مطالب

۸۰۱.

قرابت قرآن و نهج البلاغه در بیان اوصاف پیامبر اکرم (ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شهین قهرمان ایزدی منصور پهلوان

منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال یازدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۲)

کلیدواژه‌ها: قرآن نهج البلاغه اوصاف پیامبر (ص) تطبیق معنا اسوه بودن پیامبر (ص)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۹۲ تعداد دانلود : ۸۶۴

ارتباط مستمر حضرت علی (ع) با قرآن و حضور ایشان در خانه وحی و ارتباط با منبع آن، سبب اثرپذیری نهج البلاغه از قرآن کریم شده است. این اثرپذیری، گذشته از حوزه لفظی در حوزه معنایی نیز قابل مشاهده است. بنابراین، منظور از اثرپذیری تنها استناد به آیات و یا الفاظ قرآنی نیست، اگرچه آن هم مطلب مهمی است؛ بلکه این کتاب از نظر معنایی، در همه موارد از کلام الهی مدد گرفته و امکان تطبیق در موضوعات مختلف برایش فراهم است. ارتباط دوسویه قرآن و امام (ع)، از سویی اثرپذیری نهج البلاغه از قرآن را درپی داشته است و از سوی دیگر کلام امام (ع) در بسیاری موارد تفسیر قرآن است. به عبارتی دیگر، نهج البلاغه به تبیین مجملات و تفسیر آیات قرآن پرداخته است که با توجه به ایجاز قرآن می تواند در شناخت بهتر آن نقش مهمی داشته باشد؛ برای مثال وقتی خداوند رسول اکرم (ص) را اسوه نیکو معرفی می کند، حضرت علی (ع) با استفاده از الفاظ مساوی یا مشابه با واژه قرآن به بیان مطلب قرآن می پردازد و با ذکر دلایل و شواهد مختلف از نحوه زندگی و روش پیامبر (ص) آیه را تبیین و تفسیر می کند. گذشته از اسوه بودن پیامبر (ص)، تلاش برای هدایت مردم، امانتداری و پاکی اجداد و اعقاب ازجمله اوصاف پیامبر (ص) است که قرآن و نهج البلاغه در بیان آن نزدیکی خاصی دارند. این پژوهش نیز به تطبیق معنایی قرآن و نهج البلاغه در بیان آن ها می پردازد. کلید واژه ها: قرآن، نهج البلاغه، اوصاف پیامبر (ص)، تطبیق معنا، اسوه بودن پیامبر (ص).

۸۰۲.

رفاه از دیدگاه علی بن ابی طالب در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعید وصالی امیر محمدیان خراسانی

منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: حقوق عدالت رفاه علی بن ابی طالب

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۲۱ تعداد دانلود : ۵۷۳

حکومت ها برای راضی نگاه داشتن مردم در پی آن بوده اند تا دست حداقل هایی را برای آن ها یا برای برخی از آن ها فراهم کنند، اگر چه میزان دخالت حکومت ها در این امر تفاوت می کرده است. این مطالعه به بررسی دیدگاه های رفاهی علی بن ابی طالب به عنوان کسی که حکومت داری اش سرمشق و الهام بخش ایرانیان است می پردازد. برای این منظور از روش تحلیل محتوا استفاده گردیده است. تحلیل محتوای مضمونی کل نهج البلاغه با مقوله رفاه و گزارش یافته ها به صورت جداول فراوانی و تحلیل یافته ها به صورت کیفی انجام شده است. زیر مقوله های رفاهی به دست آمده به صورت رفت و برگشتی میان چارچوب مفهومی و متن به صورت زیر به دست آمدند: 1. فقر و نیازمندی 2. صدقه و بخشش 3. علم و فراگیری 4. عدالت و مساوات 5. حق و باطل 6. مشورت 7. تعقل، خرد و تدبیر 8. قناعت و طمع 9. اتحاد، دوستی و اعتماد. مهمترین نتیجه گیری این بود که همراه با تاکید بر مفاهیم رفاهی ذکر شده در بالا، علی بن ابی طالب رفاه جامعه را بر مبنای نهادینه کردن ارزش های اخلاقی، اجرای عدالت، ارتقای برابری و حمایت از حقوق و آزادی های مردم بنا کرد.

۸۰۳.

