مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
زمین شناسی
حوزه های تخصصی:
یکی از مهمترین شواهد ژئومرفولوژیکی میزان و نحوه عملکرد خطوط گلی – ویژگی های ژئومرفولوژیک عوارض پیرامون آنها و به ویژه مرفولوژی مخروط افکنده و سلسله مراتب آنها از نظر زمانی – مکانی و توپوگرافی است . محدوده تحت بررسی – چاله مرفوتکتونیکی کویر میقان اراک می باشد . از آنجا که متغیر های موثر در تکامل ژئومرفولوژیکی این حوضه فراتر از خط تقسیم پیرامون آن عمل نموده اند . بنابراین محدوده تحت بررسی به چهار گوش نقشه زمین شناسی قم تعمیم داده است . فرضیه تحقیق ارتباط هیدرولوژیکی دو حوضه مسیله و چاله میقان اراک را حکایت می کند . بر اساس این فرضیه – حوضه میقان تا اواخر پلیوستوسن یکی از زیر حوضه های چاله مسیله بوده است . سرانجام فعالیت گسل های حاشیه ای ( گسل های تلخاب و تبریه ) و جهش گرابنی آنها موجب تفکیک چاله میقان از حوضه مسیله شده است . بررسی شواهد موجود از جمله مرفولوژی مخروط افکنه های قدیمی و جدید – موفقیت – جهات و جهش گل ها – رسوب شناسی چاله میقان و همچنین بررسی اختلاف ارتفاع موجود بین سطوح مخروط افکنه ای قدیمی و خط تقسیم بین حوضه های میقان و چاله مسیله از مهمترین شواهدی هستند که فرضیه فوق را اثبات می کنند.
ارتباط ساختمان چین خورده بخش شمالشرقی البرز و تکامل الگوی زهکشی TM ,ETM و رادار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ساختمان زمین شناسی و چینه شناسی در توازن و تعادل شبکه آبها مؤثر است. در واقع بین تمام عواملی که تعیین کننده ویژگی شبکه آبها می باشند، سنگ شناسی و زمین ساخت از اهمیت فراوان تری برخوردار است؛ به نحوی که این عوامل بخشی از تحول شبکه آب های جاری را در کنترل می گیرند. از دیدگاه فرسایش، آبراهه ها در مسیریابی خود همیشه نقاط ضعیف تر ،سست تر و پست تر را انتخاب می کنند. از اینرو، گسل ها، درزه ها و شکستگی ها بهترین محل برای انطباق و تکامل آبراهه ها بشمار می روند. به دلیل گسترش وسیع آبراهه ها و فراوانی طاقدیس های کوچک در بخش شمالشرقی البرز ، در این پژوهش نحوه تکامل آبراهه ها و اثر بخشی ژئومرفولوژی طاقدیس های این منطقه در تیپ و الگوی زهکشی مورد مطالعه قرار گرفته است. برای دستیابی به این هدف از نرم افزار Geomatica به عنوان ابزار اصلی تحقیق جهت تجزیه وتحلیل متغیر های مؤثر استفاده شده است. علاوه بر این از تصاویر سنجنده های TM و ETM و نیز تصاویر رادار به عنوان ابزار مشاهده غیر مستقیم و همچنین تجزیه و تحلیل رقومی داده ها بهره گیری شده است. از مقایسه نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل رقومی داده های بدست آمده با نقشه زمین شناسی، ملاحظه می شود که در بخش شمالشرقی البرز، تنگ های ایجاد شده با آبراهه هایی که به طور عرضی طاقدیس های کوچک را قطع کرده اند ، انطباق داشته و حاصل عملکرد دینامیکی آنها می باشد. نتایج نشان می دهندکه بخش عمده ای از این عوارض ژئومرفیک با گذشت زمان و همچنین تأثیر فرسایش شدید حاکم بر البرز شمالی و شمالشرقی تقریبا تسطیح شده اند؛ به گونه ای که دره های عرضی حفر شده، در تصاویر ماهواره ای تقریبا قابل رؤیت نیستند و لیکن در یک مقایسه تحلیلی با نقشه زمین شناسی، داده های میدانی و نیز استفاده از تکنیک بازسازی ساختمانی، وجود چنین دره هایی با قدمت زیادآشکار گشته و نشانگر نحوه عملکرد شبکه های عرضی در این سیستم می باشد.
