مطالب مرتبط با کلیدواژه

دفاع مقدس


۶۱.

نقش زن در ادبیات جنگ تحمیلی

کلیدواژه‌ها: ادبیات جنگ زن انقلاب دفاع مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۹ تعداد دانلود : ۴۹۴
با انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، ادبیات انقلاب و ادبیات مقاومت زاده شد، حضور زن در این ادبیات بسیار پررنگ است چه تصویری که در آثار ادبی که مردان خلق کرده اند چه آثاری که زنان صاحب قلم خود آفرینشگر آن بوده اند. در این پژوهش تصویر دقیق و نسبتاً جامعی از زن در دوره دفاع مقدس ارائه می شود، تصویری که در آینه ادبیات دفاع مقدس اعم از رمان، داستان کوتاه، خاطره نویسی و شعر نمایان می شود و تمامی نقش های زن در قالب مادر، همسر، امدادگر، معلم و غیره با زبان ادبیات جنگ بیان می شود و به بیان مشکلات قشرهای مختلف بانوان می پردازد، زنانی که شاید کمتر دیده شده اند، زنان مهاجر، زنان روشنفکر و غیره. این پژوهش بر پایه این فرضیه استوار است که نقش زن در ادبیات جنگ، زنی متفاوت از ادبیات پیش از جنگ تحمیلی است. زنی که تمامی نقش های زن را در قالب مادر، همسر، امدادگر، معلم و حتی پدر را در یک جا برعهده دارد. با توجه به پژوهش انجام شده در یافته ایم که حجم آثاری که زنان نوشته اند نسبت به دوره های قبل افزایش یافته از نظر کیفی نیز زنان همراه مردان حرکت کرده اند و نگاه و گستره ای نو در ادبیات پدید آورده اند. شیوه پژوهش در این جستار کتابخانه ای و توصیفی- تحلیلی است .
۶۲.

ارایه الگوی نظام ارزشی مبتنی بر مدیریت جنگ فرماندهان هشت سال دفاع مقدس بر پایه نظریه داده بنیاد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: نظام ارزش آفرینی منابع انسانی الگوی ذهنی فرماندهان و سرداران دفاع مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۲۸۰
این پژوهش با هدف کشف الگوی ذهنی فرماندهان هشت سال دفاع مقدس از نظام ارزشی مبتنی بر مدیریت دفاع مقدس طراحی شد و نتایج بر اساس سه مرحله کدگذاری با بیش از 309 گزاره معنادار، 142 مفاهیم متناظر، و 33 مقوله فرعی و 11 مقوله اصلی و یک مقوله هسته به دست آمد. 11 مقوله اصلی به دست آمده شامل؛ همسویی ارزشی، هماهنگی و همراستایی نهادی، انگیزه خدمت رسانی عمومی، کهن الگوهای دینی، رهبران سرآمد، مقاصد و آرمان های الهی، فرهنگ معنوی، سازماندهی مبتنی بر راهبرد، تلفیق فرماندهی نهادی و هیأتی، جذب کاریزماتیک پیروان و گسترش حاکمیت قانون خدا است که با انتزاع بیشتر این مقولات در مرحله کدگذاری گزینشی، یک مقوله هسته به نام «تجربه هشت سال دفاع مقدس با وجود رهبرانی سرآمد و آرمان هایی خدامحور، در بستر کهن الگوهای دینی و جذب کاریزماتیک پیروان با استراتژی های سازماندهی و همراستایی و تلفیق فرماندهی نهادی و هیأتی به پیامدهای گسترش حاکمیت قانون خدا و انگیزه خدمت رسانی عمومی در نظام ارزش آفرینی منابع انسانی دفاع مقدس منجر شده است» ظاهر شد که می تواند تمامی مقولات دیگر را تحت پوشش قرار بدهد.
۶۳.

مناسک و رفتارهای دینی در بین دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سینما دفاع مقدس نظریه ی بازتاب نظریه ی شکل دهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۵۲۹
هدف از این پژوهش، بررسی جامعه شناختی مناسک و رفتارهای دینی است. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر نظریات دورکیم است. متغیر وابسته، مناسک و رفتارهای دینی و متغیرهای مستقل عبارت اند از: جامعه پذیری دینی، انسجام اجتماعی، نظارت و کنترل اجتماعی، تجدید حیات اجتماعی و جنسیت. جامعه آماری این تحقیق عبارت است از دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان دزفول در سال تحصیلی 89-90 با جامعه آماری 18241 که در این میان تعداد 350 نفر از طریق فرمول نمونه گیری کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. یافته های تحقیق که با استفاده از بسته نرم افزاری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته ، نشان می دهند که متغیر وابسته مناسک و رفتارهای دینی با متغیرهای مستقل جامعه پذیری دینی، نظارت و کنترل اجتماعی، انسجام اجتماعی، تجدید حیات اجتماعی، که به عنوان فرضیه های اصلی و منطبق با نظریات دورکیم طراحی شده اند، رابطه معناداری دارد. ضرایب همبستگی چندگانه نشان می دهد که به ترتیب اولویت رابطه اول متغیر نظارت و کنترل اجتماعی، دوم متغیر جامعه پذیری دینی، سوم انسجام اجتماعی و چهارم تجدید حیات اجتماعی (دینی) بوده اند. همچنین در فرضیه فرعی پژوهش، یافته ها نشان دادند، مناسک دینی دختران از پسران دانش آموز بیشتر است.
۶۴.