دیدگاه قرآن و نهج البلاغه در مورد کُرة زمین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهزاد سعیدی رضوی

منبع: سراج منیر سال پنجم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: قرآن نهج البلاغه پیامبر (ص) زمین شناسی حضرت علی (ع)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۴۲۰ تعداد دانلود : ۷۳۴

شناخت زمین و وقایع آن به گونه ای گسترده است که این مقوله را تا حدّ معرّفی یک علم مستقل به نام زمین شناسی (Geology) ارتقا داده است و ذهن هر انسان را به این معطوف می دارد که چگونه در قرآن، معجزة پیامبر(ص)و نهج البلاغة حضرت علی(ع) در زمان های کهن این مطالب دقیق علمی شناخته و بیان شده است. این بدان معنی است که قرآن مطابق سطح دانش و درک موضوعات علمی در زمان نزول، به بیان مطالب علمی پرداخته است. در این مقاله با بهره گیری از آیات قرآن کریم و سخنان گهربار حضرت علی(ع)به بررسی علوم موجود در این متون در مورد پیدایش، شکل، حرکت، موجودات و پایان کرة زمین و... و نهایتاً مقایسة آنها با علم روز زمین شناسی پرداخته شده است.

۸۰۴.

مؤلفه های اصلاحات آموزشی امام علی علیه السلام با تکیه بر نهج البلاغه(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: سمیه عابدی سید هادی سیدوکیلی

منبع: حدیث اندیشه بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: عقلانیت نهج البلاغه امام علی علیه السلام علم آموزی اصلاحات آموزشی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۱۲ تعداد دانلود : ۵۱۳

امام علی علیه السلام در حالی رهبری جامعه را پذیرفت که به واسطه حاکمان پیشین، تعالیم دین به انحراف کشیده شده بود، بنابراین ایشان به اصلاح امور جامعه پرداخت. یکی از انحرافات از میان رفتن ارزش عقلانیت و علم آموزی بود. اصلاحات آموزشی، تصحیح بخش هایی از فرهنگ جامعه است که با آموختن و کسب آگاهی در ارتباط است و خارج از حیطه سیاست، اقتصاد، روابط اجتماعی و فضائل اخلاقی می باشد. هدف علیعلیه السلام در این اصلاحات، تربیت مردم به نحوی بود که در همه امور به اندیشه بپردازند و بعد از کسب آگاهی اقدام نمایند. روش ایشان، پس از ایجاد انگیزه، دادن بینشی به مردم است تا با کمک وحی، عقل، فطرت و دیگر منابع و معیارها قادر به تشخیص آموزه های صحیح باشند. عمل به علم و رسیدن به تقوا نتیجه ای است که در راستای هدف غایی یعنی عبودیت، از اهداف ایشان در اصلاحات آموزشی است. در این پژوهِ با نگاهی تاریخی تحلیلی به انحرافات فکری و موارد مغایر با علم آموزی در آن روزگار اشاره و پس از آن آموزه های امیرالمؤمنین علیه السلام در اصلاح آن ها بیان می شود. آموزش در نهج البلاغه حد مشخصی ندارد و فراگیری هر دانش و معرفتی است که انسان را در دنیا و آخرت به سمت عبودیت سوق می دهد.

۸۰۵.

ویژگی های اخلاقی خواص جامعه اسلامی از منظر نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالحسین خسروپناه رضا میرزایی

منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۱۸ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۶۰) 389 - 406

کلیدواژه‌ها: اخلاقی سیاسی نهج البلاغه خواص جامعه اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم انسانی

تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۷۰

هدف: انسان دارای سه ساحت اندیشه، اخلاق و رفتار است. انسان به دلیل طبیعت اجتماعی خود، موجودی سیاسی است. اخلاق سیاسی، ساحتی است که نوع رفتار سیاسی انسان را رقم خواهد زد. این نوشتار به دنبال استخراج ویژگی های اخلاقی خواص جامعه اسلامی به دلیل تأثیراتی که در جامعه دارند، بوده و بدین منظور، به بررسی دیدگاه امیرالمؤمنین(ع) پرداخته است. روش: روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و محدوده تحقیق نیز سخنان امام علی(ع) در نهج البلاغه است. یافته ها: بررسی بیانات امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه نشان می دهد در نگاه ایشان، اخلاق پایه و اساس مباحث سیاسی و اولویت در تزاحم بین اخلاق و سیاست، ارزشهای اخلاقی است. کسانی که به عنوان نخبگان و خواص جامعه اسلامی تلقی می شوند، برای اینکه انسان سیاسی مطلوب به شمار آیند، باید در کنار باورها و رفتار سیاسی خاصی که دارند، به دنبال اتصاف به صفات و ملکات اخلاقی خاصی نیز باشند. نتیجه گیری: مهم ترین ویژگی های اخلاقی خواص جامعه اسلامی از منظر امیرالمؤمنین(ع) عبارتند از: تقوا، یاد مرگ و معاد، عبرت از گذشتگان، پرهیز از حب دنیا و ریاست طلبی، دوری از نفاق و حسادت، توجه به آثار اجتماعی عملکرد خواص، تواضع و فروتنی در برابر مردم، فراست و شجاعت در برابر دشمن.