بررسی اثرات سدهای مخزنی بر کمیت و کیفیت آب زیرزمینی مخروط افکنه ی پایین دست: نمونه ی موردی: سد طرق مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پس از احداث سد طرق (در سال 1363) در بالا دست مخروط افکنه ی رودخانه ی طرق، افت سطح آب زیرزمینی شدت یافته است. تشدید افت در هیدروگراف واحد چاه های پیزومتریک خواجه اباصلت، قلعه ساختمان و مزرعه ی نمونه، به خوبی قابل مشاهده است. در این چاه ها سطح آب به ترتیب حدود 45، 22 و 21 متر در مدت بیست سال افت داشته است. مخروط افکنه ی طرق به دلیل داشتن رسوبات دانه درشت، دارای نفوذپذیری بالایی است و مانند هر مخروط افکنه ی دیگر قطر رسوبات آن از راس به قاعده کاهش یافته و به دنبال آن نفوذپذیری نیز کم می شود، این تغییرات در منحنی های تجمعی رسوبات و محاسبه ی نفوذ پذیری مشهود است. نفوذ پذیری رسوبات از 2- 10 * 2/7 در محدوده ی راس مخروط، تا 2- 10* 2 متر ثانیه در محدوده ی قاعده ی آن متغیر است. افت سطح آب زیرزمینی، میزان املاح آب را نیز تغییر داده است، به گونه ای که به ازای هر متر افت سطح آب، میزان هدایت الکتریکی در سه حلقه چاه خواجه اباصلت، قلعه ساختمان و مزرعه ی نمونه به ترتیب 7/424، 8/99 و 4/166 میکرومهوس بر سانتی متر افزایش داشته است.
کتاب شناسی توصیفی پژوهش های زمین شناسی مکران، رشته پیوند نا گسستنی ایران و پاکستان(مقاله علمی وزارت علوم)
پهنه مکران با روند شرقی – غربی در دو کشور ایران و پاکستان گسترش دارد. ویژگی های زمین شناسی حاکم بر این منطقه موجب شده است که این پهنه از دیرباز مورد توجه زمین شناسان باشد. طول این پهنه حدود 900 کیلومتر و عرض آن در خشکی حدود 300 کیلومتر است. عمده مطالعات از دهه هفتاد میلادی شروع شده و تا کنون توسط زمین شناسان مختلف از سراسر دنیا ادامه یافته است . مطالعات کلیدی و اساسی مربوط به تحقیقات و پژوهش های سیستماتیکی است که مجموعه مکران را در بر گرفته و نتایج آن منجر به تهیه گزارش های زمین شناسی مکران و یا پروفیل های لرزه ای است که از بستر دریای عمان شده است . در این پژوهش ها روشن شدن وضعیت و موقعیت تکتونیکی مکران و آشکار شدن جهت و میزان حرکت نسبی صفحه عربی به سمت شمال ، کلیدی برای تجزیه و تحلیل های مختلف از جمله نئوتکتونیک ، سواحل بالا آمده ، سبک تغییر شکل رسوبات ، چین خوردگی ها ، ماگماتیزم و... در مکران می باشد. گستردگی و تنوع موضوعات زمین شناسی آن سبب شد تا پژوهش ها و مطالعات مربوط به آن را در قالب شش محور کلی « مطالعات کلی زمین شناسی »، « مطالعات تکتونیکی و ساختاری »، « مطالعات ژئوفیزیکی »، « مطالعات لرزه خیزی »، « مطالعات موادمعدنی و هیدروکربوری » و « مطالعات نئوتکتونیکی و سواحل بالا آمده » معرفی گردد.
حرکت کوه ها از منظر قرآن کریم و علم زمین شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
قرآن، به عنوان کتاب هدایت انسان گاهی گذرا به برخی موضوعات علمی نیز اشاره کرده است که در این راستا مفسران به ویژه در قرن اخیر با رویکردی علمی به تفسیر آیات قرآنی پرداخته اند. در این مقاله با روش تحلیلی و تطبیقی آرای مفسران و دانشمندان علوم تجربی درباره حرکت «کوه ها در قرآن»، تبیین، مقایسه و مورد بررسی قرار گرفته است. محور اصلی نوشتار، آیه 88 سوره نمل است. با مطالعه و بررسی آرای تفسیری در خصوص ارتباط حرکت کوه ها با وقایع روز قیامت و حرکت درهمین دنیا، ضمن پذیرش نظریه دوم، دلالت آیه بر حرکت کوه ها به صورت مستقل از حرکت زمین به اثبات رسیده است که بیش ترین میزان انطباق را با نظریه زمین ساخت صفحه ای دارد. و در خصوص وجه شبه حرکت کوه با حرکت ابر می توان به مواردی از قبیل فرایند دائمی پیدایش و نابودی، ذاتی نبودن حرکت، بزرگی جرم، تراکم وگستردگی جوانب، و دخیل بودن جاذبه و حرکت زمین اشاره کرد.
