگی دینی به آزمون بگذارد. یافته ها نشان می دهد که به برکت مرقد حضرت احمدبن موسی(ع) و میرمحمدبن موسی(ع)، این آستان مقدس در بسیاری از امور و مسائل اجتماعی و فرهنگی خطه فارس تاثیر انکار ناپذیری دارد. اما آنچه به مقوله سبک زندگی دینی مربوط می شود، می توان گفت که آستان مقدس شاه چراغ به صورت برجسته با ترویج معنویت دینی، تجلی زیبایی شناسی دینی، تعمیق ساختار اجتماعی دینی، تسهیل مناسک دینی، تعمیق بینش دینی و انعکاس آموزه های دینی، سبک زندگی بسیاری بویژه مردم استان فارس و جنوب ایران را متاثر نموده است.
۸.

رابطه سبک زندگی فراغتی و دینی با شادمانی اجتماعی؛ مورد مطالعه: دانش آموزان دبیرستانی شهر جهرم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شادمانی اجتماعی سبک زندگی فراغتی سبک زندگی دینی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۶ تعداد دانلود : ۴۸۳
این مطالعه پیمایشی با هدف توصیف و تبیین رابطه بین سبک زندگی فراغتی و دینی با شادمانی اجتماعی دانش آموزان انجام شده است. جامعه آماری مطالعه، تمامی دانش آموزان دبیرستانی شهر جهرم بوده اند که 400 نفر از آنها با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده اند. ابزار تحقیق، پرسشنامه ای مشتمل بر سه مقیاس شادمانی، سبک زندگی فراغتی و دینی بوده است. نتایج توصیفی پژوهش بیانگر آن است که میانگین نمره شادمانی دانش آموزان در سطح متوسط و رو به بالا است. دانش آموزان هر چه از سال های ابتدایی به سال های انتهایی دبیرستان می روند شادمانی شان کاهش و هر چه از طبقات پائین به سمت بالا، از سبک های دینداری جمع گرایانه به سمت فردگرایانه، از سبک های زندگی سنتی به سمت مدرن و از مدارس دولتی به غیردولتی می روند، شادمانی آنها افزایش می یابد. نتایج استنباطی نشان می دهد سبک زندگی فراغتی سنتی، سبک زندگی دینی جمع گرایانه، طبقه اجتماعی و درآمد خانواده با ابعاد شادمانی دانش آموزان رابطه دارند. در مجموع می توان نتیجه گرفت که یکی از منابع اساسی شادمانی، در ارتباطات اجتماعی نهفته است؛ از یک سو، ارتباطات گسترده و رضایت بخش و از سوی دیگر عضویت در اجتماعات انسانی و انجام فعالیت های جمعی تفریحی یا مذهبی می تواند شادمانی اجتماعی افراد و به تبع آن، جامعه را افزایش دهد، اما این متغیر ها به تنهایی نمی توانند میزان بالایی از واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند.
۹.

مطالعه سبک زندگی دینی شهروندان 15-65 ساله  شهر تبریز و عوامل مرتبط بر آن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی دین سبک زندگی دینی مصرف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۳۱۹
مقاله حاضر برگرفته از پژوهشی پیمایشی است که به بررسی رابطه بین سبک زندگی مذهبی و عوامل مرتبط برآن، در بین سنین 15-65ساله های شهروندان شهر تبریز می پردازد. داده ها توسط پرسشنامه و از نمونه ای با حجم 706 نفر که از فرمول کوکران به دست آمده با روش نمونه گیری چند مرحله ای (خوشه ای وطبقه ای ) توأم با تصادفی، گرد آوری شده و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از آزمون استنباطی آنالیز واریانس و tمستقل حاکی است: به لحاظ جنسیت، زنان بیش از مردان، به لحاظ محل سکونت، منطقه 5 ،به لحاظ عضویت گروهی وسازمانی، اعضای بسیج، دارای بیشترین ، به لحاظ وضعیت اشتغال، شاغلین دولتی نظامی ، از بالاترین وبیکاران از پایین ترین  وبه لحاظ تحصیلات، بیسواد ودیپلم دارای بالاترین ولیسانس از کمترین وبه لحاظ پایگاه اجتماعی واقتصادی ،طبقه متوسط از بالاترین و طبقه پایین از کمترین میزان سبک زندگی مذهبی برخوردارند. نتایج حاصل ازآزمون استنباطی rپیرسون نیزحاکی از رابطه معنی دار و مستقیم سن با میزان سبک زندگی دینی، رابطه معنی دار و معکوس متغیر بعد خانواده، با سبک زندگی مذهبی است.
۱۰.

