۱.
کلیدواژه‌ها:
نظام مفهومی استعاره حوزه مبدأ رویکرد پیکره بنیاد شجاعت
در مقاله حاضر برآنیم تا از طریق معنی شناسی تاریخی، به بررسی ثبات یا تغییر دیدگاه های فارسی زبانان نسبت به مفهوم «شجاعت» بپردازیم که از دیدگاه کووچش (1393 ، ص. 43)، یکی از مفاهیم حوزه مقصد اخلاق است. مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که آیا در بازه های زمانی قرن هشتم تا قرن دهم در مقایسه با دوران معاصر، در جامعه فارسی زبان مفهوم شجاعت دست خوش تغییر شده است یا خیر؟ و نیز برای بازنمایی این تغییرات چه الگویی می توان ارائه داد. برای دستیابی به این هدف، نویسندگان از طریق تحلیل شناختیِ استعاره های مفهومی شجاعت در دو پیکره تاریخی و معاصر و مقایسه آن ها با یکدیگر، ثبات یا تحول ایجاد شده را بررسی کردند. نتایج حاصل از پژوهش حاضر حاکی از تغییر در برخی از مؤلفه های فرهنگیِ مرتبط با مفهوم شجاعت در جامعه فارسی زبانان و در نتیجه، تحولِ ارزش گذاری بر استعاره های مفهومی مربوط است. گفتنی است مقایسه شواهد تاریخی و معاصر نشان می دهد حوزه مبدأ کلان «شیء» در هر دو مورد بی تغییر است، ولی حوزه های خرد زیر مجموعه «شیء» تغییر یافته اند. حوزه های مبدأ پر بسامد مفهوم سازی شجاعت در زبان فارسی عبارت اند از: نیرو، مسیر، جنگ و ماده. از دستاوردهای مهم پژوهش حاضر آن است که در هیچ یک از بازه های زمانی مورد نظر، حوزه مبدأ جنگ، حوزه مبدأ کانونی شجاعت محسوب نمی شده، بلکه به صورت نهفته باقی مانده است. چارچوب نظری پژوهش حاضر نظریه استعاره های مفهومی مطرح شده از سوی لیکاف و جانسون ( 1980 ) و الگوی تریم ( 2011, 2007 ) در شبکه استعاره های مفهومی است.
۲.
کلیدواژه‌ها:
فارسی باستان عدد یک حرف تعریف نامعین دستور ساختی مجاز بسط استعاری
در این مقاله، به شناسایی ساخت های دستوری بیانگر «مفهوم نکره» در زبان فارسی باستان می پردازیم. براساس داده های موجود از این دوره زبان فارسی، می توان بیان داشت قبل از فارسی باستان عنصر دستوری «حرف تعریف نکره» وجود نداشته و پیدایش «حرف تعریف نکره» از رهگذر دستوری شدگی عدد aiva «یک» به وسیله بازتحلیل این عنصر زبانی براساس روابط مجازی و سپس بسط استعاری به «حرف تعریف نکره» رخ داده است. این دستوری شدگی در ساخت مشخصی (تنها یک « X » وجود دارد، این « X » معرف انسان است) رخ داده که نتیجه آن تغییر حوزه مفهومی به بیان «مفهوم نکره» در فارسی باستان است، به منظور تبیین تکوین «حرف تعریف نکره»، الگوی دستور ساخت مدار برگزیده شده است. داده های این پژوهش، مستخرج از پیکره جمع آوری شده کنت ( 1953 ) است. بسامد وقوع «حرف تعریف نکره» در بین 4130 گروه اسمی موجود در پیکره 0.5 درصد است. این مقدار بسامد وقوع که چندان زیاد نیست، مبین جدید بودن مقوله «حرف تعریف نکره» یا به عبارتی مراحل اولیه دستوری شدگی این مقوله دستوری در فارسی باستان است.
۳.
کلیدواژه‌ها:
آموزش زبان بر مبنای هیجامد دقت در پاسخ دهی مدت پاسخ دهی هَیجامَد هیجان
اهمیت نقش حواس پنج گانه و هیجان های برانگیخته از حواس در زمینه یادگیری زبان بر همگان آشکار است. بر این اساس، مفهوم جدید هیجامد که هیجان را به منزله یکی از مؤلفه های اصلی اش در اختیار دارد به حوزه یادگیری زبان خارجی معرفی شده است. جستار حاضر می کوشد تأثیر سطوح مختلف هیجامد را بر موفقیت زبان آموزان بررسی کند. بدین منظور، نُه واژه ای که برای شرکت کنندگان این پژوهش در سطح هیچ آگاهی بودند از طریق انواع هیجامد آموزش داده شدند. سپس، شرکت کنندگان یک تکلیف خواندن و درک مطلب شناختی در چارچوب جمله انجام دادند و بر اساس آموزش دریافت شده صحت جملات را تعیین کردند. تحلیل نتایج رفتاری این تکلیف آشکار ساخت که به کارگیری سطوح مختلف هیجامد برای آموزش واژگان می تواند تفاوت آماری معناداری هم در زمینه دقت در پاسخ دهی و هم مدت زمان پاسخ دهی ایجاد کند. یافته های این پژوهش می تواند اهمیت استفاده از حواس و هیجان های برانگیخته از حواس را در امر آموزش و سنجش مفاهیم جدید زبانی آشکار سازد.
۴.