۸۰۶.

صلاحیت های شخصی مدیران آموزشی در رویکرد شایسته گزینی با نگرشی بر نهج البلاغه

نویسنده: زهره موسی زاده مریم عدلی

منبع: مطالعات معارف اسلامی و علوم تربیتی (علوم تربیتی از دیدگاه اسلام) سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ 83-103

کلیدواژه‌ها: شایستگی شایسته سالاری صلاحیت های شخصی مدیران آموزشی نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

تعداد بازدید : ۸۱۰ تعداد دانلود : ۴۲۹

مدیران آموزشی، در کیفیت اجرای برنامه های آموزشی و پیشبرد اهداف تعلیم و تربیت لازم است از ویژگی ها و شایستگی های متناسب با این مسئولیت خطیر برخوردار باشند؛ زیرا یک نظام آموزشی بدون بهره مندی از مدیران شایسته، دلسوز، متقی، مخلص، مدبر و با تجربه، نایل به اهداف خود نمی گرددد . بنابراین استفاده از چارچوب کلی و نظام مند و اجرای طرح های مناسب در زمینه جذب، تربیت و نگهداری مدیران از ضروری ترین اقدامات در جهت اصلاح مدیریت آموزش و پرورش و حرکت به سوی اعمال اصل شایسته سالاری در مدیریت آموزشی است. پژوهش حاضر در صدد است با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و به کارگیری روش تحلیل متن به شیوه قیاسی- استقرایی، با در نظر گرفتن مفهوم شایستگی و فرایند شایسته سالاری، به بررسی صلاحیت های شخصی مدیران آموزشی از دیدگاه امام علی(ع) در نهج البلاغه بپردازد. یافته های تحقیق بیانگر آن است که در رویکرد شایسته گزینی، ویژگی های قدرت تسلط بر خویشتن هنگام بر انگیختگی، قاطعیت، رازداری و عیب پوشانی، رفق و مدارا و وفای به عهد و پیمان، از جمله صلاحیت های شخصی مدیران آموزشی در نهج البلاغه است که از نظر متخصصان علوم دینی و دانش مدیریت بیشترین اهمیت را دارا می باشند.

۸۰۷.

الگوی مفهومی تفکر استراتژیک در کسب و کارها از دیدگاه امام علی در نهج البلاغه

نویسنده: علی اصغر شیره پز آرانی میرزا حسن حسینی محمد محمودی میمندی محمدتقی امینی

منبع: اسلام و مدیریت سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: اخلاق نهج البلاغه تفکر استراتژیک امام علی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۰۷۶ تعداد دانلود : ۱۱۵۶

بسیاری از پژوهش های مدیریتی به اهمیت قابلیت تفکر استراتژیک برای مدیران اشاره کرده اند؛ اما موضوعی که کمترین توجه بدان شده، حلقه ارتباطی تفکر استراتژیک و ارزش هاست، حلقه ای که ارزش های اخلاقی را با منطق تجاری پیوند می دهد. هدف از نگارش مقاله حاضر ترسیم و تعریف چارچوب مفهومی برای تبیین ارتباط اصول اخلاقی و تفکر استراتژیک است. این پژوهش با روش تحلیل محتوا به بررسی و تحلیل مفاهیم همسو با کسب و کار در نهج البلاغه و دریافت نکات مهم و میزان اهمیت و تنوع آنها راهنمای ما در درک ارتباط اخلاق و تفکر استراتژیک خواهد بود. در مدل مستخرج از نهج البلاغه، حضرت علیj مبتنی بر رویکردی متعالی به کسب و کار، افزون بر نگرش مادی، نگرشی الهی به کسب و کار بخشیده است. در این مدل مبتنی بر ارزش های بنیادین کسب و کار، شاخص های اخلاقی مؤثر بر کسب و کار ارائه می شود و سرانجام مؤلفه های تفکر در کسب و کار بر مبنای نهج البلاغه ارائه شده است. اثربخشی تفکر استراتژیک، نیازمند ارائه الگویی است که مؤلفه های تفکر استراتژیک را در تعامل کامل با ارزش های اخلاقی ارائه کند و افزون بر فرایند، محتوای اخلاقی نیز داشته باشد.