طراحی و ارزشیابی بسته آموزشی مهارت های معنوی برای دانشجویان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: مهارت های معنوی سلامت معنوی سبک زندگی سبک زندگی دینی مشاوره و روان درمانی دینی معنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۶ تعداد دانلود : ۵۴۴
اهداف این طرح با هدف تدوین سرفصل و بسته آموزش مهارت های معنوی برای دانشجویان انجام شده است تا بتوان آن را در دوره های آموزش مهارت های زندگی برای ارتقای سلامت در بُعد معنوی تلفیق کرد و مربیان و گروه روان شناسان و مشاوران آن را به دانشجویان آموزش دهند. مواد و روش ها در ابتدای طرح به روش تدوین کاریکولوم و محتوای آموزشی با مروری بر منابع و پژوهش های مربوط به مهارت های زندگی، معنویت در سلامت و منابع دینی و اسلامی، ابعاد معنوی انسان، رویکردهای کل نگر و نظام مند به انسان، همچنین مشاوره و روان درمانی با رویکرد معنوی دینی شروع و به صورت کتابخانه ای و وسیع بررسی شد. سپس فهرستی از اهداف و سرفصل های آموزشی مهارت های معنوی تنظیم شد. به منظور نیاز سنجی آموزشی و تأیید اعتبار اهداف و اولویت بندی موضوعات آموزشی این یافته ها در جلسات متخصصان از حوزه مشاوره و روان شناسی بالینی و کارشناسان حوزه دانشجویی به بحث گروهی و نظرسنجی گذاشته شد و سرفصل، محتوای آموزشی و بسته آموزشی در چند کارگاه آموزشی کشوری با مشاوران مراکز مشاوره و دانشجویان ارزشیابی نهایی و تأیید شد. یافته ها ۸ مهارت معنوی مورد تایید و معتبر در این مطالعه به دست آمد که از آنها سرفصل ها و بسته آموزشی بر اساس نیاز و نظرسنجی از دست اندرکاران مراکز مشاوره دانشجویی کشور تهیه و مقبولیت و پذیرش عمومی این متون تایید گردید. نتیجه گیری این مطالعه نشان داد با وجود تردید موجود در معنوی یا دینی بودن متون مهارتهای زندگی اولین الگوی آموزشی در حوزه مهارتهای معنوی، در تلفیق با الگوهای آموزش مهارتهای زندگی برای توسعه سلامت معنوی و مطالعه بیشتر در ارتقای آن به جامعه دانشجویی ارایه گردید.
۱۱.