کلیدواژه‌ها:
ترجمه دیداری شنیداری دوبله فارسی صدا صداپیشه مدیردوبلاژ فیلم و سریال خارجی
در ایران، دوبله متداول ترین روش برای عرضه محصولات دیداری شنیداری خارجی به مخاطبان تلویزیون و سینماست. همچنین، سامانه های اینترنتی متعدد اشتراک و هم رسانی فیلم و سریال های خارجی با ارائه نسخه دوبله شده غیر رسمی این محصولات، مخاطبان بسیاری را با خود همراه ساخته اند. بنابراین، با توجه به خیل عظیم مخاطبان دوبله ضرورت پژوهش های بومی مرتبط با دوبله بیش از پیش برجسته می شود. هدف پژوهش اکتشافی حاضر بررسی ملاحظات و معیارهای انتخاب صدا و صداپیشه در دوبله فیلم و سریال های خارجی در ایران است. بر این اساس، نظرات هفت دوبلور و مدیر دوبلاژ حرفه ای، طی برگزاری چند مصاحبه حضوری با ایشان، به صورت کیفی جمع آوری و با استفاده از شیوه نظریه داده بنیاد تحلیل شد. درنهایت یافته ها به چهار دسته عمده انتخاب دوبلور براساس شخصیت پردازی کاراکتر، ویژگی های هنرپیشه، نوع نقش و صلاحدید مدیر دوبلاژ تقسیم شد. همچنین، راهکارهای عملی مدیران دوبلاژ در مواجه با لهجه شامل حذف لهجه، تغییر در دستور زبان، استفاده از واژگان متفاوت، زیرنویس و درنهایت استفاده از زبان ساختگی بود.
۵.
کلیدواژه‌ها:
زبان شناسی شناختی استعاره مفهومی دل دیوان سنایی
زبان شناسان شناختی بر + این باورند که نظام اداراکی انسان ذاتاً استعاری است. آن ها استعاره را مربوط به قلمرو اندیشه و فراتر از حوزه زبان می دانند. استعاره در نظریه معاصر به معنای مفهوم سازی پدیده های پیچیده و نامحسوس ذهن از سوی تجارب ملموس و حسی انسان است. اهمیت بررسی مفهوم «دل» در ناشناختگی و ماورائی بودن آن در زبان و ادبیات، به ویژه عرفان است. واژه دل معانی گسترده و متنوّعی را القا می کند. از این رو، بررسی شگردهای پردازش استعاری دل در شناسایی عواطف و نظام اندیشگانی شاعر بسیار مهم است. بنا بر این اهمیت، پژوهش حاضر می کوشد با هدف شناسایی مکتب فکری سنایی در این راستا و برخی ظرایف ذهنی و بیانی حاکی از آن، به توصیف و تحلیل شگردها و ابزارهای محسوس کردن «دل» در اندیشه این شاعر در چارچوب نظریه شناختی و کارکردهای مفهوم سازی آن بپردازد. نتایج نشان می دهد که پربسامدترین نوع استعاره دل، هستی شناختی و چشمگیرترین آن از نوع شیء انگاری است که حاکی از تأثیر تجارب اولیه ذهنی و ناخودآگاه جمعی بر ذهن شاعر در فهم دل است. القای مفاهیم عاطفی (عشق ورزی، حزن و شادی)، تبیین مفاهیم اخلاقی (شکیبایی و نفس و دنیاگرایی)، جایگاه تجلی حق بودن، اندیشه ورزی و دانایی و نیز رازداری به ترتیب از مهم ترین کارکردهای معنایی دل است.
۶.
کلیدواژه‌ها:
فراارتقا فوق ارتقا بیش ارتقا ارتقای کپی
وجود ساخت ارتقایی در بیشتر زبان هایی که گروه متمم نمای ناخودایستا برمی گزینند به اثبات رسیده است، چراکه اعتقاد بر این است که در بند ناخودایستا به سبب ناقص بودن هسته زمانی جمله پیرو، این هسته قادر به بازبینی حالت فاعلی نیست و فاعل جمله پیرو برای بازبینی مشخصه حالت خود مجبور به حرکت به جایگاه فاعلی بند بالاتر است. براساس این دیدگاه ارتقا از درون بند خودایستا به دلیل امکان پذیر بودن بازبینی حالت مجاز نیست. در پژوهش حاضر با به کارگیری داده های زبان های مختلف نشان داده می شود برخلاف این تصور، ارتقای فاعل به فاعل در برخی زبان ها از درون بند خودایستا نیز امکان پذیر است. البته ساخت های ارتقایی در زبان های دارای متمم خودایستا نیز کاملاً یکسان نیستند و با هم تفاوت هایی آشکار دارند. در پژوهش حاضر چهار نوع مختلف ساخت ارتقایی خودایستا اعم از فراارتقا، فوق ارتقا، بیش ارتقا و ارتقای کپی در زبان های مختلف و فرضیه های متفاوت درباره آن ها مورد مطالعه قرار می گیرد و درنهایت سعی می شود با توجه به شواهد موجود مبنی بر وجود ساخت ارتقایی در زبان فارسی، جایگاه زبان فارسی در این تحلیل بین زبانی از ساخت ارتقایی مشخص شود.
۷.