پهنه بندی مناطق متأثّر از خطر زمین لغزش در جادّه ی تبریز مرند با استفاده از سنجش از دور و GIS(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جادّه ی تبریز مرند یکی از شریان های مهمّ ارتباطی کشور است که افزون بر ارتباطات داخلی، برای ارتباطات برون مرزی نیز اهمّیّت زیادی دارد. این جادّه که روی سازندهای سست و نیمه سست کواترنری واقع شده است، هرازچندگاهی لغزش زمین را تجربه می کند. هدف این مقاله، شناسایی پهنه های در معرض لغزش است که با به کارگیری داده های مختلفی همچون لیتولوژی، شیب دامنه ها، کاربری اراضی، پوشش زمین، فاصله از عوارض خطّی (جادّه، رودخانه و گسل) و هم پوشانی آنها، مخاطرات طبیعی تهدیدکننده ی حریم اتوبان و خطّ ریلی تبریز مرند را با تأکید بر زمین لغزش و با بهره گیری از قابلیّت های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهد. نتایج ارزیابی نشان داد که ساختار خاصّ زمین شناختی، شرایط اقلیم محلّی و نیز تراکم نهشته های کواترنری (در هر دو طرف جادّه) در کنار عامل گرادیان شیب، از عوامل اصلی بروز زمین لغزش است که ساخت وسازهای انسانی آن را تشدید می کند. همچنین مشخّص شد که مناطق قرار گرفته در پهنه با خطر بالا، منطبق بر مناطقی است که در آنها زمین لغزش رخ داده است.
دیدگاه قرآن و نهج البلاغه در مورد کُرة زمین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شناخت زمین و وقایع آن به گونه ای گسترده است که این مقوله را تا حدّ معرّفی یک علم مستقل به نام زمین شناسی (Geology) ارتقا داده است و ذهن هر انسان را به این معطوف می دارد که چگونه در قرآن، معجزة پیامبر(ص)و نهج البلاغة حضرت علی(ع) در زمان های کهن این مطالب دقیق علمی شناخته و بیان شده است. این بدان معنی است که قرآن مطابق سطح دانش و درک موضوعات علمی در زمان نزول، به بیان مطالب علمی پرداخته است. در این مقاله با بهره گیری از آیات قرآن کریم و سخنان گهربار حضرت علی(ع)به بررسی علوم موجود در این متون در مورد پیدایش، شکل، حرکت، موجودات و پایان کرة زمین و... و نهایتاً مقایسة آنها با علم روز زمین شناسی پرداخته شده است.
شناسایی معیارهای موثر و بررسی اثرات الگوی هندسی بر کاهش تنش انرژی ژئوپاتیک در معماری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نقش جهان سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲
121-136
حوزه های تخصصی:
اهداف: امواجی تحت عنوان ژئوپاتیک، ناشی از اختلال در میدان های الکترومغناطیسی، شایع ترین عامل در بروز برخی بیماری های مزمن جسمی و روحی انسان هستند؛ لذا هدف کلی پژوهش معرفی معیارها و راهکارهایی نوین در حوزه معماری و بررسی الگوی هندسی معماری واستو، به منظور پیشگیری و کاهش آسیب های ناشی از حضور انسان در مجاورت تنش ژئوپاتیک در ساختمان و به تبع آن، حفظ و ارتقای سطح سلامت جسمانی و روانی افراد است. روش ها: پژوهش حاضر از نوع بنیادی بوده و در دو مرحله صورت گرفته است؛ در وهله اول اطلاعات از طریق مطالعه منابع اسنادی- پژوهشی گردآوری شده و با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است. سپس تاثیر الگوی هندسی در معماری واستو به عنوان یکی از عوامل موثر در کاهش تنش ژئوپاتیک، با استفاده از روش شبیه سازی بررسی شده است. یافته ها: یافته های حاصل از بررسی نتایج تحقیقات و مطالب مندرج در منابع محدود، شکل و هندسه ساختمانی، مواد و مصالح، جهت گیری فضاها و ارزیابی بستر طراحی را به عنوان مهم ترین عوامل موثر بر کاهش و کنترل تنش ژئوپاتیک در حوزه معماری شناسایی نموده و الگوی هندسی ارایه شده در معماری واستو را تایید می نمایند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش ضمن ارایه بهترین الگوی هندسی در معماری، چگونگی کنترل و تعدیل تنش های ژئوپاتیک طی سه مرحله طراحی معماری شامل مطالعات پیش از طراحی، اجرای پروژه های معماری و نهایتاً پس از ساخت و بهره برداری را بیان داشته و آگاهی معماران از مبانی تنش ژئوپاتیک را امری الزامی می داند.