۸۰۸.

تأثیرپذیری متون عرفانی از قرآن و نهج البلاغه در مقوله حیرت ( ششمین وادی سلوک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسروره مختاری سهیلا صلاحی مقدم

منبع: عرفان اسلامی سال ۱۰ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم نهج البلاغه حیرت عطار و مولوی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی

تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۳۱

مقاله حاضر به تأثیرپذیری متون عرفانی از قرآن و نهج البلاغه، در مقوله حیرت (ششمین وادی از وادی های سیر و سلوک عارفانه) می پردازد. قرآن معجزه بزرگ پیامبر اکرم (ص) هم از جنبه خارق العاده بودن و هم از جنبه های لفظی و شیوایی ظاهری و هم زیبایی الفاظ، باعث شگفتی همه ادیان جهان شده است. تصوّف و متون عرفانی- اسلامی از کلام الهی نشأت می گیرد. حیرت و مصادیق آن نیز از این مقوله مستثنی نیست. این مرحله از عرفان، واپسین گدار سالک در نشئه عبودیست. به عبارت دیگر عاقبت حیرانی، حیرانی است. تجلّیّات الهی معمّاهای هستی، شگفتی های آفرینش، زیبایی و... از مصادیق و انگیزه های حیرت محمود، و تفکّر در ذات خداوند، جهل و نادانی، دور افتادن از مراتب معنوی و... از مصادیق حیرت مذموم در قرآن و نهج البلاغه است. به علّت تعدّد متون و کثرت مصادیق، در این جستار به ذکر نمونه هایی از آثار عرفا از قبیل؛ کشف المحجوب هجویری، آثار عطّار، مولانا و ...بسنده شده است.

۸۰۹.

الگوی مشارکت شهروندی در مدیریت دولتی مبتنی بر تعالیم نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هادی خان محمدی رضا واعظی مصطفی دلشاد تهرانی

منبع: مدیریت سازمان های دولتی سال دوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه دولت اسلامی مردم سالاری دینی مشارکت شهروندان حقوق شهروندان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۶۸ تعداد دانلود : ۸۹۹

موضوع مشارکت شهروندان در امور دولت و حکومت و یا تعاملات بین مردم ودولت از موضوعات بسیار مهمی است که باید مورد توجه اندیشمندان و دولتمردان قرار بگیرد. این در حالی است که این موضوع در شبه پارادیم های اخیر مدیریت دولتی یعنی خدمات عمومی نوین بسیار حائز اهمیت گشته تا آنجا که در این زمینه مدل ها و تئوری های مختلفی از دهه 50 میلادی تاکنون بیان شده است . در یک رویکرد منطقی و عقلایی، الگوی مشارکت شهروندان هر کشور متناسب با فرهنگ و محیط آن کشور شکل متفاوتی به خود می گیرد؛ هرچند می توان از تجربیات دیگر کشور ها در این زمینه نیز استفاده نمود. بر این اساس با توجه به درجه اهمیت مشارکت مردم در حکومت و دولت، این تحقیق بدنبال آن است که الگوی مشارکت شهروندی از منظر تعالیم نهج البلاغه را متناسب با سیره نظری و عملی امام علی علیه السلام شناسایی نماید تا گامی در تولید الگویی اسلامی برداشته شود. بنابراین سوال اصلی پژوهش آن است که مشارکت شهروندی در مدیریت دولتی مبتنی بر تعالیم نهج البلاغه چه الگویی دارد؟ جهت انجام پژوهش نیز از روش تحلیل مضمون با استفاده از نرم افزار تحلیل کیفی Maxqda استفاده گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که الگوی مشارکت شهروندی بر اساس ارزش های بنیادین و اساسی حکومت اسلامی شکل می گیرد و دارای الگویی تعاملی براساس قاعده اصلاح طرفینی جهت تحقق اداء حق و تکلیف متقابل با نهایت حسن تعامل و همکاری می باشد و براساس آن الگو فرایند تعاملی دولت – شهروند و سایر الگو های بخشی دیگر ایجاد می گردد.