نقش مایه های مفهومی و بصری در اشعار شاعران معاصر و انعکاس آن در پوسترهای دفاع مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شعرمعاصر دفاع مقدس موتیف بن مایه تکرار پوسترهای دفاع مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۵۲۶
دفاع مقدس که یکی از مهمترین رویدادهای تاریخیِ جامعه ایران در سده اخیر است، امروزه تبدیل به یکی نمادهای فرهنگی  مهم در جامعه ایران شده است. این  مسئله سببب شده است تا شاعران و نویسندگان بخشی از آثار خویش را به آفرینش آثار با مضامین و مفاهیم مربوط دفاع مقدس اختصاص دهند. این رویکرد سبب شکل گیری سبک خاصی در آثار این افراد شده است. موتیف درون مایه، شخصیت یا الگوی معینی است که به صور گوناگون در ادبیات و هنر تکرار می گردد. شعر دفاع مقدس که با پشتوانه رخداد تاریخی ملت ایران از دهه شصت شکل گرفت، منجر به تقویت عناصر هویتی- فرهنگی ما شد. این بن مایه های فرهنگی پرکاربرد، معرف شعر جنگ با مختصات سبکی خاص خود است که به شناخت اشتراکات اندیشه، فرهنگ، ارزش ها و باورهای مردم کمک می کند. مسئله ای که  اینجا مطرح می گردد تأثیرِ این سبک خاص در شعرِ شاعران دفاع مقدس بر شکل گیری و خلق نقش مایه های مفهومی و بصری و انعکاس آن در پوسترهای دفاع مقدس و است. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی و تحلیلی و تکیه بر داده های کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش، بیان گر آن است که برخی موتیف ها در شعر این دوران با تکرار واژگانی، تصویری و موضوعی روبروست؛ بخش موضوعی شامل مفاهیمی چون شهادت طلبی، وطن دوستی، نبرد حق بر باطل، عشق و... است. بررسی ها نشان داد که موتیف های ویژه شعر دفاع مقدس کارکرد عاطفی، زیباشناسانه، هدایت گری و تأکیدی بر محتوای شعر و احساس مخاطب دارند. شاعران دفاع مقدس با برجسته کردن این گونه عناصر در شعر آن دوران، درخشان ترین آثار خود را رقم زدند. این مفاهیم، سبب ماندگاری دفاع مقدس در تاریخ ادبیات ایران و جاودانگی آن برای آیندگان است. بنابراین اتخاذ این سبک شعری سبب افزایش نقش مایه های مفهومی و بصری در اشعار دفاع مقدس  شده است. پوسترهای دفاع مقدس که در راستای بزرگداشت و گسترش فرهنگ دفاع مقدس ساخته می شوند،  جلوه گاه انعکاس این نقش مایه های مفهومی و بصری موجود در اشعار شاعران دفاع مقدس هستند.   اهداف پژوهش: 1.بررسی انواع موتیف ها و  عناصر آنها در شعر مقدس.  2.بررسی درون مایه ها و عناصر شعر دفاع مقدس در پوسترهای دفاع مقدس سؤالات پژوهش: 1.شعر دفاع مقدس از چه عناصری در توصیف ارزش ها و باورهای دفاع مقدس بهره می برد؟ 2. شعر دفاع مقدس چه بازتابی در پوسترهای دفاع مقدس دارد؟
۶۵.