شناسایی معیارهای موثر و بررسی اثرات الگوی هندسی بر کاهش تنش انرژی ژئوپاتیک در معماری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نقش جهان سال پنجم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳
121-136
حوزه های تخصصی:
اهداف: امواجی تحت عنوان ژئوپاتیک، ناشی از اختلال در میدان های الکترومغناطیسی، شایع ترین عامل در بروز برخی بیماری های مزمن جسمی و روحی انسان هستند؛ لذا هدف کلی پژوهش معرفی معیارها و راهکارهایی نوین در حوزه معماری و بررسی الگوی هندسی معماری واستو، به منظور پیشگیری و کاهش آسیب های ناشی از حضور انسان در مجاورت تنش ژئوپاتیک در ساختمان و به تبع آن، حفظ و ارتقای سطح سلامت جسمانی و روانی افراد است. روش ها: پژوهش حاضر از نوع بنیادی بوده و در دو مرحله صورت گرفته است؛ در وهله اول اطلاعات از طریق مطالعه منابع اسنادی- پژوهشی گردآوری شده و با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است. سپس تاثیر الگوی هندسی در معماری واستو به عنوان یکی از عوامل موثر در کاهش تنش ژئوپاتیک، با استفاده از روش شبیه سازی بررسی شده است. یافته ها: یافته های حاصل از بررسی نتایج تحقیقات و مطالب مندرج در منابع محدود، شکل و هندسه ساختمانی، مواد و مصالح، جهت گیری فضاها و ارزیابی بستر طراحی را به عنوان مهم ترین عوامل موثر بر کاهش و کنترل تنش ژئوپاتیک در حوزه معماری شناسایی نموده و الگوی هندسی ارایه شده در معماری واستو را تایید می نمایند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش ضمن ارایه بهترین الگوی هندسی در معماری، چگونگی کنترل و تعدیل تنش های ژئوپاتیک طی سه مرحله طراحی معماری شامل مطالعات پیش از طراحی، اجرای پروژه های معماری و نهایتاً پس از ساخت و بهره برداری را بیان داشته و آگاهی معماران از مبانی تنش ژئوپاتیک را امری الزامی می داند.
امکان سنجی و پیاده سازی مدیریت یکپارچه سواحل غرب استان مازندران بر اساس معیار ICZM
منبع:
مدیریت نوآوری و راهبردهای عملیاتی سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴
422 - 449
حوزه های تخصصی:
هدف: ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﺣﻠﯽ که هدف این مطالعه است، به عنوان اصلی ترین روش ﻧﺠﺎت ﺳﻮاﺣﻞ از آشفتگی های زیست محیطی شناخته شده و ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎری در ﺟﻬﺎن از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻬﯿﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﯾﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ، در ﺟﺴﺘﺠﻮی ﺗﻮازن ﺑﺨﺸﯿﺪن ﻧﯿﺎز اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺧ ﺪﻣﺎت ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺑﺎ توان ها و آستانه های ﻃﺒﯿﻌﯽ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ. هدف اصلی این مقاله، شناخت وضعیت موجود آلودگی در مناطق مختلف ساحلی استان مازندران و پهنه بندی مناطق ازنظر آلودگی های زیست محیطی می باشد. روش شناسی پژوهش: در این مقاله، ما ابتدا به چارچوب مفهومی مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی پرداخته و نمونه های موفق اجرای آن در کشورهای مختلف را مطالعه و از جنبه های مختلف مقایسه می کنیم. سپس در راستای اجرای این طرح در سواحل غرب استان مازندران، به بخش مطالعات مربوط به آلودگی های محیط زیست می پردازیم. یافته ها: یافته های مقاله نشان می دهد که در مدیریت سواحل، باید همه فرایندهای فیزیکی، بوم شناختی، اجتماعی و اقتصادی را که در سواحل و دریا تأثیر متقابل دارند، شناسایی و میان کاربران مختلف در سطوح محلی، ملی، منطقه ای و بین المللی هماهنگی ایجاد کند. همچنین اجرای موفقیت آمیز مدیریت یکپارچه سواحل، نیازمند توجه بیشتر به شرایط اجتماعی و اقتصادی کشورهای حاشیه دریای خزر است. اصالت/ارزش افزوده علمی: در این مقاله مشخصات سواحل غرب استان مازندران را با تکیه بر اکوسیستم های مهم مطالعه کرده و پارامترهایی چون آلاینده های صنعتی، جنس خاک، پوشش گیاهی (دریا و خشکی)، حیات وحش، زمین شناسی، مباحث دریایی (نوسان آب، خصوصیات موج و...) و مباحث مرتبط به آن را مورد تجزیه وتحلیل قرار می دهیم. سرانجام در جهت امکان پیاده سازی الگوی مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی در سواحل غرب استان مازندران، ازنقطه نظر آلودگی های زیست محیطی، به تحقیق بر روی میزان توزیع آلاینده های صنعتی در کاربری اراضی سواحل این محدوده تا شعاع سه کیلومتری دریای خزر می پردازیم.