کلیدواژه‌ها:
فرهنگ نویسی فرهنگ های یک زبانه تصویرگری در فرهنگ فرهنگ عمید فرهنگ معین فرهنگ بزرگ سخن
یکی از روش های شفاف سازی معنا در فرهنگ نویسی استفاده از تصاویر است. مقاله حاضر بر آن است تا با بررسی مدخل های مصور سه فرهنگ یک زبانه فارسی از منظر دستوری و معنایی به الگوی رده شناختی تصویرگری در این فرهنگ ها دست یابد. این پژوهش با تکیه بر طبقه بندی اشتاین ( 1991 ) با به کارگیری روشی تحلیلی توصیفی، شیوه های تصویرگری در فرهنگ عمید ، فرهنگ معین و فرهنگ بزرگ سخن را مطالعه کرده و انواع تصاویر این فرهنگ ها را به لحاظ حوزه معنایی و هویت دستوری سرمدخل، ویژگی های دیداری تصاویر و محل درج آن ها واکاوی کرده است. به این منظور، تحلیل پیکره بنیادی صورت گرفت تا به این پرسش ها پاسخ داده شود که چه مدخل هایی بیشتر مصور شده اند و چگونه می توان کارآمدی تصاویر در فرهنگ های لغت را افزایش داد. نتایج تحلیل توصیفی داده ها حاکی از آن است که مهم ترین عامل در افزایش کارکردهای ارتباطی تصاویر، بومی سازی، بافت مند کردن تصاویر و ارجاع درست آن ها به سرمدخلشان است که گاه با محل درج مناسب و گاه به واسطه شرح تصویر میسر می شود. همچنین مشخص شد که اسامی ذات در هر سه فرهنگ بیشترین تصاویر را به خود اختصاص داده اند . این پژوهش نشان می دهد که تحلیل رده شناختی تصاویر فرهنگ های یک زبانه فارسی امکان درک بهتر ساختار تصویرگری در این فرهنگ ها را فراهم آورده و برنامه ریزی برای جنبه های دیداری نسل نوین فرهنگ نویسی یک زبانه فارسی را تسهیل می سازد.
۸.
کلیدواژه‌ها:
رده شناسی واژه بست1F پیش بستف پی بست3F گیلکی4F
پژوهش حاضر در جهت یک بررسی رده شناختی از عنصر زبانی واژه بست در زبان گیلکی تدوین شده است. در این پژوهش، سعی بر آن است تا باتوجه به تنوعات گویشی قابل توجه زبان گیلکی و نیز دیدگاه های گوناگون در طبقه بندی عنصر واژه بست و بهره وری متفاوت گویش ها و زبان های ایرانی از این عنصر زبانی، با یک بررسی رده شناختی، تنوع حضور واژه بست در زبان گیلکی و جایگاه حضور آن در جملات گیلکی مشخص شود. بدین منظور، واژه بست های زبان گیلکی براساس پرسش نامه رده شناختی مؤسسه ماکس پلانک در باب رده شناسی واژه بست مورد تحلیل قرار گرفته اند. پرسش نامه شامل 5 بخش قابل تفکیک است که عبارت اند از: 1. ویژگی های کلی زبان، 2. حالات مقوله ای واژه بست، 3. ویژگی های خاص، 4. جایگاه واژه بست، و 5. حرکت. داده های مذکور پس از گردآوری از سه ناحیه گویشیِ گیلکی غربی (بیه پس)، شرقی (بیه پیش) و گیلکی گالشی از شهرها و روستاهای شرقی، غربی و مناطق ییلاقی استان گیلان، به شیوه توصیفی تحلیلی مقایسه ای مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش بیانگر یکسان بودن واژه بست های زبان گیلکی در سه گونه مذکور است و به طور کلی می توان بیان کرد که زبان گیلکی دارای پیش بست های ضمیری متصل به نشانه مفعولی، پی بست نشانه مفعولی / ǝ /، پی بست تأکیدی و نیز نشانه / o / ربط است. همچنین مشاهده شد که پی بست ضمایر شخصی متصل به اسامی، صفات، حرف اضافه و افعال در این زبان وجود ندارد. حرکت برای واژه بست فقط به انتهای گروه میزبان امکان پذیر است و جابه جایی و جهش واژه بست به موقعیت پیشین در این زبان ممکن نیست. همچنین باتوجه به بررسی های انجام شده، تحقق قاعده واکرناگل درمورد جایگاه دوم برای واژه بست در زبان گیلکی قابل تأیید است.
۹.
کلیدواژه‌ها:
تن نگاشته پدیدارشناسی نشانه معناشناسی لاندوفسکی گفتمان تطبیق
با التفات به تحلیل گفتمان پدیدارشناختی از منظر نشانه معناشناسی، نظام معنایی تن نگاشته معطوف به بازتولید زبانی است. گفتمان وجوه ادراک حسی را برای سوژه پدیدار می سازد. جسمانه راهی است به سوی ادراک حسی ابعاد گمشده معنا و تجربه زیسته پدیداری. پس از طرح دیدگاه های پدیدارشناختی، هوسرل و همکاران نظریه تن را در ارتباط سوژه با ادراک حسی مطرح کرده است. لاندوفسکی در تداوم ایده نقصان معنا نظام معنایی تصادف و تطبیق را بیان کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی چگونگی فرایند ادراک حسی تن نگاشته پدیداری با رویکرد نشانه معناشناسی گفتمانی است. به بیان دیگر، پرسش اصلی این پژوهش این است که سوژه ادراکی حسی در تعامل معنادار با تن نگاشته زبانی، چگونه نظام معنایی را درون گفتمان استعلا می بخشد؟ در روند پژوهش با بسط نظریه مرلوپونتی و لاندوفسکی، تن نگاشته نوشتاری را با رویکرد نشانه معناشناسی مکتب پاریس مطالعه می کنیم و به فرایند کشف، تولید و دریافت معنا خواهیم پرداخت. این پژوهش از نوع کیفی است و به روش توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته است. در نهایت، در پژوهش حاضر مشخص شد که تن نگاشته پدیداری نظام معنایی زبان را به سوی کشف تجربه زیسته حضور سوق می دهد و لایه های پنهان معنا را هویدا و معناهای آشکار را غایب می کند. این ویژگی فراگفتمانی است که برای دستیابی به قدرت و جاودانگی در درون گفتمان متجلی می شود و نظام معنایی گفتمان را استعلا می دهد.