تحلیل جغرافیایی نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن ارزش های دفاع مقدس(مطالعه موردی استان کهگیلویه و بویر احمد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: بسیج پایگاه مقاومت بسیج نهادینه کردن دفاع مقدس استان کهگیلویه و بویراحمد و ارزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۲۰۳
     این مطالعه با هدف تحلیل جغرافیایی نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن ارزش های دفاع مقدس در استان کهگیلویه و بویراحمد صورت گرفته است. مطالعه حاضر توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی بوده، جامعه آماری پژوهش را کلیه فرماندهان و بسیجیان عضو پایگاه های مقاومت بسیج استان کهگیلویه و بویراحمد تشکیل داده اند، که تعداد250 نفر بصورت تصادفی بعنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه محقق ساخته ای که روایی و پایایی آن تایید گردید میان آنها توزیع شد، تجزیه و تحلیل آماری به کمک نرم افزار SPSS23 و تست های t تک نمونه، رتبه بندی فریدمن، t  مستقل و واریانس یکراهه صورت گرفت، نتایج نشان داد پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن ارزش های دفاع مقدس(معنوی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی) نقش داشته اند(p<0. 05). نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن در خصوص نقش بسیج در نهادینه کردن ارزش های معنوی دفاع مقدس نشان داد، نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن روحیه استکبار ستیزی در رتبه اول و نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن ارزش های اسلامی در رتبه پنجم قرار قرار گرفته اند(p<0. 05). در خصوص نقش بسیج در نهادینه کردن ارزش های فرهنگی دفاع مقدس نتایج نشان داد، نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن وطن پرستی و دفاع از میهن در مقابل بیگانگان در رتبه اول و نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن ارزش های فرهنگی در رتبه پنجم قرار دارند(p<0. 05). در رابطه با نقش بسیج در نهادینه کردن ارزش های اجتماعی دفاع مقدس نتایج نشان داد، نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن اتحاد ملت در مقابله با بیگانگان در رتبه اول و نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهاینه کردن دفاع از تمامیت ارضی در رتبه پنجم می باشند (p<0. 05). در ارتباط با نقش بسیج در نهادینه کردن ارزش های سیاسی دفاع مقدس نتایج نشان داد، نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن برقراری امنیت مرزی در رتبه اول و نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن آماده سازی افکار اقوام مختلف در برابر عوامل بیگانه در رتبه پنجم قرار گرفته اند (p<0. 05). در رابطه با نقش بسیج در نهادینه کردن ارزش های اقتصادی دفاع مقدس نتایج نشان داد، نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن کاهش قاچاق کالا در رتبه اول و نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن ریشه کنی فقر در جامعه در رتبه پنجم قرار گرفته اند (p<0. 05). یافته های مطالعه حاضر در خصوص تعیین نقش پایگاه های مقاومت بسیج در نهادینه کردن ارزش های دفاع مقدس بر اساس شهرستان محل سکونت، جنسیت، سن و نوع عضویت در بسیج معنی دار بود(p<0. 05). ولی بر اساس وضعیت تاهل، تحصیلات و شغل معنی دار نبوده است(p>0. 05).
۶۶.

نقش شبکه های اجتماعی مجازی در انتقال فرهنگ دفاع مقدس «با تأکید بر کارکرد شبکه مجازی تلگرام»

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی گفتمان فرهنگی دفاع مقدس شبکه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۲۷۰
فرهنگ دفاع مقدس با داشته های ارزشی مبتنی بر آموزه های دینی، انقلابی و ملی بخش قابل توجهی از فرهنگ عمومی جامعه ایرانی محسوب می شود؛ به طوری که بزرگان انقلاب همواره به بهره گیری از آن به عنوان یک فرصت اثرگذار تأکید کرده اند و مورد مطالبه ایشان بوده است. با پیشرفت فناوری های ارتباطی و رسانه ای، زمینه های بهره گیری بیشتر از داشته های فرهنگی دفاع مقدس فراهم شده است. در این مقاله با رویکرد کاربردی و با روش توصیفی – تحلیلی تلاش شده است با توجه به کارکردهای متنوع فضای مجازی به طور عام و شبکه های اجتماعی مجازی به گونه ای خاص، بخش هایی از قابلیت ها و توانمندی های موجود برای اشاعه و انتشار فرهنگ دفاع مقدس به رشته تحریر درآید. نتایج حاصل از بررسی محتوای شش شبکه اجتماعی مجازی در دو قالب کانال و گروه نشان دهنده توانمندی این شبکه ها در نهادینه سازی فرهنگ دفاع مقدس است و غفلت از این مهم آثار غیر قابل جبرانی بر پیکره فرهنگی کشور بر جای خواهد گذاشت.
۶۷.

پذیرش قطعنامه 598؛ پیروزی یا شکست؟

کلیدواژه‌ها: دفاع مقدس قطعنامه 598 جنگ تحمیلی خاتمه جنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۰ تعداد دانلود : ۶۶۱
از آنجا که فرمایش امام خمینی(ره)، مبنی بر «قبول این مسئله برای من از زهر کشنده تر است، ولی راضی به رضای خدایم و برای رضایت او این جرعه را نوشیدم»، در جریان پذیرش قطعنامه 598، ممکن است این شائبه را ایجاد کند که جنگ با پیروزی خاتمه نیافته است، ضرورت دارد که واقعیت مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد. این مقاله که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است، شرایط زمانی و موقعیت جبهه ها و نیز موضع ایران و عراق در زمان صدور قطعنامه 598 و محتوا و تفاوت های آن با سایر قطعنامه های صادره در خصوص جنگ تحمیلی از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین حوادث و اتفاقات پیش آمده در مقطع پایانی جنگ را از طریق مطالعه کتابخانه ای و اسنادی مورد مطالعه قرار داده و از طریق تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده روشن کرده است که جمهوری اسلامی ایران با پیروزی کامل جنگ را به پایان برده و جنگ با تحمیل شکستی سخت بر رژیم بعثی عراق و بر همه حامیان آن خاتمه یافته است.
۶۸.