مطالعه سازندهای زمین شناسی دشت سراوان و اثر آن برخواص کیفی آب زیرزمینی منطقه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
آبخوان سراوان بخشی از حوضه آبریز رودخانه ماشکید می باشد. در این مقاله به ارتباط ویژگیهای کیفی منابع آب با ویژگیهای زمین شناسی محدوده به لحاظ سنگ شناسی و ساختاری پرداخته شده است. به این منظور با تعیین محدوده درمنطقه سراوان به بررسی میدانی و شناسایی و پراکندگی سازندهای زمین شناسی با استفاده از نقشه های زمین شناسی موجود پرداخته شد. سپس با شناسایی موقعیت چاه ها و سایر منابع آبی 29 منبع آبی شامل چاه و قنات جهت نمونه برداری انتخاب و براساس نتایج تجزیه نمونه های آب منطقه، نقشه های پراکنش و هم غلظت EC، TDS، کلر، سولفات، کلسیم، منیزیم و... ترسیم شد. تفسیر نقشه های رسم شده نشان داد محدوده شمال غربی دشت سراوان از الله اباد به طرف مرکز دشت و قسمت غربی جاده آسفالته محور مواصلاتی سراوان- خاش تا بعد از چاه خدابخش به دلیل تأثیر عوامل اثرگذار سازندهای زمین شناسی کیفیت آب زیرزمینی پایین و همچنین در اطراف شهر سراوان از هوشک تا پره کنت علاوه بر اثر عوامل زمین شناسی به دلایل تراکم جمعیتی و وجود فاضلاب های شهری نیز از کیفیت پایینی برخوردار بوده و در انتهای دشت نیز در منطقه دهک به دلیل محل تخلیه آب زیرزمینی و تجمع رسوبات ناشی از جریان آب زیرزمینی نیز از کیفیت پایینی برخوردارند و بهترین کیفیت از منابع آبی موجود چاه گمبان درجنوب غرب و چاه دشتو و قنات گشت در شمال دشت و در اطراف سازند گرانیتی کوه سفید گشت می باشند.
مکان یابی دفع پسماندهای شهر خرم آباد با تأکید بر روش دفع زمین شناسی پسماند های بیمارستانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش جغرافیایی فضا سال پنجم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۷
1 - 14
حوزه های تخصصی:
پسماندهای شهری حاوی آلاینده های مختلفی است که هر روز بر میزان و تنوع آن ها افزوده می شود. مکان یابی اصولی محل دفن پسماند ها می تواند از انتشار آن ها و در نتیجه خسارات زیست محیطی بکاهد. هدف از این تحقیق یافتن مناسب ترین مناطق جهت دفن پسماند است. با توجه به اینکه اماکن دفن زباله های شهر خرم آباد علاوه بر تکمیل ظرفیت فاقد تفکیک زباله های بیمارستانی از شهری هستند، از موقعیت محیطی مناسبی نیز بهره مند نیستند که می تواند سلامت و کیفیت زندگی ساکنین این شهر را با بحران مواجه سازد. برای انجام این تحقیق از تکنیک های چندمعیاره استفاده شده است؛ بر این اساس، با توجه به شاخص های مورد نیاز برای انجام تحقیق، لایه های طبیعی و زیرساختی منطقه تهیه و بعد از وزن-دهی به روش سلسله مراتبی، توسط مدل تلفیق لایه ای ساو مورد همپوشانی و تلفیق قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از نظر شاخص های مورد مطالعه در محدوده بررسی، دو پهنه مناسب برای دفن پسماند وجود دارد. بر اساس مطالعات، دو مکان مناسب برای دفن زباله در محدوده سازند ضخیم، متراکم و با نفوذپذیری کم امیران قرار گرفته اند؛ این سازند در منطقه موردنظر دارای سنگ شناسی شیل و مارن می-باشد که سنگ هایی متشکل از کانی های رسی و سیلیکاته هستند و به دلیل اینکه کانی های رسی از نظر نفوذپذیری و تراوایی دارای شبکه ی بلورشناسی بسیار متراکم و فشرده بوده، نفوذ ناپذیر می باشند. اما در جمع بندی نهایی، پهنه شماره یک از نظر بیشتر شاخص های مورد بررسی به پهنه شماره دو ارجحیت داشته، پیشنهاد می شود پهنه شماره یک به عنوان محلی برای دفن زمین شناسی زباله های بیمارستانی شهر (خرم آباد) استفاده شده و پهنه شماره دو جهت دفن پسماندهای خانگی استفاده شود.