۸۱۰.

اصول مخاطب شناسی از دیدگاه امام علی(ع)در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منیره فرضی شوب فرشته فرضی شوب زهره شاه قاسمی

منبع: سراج منیر سال پنجم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه امام علی (ع) مخاطب متکلم ارتباطات اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی

تعداد بازدید : ۴۳۷۷ تعداد دانلود : ۱۳۷۷

ارتباط میان انسان ها سنگ بنای جامعة انسانی است و هر ارتباطی حدّاقل از سه مؤلّفة متکلّم (ارسال کنندة پیام)، پیام (متن/ کلام)، مخاطب (دریافت کنندة پیام) تشکیل می شود. هدف از برقراری ارتباط نیز نقل و انتقال پیام است. هر متکلّم برای اینکه پیام خود را به بهترین شکل به مخاطب ارایه کند، نیازمند آن است که اطّلاعاتی در مورد مخاطب داشته باشد و بر مبنای آن اطّلاعات، به محتوایی که در دست دارد، شکل و ساختاری منطقی و اثربخش بدهد. کتاب نهج البلاغه مجموعه ای متشکّل از پیام هایی دینی و اخلاقی است که خطاب به مردمی با ویژگی های گوناگون بسیار بیان شده است، با وجود گوناگونی پیام ها و مخاطبانِ این کتاب، همة سخنوران بزرگ ادبیّات عربی و پارسی برآنند که انتقال پیام در این کتاب به شکلی تحسین برانگیز صورت گرفته، به گونه ای که آن را بزرگترین شاهکار ادبیّات عربی پس از قرآن قرار داده است، چرا که شاخصه ها و معیارهایی صحیح و مؤثّر را برای تقسیم بندی مخاطبان به کار برده است. این پژوهش با سیری در نهج البلاغه به جستجوی این شاخصه ها می پردازد. شاخصه هایی که از نظر جامعیّت و روش مندی در تمامی ادوار قابل استفاده و با حذف مواردی که با نقش سنّتی مخاطب در دورة اوّلیّة اسلام در تضاد است کاملاً بر اصول علمی مبحث مخاطب شناسی در علم ارتباطات قابل تطبیق است.

۸۱۱.

هویت و حس تعلق مکانی در فضاهای عمومی جدید الاحداث شهری (بوستان نهج البلاغه- تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اسماعیل دویران ملیحه کریمی نژاد

منبع: هویت شهر سال هشتم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۸ 81 - 92

کلیدواژه‌ها: هویت منظر شهری مبلمان شهری تهران بوستان نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری کاربردی

تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۱۶۵

هویت در قدیم مربوط به شهرها و مکانهایی می شده است که دارای آثار تاریخی بوده اند.اما امروزه این مکان ها جایگاه قدیم را ندارند، لذا باید به فکر هویت مند کردن شهرها در مکان های جدید بود.این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تبیینی و با بکار بردن شیوه گردآوری اطلاعات بصورت میدانی وکتابخانه ای سعی برآن داشته تا نقش طراحی هویت محور در ایجاد حس تعلق و تداوم هویت شهری در بوستان نهج البلاغه شهر تهران را بررسی نماید.روش میدانی این پژوهش در قالب پرسش نامه با حجم نمونه 100مورد از گردشگران بوستان نهج البلاغه بوده که داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون آماری خی دو1،کندال2 و گاما تجزیه وتحلیل و آزمون فرضیات صورت پذیرفت.نتایج حاصل نشان می دهد که هویت وحس تعلق مکانی با شیوه ونحوه طراحی محیطی ارتباط داشته و با ارتقاء عناصر کیفی منظر شهری چون مبلمان، هویت در فضاهای جدید تقویت می یابد.

۸۱۲.