نقش عملیات شبانه در پیروزی عملیات های هشت سال دفاع مقدس

کلیدواژه‌ها: تک شبانه دفاع مقدس عملیات تاکتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۹ تعداد دانلود : ۲۳۱۶
پدیده جنگ در کلیه منابع، اشاره به منازعه مسلحانه دارد و با پیشرفت تکنولوژی شیوه های جنگ نیز تغییر کرده است. تفاوتی که دفاع مقدس با سایر جنگ ها داشت در انتخاب شیوه ها و تاکتیک منحصربه فرد است. مؤثرترین تاکتیک در صحنه نبرد نیز استفاده از تک شبانه است. این پژوهش با عنوان «نقش عملیات شبانه در پیروزی عملیات های هشت سال دفاع مقدس و کارکرد آن در جنگ با آمریکا» مورد توجه محقق قرار گرفته است. سؤال اصلی عبارت است از «تک های شبانه چه تأثیری در پیروزی عملیات های هشت سال دفاع مقدس داشته است؟». این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و روش تحقیق توصیفی، تحلیلی و پیمایشی است. در بخش گردآوری اطلاعات درباره هشت سال دفاع مقدس و تک شبانه، با استفاده از روش کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و مدارک موجود در حد مقدور تلاش شده است اطلاعات مورد نیاز گردآوری و تحلیل محتوا شود. نتایج حاصل نشان داده که تک شبانه توانسته با محدود کردن توانایی های رزمی، توپخانه ای و زرهی دشمن و نفر و تجهیزات انسانی کارامد، خود را جایگزین تک روزانه کند، در واقع تک شبانه می تواند در شرایط نامتقارن جایگزین تک روزانه شود.
۶۹.

بررسی دلایل و عوامل پیروزی جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی

کلیدواژه‌ها: دفاع مقدس جنگ تحمیلی جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۶۹ تعداد دانلود : ۳۴۷۱
یکی از مسائلی که در خصوص جنگ ها، به ویژه بعد از خاتمه آنها مطرح می شود، این است که کدام یک از طرف های درگیر جنگ پیروز شد و کدام یک از آنها شکست خورد. بدون تردید، این مسئله در مورد جنگ تحمیلی هشت ساله که در آخرین روز شهریور ماه 1359 با تهاجم سراسری رژیم بعثی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران آغاز شد، نیز قابل طرح است. در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی انجام می گیرد، در پی آن هستیم ضمن استدلال این نکته که جمهوری اسلامی ایران در این جنگ پیروز بوده، عواملی را هم که موجب این پیروزی شده است، مورد بررسی قرار دهیم. سؤال اصلی این بررسی عبارت است از اینکه آیا ایران در جنگ تحمیلی رژیم بعثی عراق پیروز شد. با چه دلیل یا دلایلی می توان این پیروزی را ثابت کرد و عوامل آن چه بوده است. نتیجه حاصل از این بررسی حاکی از این است که جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی پیروز شده و اصلی ترین عوامل این پیروزی هم ایمان، نوع رهبری و فرماندهی و اتحاد ملت و گستره مردمی در دفاع مقدس بوده است که در واقع، سه ویژگی اساسی و منحصربه فرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران بوده اند.
۷۰.

سرمایه های اجتماعی و معنوی دفاع مقدس

کلیدواژه‌ها: دفاع مقدس مؤلفه های ساختاری شناختی و ارتباطی سرمایه اجتماعی فرهنگ عاشورا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۳ تعداد دانلود : ۵۸۷
«سرمایه اجتماعی» به عنوان یکی از مفاهیم کاربردی و عمده در مکاتب جامعه شناسی جدید؛ از عوامل اساسی نیل به اهداف اجتماعی نیز محسوب می شود. نوشتار پیش رو قصد دارد تا با مشخص نمودن عناصر کمی و کیفی سرمایه اجتماعی در دوران دفاع مقدس، به بررسی و تأثیر آن بر تداوم انقلاب اسلامی ایران بپردازد. از این رو موضوع عمده این نوشتار چگونگی کارکرد سرمایه اجتماعی و معنوی در دوران دفاع مقدس می باشد. فرض اصلی بر این است که دفاع مقدس به تأسی از فرهنگ عاشورایی اسلام به تولید سرمایه اجتماعی و معنوی بالایی پرداخته و بدین ترتیب موجبات مقاومت و بالندگی جامعه اسلامی ایران در برابر تمام قدرت های استکباری جهان را فراهم نموده است. روش به کار گرفته شده در این تحقیق «توصیفی- تاریخی و تحلیلی» است؛ همچنین این نوشتار کوشیده است تا به کمک روش تحقیق اسنادی، ضمن مطالعه متون و آثار مربوط به دوران دفاع مقدس، با استفاده از تکنیک «سند پژوهی» به استخراج و تحلیل مصادیق پیروی از فرهنگ عاشورای حسینی (ع) و مفاهیم مرتبط با سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن، بپردازد. در این تحقیق مؤلفه های ساختاری، شناختی و ارتباطی سرمایه اجتماعی در زمان دفاع مقدس به صورت جداگانه؛ شناسایی و مورد بررسی قرار گرفته است. در همین راستا مدلی از مهم ترین مصادیق سرمایه اجتماعی و معنوی دفاع مقدس نیز ارائه شده است. محققان در پایان به این نتیجه رسیده اند که دوران طلایی دفاع مقدس، با پیروی از مکتب حسینی (ع) به تولید، غنا بخشیدن و تقویت سرمایه اجتماعی –آن چنان که در اسلام موجود می باشد- پرداخته و این سرمایه ها موجب مقاومت و پیروزی در زمان جنگ تحمیلی شده است. به نظر می رسد احیا و توسعه انقلاب اسلامی و همچنین بیداری ملل مسلمان دنیا در مسیر مبارزه با دشمنان، بدون رعایت مدل مذکور امکان پذیر نمی باشد.
۷۱.