جایگاه متن در تقریر سبک زندگی اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی دینی متن گرایی واگرایی از متن تفسیرگریزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۳۹۷
متن دینی، همواره جایگاه خاصی در نظام تعالیم اسلامی ازجمله سبک زندگی اسلامی داشته است. این اعتبار ویژه را البته نمی توان چندان بدون چالش تصور کرد. نوع تقریر متن دینی و به عبارتی، چگونگی ارتباط بخشی بین متن دینی و مسائل سبک زندگی، موضوع و سؤال اصلی این مقاله است. روش ما برای رسیدن به پاسخ این سؤال، روش تحلیل انعکاسی متن است که متن دینی را بسان یک موضوع اجتماعی، از منظر انعکاس آن در محیط پیرامون بررسی می کند. برای استخراج و کشف سبک زندگی دینی، دو رویکرد افراط و تفریط در تقریر رابطه متن و معرفت دینی، قابل تقریر است. رویکرد افراطی، تلاش دارد تا ضرورتاً در مواجهه با هر معرفتی، راهی برای استناد به متن دینی بیابد و عملاً معرفت بدون استناد به متن را معرفت نمی داند. لزوم پرهیز از نگاه کمّی به گزاره های دینی و همین طور لزوم توجه به انتقال تمدنی معارف در کنار انتقال در قالب اخبار آحاد، این رویکرد را با چالش مواجه می کند. در مقابل، واگرایی از متن، آسیب قابل توجهی در نهادینه شدن سبک زندگی در جامعه ازجمله فاصله گرفتن از ادبیات انگیزشی خود متن است. در ایجاد تعادل بین این دو رویکرد و رسیدن به رویکرد مختار این پژوهش، چهار متغیر تأثیرگذار در نوع مواجهه با متن مورد بررسی قرار می گیرند که عبارت اند از: «نوع طبقه بندی گزاره های دینی»، «تحلیل کمّی گزاره های دینی»، «سیاق گفتاری و نوع خوانش متن دینی» و «انتقال تمدنی معارف». نتیجه نهایی بررسی این متغیرها، آن خواهد بود که اولاً پی جویی از سبک زندگی را نه صرفاً در میان اخبار آحاد بلکه در میراث تمدنی باید جستجو کرد و ثانیاً توجه به دلالت های انعکاسی خبر واحد و بار تمدنی گزاره های خاصی چون: «جملات منتقله» و «جملات نشان دار» در انتقال سبک زندگی اسلامی، به مراتب، دارای کارکرد بیشتری نسبت به اخبار آحاد و درگیر شدن در نزاع هایی چون «حجیت خبر واحد» یا «تقدم بررسی سندی یا محتوایی» است.
۱۲.

نقش سبک زندگی دینی خانواده در تربیت جوانان دفاع مقدس

تعداد بازدید : ۶۸۸ تعداد دانلود : ۷۲۵
با توجه به فشار ابر قدرت های بزرگ و استعمار گران غرب و ایجاد محدودیت های مختلف از طرف آن ها، داشتن فرزندانی غیور و شجاع و وطن دوست جهت دفاع از ایران اسلامی بسیار پر اهمیت می باشد. از طرفی خانواده، اولین پایگاه موثر بر شکل گیری، رشد و تکامل افراد یک جامعه است و برای داشتن نسلی شجاع و با ایمان باید از خانواده فرهنگ سازی شود. در این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی به سامان رسیده است، به این پرسش پاسخ داده می شود که خانواده در سبک زندگی دینی، چگونه فرزندانی برای حضور در دفاع مقدس تربیت می کند؟ در متن و نتیجه خواهیم دید که گشترش فرهنگ دفاع مقدس را می توان با خواندن داستان از حماسه ی عاشورایی تا تاریخ مبارزات و تظاهرات پیش از انقلاب و جنگ تحمیلی و حماسه دلیرانه رزمندگان و شهیدان، از صبوری آزادگان و عزت نفس جانبازان سخن گفت تا دل و جان فرزندانمان از شهامت و دلیری این از خود گذشتگان بیشتر آشنا گردد و فرهنگ دفاع از مرز و بوم در آن ها نهادینه گردد.
۱۳.

بررسی تأثیر سبک زندگی دینی بر پیشگیری از جرایم در بین زندانیان و غیر زندانیان استان همدان

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی دینی پیشگیری مجرم و غیر مجرم همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۳۱۵
هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر سبک زندگی دینی ( بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری) بر پیشگیری از جرایم در بین زندانیان و غیر زندانیان استان همدان می باشد. در این پژوهش، شاخص های در نظر گرفته شده برای سبک زندگی، شیوه زندگی دینی افراد است. روش مطالعه حاضر کمی و پیمایشی بوده و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه ی ساخت یافته و از طریق دو گروه مجرم و غیر مجرم گردآوری شد. این پژوهش از دو جامعه آماری افراد زندانی و غیرزندانی تشکیل شده و با استفاده از فرمول مورگان و کریجی، حجم نمونه 310 محاسبه شده است. روش نمونه گیری طبقه ای است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که قاچاق مواد مخدر بیشترین میزان بی اعتقادی دینی را در بین جرائم دیگر دارا است. باید عنوان داشت که تفاوت معناداری بین شیوه زندگی دینی افراد مجرم و غیر مجرم وجود ندارد. اما نتایج نشان دادند که سبک زندگی دینی از طریق ایجاد انسجام عاطفی در فرد با بروز جرائم ارتباط معناداری دارد.
۱۴.