تبیین ویژگی های کلیدی مدیران فرهنگی از منظر اسلام (با کنکاشی در قرآن و نامه 53 نهج البلاغه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا سلطانی غلامحسین نیکوکار

منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال هفدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۶۴

کلیدواژه‌ها: اسلام قرآن مدیریت نهج البلاغه مدیران فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۱۳۰۹ تعداد دانلود : ۲۴۶۳

قرآن کریم کتابی است که از سوی پروردگار عالم برای رستگاری، رشد و تعالی و تکامل انسان ها نازل شده است. این کتاب آسمانی به همراه احادیث موثق منقول از اهل بیت علیهم السلام (کتاب و سنت) می تواند برای همیشه تاریخ و برای تمامی زمان ها ومکان ها، مشعلی هدایتگر و سراجی منیر برای انسان ها قلمداد شده و پاسخگوی نیازهای زندگی بشری باشد. مقاله حاضر با هدف توصیف و تبیین صفات و ویژگی های مدیران فرهنگی، انجام شده است و به این سوال اساسی پاسخ می دهد که مهمترین ویژگی های مدیران فرهنگی از منظر قرآن کریم و نهج البلاغه، کدامند؟ این مقاله از نظر هدف، کاربردی و با استفاده از روش تحقیق کیفی انجام و داده ها به شیوه توصیفی بیان شده اند. سطح تحلیل یافته ها حکایت از آن دارد که در حوزه تمایلات، اندیشه و رفتار به ترتیب 12، 18 و 20 ویژگی و در بخش باور، بصیرت و رفتار به ترتیب 9 ، 7 و 12 شاخص و در عرصه معیارهای عمومی20 عامل، معیارهای تخصصی 11 عامل و معیارهای مکتبی 12 عامل، شناسایی و معرفی گردید.

۸۱۳.

نقد و بررسی ترجمة برخی احوال مسندٌإلیه در چند ترجمة فارسی نهج البلاغه

نویسنده: بیژن کرمی میرعزیزی عسگر بابازاده اقدم سحر مطلوبی

منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال سوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه ترجمه نقد و بررسی ترجمه مسندٌإلیه احوال مسندٌإلیه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ترجمه

تعداد بازدید : ۱۰۳۶ تعداد دانلود : ۱۱۲۵

موضوع مسندٌإلیه به عنوان یکی از مباحث علم معانی دارای ظرفیّت های معنوی خاص می باشد که لازم است از سوی مترجم مورد عنایت ویژه قرار گیرد. حال اگر متن مورد ترجمه کلامی همچون نهج البلاغه باشد، این عنایت باید دوچندان گردد. در رهگذر بررسی هایی که از برخی ترجمه های فارسی این اثر گرانسنگ انجام گردید، نویسندگان با گزینش آن احوال مسندٌإلیه که کارکرد مفهومی و معنایی خاصّی در کلام دارند، بدین نکته دست یافته اند که غالباً این مفاهیم در ترجمه مورد توجّه قرار نگرفته اند. لذا در این گفتار سعی بر آن است با روش توصیفی تحلیلی این مفاهیم عرضه شود تا در حدّ امکان در ترجمه های بعدی از سوی مترجمان رعایت گردد.

۸۱۴.

الحذف کعنصر إتساقی فی نهج البلاغه (دراسه فی 30 خطبه طویله)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا نظری نرجس انصاری

منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۲۰ سال ۱۴۳۴ شماره ۲ 69-82

تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۳۲۵

حذف از جمله پدیده های زبانی است که در حوزه های مختلفی هم چون نحو و بلاغت قابل بررسی است. «هالیدی» و «حسن»، حذف را در کنار برخی عوامل دیگر به عنوان عوامل انسجام متن مطرح کرده اند؛ بدین صورت که با حذف یک عنصر زبانی، شکافی در متن ایجاد می گردد که ذهن مخاطب آن را با توجه به عنصری پیشین پرمی نماید؛ چنین پدیده ای باعث انسجام و پیوستگی اجزای متن می گردد. در خطبه های نهج البلاغه نیز با حذفهای گوناگون حرف، اسم، فعل، جمله و شبه جمله مواجه ایم که خالی از کارکرد انسجامی نیستند، بلکه در مواقعی حذف یک فعل یا حرف به عنوان برجسته ترین عامل اتصال اجزای متن عمل می کند به گونه ای که متن افقی را می توان با تکیه بر عامل حذف به متنی عمودی بدل کرد، هم چنین کارکرد انسجامی حذف در تعامل و تعاون این عامل با برخی عوامل دیگر هم چون موازات نحوی، تکرار و ارجاع و به طور کلی در ایجاد انسجام آوایی بیشتر به چشم می آید. این تحقیق به شیوه ی توصیفی، موضوع کارکردهای انسجامی آن را در سی خطبه بلند نهج البلاغه تحلیل می نماید.