واکاوی نقش ایالات متحده آمریکا در جنگ ایران و عراق

کلیدواژه‌ها: جنگ ایران و عراق آمریکا حمایت نظامی و اطلاعاتی جنگ تحمیلی جنگ سرد دفاع مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۳
جنگ ایران و عراق یکی از بزرگ ترین و طولانی ترین جنگ های قرن بیستم به شمار می رود. در این جنگ که در ساختار دو قطبی نظام بین الملل رخ داد، قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای جهانی نقش داشتند. از جمله قدرت های فرا منطقه ای که نقش مداخله گرایانه فعال و تهاجمی در این جنگ داشت، آمریکا بود. آمریکا به دلیل اختلافات سیاسی و ایدئولوژیکی با ایران که در پی وقوع انقلاب اسلامی ایران شروع شد، عراق را در ابعاد مختلف مورد حمایت قرار داده و با روش ها و استراتژی های مختلف به محدودسازی سیاسی و نظامی ایران پرداخت. این مقاله به بررسی و واکاوی نقش آمریکا در جنگ ایران و عراق می پردازد. سؤال اصلی مقاله این است که نقش ایالات متحده آمریکا در جنگ ایران و عراق چگونه بود؟ پاسخ به این سؤال ضرورت انجام این پژوهش را می طلبد. در این نوشتار، روش تحقیق مورد نظر، روش توصیفی و تحلیلی است و برای جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای بهره برده و در نهایت به تجزیه وتحلیل داده ها به روش کیفی به منظور توصیف و تحلیل جایگاه و نقش آمریکا در جنگ ایران و عراق پرداخته ایم. نتیجه این نوشتار مبتنی بر این موضوع است که جنگ ایران و عراق زاییده شرایط جنگ سرد بوده و ایالات متحده آمریکا نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای در شروع جنگ و تداوم روند آن داشته است.
۷۲.

جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در نگرش اندیشمندان دفاعی و امنیتی

کلیدواژه‌ها: جنگ عراق علیه ایران دفاع مقدس نگرش اندیشمندان دفاعی و امنیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۶۳۰
این مقاله سعی دارد ضمن بررسی علل وقوع جنگ ها به خصوص جنگ ایران و عراق، به بررسی دیدگاه های تحلیل گران دفاعی و امنیتی پیرامون دفاع مقدس، بپردازد. از این رو با توجه به ماهیت عنوان و همچنین در مسیر پاسخگویی به پرسش مقاله، در این تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. این مقاله از نظر نوع تحقیق در دسته پژوهش های نظری – کاربردی قرار دارد. روش و ابزار گردآوری اطلاعات و داده ها نیز به شیوه کتابخانه ای – اسنادی، رجوع به سخنرانی ها و فرمایشات امام(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله العالی) و منابع اینترنتی می باشد.  با تجزیه و تحلیل داده ها می توان به سؤال اصلی مقاله که همان «نگرش و دیدگاه اندیشمندان دفاعی و امنیتی پیرامون جنگ تحمیلی عراق علیه ایران چیست؟» است، پاسخ داد. در پاسخ به این سؤال باید گفت که: عامل اصلی برپایی جنگ بین ایران و عراق جدال دو ابرقدرت بزرگ به نام غرب و شرق بودن. این قدرت ها انقلاب نوپای جمهوری اسلامی ایران را به عنوان تهدیدی بزرگ برای اهداف خود قلمداد می کردند. لذا به واسطه عراق وارد جنگ با ایران شدند. نتایج تحقیق که با جمع بندی دیدگاه های مختلف به خصوص دیدگاه های امامین انقلاب اسلامی درباره دفاع مقدس احصاء شده است بیانگر آن است که نقطه اشتراک تمامی نظریه های پیرامون جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، تأکید بر تغییر وضعیت پیامدها به عنوان بستر اصلی وقوع جنگ و تحریک اختلافات مرزی در پی خلأ قدرت و تلاش عراق برای جبران آن و از همه مهم تر نقش دو ابرقدرت غرب و شرق بوده است.
۷۳.