کاربرد تجزیه مؤلفه های اصلی در تعیین عوامل مؤثر بر تولید رواناب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش جغرافیایی فضا سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۴
61 - 71
حوزه های تخصصی:
سرآغاز مطالعه هر پدیده شناخت کامل و درک روابط آن با سایر پدیده های تاثیرگذار و تاثیرپذیراست. تولید رواناب و سیل تابع عوامل پیچیده ای می باشند. بنابراین مشخص کردن این عوامل و شناخت اثر آنها بر تولید رواناب یک حوضه، به برنامه ریزی های بهتر برای کاهش خسارات ناشی از رواناب و سیلاب در یک حوضه کمک می کند. عوامل مختلفی چون بهره برداری غیر اصولی انسان از طبیعت، ویژگی های فیزیکی و هیدرولوژیکی حوضه بر مؤلفه هایی نظیر روند تولید و تجمیع رواناب تأثیرگذار می باشند. تعیین عوامل مؤثر در این فرآیند، راهگشای دستیابی به مدل ها و روش های بهینه کاهش رواناب و رخداد سیل خواهد بود. هدف از این مطالعه شناخت عوامل و میزان تأثیرگذاری آنها بر تولید رواناب حوضه حصارک می باشد. بر این اساس میزان رواناب حوضه آبخیز با استفاده از روش SCS و مدل HEC- HMS اندازه گیری و مهم ترین عوامل تأثیرگذار در رواناب حوضه مورد مطالعه در پنج گروه شامل خصوصیات فیزیوگرافی (7 پارامتر)، زمین شناسی (3 پارامتر)، انواع رسوبات (3 پارامتر)، کاربری اراضی (7 پارامتر) و حداکثر بارندگی 24 ساعته و 21 متغیر مشخص گردید. لذا لایه ها و اطلاعات مورد نیاز شامل لایه های کاربری اراضی، زمین شناسی، حداکثر بارندگی 24 ساعته و ارتفاع رواناب برای هر کدام از زیرحوضه ها محاسبه شد. سپس اطلاعات جمع آوری شده پس از تبدیل و استاندارد شدن، با استفاده از تجزیه مؤلفه های اصلی اقدام به تعیین مؤثرترین عوامل و مناسب ترین رابطه آماری بین تولید رواناب و مشخصات حوضه آبخیز گردید. نتایج نشان داد که از بین عوامل مؤثر بر تولید رواناب حوضه آبخیز حصارک، دو عامل زمین شناسی و نوع کاربری اراضی در میزان تولید رواناب مؤثر است. و به دلیل تعداد زیاد متغیرها، این 2 عامل 100 درصد واریانس داده ها را توجیه می کنند.
تولیدات علمی پژوهشگران زمین شناسی در پایگاه وب-آوساینس بر اساس قوانین لوتکا و برادفورد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
دانش شناسی سال پنجم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۷
53 - 60
هدف: هدف این پژوهش بررسی پایایی اعتبار قوانین لوتکا و برادفورد، دو مورد از قوانین پایه و اصلی علم سنجی، در شرایط اطلاعاتی حاضر است، به منظور آزمایش این قوانین در توزیع فراوانی مشارکت نویسندگان و نیز تولیدات علمی آنان در مجلات.روش شناسی:پژوهش حاضر از نوع توصیفی است که با روش تحلیلی و نیز استفاده از شاخص های علم سنجی انجام می شود. برای تحلیل داده ها با کمک قانون لوتکا، به محاسبه تعداد نویسندگان براساس مدارک تولید شده توسط آنان پرداخته شد. سپس جهت اطمینان از نتایج حاصله و تأیید نتایج در بخش قانون لوتکا، نرم افزار لوتکا نیز به کارگرفته شد. به منظور آزمایش قانون برادفورد برروی داده ها، این قانون نیز مورد استفاده واقع شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که تولیدات علمی نویسندگان حوزه ی زمین شناسی در بازه زمانی 1990 تا 2010 با قانون لوتکا هم خوانی ندارد و این قانون در این پژوهش حاکم نبود. حال آن که در بررسی قانون برادفورد، نتایج حاکی از صادق بودن این قانون در مورد برون دادهای علمی نویسندگان این حوزه در محدوده زمانی مورد بررسی است.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که در آزمایش قانون لوتکا با تولیدات علمی نویسندگان حوزه ی زمین شناسی در سالهای 1990-2010، این قانون مورد تایید قرار نگرفت. به نظر می رسد که با تغییراتی که از طریق هم نویسندگی در بروندادهای علمی مورد بررسی حاصل شده است، این قانون دیگر حاکم نیست و نیازمند بررسی های بیشتری است، تا بتواند به عنوان یک اصل عمومی، در همه حال، مورد استفاده قرار بگیرد. در بررسی قانون برادفورد، نتایج حاکی از صادق بودن این قانون در مورد برون دادهای علمی نویسندگان حوزه ی زمین شناسی در بازه زمانی مورد بررسی بوده است. با این تفاوت که از نویسندگان به عنوان موضوعات مقالات استفاده شده است. به عبارتی، بیشترین تعداد نویسندگان (به عنوان موضوعات مقالات) کمترین تعداد مدارک علمی را تولید کرده اند که این مدارک، مدارک هسته محسوب می شوند و توسط بیشترین مشارکت نویسندگان به نگارش درآمده اند.