۸۱۵.

بررسی ترجمه های صور خیال در دو خطبة «الجهاد» و «الملاحم» نهج البلاغه (با تکیه بر ترجمه های دشتی، شهیدی، قرشی و فیض الاسلام)

نویسنده: سید محمد میرحسینی حشمت الله زارعی کفایت

منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال سوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه ترجمه نقد علی (ع) صور خیال

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ترجمه

تعداد بازدید : ۱۰۷۰ تعداد دانلود : ۵۹۲

«ترجمه» به معنای برگرداندن کلام از زبانی به زبان دیگر است. ترجمه با توجّه به نوع متن و هدف ترجمه، به دو نوع معنایی و ارتباطی تقسیم می شود. ترجمة معنایی به متن وفادار، و واحد ترجمه در آن واژه است. همچنین دارای ویژگی های ترجمة تحت اللّفظی است و به زبان مبدأ گرایش دارد. در مقابل، ترجمة ارتباطی خواننده محور است که واحد ترجمه در آن، جمله، و از روانی زبان برخوردار است. نهج البلاغه، اثری ارزنده و معتبر دینی است که فراتر از کلام مخلوق می باشد. این اثر قریب به 80 ترجمه دارد که مهم ترین آنها، ترجمة دشتی، شهیدی، قرشی و فیض الاسلام است. در این مقاله با روش کتابخانه ای سعی شده ترجمه های صور خیال در دو خطبة «الجهاد» و «الملاحم» نهج البلاغه با تکیه بر چهار ترجمة مهمّ مذکور بررسی گردد. گفتنی است که چهار مترجم فوق یکی از دو نوع ترجمه را برگزیدند، امّا در برخی از عبارات فقط به مفهوم و در برخی عبارات دیگر، تنها به متن تکیه کرده اند. همچنین دشتی، شهیدی، قرشی در ترجمة بیشتر جمله ها به لفظ توجّه کرده اند و ترجمة تحت اللّفظی ارائه داده اند، امّا فیض الاسلام اساس کار خود را بر محور ترجمة تفسیری نهاده است. علاوه بر این، ترجمة شهیدی در برخی عبارات، ادبی و ترجمة دشتی دارای زبان معاصر است.

۸۱۶.

آسیب شناسی و درمان فشارهای روانی از منظر نهج البلاغه

نویسنده: نرگس باباخانی

منبع: مطالعات معارف اسلامی و علوم تربیتی (علوم تربیتی از دیدگاه اسلام) سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱ 119-133

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه روان شناسی سلامت روانی فشار های روانی آسیب شناسی رویکرد شناختی رویکرد رفتاری

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

تعداد بازدید : ۱۳۷۹ تعداد دانلود : ۵۲۶

نهج البلاغه مصداق عینی از منابع اسلامی و علمی و قابل استناد برای مراجعه متخصصان روان شناسی است. مقاله حاضر با روش پژوهش کیفی توصیفی تحلیلی، رویکرد نهج البلاغه به موضوع تنش های روانی و درمان آن ها را از دو جنبه بررسی می کند. از یک منظر نگاه خاص امام علی(ع) به علل اصلی فشارهای روانی مورد بحث قرار می دهد و از منظر دیگر ارزیابی عوامل فشارزای زندگی. در کلام امام علی(ع) رویکردی با دو محور شناختی و رفتاری مشهود است که ضمن تبیین عوامل و علل تنش ها، درمان مبتنی بر ارتقای سطح ارزیابی شناختی از وقایع و اتخاد شیوه های رفتاری تأمین کننده سلامت روانی را مطرح ساخته است. نویسنده در مرحله بعد، ارائه تطبیقی برخی از یافته های جدید پژوهشگران روان شناسی را در مقایسه با مبانی روان شناختی مطرح شده در نهج البلاغه نشان می دهد.

۸۱۷.

تحلیل ساختار شناسی «بهج الصباغه فی شرح نهج البلاغه»(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: احمد احمدی اصل محمدصادق رهبران

منبع: حدیث اندیشه پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی

تعداد بازدید : ۱۰۵۲ تعداد دانلود : ۳۹۶

۸۱۸.