مطالعه و تحلیل میزان توجه به مفاهیم دفاع مقدس در کتاب های درسی رشته علوم انسانی (مقطع دوم متوسطه)

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوای کمی کتاب های درسی دفاع مقدس رشته ‌علوم انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۳۷۰
هدف از پژوهش حاضر تحلیل کمی میزان توجه به مفاهیم و ارزش های دفاع مقدس در کتاب های درسی رشته علوم انسانی مقطع دوم متوسطه (دبیرستان) در سال تحصیلی 97-96 می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتاب های رشته علوم انسانی است. روش پژوهش تحلیل محتوای کمی است. نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین مطلب در خصوص موضوع دفاع مقدس در کتاب های استان شناسی (31 استان) آمده است. پس از آن در کتاب آمادگی دفاعی مطالب بیشتری در خصوص دفاع مقدس آورده شده است. پس از آن نیز در کتاب های فارسی و ادبیات فارسی بیش از سایر کتاب ها به موضوع دفاع مقدس و ارزش های آن پرداخته شده است. در کتاب های فلسفه، منطق، تعلیمات ادیان الهی و اخلاق ویژه اقلیت های دینی، ریاضی و آمار، انسان و محیط زیست و کارگاه کارآفرینی و تولید نیز هیچ گونه اشاره ای به موضوع دفاع مقدس نشده است. در پایان نیز پیشنهاد هایی ارائه شده است.
۷۴.

عوامل و زمینه های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس (کربلای 3)

کلیدواژه‌ها: دفاع مقدس عوامل و زمینه های پیروزی سپاه پاسداران ارتش ج.ا.ا عملیات بیت المقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷۵ تعداد دانلود : ۵۱۲
در حالی که اشغال خرمشهر توسط عراق به عنوان آخرین و مهم ترین برگ برنده این کشور برای وادار ساختن ایران به شرکت در هرگونه مذاکرات صلح تلقی می شد، آزادسازی این شهر می توانست سمبل تحمیل اراده سیاسی جمهوری اسلامی ایران بر متجاوز و اثبات برتری نظامی اش باشد. بر همین اساس، با توجه به این که منطقه عمومی غرب کارون آخرین منطقه مهمی بود که هم چنان در اشغال عراق قرار داشت، از یک سو فرماندهان نظامی ایران برای انجام عملیات در این منطقه اشتراک نظر داشتند، و از سوی دیگر عراق نیز که طراحی عملیات آزادسازی خرمشهر را پس از عملیات فتح المبین قطعی و مسجل می پنداشت، با در نظر گرفتن اهمیت این شهر و جایگاه آن در دفاع از بصره، به ضرورت حفظ این منطقه معتقد بود. با نظر به عملیات موفقیت آمیز بیت المقدس در سال 1361، می توان هدف از این پژوهش را، بررسی عوامل و زمینه های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس عنوان نمود. با توجه به ماهیت عنوان مقاله و در مسیر پاسخگویی به پرسش اصلی، در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی جهت بررسی موضوع استفاده شده است و از نظر نوع تحقیق در دسته پژوهش های کاربردی قرار دارد. روش و ابزار گردآوری اطلاعات و داده ها نیز به شیوه کتابخانه ای – اسنادی و به شکل فیش برداری و نیز استفاده از منابع اینترنتی و همچنین بررسی مصاحبه با صاحب نظران این حوزه می باشد. با تجزیه و تحلیل پرسش این مقاله که عبارت است از؛ «عوامل و زمینه های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس کدامند؟» می توان پاسخ روشنی برای آن و پرسش های فرعی مرتبط ارائه نمود.بعد از بررسی و تحلیل عملکرد دو سازمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران و نیز تجزیه و تحلیل طرح ریزی، سازماندهی و هدایت و کنترل در این عملیات، می توان گفت نتایج تحقیق نشانگر آن است که همکاری، هماهنگی و اتحاد بین یگان های این دو سازمان به محوریت و فرماندهی مشترک در قرارگاه کربلاو نیز ریسک فرماندهی، اصل غافل گیری دشمن و سرعت بالای نیروهای عمل کننده باعث شد که چنین عملیات بزرگی با موفقیت، صد در صد به نتایج خود برسد.
۷۵.