کاربرد زمین شناسی در تفسیر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قرآنی سال پنجم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۹
61 - 73
حوزه های تخصصی:
زمین شناسی می تواند به عنوان ابزاری در خدمت تفسیر قرآن مجید در نظر گرفته شود و در تفسیر آیات مربوطه – با رعایت اصول علم تفسیر – کمک نماید. در این مقاله آیات دارای واژه "الأرض" با این دیدگاه مورد ارزیابی قرار گرفته است. این مقاله در پی یافتن جواب این سؤالات است: در کدامیک از آیات دارای واژه"الأرض" باید از مفاهیم زمین شناسی و علوم وابسته استفاده نمود؟ کدام شاخه از علم زمین شناسی در تفسیر آیات مزبور قابل استفاده است؟ نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهدکه از میان 115 آیه که دارای این واژه هستند، 44 آیه با مفاهیم زمین شناسی با علوم وابسته ارتباطی ندارند و نباید در تفسیر آن ها به این علوم متوسل شد.
پتروگرافی و کاربرد آن در شناسایی مواد باستان شناختی (مطالعه موردی: سنگ)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
پیام باستان شناس سال ۶ پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۱۲
121-140
حوزه های تخصصی:
باستان شناسی مانند هر رشته علمی دیگر، در معرض دگرگونی و تحول های بنیادی است؛ به نحوی که گاهی صورت تحول یافته آن، در نظر باستان شناسان نسل گذشته و آن عده ای که از پیشرفت های گسترده آن در دو دهه اخیر آگاه نیستند، نامأنوس می نماید. مهمترین گام در پیشبرد رشته باستان شناسی اقتباس روش های علمی با تکیه بر اصول مطالعه مسائل مشخص فرهنگی، فرضیه پردازی و آزمون میدانی بود که امروزه در تمام علوم رایج است. بنابراین، گسترش علم باستان شناسی در چند دهه اخیر و توجه روزافزون به تعامل و نقش منابع زیست محیطی در فعالیت های بشری و خلق بناهای باستانی باعث گردیده تا باستان شناسان نیاز روزمره ای به علوم دیگر به خصوص علوم پایه و مهندسی پیدا کنند. قریب پنجاه سال است که همکاری متخصصان علوم مختلف در باستان شناسی مانند باستان زمین شناسی، باستان گیاه شناسی، باستان جانورشناسی، باستان زیست شناسی و غیره در قالب یک گروه تحقیقاتی به این شاخه از علم بُعد دیگری داده است. بنابراین، وجود یک گروه با تخصص های باستان شناسی و زمین شناسی در کنار یکدیگر سبب تحلیل هر چه بهتر موضوعات این رشته شده است. در این مقاله سعی شده است به اهمیت علوم میان رشته ای، روش های شناخت سنگ ها و اهمیت شناسایی آن در مطالعات باستان شناختی پرداخته شود.
مطالعه اشیاء سنگی تپه حصار دامغان (هزاره چهارم تا دوم پیش از میلاد)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
پیام باستان شناس سال ۵ پاییز و زمستان ۱۳۸۷ شماره ۱۰
48 - 62
حوزه های تخصصی:
طی کاوش های اشمیت، مجموعه ای از اشیاء و ظروف سنگی که بیانگر فرهنگ اقوام ساکن حصار در پیش از تاریخ است، بدست آمد. مجموعه مزبور شامل ستون های کوتاه، صفحات مدور، بشقاب های پایه دار، آبخوری ها، کوزه های شکم دار، ظروف لوله دار، هاون ها و غیره است. در این نوشتار تا حد توان تلاش شده که منابع و مدارک موجود درباره اشیاء سنگی کشف شده در کاوش های باستان شناختی، بررسی میدانی پیرامون تپه حصار و اشیاء سنگی موجود در موزه ملی ایران بررسی شود و در نهایت گونه شناسی ۳۰ شئ سنگی تپه حصار موجود در موزه ملی، بر اساس طبقه بندی مجموعه با توجه به جنس، نوع سنگ و گونه شناسی به همراه ثبت مشخصات تمام اشیاء سنگی صورت گرفته و فناوری ساخت آن ها مورد مطالعه قرار گیرد.
بررسی تأثیر آموزش به روش یادگیری معکوس بر یادگیری پایدار مباحث زمین شناسی کتاب علوم تجربی متوسطه اول منطقه خزل شهرستان نهاوند(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش معکوس بر یادگیری پایدار در آموزش بخش زمین شناسی درس علوم تجربی دانش آموزان دختر پایه هشتم است. روش پژوهش حاضر، از لحاظ هدف، کاربردی است و از لحاظ میزان نظارت و درجه کنترل متغیرها، در زمره پژوهش های میدانی است. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل است. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پایه هشتم مدارس دخترانه منطقه خزل استان همدان در شهرستان نهاوند، تشکیل می دهند. روش نمونه گیری، مبتنی بر هدف بوده و 30 نفر از جامعه آماری انتخاب و به صورت غیرتصادفی در دو گروه همگن 15 نفری آزمایش و کنترل به صورت مساوی گمارده شده اند. ابزار پژوهش، پرسشنامه یادگیری پایدار زکی خانی و همکاران(1399) بود. ابتدا دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل، پرسشنامه ها را تکمیل و سپس در طی شش جلسه در کلاس های آموزشی حضور پیدا کردند. یافته های پژوهش، حکایت از آن دارد که آموزش به روش یادگیری معکوس، بر یادگیری پایدار (استمرار یادگیری، تقویت حل مسئله، ایجاد تفکر خلاق و معناداری یادگیری) تأثیر معناداری دارد و منجر به افزایش در هرچهار مقیاس فوق می گردد. این یافته ها، به فرایند فعال شدن دانش آموزان در فرایند یاددهی-یادگیری و افزایش دانش آموزمحوری در کلاس درس -که در ماهیت این روش قرار دارد-، نسبت داده می شود. با توجه به نتایج پژوهش، به مسئولان توصیه می شود که در جلسات ضمن خدمت معلمان علوم تجربی، مراحل روش معکوس را آموزش و سایر روش ها را مورد بازنگری قرار دهند.