آموزش سبک زندگی دین محور و ارتباط آن با سطح فرهنگ پذیری زوجین (در میان خانواده ی کارکنان نیروی انتظامی)

کلیدواژه‌ها: آموزش سبک زندگی دینی همسران واکنش ادراکات هویت فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۳۱۸
مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه آموزش سبک زندگی دین محور و ارتباط آن با سطح فرهنگ پذیری زوجین بوده است. این پژوهش توصیفی- همبستگی بوده و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی که شامل آزمون همبستگی پیرسون بوده، استفاده شده است. ابزار اندازه گیری در این جستار پرسشنامه ی محقق ساخته با روایی و پایایی مورد قبول و در سه محور واکنش مخاطبین، سطح ادراکات و بهبود رفتار بوده است که میان 103 نفر از مخاطبین حاضر(خانواده ی کارکنان نیروی انتظامی) در دوره های آموزشی ذکر شده که به شیوه ی تصادفی انتخاب شده بودند توزیع شد. مخاطبین گروه آزمایش، 6 دوره ی چهار ساعته برنامه ی آموزش گروهی را در بازه زمانی 9 ماهه دریافت نمودند که پس از پایان یافتن این ادوار، نتایج تحقیق موصوف نشان داد ارتباط عمیقی میان واکنش مخاطبین به آموزش های اجرا شده و ارتقا سطح معلومات آن ها با موضوع سبک زندگی دینی وجود دارد از سوی دیگر، میان تعالی سطح ادراکات و فرهنگ پذیری فراگیران همبستگی مثبتی وجود دارد؛ به طوری که می توان گفت دوره ی مذکور اثر بسزایی بر هویت فرهنگی مخاطبین ایجاد نموده است.
۱۵.

طراحی الگوی سبک زندگی دینی زنان: پژوهشی مبتنی بر وصیتنامه شهدای زن در دفاع مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الگو سبک زندگی دینی نظریه داده بنیاد وصیتنامه و دست نوشته شهدای زن دفاع مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۲۱۴
بی شک سبک زندگی در مواجهه فرهنگ و جامعه ایرانی با فرهنگ و نگرش غربی و مدرن تحول یافته و مورد چالش جدی قرار گرفته است. از آن جا که جامعه ایران یک جامعه دیندار، دین محور و خدامحور است، توجه به سبک زندگی دینی ضرورت می یابد. این پژوهش بر اساس راهبرد داده بنیاد از انواع پژوهش های کیفی، به طراحی الگویی برای سبک زندگی دینی زنان، بر اساس وصایای هفت تن از شهدای زن پرداخته است. این شهدا علاوه بر نقش مهمی که در عرصه خانواده داشته اند، توانسته اند نقش انکارناپذیر و مؤثری در پیشبرد اهداف دفاع مقدس داشته باشند. پژوهشگر پس از یافتن مفاهیم از وصایا و کدگذاری، آنها را مقوله بندی کرده و در نهایت، به طراحی الگو دست یافته است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که این الگوی همه جانبه، شامل رسالت های زنان در زمینه های فردی و ایدئولوژیکی، مانند: توجه به خداشناسی، خودشناسی و معادشناسی همراه با تأکید کامل به رشد اخلاق فردی است. همچنین یافته های این پژوهش نشان می دهد که بانوان در روابط زوجین، ارتباط با والدین و فرزندان دارای مسئولیت هستند که مهم ترین آنها تبدیل خانه به کانون محبت و تلاش برای تربیت نسل صالح است. علاوه بر این، یافته ها نشان می دهد که زنان در عرصه سیاست داخلی و خارجی باید بصیرت داشته، دشمن خود را بشناسند و در قبال رهبر و مؤمنین وظایف خود را انجام دهند و ضمن حضور در صحنه های علمی و فرهنگی، لوازم حضور در جامعه را که مهم ترین آنها متخلق شدن به آداب و اخلاق اسلامی است، رعایت کنند.
۱۶.