۱۰.
کلیدواژه‌ها:
نمود فعل نمود دستوری نمود واژگانی گویش لکی کرافت
یکی از مقوله های معنا شناختی که در کنار سایر مقوله های دستوری متبلور شده در فعل (از قبیل وجه و زمان دستوری) دارای اهمیت بسزایی است، نمود فعل است. مقوله نمود را می توان نحوه نگریستن به فعل از لحاظ آغاز شدن، چگونگی تحقق، تداوم و یا پایان یافتن رویداد فعل دانست، در حالی که نمود دستوری معمولاً با عناصر تصریفی و غیرتصریفی در جمله بیان می شود، افعال حاوی نمود واژگانی بدون اخذ نشانه دستوری خاصی و با توجه به معنا و ویژگی های ذاتی فعل، چارچوب زمانی خاصی را به لحاظ شروع، چگونگی تحقق، ادامه و پایان رویداد نشان می دهند. این پژوهش با رویکردی توصیفی تحلیلی و با درنظر گرفتن ر ویکردهای نمودی و مدل های موجود در خصوص نمود، به بررسی و طبقه بندی انواع نمود واژگانی فعل در گویش لکی می پردازد و نشان می دهد که در چارچوب مدل کرافت ( 2012 ) گویش لکی دارای چهار گروه اصلی نمود واژگانی شامل ایستا، فعالیتی، غایتمند و حصولی و ده زیر گروه نمود واژگانی شامل ایستای گذرا، ایستای پایدار اکتسابی، ایستای پایدار ذاتی، فعالیتی مستقیم (جهت دار)، فعالیتی غیر مستقیم (چرخه ای)، غایتمند مستقیم (جهت دار)، غایتمند غیر مستقیم، حصولی بازگشتنی، حصولی غیربازگشتنی و حصولی دوره ای (چرخه ای) است.
۱۱.
کلیدواژه‌ها:
فعل مشتق خطا ترجمه زبان روسی زبان فارسی
مقال ه حاضر به بررسی خطا های دانشجویان فارسی زبان (دوره کارشناسی) در ترجمه افعال پیشوندی پرکاربرد از روسی به فارسی می پردازد. جهت انجام این پژوهش، برخی از افعال پیشوندی پرکاربردِ موجود در کتاب های آموزشی زبان روسی که برای تدریس افعال پیشوندی به خارجی زبانان در نظر گرفته شده اند، موردبررسی قرار می گیرند. همچنین فرهنگ های دوزبانه روسی فارسی که به منزله یکی از ابزارهای آموزشی در کلاس های درس دانشجویان فارسی زبان مورداستفاده قرار می گیرند، بررسی و تحلیل شده اند. براساس پژوهش حاضر، مشکلات ایجادشده برای دانشجویان فارسی زبان به هنگام یادگیری افعال پیشوندی روسی فقط به عدم دانش کافی آنان از مقوله فعل پیشوندی روسی محدود نمی شود، بلکه این مشکل ارتباط تنگاتنگی با منابع آموزشی موجود در تدریس مبحث فعل به فارسی زبانان دارد. از سوی دیگر می توان چنین استنباط کرد که مشکلات ایجادشده حین یادگیری افعال پیشوندی روسی با کمبودهای موجود در برنامه های آموزشی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی نیز ارتباط تنگاتنگ دارد. سؤال اساسی تحقیق جاری بررسی علل ایجاد خطاهای دانشجویان فارسی زبان در به کارگیری افعال پیشوندی روسی است. گفتنی است هدف این پژوهش، یافتن دلایل بروز خطا از سوی دانشجویان فارسی زبان در ترجمه فعل روسی، و همچنین ارائه راه حلی مناسب برای ازمیان برداشتن مشکلات ایجادشده به هنگام تدریس این مقوله از گفتار است.
۱۲.
کلیدواژه‌ها:
ترجمه شعر معاصر عربی افت جبران شفیعی کدکنی
شعر به علت برخورداری از زبان ضمنی، وزن، قافیه و آمیختگی عناصر تشکیل دهنده آن با احساسات شاعرانه از سخن عادی فراتر است و ازهمین رو، ترجمه آن نیز دشوار و گاهی ناشدنی است. دغدغه اصلی مترجم شعر آن است که مشخصه های ویژه متن اصلی را تا حد امکان توضیح دهد و متنی شعری را در زبان مقصد بیافریند که تأثیری مشابه متن اصلی بر خوانندگان ترجمه داشته باشد. ازآنجاکه واژگان و عناصر دو زبان کاملاً معادل هم نیستند، به ناچار در ترجمه شعر، افت معنی رخ می دهد و مترجم باید به نوعی این افت را جبران کند. این مقاله درصدد است با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی جایگاه های افت معنی و مکانیسم های جبران آن در ترجمه شعر معاصر عربی به فارسی بپردازد. به این منظور با بررسی آرای گروهی از صاحب نظران حوزه ترجمه درباره افت معنی در ترجمه و راهکارهای جبران آن، به جایگاه های افت معنی در ترجمه شعر عربی به فارسی، در سطح آوایی، واژگانی، سبکی و فرهنگی می پردازد. برای نمونه ترجمه تعدادی از اشعار معاصر عربی از کتاب شعر معاصر عرب شفیعی کدکنی انتخاب شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است مترجم که خود، شاعر و ناقد است، در رویارویی با افت معنی در سطح آوایی، واژگانی، سبکی و فرهنگی کوشیده است با استفاده از راهکار جبران، لحن کلی متن اصلی را حفظ کند و در این راستا از جبران در محل و جبران در نوع بهره گرفته است.