بازنمایی قهرمان در سینمای دفاع مقدس (نمونه موردی: فیلم شور شیرین)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۰۷ تعداد دانلود : ۶۷۰
در این مقاله سعی شده است به طور اعم به بازنمایی قهرمان در سینمای دفاع مقدس و به طور اخص در فیلم «شور شیرین» - مقعطعی از زندگی سردار شهید اسلام محمود کاوه در مبارزه با ضدانقلاب در خطه شهیدپرور کردستان - پرداخته شود. برای این منظور به دو بعد مهم روش شناسی نشانه شناسی پرداخته می شود. نخست جایگاه معرفت شناختی نشانه شناسی بازنمایی همنشینی و دلالتهای فلسفی و پیامدهای نظری آن، و سپس مضامین عمده روش نشانه شناسی در قالب جانشینی توضیح داده خواهد شد. سرانجام در تحلیل انضمامی فیلم شور شیرین، توضیحات معرفتی و مضامین روشی بخش نخست به کار گرفته خواهد شد. پژوهشگران در این پژوهش، به دنبال دستیابی پاسخ به سؤال تحقیق هستند. به لحاظ روشی با استفاده از دلالتهای آشکار و ضمنی فیلم به بررسی ویژگیهای قهرمان فیلم و بازنمایی آن و نیز از طریق گردآوری داده ها از نوع کتابخانه ای پرداخته شده است.
۷۶.

تأثیر دست آوردهای فرهنگی دفاع مقدس بر حفظ و استمرار انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۸۰۹ تعداد دانلود : ۳۶۵
با توجه به تهاجم فرهنگی نظام استکباری به انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران، این تحقیق که به منظور بررسی تأثیر دست آوردهای فرهنگی دفاع مقدس بر حفظ و استمرار انقلاب اسلامی انجام شده است. از اهمیت بالایی برخوردار می باشد هدف این تحقیق، تبیین تأثیر دست آوردهای فرهنگی دفاع مقدس بر حفظ و استمرار انقلاب اسلامی بوده که برای پاسخ به پرسش اصلی تحقیق که تأثیر دست آوردهای فرهنگی دفاع مقدس بر حفظ و استمرار انقلاب اسلامی چیست، بوده است. برای سنجش تأثیر دست آوردهای فرهنگی دفاع مقدس بر عوامل حفظ و استمرار انقلاب اسلامی، اطلاعات مورد نیاز با روش کتابخانه ای و با کار میدانی پرسشنامه، از جامعه نمونه آماری اطلاعات لازم گردآوری گردید و با جمع بندی و تجزیه وتحلیل آماری پرسشنامه، نتیجه گیری ارائه شد. نتایج گویای این بود که به طور کلی دست آورد های فرهنگی دفاع مقدس بر حفظ و استمرار انقلاب اسلامی تأثیر قابل توجهی داشته است؛ و بررسی های انجام شده نشان می دهد که دست آوردهای فرهنگی دفاع مقدس همه عوامل حفظ و استمرار انقلاب اسلامی را تحت تأثیر قرار داده و پوشش می دهد
۷۷.

شناسایی و تبیین نقطه اهرمی فرهنگی در مدیریت یادمان های دفاع مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۳۶۴
راهیان نور یک نوآوری موفق از جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در موضوع گردشگری است که توانسته با بهره گیری از فرهنگ ایثار و شهادت، تأثیر بسزایی در فرهنگ عمومی و نسل جوان کشور بگذارد. در این میان، یادمان های راهیان نور هماکنون به عنوان یک مجموعه فرهنگی، نقش حلقه اتصال زنجیره فعالیت های فرهنگی را در راستای تأثیرگذاری بر روی مخاطبان راهیان نور ایفا می کند. هدف این پژوهش، شناسایی موقعیتی (نقطه اهرمی) است که تغییرات کوچک در مدیریت فرهنگی یادمان، آثار فرهنگی بزرگی را در مخاطبان می گذارد. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، در سه گام با بهره گیری از تحلیل محتوای کمی، تکنیک خط داستان و تجزیه و تحلیل مضمون، یافته های تحقیق استخراج و سامان یافت. داده های تحقیق در گام اول و دوم به صورت مصاحبه هایی نیمه ساختاریافته با 70 نفر و در گام سوم با 27 نفر از خبرگان و دست اندرکاران راهیان نور گردآوری شده اند. نتیجه پژوهش حاضر نشان می دهد «فضاسازی در یادمان های دفاع مقدس» نقطه اهرمی فرهنگی در مدیریت یادمان ها است که با یادآوری دوران دفاع مقدس و القای معانی و محتوا به صورت ناخودآگاه (ادراک غیرمستقیم) از طریق ارتباط با محیط یادمان بیشترین اثر را بر زائران دارد. فضاسازی در یادمان های دفاع مقدس دربردارنده ابعاد اساسی شامل: گویاسازی (بازسازی و حفظ آثار دفاع مقدس)؛ طراحی و ایجاد؛ نشانه گذاری و 4- پویایی یادمان (زنده بودن) است که باید در سیاست گذاری ها و اجرا مدنظر قرار گیرند.
۷۸.