بررسی اثربخشی درونی و بیرونی دوره های آموزشی GIS در حوزه مهندسی کشاورزی، عمران و زمین شناسی؛ مطالعه موردی استان فارس
منبع:
آموزش مهندسی ایران سال ۱۳ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۵۲
67 - 86
هدف کلی از انجام یافتن این تحقیق بررسی میزان اثر بخشی درونی و بیرونی دوره های آموزش سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) برای کارکنان ادارات شهرستان شیراز در حوزه کشاورزی، عمران و زمین شناسی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کارشناسان سازمانهایی است که دوره GIS را گذرانده اند و از روی فهرست به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار تحقیق یک پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر رئوس محتوای دوره برای سنجش اثربخشی درونی و کیفیت کارایی برنامه در محیط کار به منظور سنجش اثربخشی بیرونی آن بوده است. نتایج نشان می دهد که در اثربخشی دوره های آموزش GIS از نظر جنسیت، زمینه های تحصیلی، سابقه کار و زمینه کاری معنا وجود ندارد. از نظر "استفاده فنی" بین شاغلان گروههای کشاورزی و فنی مهندسی معنا وجود دارد.
برهم کنش انسان با محیط های گرم و خشک: تأملی بر شیوه های سنتی مدیریت و بهره برداریِ از آب در دشت نیریز
منبع:
مطالعات باستان شناسی پارسه سال ۷ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۶
339 - 362
حوزه های تخصصی:
دشت نیریز در شرق استان فارس، ازجمله مناطق خشک و فاقد رودخانه دائمی است که بارش سالانه اندک دارد. این دشت در سال 1396ه .ش. طی یک فصل با رهیافت باستان شناسی چشم انداز مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به وضعیت زیست بومی منطقه و نتایج حاصل از بررسی مشخص شد که سیر تطور سکونت جوامع انسانی از گذشته تا به امروز در این دشت وابسته به توسعه و مدیریت سامانه های آب رسانی بوده است. در نتیجه، در بررسی مزبور شواهد مربوط به نظارت، مدیریت و توسعه منابع آب با توجه به وضعیت زمین شناسی و زمین ریختی منطقه مورد پژوهش قرار گرفت. در یک نگاه کلی منابع آب دشت نیریز شامل چشمه ها و قنات هایی است که با توجه به آبخوان (منابع زیرزمینی آب) در مناطق مختلف شکل گرفته اند. این منابع الگویی متأثر از ویژگی های زمین شناسی، ازجمله جنس و شیب سازند و لایه غیرقابل نفوذ، دارند که میزان آبدهی آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد. سازند تاربور در ارتفاعات شرقی نیریز باعث تشکیل منابع آب زیرزمینی مناسبی در مخروط افکنه دهانه پلنگان شده که پرآب ترین قنات های نیریز، از آن تغذیه می شوند. دیگر واحدهای زمین شناسی باعث تشکیل آبخوان های محدودی در دامنه ارتفاعات و دشت نیریز شده اند که چشمه ها و قنات ها از آن ها بهره برداری می کنند. چشمه ها با آبدهی محدود اغلب به سطح دشت نمی رسند و با ساخت نهر و استخر در مسیر برخی از آن ها، به مزارع هدایت شده اند. اما قنات ها به عنوان مهم ترین منبع تأمین کننده آب دشت نیریز به سه گروه قنات های کوهستانی، نیمه کوهستانی و دشت طبقه بندی می شوند. دو گروه قنات های کوهستانی و نیمه کوهستانی آبدهی محدودی دارند و استخری برای ذخیره و بهره وری در مسیر نهر آن ها ساخته شده است. نتایج این مطالعه ارتباط مستقیم بین تاریخ سکونت در دشت و توسعه و مدیریت منابع آب را نشان می دهد که بر پراکندگی و نوع استقرارها (کوچ نشین یا یکجانشین) بسیار تأثیرگذار بوده است.