۱۳.
کلیدواژه‌ها:
تحلیل گفتمان انتقادی ایدئولوژی توصیف تفسیر تبیین
سخنرانی رؤسای جمهور کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به لحاظ ایدئولوژی اهمیت بسیاری دارد. هدف مقاله حاضر، مقایسه ایدئولوژی موجود در سخنرانی های محمد خاتمی، محمود احمدی نژاد و حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد است. این تحقیق توصیفی بوده و داده های آن از متن سخنرانی رؤسای جمهور نامبرده در سال های 1380، 1384، 1386، 1392 و 1397 گردآوری شده است. سپس داده ها در چارچوب رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف که شامل سه مرحله توصیف، تفسیر و تبیین است، بررسی شده اند. در مرحله اول، راهبردهای زبانی مورد استفاده در سخنرانی ها نشان داده شده اند. در مرحله تفسیر، بافت موقعیتی، بینامتنیتی و کاربردشناختی بررسی شده اند. در مرحله تبیین، دو سطح قبل در سطح جامعه گسترش یافته است و بررسی می شود. نتایج تحلیل و مقایسه داده ها حاکی از آنند که سخنرانی ها دارای شباهت ها و تفاوت هایی هستند. شباهت آن ها در ایدئولوژی دفاع از حقوق مردم ایران و کشورهای ستم دیده است، اما در این میان، محمد خاتمی در سخنرانی خود سعی در یکپارچه سازی جهان و قرار دادن همه کشورها در یک سمت و سو دارد، اما محمود احمدی نژاد و حسن روحانی به دلیل بافت موقعیتی و شرایط سیاسی، اقتصادی و منطقه ای زمان ریاست جمهوری آن ها سعی در دعوت کشورها به مقابله با کشورهای زورگو دارند.
۱۴.
کلیدواژه‌ها:
روزهای اهریمنی ایوان بونین انقلاب اکتبر ژانر زبان و ادبیات هنجارشکن زبان خودی و بیگانه
روزهای اهریمنی ایوان بونین که حوادث دوره پس از انقلاب اکتبر روسیه در سال های 1918 و 1919 را دربرمی گیرد، دارای ویژگی های ﮔﻔﺘﻤﺎن ادبی، سیاسی، تاریخی، اجتماعی، جنایی، انتقادی و استنادی است و در قالب یادداشت های روزانه نوشته شده است. عناصر زبانی در روزهای اهریمنی از شرح حال نویسنده یعنی راوی، به منزله وقایع نگار، منتقد و توصیف گر رویدادها و ارتباطش با اقشار گوناگون مردم روسیه در دوره جنگ داخلی، سخن می گوید. از نظر نویسنده، انقلاب اکتبر به نابودی فرهنگ و به کارگیری واژه ها و عبارات ناهنجار در زبان روسی منجر شده است. بونین برای توصیف این دوره، از واژگان «اهریمنی، لعنتی و نفرین شده» و برای رهبر بلشویک ها القابی چون «حیوان» استفاده کرده است. در مقاله علاوه بر بررسی روند و تاریخچه چاپ روزهای اهریمنی و ژانر (نوع) آن، به نظرات نویسنده، منتقدان و صاحب نظران نیز درباره اثر و حوادث این سال ها و نتایج منفی انقلاب اکتبر در زبان و ادبیات روسی پرداخته می شود. بونین معتقد است انقلاب اکتبر سبب افول اخلاق مردم، زبان و ادبیات روسی و ناهنجاری های فرهنگی اجتماعی شده است. از نظر او، بلشویک ها صدمات جبران ناپذیری به زبان روسی که نویسندگانی چون الکساندر پوشکین و لف تالستوی را تحویل جامعه داده بود، وارد کرده اند. علاوه بر آن در مقاله به گرایش برخی از نویسندگان (گورکی، بلوک، بریوسف، مایاکوفسکی) به انقلاب اکتبر که از نظر بونین عامل اصلی به کارگیری زبان و ادبیات هنجارشکن در این دوره هستند، اشاره می شود. بر همین اساس واژگان و عبارات را در اثر می توان به «خودی» (غیرانقلابی) و «دیگری» (انقلابی) تفکیک کرد. با بررسی روزهای اهریمنی به این نتیجه می رسیم که واژگان در زبان «خودی» مظهر معنویت ، شفافیت ، آرامش و نظم است، ولی در زبان «دیگری»، دارای ترکیب های معنایی منفی؛ مانند انحلال، فروپاشی، انحطاط، تخریب، قانون شکنی، تاریکی، مرگ، غیرانسانی، دروغ، مسخرگی، حماقت و غیره هستند و جایگاه نخست را در زبان انقلاب به خود اختصاص می دهند.
۱۵.