انگیزه سنجی رزمندگان اسلام برای حضور در دفاع مقدس؛ بررسی محتوای وصیت نامه های شهدا(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۴۵۵ تعداد دانلود : ۵۲۷
هدف پژوهش حاضر تحلیل وبررسی وصیت نامه های شهدای خراسان جنوبی (109 وصیت نامه) است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده، در نظر دارد با استفاده از روش تحلیل محتوا انگیزه رزمندگان از رفتن به دفاع مقدس را بررسی و تحلیل کند. در این نوشتار علل و انگیزه های رزمندگان برای حضور در جبهه در سه بخش انگیزه های دینی، انقلابی و ملی به عنوان مفاهیم تحقیق تفکیک شد و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. انگیزه دینی با حدود 63.5 درصد بیشترین دلیل حضور رزمندگان در جبهه بوده، انگیزه انقلابی با حدود 33.5 درصد در رده دوم قرار گرفته و انگیزه های ملی با 3 درصد کمترین نقش را در تشویقِ رزمندگان به حضور در جبهه های دفاع مقدس به عهده داشته اند. در نهایت، سه انگیزه گفته شده مورد بررسی مقایسه ای قرار گرفت و در اینجا هم بیشترین انگیزه ای که در ترغیب رزمندگان برای رفتن به میادین جنگ تحمیلی نقش داشته انگیزه دینی بوده است. با توجه به فلسفه انقلاب اسلامی و فضای ناشی از آن که بر جامعه ایران اسلامی حاکم شده است، درک این مطلب چندان دشوار به نظر نمی رسد. با این وجود، باید در نظر داشت که هیچ کدام از این انگیزه ها بدون تکرار نبوده است.
۷۹.

تبیین مؤلفه های رهبری اثربخش سازمان های نظامی ایران با استفاده از نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رهبری نظامی اثربخش دفاع مقدس جهان بینی ایثار نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۳۹۱
رهبری اثربخش از مهم ترین عوامل تعیین کننده ی موفقیت سازمان های نظامی است. در این پژوهش مؤلفه های کلیدی رهبری اثربخش یک سازمان نظامی با استفاده از روش پژوهش کیفی داده بنیاد و با انجام 18 مصاحبه عمیق با فرماندهان یکی از یگان های ارتش جمهوری اسلامی ایران معرفی و تبیین شده است. مشارکت کنندگان در پژوهش که مسئولیت فرماندهی سطوح عملیاتی یگان خود را در دوران دفاع مقدس برعهده داشته اند، به شکل هدفمند و با روش نمونه گیری نظری انتخاب شده اند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است؛ رهبران اثربخش نظامی، از بعد فردی دارای شخصیتی معنویت محور، توسعه یافته و هوشمند بوده اند. این رهبران نظامی، بعد از تأثیرپذیری از عوامل فردی، سازمانی و اجتماعی، باور و اعتقاد درونی به ایثار داشته اند. آن ها در ادامه، راهبردهای رفتاری خاصی مانند اصول گرایی، اعتمادسازی، ایجاد فضای تعاملی سازنده، توانمند سازی و متقاعدسازی پیروان و اعمال نفوذ کارکردی را در تعامل با نیروهای خود به کار گرفته اند. اتخاذ راهبردهای رفتاری ذکرشده توسط رهبران نظامی، باعث تحقق پیامدهای فردی و سازمانی در ابعاد نگرشی، رفتاری و عملکردی، مانند تعهد و رضایت شغلی و سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی و درنهایت انجام موفقیت آمیز مأموریت و پیروزی نظامی شده است. یافته های این پژوهش قابل استفاده ی سازمان های نظامی و غیرنظامی در تدوین طرح های جذب، پرورش و توسعه رهبری است.
۸۰.

بررسی نقش دولت جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دفاع مقدس دولت جنگ تحمیلی پشیبانی نیروهای مسلح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۳۰۴
این مقاله به بررسی نقش دولت ایران در مقاطع مختلف دوران دفاع مقدس می پردازد. در این مقاله از شیوه و روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است و داده ها به روش کتابخانه ای و با مطالعه اسناد و مدارک آشکار و نیز مصاحبه شفاهی با بعضی از افراد دست اندرکار آن دوره جمع آوری گردیده اند. هدف و نوع تحقیق نیز کاربردی می باشد. مقاله در پی پاسخ به این سوال است که دولت در چه حوزه هایی و چگونه از جبهه ها و رزمندگان پشتیبانی می کرده است. اهمیت بررسی این موضوع در آن است که بدون در نظر گرفتن فعالیت های دولت، تصور حفظ تمامیت ارضی کشور غیرواقعی است. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که دولت در تأمین حداقل معیشت مردم و کنترل نرخ تورم، کارنامه ای قابل قبول داشته و در تأمین بودجه و اعتبارات نیروهای مسلح و نیز رسیدگی به خانواده شهدا و جانبازان و اسرا و مفقودین و سَر و سامان دادن به مهاجرین جنگی و جنگ زدگان و همچنین پشتیبانی های پزشکی، صنعتی، مهندسی از جبهه ها نقش خوبی ایفا کرده است. اما در بکارگیری ظرفیت های دیپلماسی جهت پایان دادن هرچه سریعتر به جنگ و نیز محدودسازی دامنه مخاصمات و نیل به مصالحه، عملکرد مطلوبی نداشته است.