بررسی فرایند عدالت مالیاتی در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سهراب مروتی فرشته دارابی

منبع: پژوهشنامه علوی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: خمس زکات جزیه خراج عدالت مالیاتی سیمای مالیات دهندگان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی

تعداد بازدید : ۲۵۵۱ تعداد دانلود : ۱۰۱۲

هرچند مالیات، امری عمومی است که تمامی نظام های حکومتی با مؤلفه های معرفت شناسی متفاوت از آن بهره می گیرند، عدالت مالیاتی یکی از موضوعات پیچیده و دشوار مالی است که اختلاف نظرهای اساسی درباره آن وجود دارد. حکومت کوتاه و کارآمد امام علی(ع)، به عنوان الگوی عدالت از زوایای گوناگون، پیام هایی برای این امر مهم و اثرگذار دارد؛ پیام هایی که اجرا و به کارگیری آنها باعث می شود جامعه از سقوط در بی عدالتی و ظلم رهایی یابد. در این پژوهش سعی شده است با ارائه تعاریف دقیقی از واژه مالیات و واژه های جایگزین آن در بیانات ارزشمند آن امام همام، چگونگی برنامه ریزی برای اخذ مالیات و راه های هزینه کردن آن تبیین و در پایان ضمن ارائه سیمای مالیات دهندگان، راهکارهای راهبردی برای عدالت گستری در أخذ مالیات عرضه شود.

۸۱۹.

طراحی مدل عدالت سازمانی با الهام از نهج البلاغه و اعتباربخشی آن با استفاده از نظر خبرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ناصر جمشیدی حسین خنیفر جلال نادری

منبع: مدیریت فرهنگ سازمانی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۲۹)

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه عدالت سازمانی الگوی عدالت سازمانی مبانی عدالت

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی

تعداد بازدید : ۱۳۷۳ تعداد دانلود : ۶۴۰

در این مقاله تلاش شدهاست با توجه به پیشینة نظری تحقیق و با استفاده از مدل عدالت سازمانی که شامل ابعاد مراودهای(تعاملی)، توزیعی و رویهای است، حدود ده سازه طراحی و برای سازههای طرح شده، با توجه به مبانی نظری و استنادات نهجالبلاغه و همگنی آنها باهم در مدل عدالت سازمانی، حدود 32 متغیر استخراج شود. سپس، متغیرها با مدل عدالت سازمانی با توجه به منابع و مصادر تطبیق داده شد. بر اساس متغیرهای استخراج شده و تطبیق آنها، مدل پیشنهادی طرح شد. جامعة آماری این تحقیق اساتید مدیریت و علوم قرآنی بودند، که نمونهای به روش تصادفی و با توجه به جدول مورگان از بین آنها انتخاب شد و به ترتیب، برای اعتباربخشی ساختاری و محتوایی به سؤال های پرسشنامه پاسخ دادند. نتایج به دست آمده از تحلیل آمار استنباطی در نرم افزار SPSSمدل را با درصد بالایی تأیید کرد. در نهایت، پس از انجام اصلاحات لازم، مدل نهایی ایجاد شد.

۸۲۰.

بررسی تربیت مدنی از دیدگاه امام علی علیه السلام با تأکید بر نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی سبحانی نژاد اکبر رهنما احمدعلی بهرام

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید بهار ۱۳۹۲ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: تربیت دینی در نهج البلاغه تعلیم و تربیت اسلامی و نهج البلاغه ادارة جامعه اسلامی بر اساس نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۲۶ تعداد دانلود : ۸۰۳

در این پژوهش محورهای تربیت مدنی از دیدگاه امام علی علیه السلام، به همراه عوامل و زمینه های مصداقی آنها با تأکید بر نهج البلاغه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. روش پژوهش تحلیل محتوا و طی آن تمام خطبه ها، نامه ها و حکمتهای منتسب به امام علی علیه-السلام در نهج البلاغه بود که همه آنها مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار پژوهش، فهرست وارسی بود که روایی آن به وسیله صاحبنظران و پایایی آن نیز با محاسبه ضریب همبستگی تأیید شد. داده های حاصل از تحلیل اولیه با تحلیل مجرای دیگر برابر با 84/0 بوده و داده ها مورد تجزیه و تحلیل کیفی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که در تربیت مدنی از دیدگاه امام علی علیه السلام عوامل مطرح در قالب چهار محور تحکیم ایمان و عقیده، ترویج اخلاقیات در جامعه، عدالت و حقوق شهروندی است.