کلیدواژه‌ها:
گفتمان تنشی تقابل دوسویه طرح واره پیش رونده نفثه المصدور
هدف پژوهش حاضر تحلیل تعامل دوسویه تنش و شوش در گفتمان نفثه المصدور است. نفثه المصدور به معنای «آه های سینه دردناک»، اثری شکوه آمیز و گله نامه ای دردناک به سال 632 ق به قلم محمد منشی نسوی متأثر از فجایع فجیع مغولان است که با لحن و ضرباهنگی تند آغاز می شود. گفتمان این اثر به دلیل تعامل دوسویه تنش بیرونی (تعدد زخم های ناشی از حمله مغول) و شوش درونی (سوز و حسرت نویسنده) و ارتباط آن ها با یکدیگر به دلیل اینکه وضعیت درونی صرفاً دنباله و انعکاس وضعیت بیرونی است، تبدیل به گفتمانی با دو صبغه تنشی شوشی شده است. بنابراین، نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که اگرچه در آغاز گفتمان این اثر، شاهد افزایش تدریجی تنش محتوایی و شوش زبانی هستیم، ولی به تدریج انرژی و هیجان آغازین به آرامش می گراید و ساختار کتاب مطابق با الگویی نزولی و در جهت گسست گفتمانی پیش رفته و به ایجاد پادگفتمان توزیعی منجر شده است.
۱۶.
کلیدواژه‌ها:
داستان کوتاه نشانه معناشناسی نظام های گفتمانی گرمس جمالزاده اندرسن
یکی از مراحل شناخت ویژگی های فکری، فرهنگی و عاطفی ملل صاحب فرهنگ و ادب، تطبیق آثار ادبی آن هاست. رویکرد نشانه معناشناسی روایت از طریق برش متن ادبی به معنا دست می یابد و در این فرایند معناسازی، نظام های گفتمانی به منزله عوامل اصلی گفتمان باعث شکل گیری روایت و ایجاد تغییر از وضعیتی به وضعیتی دیگر می شود. این پژوهش با استفاده از مدل نشانه معناشناسی گرمس به تحلیل روایی داستان های ثواب یا گناه جمال زاده و ذرت کاری اندرسن از دو نویسنده ایرانی و امریکایی و تبیین انواع نظام های گفتمانی می پردازد. سؤال اساسی این پژوهش این است که نحوه شکل گیری فرایند روایی تغییر معنا چگونه است و مهم تر نظام های گفتمانی دخیل در تولید معنا کدام اند؟ نتایج حاکی است هردو نویسنده در پیکره حاضر از انواع نظام های گفتمانی روایت در داستان خود بهره گرفته اند، اما نظام های گفتمانی کنش و شوش به منزله گفتمان های غالب در شکل گیری روایت نقش داشته اند به گونه ای که روایت با گفتمان شوشی به گفتمان کنشی روی می آورد و مجدداً به نظام گفتمان شوشی دگردیسی می یابد که جنس آن از نوع زیبایی شناختی و اسطوره ای است و ما با فرایند شکل گیری ارزش های والای معنوی مواجه می شویم و شخصیت های داستان حضور اسطوره ای خود را بر مخاطب هویدا می سازند. اما آنچه به تفاوت مضامین دو داستان منجر می شود نوع نگرش کنشگران و جهان بینی ارزشی در این دو فرهنگ است؛ به گونه ای که در داستان ثواب یا گناه ، کنشگر اصلی در قالب رمزگان مذهبی قصاص و آشتی با مرگ به جایگاه اسطوره ای ارتقا یافته است، اما در داستان ذرت کاری، کنشگران اصلی درقالب رمزگان نشانه ای بوم زیست، مرگ فرزند را در انتهای روایت با روی آوردن به طبیعت و دستیابی به مقام اسطوره پیوند زدند.
۱۷.
کلیدواژه‌ها:
زبانشناسی حقوقی مفاهیم حقوقی حقوق تطبیقی معادل کارکردی معادل پویا
ترجمه شناسی حقوقی از موضوعات معاصر و نوپا در مطالعات ترجمه است و یکی از مباحث مطرح در این حوزه بررسی شیوه معادل گزینی حقوقی در زبان مقصد است. ترجمه شناسی حقوقی با رویکرد زبان شناسی حقوقی ژنو به این پرسش پاسخ داده است. مسائل طرح شده در پژوهش حاضر آن است که قواعد نظریه زبان شناسی حقوقی ژنو چیست و این قواعد تا چه میزان در ترجمه مفاهیم حقوقی ایران به زبان حقوقی فرانسه پیاده سازی شده اند؟ راهکار نظریه زبان شناسی ژنو برای یک مترجم حقوقی چیست و به چه شیوه ای باید معادل گزینی کند؟ در ابتدا به مطالعه توصیفی نظریه زبان شناسی حقوقی ژنو از نظر ژان کلود ژمار (نظریه پرداز اصلی) می پردازیم ؛ سپس کاربردپذیری راهکارهای ارائه شده در این نظریه را در ترجمه مفاهیم حقوقی ایران به زبان حقوقی فرانسه موردمطالعه موردی قرار خواهیم داد. پیکره اصلی مقاله مفاهیم حقوقی تقنینی نکاح و طلاق برگرفته از کتاب هفتم از جلد دوم قانون مدنی ایران است. قاعده اصلی این نظریه لزوم استفاده از معادل کارکردی است. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی نحوه معادل گزینی کارکردی مفاهیم حقوقی ایران در زبان حقوقی فرانسه باتوجه به قواعد مطرح شده در نظریه زبان شناسی حقوقی ژنو از طریق یک مطالعه موردی است . می خواهیم بررسی کنیم معاد ل هایی که انتخاب شده اند در زبان فرانسه چه درجه ای از کارکرد و اثر حقوقی مفهوم موردنظر در حقوق ایران را منعکس می کنند و به تعبیری در زمان انتقال مفهوم، کارکرد دچار چه درجه از تغییر می شود؛ دلیل این تغییر کارکرد چیست؛ چه عواملی در این تغییر اثرگذار هستند؛ مطالعه حقوق تطبیقی تا چه حد در آگاهی بخشی مترجم نسبت به عوامل ایجادکننده این تغییرات مؤثر است و آیا انتقال و ترجمه مفهوم حقوقی ایران به یک زبان و به یک نظام حقوقی دیگر مثل فرانسه می تواند بدون تغییر کارکرد صورت گیرد.