خط مشی گذاری سبک زندگی دینی در نظام سلامت مبتنی بر رعایت مسئولیت اجتماعی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۱۹۲
با توجه به ادبیات پژوهش، بررسی تحقیقات قبلی نشانگر فقدان مدلی جامع در حوزه سبک زندگی دینی و مسئولیت اجتماعی اسلامی در نظام سلامت کشور است. هدف این پژوهش ارائه یک الگوی جامع است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها یک پژوهش با روش غیرآزمایشی و پیمایشی است و به صورت یک پژوهش آمیخته در دو مرحله کیفی و کمی اجرا شده است. ابتدا عوامل مورد مطالعه با مرور ادبیات تحقیق و مصاحبه با نخبگان حاصل شده است. سپس به روابط بین آنها از طریق نظر 30 نفر از خبرگان تشکیل دهنده تیم تصمیم به روش پرسشنامه، نسبت به ارزیابی روابط بین عوامل با روش آماری معادلات ساختاری و رویکرد حداقل مربعات جزئی، پرداخته شده است. بر اساس نتایج پژوهش و نتایج به دست آمده از نمودار معناداری ضرایب مسیر و آماره t بین عوامل علّی (کسب منافع اقتصادی، مقتضیات قانونی، آموزه های دینی و شخصیت مدیریتی) با مقوله اصلی پژوهش، یعنی فرایند رخداد مسئولیت اجتماعی اسلامی در نظام سلامت، با عدد 1.969 رابطه وجود دارد. بر اساس رابطه راهبردهای پژوهش که شامل: انجام امور مذهبی، امور فرهنگی، امور اجتماعی، اجرای خط مشی های لازم و تدوین خط مشی های آموزشی با پیامدهای آن (پایداری اعتباری، پایداری سازمانی، بهزیستی انسانی و توانمندسازی سلامت) است، عدد 8.420 در سطح اطمینان 99 درصد حاصل شده است که منتج به اجرای مقوله اصلی پژوهش می شود. اگرچه در این پژوهش با هدف بررسی روابط درونی عوامل تعیین کننده خط مشی گذاری موضوع تحقیق، یک مدل ساختاری جامع ارائه شده است، اما می توان با بررسی و اضافه کردن سایر ابعاد مرتبط با موضوع پژوهش و بررسی اختصاصی برخی از ابعاد پژوهش، به تعمیم پذیری و کاربردی کردن آن در حوزه هایی غیر از سلامت نیز اقدام کرد.
۱۷.

بررسی انتقادی مطالعات سبک زندگی دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۷۵
مطالعات سبک زندگی اسلامی یکی از پرشمارترین عناوین کتاب و پژوهش (خصوصاً دردهه90) بوده و مورد توجه نهادهای حاکمیتی و سیاستگذاران فرهنگی قرارگرفته است. به هدف بررسی انتقادی این مطالعات و مسئله شناسی این پژوهش ها 30مقاله و 14کتاب گزینش و با روش «فراترکیب» و با رویکرد «تحلیل انتقادی» بررسی شده است. در این مقاله انواع نظریه ها و روش های به کارگرفته و چالش هایی که به تصویر کشیده اند دسته بندی و عرضه شده است. پس از ارائه نیم رخی از وضعیت فعلی دین داری و سبک زندگی دینی برآمده از پژوهش ها، ماهیت پژوهش ها و انتقاداتی که به آن ها وارد شده ازنظر گذرانده شد. عدم توجه به پرسش های امروز درمطالعات، نادیده گرفتن تکثر سبک های زندگی، دولتی و سفارشی بودن پژوهش ها، غیر علمی بودن آثار ترویجی، نپرداختن به موضوعاتی چون عدالت و قدرت در شاخص ها، اکتفا کردن به رویکردهای فردی و روان شناختی، قطبی شدن مطالعات، نداشتن گفتگوی انتقادی با نظریات به کارگرفته شده و ارائه همبستگی های بدیهی بین متغیرها در مطالعات کمی، ازجمله نقدهای وارده به این پژوهش ها است.
۱۸.

