مطالعات راهبردی بسیج

این مقاله با هدف طراحی الگوی رهبری اثربخش پیامبر اسلام(ص) و با روش تحقیق کیفی تحلیل تم و با استفاده از متون منتخب در سیره نبوی(ص) انجام شده است. در این بررسی، تعداد 351 روایت به عنوان گزاره انتخاب و مطالعه شده که در نتیجه، تعداد 195 پیام، 33 مفهوم، 7مقوله و 3 بعد کلی شناسایی گردید. نتایج نشان می دهد، سبک رهبری پیامبر اسلام(ص) بیشتر بر سه محور رابطه خود با خدا (تحول اعتقادی)، رابطه خود با افراد (تحول فردی) و رابطه خود با جامعه (تحول سازمانی اجتماعی) استوار بوده است. یافته ها نشان می دهد که اقوال و افعال حضرت در حوزه عمل تابعی از مبانی اعتقادی بوده و این مهم از جمله عوامل تأثیرگذار بر پیروان و کسب محبوبیت از سوی آنان بوده است. تحول اجتماعی و فردی رهبری می تواند تابعی از تحول اعتقادی اخلاقی وی باشد. همچنین می توان گفت، دو متغیر تألیف قلوب (مدیریت بر قلب ها) و عقلانیت، دارای بیشترین فراوانی و تکرار در میان شاخص های مشاهده شده در سیره رهبری ایشان بوده و بر همین اساس می توان سبک رهبری آن حضرت را به رهبری رحمانی تعبیر نمود. بر اساس نتایج این تحقیق، با توجه به ضریب تأثیرگذاری تحول درونی و اعتقادی بر سایر جنبه های فعالیتی فرد رهبر، می توان پیشنهاد نمود که مدیران سازمان های کشورمان برای افزایش اثربخشی، باید هر نوع تحول را ابتدا در خود ایجاد و آنگاه نسبت به تحول در دیگران و سازمان اقدام کنند.

امروزه الگوهای شایستگی یکی از موضوعات اثرگذار و در واقع هسته مرکزی تمامی فعالیت های مدیریت منابع انسانی سازمانها می باشد. این الگوها ضمن ایجاد گفتمان جدیدی در ادبیات مدیریت با عنوان مدیریت منابع انسانی مبتنی بر شایستگی(CBHRM ) در قالب شیوه ای نو برای یکپارچه کردن اقدامهای مختلف حوزه نیروی انسانی به کار می رود. در این مقاله با توجه به پرسش اساسی «الگوی مفهومی شایستگی نیروی انسانی در نهج البلاغه کدام است؟ » و با استفاده از روش ترکیی(کیفی تحلیل مضمون و کمی ISM)، مطالعه دقیق و جامع کتاب شریف نهج البلاغه، تکمیل پرسش نامه توسط 40 تن از نخبگان و متخصصان حوزه مدیریت و نهج البلاغه، سعی شده ضمن استخراج مولفه های شایستگی، الگوی مفهومی تحقیق تدوین گردد. در نهایت با توجه به مطالعه متن و روش تحلیل مضمون، 332 کد باز، 48 مضمون پایه و شش مضمون سازمان دهنده با عناوین( خدا محوری، عدالت محوری، معرفت، درایت، قوت و سلامت) از متن استخراج و بر اساس تکنیک ISM الگوسازی، رتبه بندی و سرانجام الگوی شایستگی های منابع انسانی در نهج البلاغه ارائه و تشریح شد.

قرآن کریم کتابی است که از سوی پروردگار عالم برای رستگاری، رشد و تعالی و تکامل انسان ها نازل شده است. این کتاب آسمانی به همراه احادیث موثق منقول از اهل بیت علیهم السلام (کتاب و سنت) می تواند برای همیشه تاریخ و برای تمامی زمان ها ومکان ها، مشعلی هدایتگر و سراجی منیر برای انسان ها قلمداد شده و پاسخگوی نیازهای زندگی بشری باشد. مقاله حاضر با هدف توصیف و تبیین صفات و ویژگی های مدیران فرهنگی، انجام شده است و به این سوال اساسی پاسخ می دهد که مهمترین ویژگی های مدیران فرهنگی از منظر قرآن کریم و نهج البلاغه، کدامند؟ این مقاله از نظر هدف، کاربردی و با استفاده از روش تحقیق کیفی انجام و داده ها به شیوه توصیفی بیان شده اند. سطح تحلیل یافته ها حکایت از آن دارد که در حوزه تمایلات، اندیشه و رفتار به ترتیب 12، 18 و 20 ویژگی و در بخش باور، بصیرت و رفتار به ترتیب 9 ، 7 و 12 شاخص و در عرصه معیارهای عمومی20 عامل، معیارهای تخصصی 11 عامل و معیارهای مکتبی 12 عامل، شناسایی و معرفی گردید.