۱۸.
کلیدواژه‌ها:
ﺗﻌﻠﯿﻢ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺤﺘﻮا اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﺮای اﻫﺪاف ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ انگلیسی برای اهداف عمومی اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﺮای اﻫﺪاف ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻓﺮﺿیه ﻫﺴته ﻣﺸﺘﺮک
داﻧﺸﺠﻮیﺎن ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺗﺨﺼﺼﯽ رشته خود را ﺻﺮﻓﺎً از ﻃﺮیﻖ ﺧﻮاﻧﺪن نمی آموزند. ﺗﺼﻮری ﮔﻤﺮاه ﮐﻨﻨﺪه دورهﻫﺎی اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﺮای اﻫﺪاف ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ را اﺣﺎﻃﻪ ﮐﺮده اﺴﺖ ﮐﻪ بیان می کند ارائه ﻣﺘﻮن ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﻪ زبان آموزان ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰایﺶ داﻧﺶ زﺑﺎﻧﯽ آن ها می شود. ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﯿﺎﺑﺎن یک ﻄﺮﻓﻪ هستند ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺪرت مهارت دستوری و ارﺗﺒﺎﻃﯽ زبان آموزان را بهبود ﻣﯽﺑﺨﺸﻨﺪ. زبان آموزان اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﺮای اﻫﺪاف ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ برای یﺎدﮔﯿﺮی زﺑﺎن و ﮐﺴﺐ ﺗﻮاﻧﺎیﯽ در اﺳﺘﻔﺎده از آن، ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺘﻮن، ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ، ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و ﺗﻤﺮیﻨﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ دارﻧﺪ. ﻣﻘﺎله ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ایﻦ موضوع می ﭙﺮدازد ﮐﻪ داﻧﺸﺠﻮیﺎن اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﺮای اﻫﺪاف ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺗﻮاﻧﺎیﯽ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ زﺑﺎن را از ﻃﺮیﻖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻫﺴته ﻣﺸﺘﺮک و یﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﭼﻬﺎر ﻣﻬﺎرت زﺑﺎﻧﯽ ﮐﺴﺐ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. داده های این تحقیق از طریق رویکرد کیفی و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته، مشاهده کلاس و یادداشت های میدانی جمع آوری شدند. شرکت کنندگان شامل 60 دانشجو و 16 مدرس زبان بودند. تحلیل نتایج بر پایه پنج ساختار برنامه درسی ارائه شده توسط براون (1995, p. 20) : اهداف، تحلیل نیازها، تدریس، مطالب درسی و آزمون انجام گرفت. در ایﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻌﯽ بر این بود که ﻧﮕﺎه ﺗﺎزه ای ﺑﻪ ﺟﺎیﮕﺎه اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﺮای اﻫﺪاف ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﻫﺪف و ﺑﺮﻧﺎمه اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﺮای اﻫﺪاف ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺗﺨﺼﺼﯽ یﺎ آموزش ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺤﺘﻮا، ﻓﺮﺿیه ﻫﺴته ﻣﺸﺘﺮک، ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺎزﻫﺎ، دانشجویان، ﻣدرسان، ﻣﻄﺎﻟﺐ، ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و آﻣﻮزش اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﺮای اﻫﺪاف ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داشته باشیم. ایﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ همچنین کاربردهای ﻗﺎﺑﻞ تأملی ﺑﺮای ﻣدرسان اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﺮای اﻫﺪاف ﺗﺨﺼﺼﯽ و ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﯿﻼن، ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ های درﺳﯽ، ﻧﻮیﺴﻧﺪﮔﺎن ﻣﻄﺎﻟﺐ درسی و ﻣﺤﻘﻘاﻦ در زﻣﯿنه اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﺮای اﻫﺪاف ﺗﺨﺼﺼﯽ دارد.
۱۹.
کلیدواژه‌ها:
فنّبیان فنّبیان سیاسی دیدگاه نظری برد کلام روسای جمهور ایران و آمریکا
زبان سیاسی، زبان پیچیده و مملو از راهبردهای گوناگون در جهت متقاعد کردن آرای عمومی است. از جمله عمده ترین راهبردهای زبانشناسی که در زبان سیاسی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد، بحث فن ّبیان سیاسی است. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل مقوله فن ّبیان در بستر گفتمان سیاسی دو جامعه زبانی متفاوت از دیدگاه برد (2000) است. مسئله اصلی پژوهش، تبیین شباهت ها و تفاوت های راهبردهای فن ّبیان سیاسی به کار رفته توسط دو رئیس جمهور ایران و آمریکا در جهت تلاش برای کسب قدرت، اقناع سازی و جلب موافقت مخاطبانشان است. بدین منظور داده ها، به شیوه کتابخانه ای گردآوری و به روش تحلیلی مورد بررسی قرار داده ایم تا به این پرسش ها پاسخ دهیم که هر دو رئیس جمهور در جهت تلاش برای جلب موافقت شنوندگان و اقناع آنان چگونه از زبان استفاده می کنند؟ شباهت ها و تفاوت های فن ّبیانی دو رئیس جمهور چگونه است؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است هر دو رئیس جمهور از راهبردهای جفت متقابل، تکرار و لیست سه گانه، نقش های گوناگون ضمایر، نمود افعال و نکته گزینی بهره می برند. عمده ترین راهبردی که روحانی به کار می برد کاربرد ضمایر به طرق مختلف و رایج ترین راهبرد ترامپ به کارگیری تکرار است. استفاده و پرهیز از قیاس نیز دیگر جنبه افتراق در کلام سخنرانان یادشده است. به طور کلی پژوهش حاضر گویا و مبیّن این حقیقت است که از رهگذر بررسی ابزارهای فن ّبیان برد (2000) می توان به راهکارهای زبانی متفاوت سیاستمداران و مشخصاً بالاترین مقامات اجرایی جهت اقناع مخاطب، جذاب تر کردن سخنرانی و ارائه چهره ای مثبت تر و مردمی تر پی برد.