هنجارشناسی سبک زندگی دینی: تبیین سه اصل محوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: رویکرد هنجار شناختی زندگی لهوی سبک زندگی دینی قناعت نظام حق و باطل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۰۶
عوامل متعددی که به توسعه فرهنگ و ساختارهای وابسته به فردگرایی، انسان محوری و خویشتن-خواهی دامن زده اند، سبکی یکسان از زندگی را برای بشر فراهم آورده اند که به تدریج دین داران را در تضاد با پیرامون شان کشانده است. برای خروج از این وضعیت، لازم است اصول حاکم بر زندگی دین-دارانه، بازخوانی و ساختارسازی شوند؛ چه آن که نادیده انگاری هر اصل، پیامدهای کمّی و کیفی قابل مشاهده دارد. در این نوشتار، ضمن تفکیک میان بررسی جامعه شناختی و گفتگوی دینی درباره سبک زندگی با نگاهی هنجارشناسانه به تبیین سه اصل محوری قناعت، پرهیز از مسیر لهوی در زندگی و باور به وجود مرزبندی میان حق و باطل پرداخته شده است. دستاورد نوشتار، ضمن ساخت شکنی از موضوع «سبک زندگی»، این نکته را اثبات می کند که بدون حاکمیت اصول فوق، جهت دهی ساختارها بر اساس آن ها و اصلاح ریختار ذهنی و تربیتی افراد و خانواده ها، ایجاد سبک زندگی دین-دارانه عملی نیست.
۱۹.

اخلاق انتظار در خانواده دینی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: انتظار اخلاق خانواده مهدویت سبک زندگی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۹۷
معتقدان به مهدویت برای زمینه سازی و نیل به جامعه موعود جهانی، رسالت ها و مسئولیت های خطیری دارند که با پایبندی به آنها می تواند زمینه ساز ظهور آن حضرت باشند. خانواده منتظر با شاخصه های خدامحوری، دین محوری، معنویت محوری و اخلاق محوری از دیگر خانواده ها متمایز می شود. ملاک تعلیم و تربیت در خانواده های منتظر بر محور قرآن و توصیه های معصومین(ع) است. براین اساس از مراحل اولیه شکل گیری و تکوین شخصیت دینی و ولایی فرزندان، تمام امور تأثیرگذار برای تربیت نسل منتظر مورد توجه قرار می گیرد. محیط خانواده ولایی و منتظر، محیطی است که در آن باور به حضور واقعی ولی خدا از طریق ارائه برنامه های عینی و عملی، در فرزندان نهادینه می شود که از مؤلفه های آن تثبیت و تعمیق باورهای دینی از طریق اقامه نماز و توسعه فرهنگ نماز است. در دوران نوجوانی معرفت دینی و ولایی به صورت آمیزه ای از احساس و عقل به فرزندان ارائه می شود. اگر خانواده ها تا این مرحله گام های تربیتی را با موفقیت طی کرده باشند در دوره جوانی این نحوه تربیت، تأثیر درونی خود را گذاشته و جوان به طور خودجوش و با الهام درونی به سوی ولی خدا حرکت می کند. تخلق به اخلاق انتظار و عمل به دستورات دینی بهترین راه برای حفظ و تثبیت نظام خانواده است.
۲۰.

تبیین نسبت دو مفهوم «توحید و علم» بر پایه کاربست کلید واژۀ «حق» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توحید علم دین حق سبک زندگی توحیدی سبک زندگی علمی سبک زندگی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۴۱
خداوند حق مطلق است و عالم را به حق آفریده است. از سوی دیگر انسان نیز به واسطه فطرت خدایی خود ذاتا حق طلب است و با ابزار عقل و علم در پی کشف آن است. بنابراین کلید واژه «حق» حلقه واصلی میان توحیدی بودن عالم و علوم کشف شده توسط انسان است. با بررسی آیات قرآن کریم درمی یابیم که به حق بودن عالم یعنی اینکه دارای قوانینی ثابت، پایدار، منشأ منفعت، هدفمند و هماهنگ است. اینکه آفریدگاری یکتا جهان را با این ویژگی ها آفرید که همچون پیکره ای واحد در جهت هدفی والا که همان بازگشت به سوی خداوند است در حرکت هستند، نشان دهنده توحیدی بودن عالم است. علوم حق مدار و حق گرا به واسطه کشف قوانینی که خداوند یکتا در عالم قرار داده است در راستای توحید قرار می گیرند و یا به عبارت دیگر توحید سر منشأ تمام این علوم است. با توجه به تأکید ادیان الهی بر توحید باید گفت علم حق مدار که در کشف راز توحیدی بودن عالم مؤثر است، یاور دین و در جبهه اوست، نه اینکه در مقابل یا رقیب او باشد.