این مقاله که به بررسی عوامل مؤثر در مشارکت اعضای بسیج در ارتقای نظم و امنیت اجتماعی جامعه پرداخته است، درصدد است تا مهم ترین عواملی را که در مشارکت اعضای بسیج در ارتقای نظم و امنیت اجتماعی جامعه مؤثرند، شناسایی کند. طرح آن از نوع توصیفی بوده که به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه تحقیق را همه اعضای بسیج استان چهارمحال و بختیاری تشکیل می دهند که از میان آنها تعداد 348 نفر به روش چند مرحله ای و از شهرهای مختلف استان انتخاب و اطلاعات مورد نیاز نیز از طریق پرسشنامه ای محقق ساخته گردآوری شده است. در نهایت، داده های به دست آمده با استفاده از آزمون همبستگی و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که برخی از یافته های آن به شرح زیر است: میانگین همه مؤلفه های مشارکت اجتماعی اعضای بسیج در فعالیت های اجتماعی بالاتر از میانگین نمره مسئولیت پذیری، سابقه مشارکتی، رضایتمندی اعضای بسیج، احساس تعلق و اعتماد اجتماعی اعضای بسیج از میزان متوسط نمره معیار بالاتر است. بین مسئولیت پذیری، سابقه و رضایتمندی اعضای بسیج از خدمات و عملکرد دستگاه های تأمین کننده نظم و امنیت، احساس تعلق و اعتماد اجتماعی اعضای بسیج با مشارکت آنان با دستگاه های تأمین کننده نظم و امنیت، رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که فقط تأثیر مسئولیت پذیری و سابقه مشارکتی معنی دار است و تأثیر بقیه متغیرها بر مشارکت اعضای بسیج معنی دار نشده است

مدیریت جهادی در دهه نخستین انقلاب اسلامی در جهاد سازندگی که استوار بر ارزش های اسلامی بود، با وجود محدودیت در منابع و سرمایه های مادی، با تکیه بر نیروی انسانی خود (جهادگران) توانست بهره وری بالاتری نسبت به دیگر سازمان های کشور ارائه دهد؛ از این رو بررسی نقش نیروی انسانی و ویژگی های جهادگران در تبیین موضوع مدیریت جهادی باید مورد توجه قرار گیرد. به همین منظور، هدف از ارائه مقاله حاضر، بررسی و استخراج ویژگی های جهادگران و مقایسه آن با مؤلفه های هوش معنوی است. با استفاده از روش تحقیق تجزیه و تحلیل تم(مضمون)، 57 مقاله مرتبط با موضوع تحقیق که در مجموعه مقالات همایش های ملی فرهنگ و مدیریت جهادی 1386،1387و 1388 به چاپ رسیده و حداقل یکی از نگارندگان آن از جهادگران جهادسازندگی بوده، به بررسی ویژگی های جهادگران جهادسازندگی پرداخته شده است. یافته های پژوهش بر اساس کد گذاری های صورت گرفته روی مفاهیم و استخراج تم های فرعی نشان داد: ویژگی جهادگران با آنچه به نام هوش معنوی در ادبیات علمی جهان مطرح است، قرابت های بسیاری دارد و قابل طبقه بندی بر اساس مدل هوش معنوی ایمونز است. همچنین در مجموع 46 تم فرعی شناسایی و به عنوان ویژگی جهادگران معرفی شد و در قالب 5 تم اصلی طبقه بندی کلی تری صورت پذیرفت.

تحقق آرمان های مقدس نظام جمهوری اسلامی ایران، به ویژه دست یابی به رتبه اول منطقه ای در عرصه علم و فناوری تعیین شده در سند چشم انداز بیست ساله نظام منوط به شناسایی، پرورش و هدایت استعدادهای درخشان، توسط نهادهای متولی، از جمله سازمان بسیج برای بسیجیان است. سوال اصلی در این مقاله عبارت است از این که مناسبترین الگوی شناسایی و سنجش استعددهای درخشان در بسیج چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ و راهبردهاو راهکارهای پرورش و هدایت استعدادهای درخشان در بسیج کدامند؟ تحقیق از نوع کاربردی – توسعه ای می باشد و روش تحقیق موردی- زمینه یابی است. مدل طراحی شده دارای هفت عنصر اصلی نظام تقدیر الهی، عوامل طبیعی وذاتی در افراد مستعد ، فرایند پرورش استعدادها ،عوامل تعدیل کننده شخصی پرورش استعدادها، عوامل تعدیل کنندة محیطی (غیر شخصی) پرورش استعدادها، حوزه های عملکرد و مصادیق نخبگی استعدادهای پرورش یافته و کمال قرب الهی است که در یک نظام ارتباطی فرایندی و سیستمی باهم تعامل دارند.هم چنین با بهره گیری از ماتریس TOWS و QSPM ، توسعه فعالیت ها در انواع استعدادها،در همه اقشار و تمام سطوح، افزایش کیفیت فعالیت ها با تجارب، منابع و امکانات سازمان ها و مراکز پژوهشی، اصلاح و بهبود نظام شناسایی و پرورش استعدادها و زمینه سازی اشتغال استعدادها با توسعه مهارت های کارآفرینی و کسب و کاربه عنوان مهمترین راهبردها انتخاب شدند