۲۰.
کلیدواژه‌ها:
کلاس وارونه عملکرد در نوشتار آموزش مبتنی بر تکنولوژی زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی
گسترش تدریجی ابزارها و تکنولوژی های خلاقانه در سال های اخیر از یک سو و پررنگ تر شدن رویکردهای زبان آموز بنیاد به نسبت رویکرهای معلم بنیاد از سوی دیگر، زمینه لازم را برای خلق فرصت های جدید جهت بهبود کیفیت آموزش مهیا کرده است. یکی از تازه ترین متدهای آموزشیِ زبان آموز محور و متکی بر فناوری های مدرن، متد وارونه است که توانسته در مدت زمان کوتاهی توجه بسیاری از محققان حوزه آموزش را به خود جلب کند. پژوهش حاضر درصدد است تا تأثیر برگزاری کلاس های آموزش مهارت های نگارش را در قالب متد وارونه بر عملکرد نگارشی و نیز میزان خودتنظیمی نگارشی زبان آموزان ایرانی ارزیابی کند. بدین منظور، تعداد 48 زبان آموز در دو کلاس در دانشگاه آزاد اسلامی به منزله شرکت کنندگان در این مطالعه انتخاب شده و به طور تصادفی به گروه های کنترل (تعداد 25 نفر) و آزمایش (تعداد 23 نفر) منصوب شدند. به منظور تحقق اهداف پژوهش زبان آموزان گروه کنترل به مدت یک ترم براساس روش های معمول آموزش دیدند و در مقابل در گروه آزمایش از روش یادگیری وارونه برای آموزش استفاده شد. علاوه براین از یک پرسش نامه خودتنظیمی نگارشی به همراه دو فعالیت زمان بندی شده مربوط به مهارت نوشتاری برای جمع آوری داده های موردنظر بهره گرفته شد. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که عملکرد زبان آموزان گروه آموزش وارونه از نظر مهارت نگارشی و همچنین میزان خودتنظیمی به مراتب بهتر از زبان آموزان گروه کنترل بوده است. از منظری عمل گرایانه، یافته ها و پیشنهادات جستار پیش رو را می توان به مثابه الگویی برای گنجاندن روش های آموزشی وارونه در برنامه های درسی معرفی کرد. به طور خاص با توجه یافته ها، دستاورد اصلی پژوهش می تواند این باشد که استفاده از روش وارونه در کلاس های نگارش می تواند به بهبود مهارت نوشتاری زبان آموزان کمک شایانی کند.
۲۱.
کلیدواژه‌ها:
استعاره مفهومی فضای گفتمان فرهنگ نمایشنامه افول اکبر رادی
فضای گفتمان از جمله کلیدی ترین عناصر موجود در انتقال مفاهیم در هر متن نمایشی است. این مقاله بر آن است به این پرسش پاسخ دهد که استعاره ها چگونه می توانند زمینه گفتمان درباره مسائل اجتماعی و تاریخی باشند و چه کارکردی در نمایشنامه به منزله یک فُرم زبانی دارند. بر این اساس از نظرات جورج لیکاف و زولتان کوچش استفاده کرده و نشان داده ایم که چگونه استعاره ها، که ریشه در زبان و فرهنگ دارند، به شکل گیری فضای گفتمان کمک می کنند. لیکاف و کوچش فضای گفتمان را حاصل تعامل میان ذهن، بدن و بافت فرهنگی که کنشگران در آن حضور دارند، می دانند. بنابراین، در یک متن نمایشی ما با ترکیبی از تعامل میانِ ذهن نویسنده و مخاطب و همچنین، تجربه ها و انتزاع هایِ جسمی و ذهنی هر دو روبه رو هستیم. همچنین، بافتی که در آن نمایش نامه شکل می گیرد و بافتی که در آن نمایش نامه فهم می شود عنصری اساسی است. نتایج به دست آمده در این مقاله نشان می دهد که اکبر رادی با استفاده از استعاره ها و زمینه های فرهنگی و تاریخیِ متن، فضای گفتمانی چندگانه و استنباطی را در نمایشنامه افول پدید آورده است. به این شکل که در یک سطح با استعاره هایِ زبانی روبه رو هستیم که در ساختار متن (دیالوگ ها، اتمسفر و شخصیت پردازی) عمل می کنند و در سطحِ بالاتر با استعاره های مفهومی روبه رو هستیم که از طریقِ برقراری روابط میانِ عینیتِ نمایش نامه و تجربه های مخاطب عمل می کند و فضایِ گفتمان متن را در فضایِ ذهن مخاطب ادغام و فضای گفتمانِ تازه ای را پدید می آورد
۲۲.
کلیدواژه‌ها:
قرآن حرف حتی شبکه معنایی استعاره طرح واره
حرف «حتی» در قرآن با بسامد چشمگیر برای نشان دادن انتهای غایت فرضی به کار رفته است و درواقع روند شکل گیری نقطه پایان را نشان می دهد. اما کارکرد حتی در آیات قرآن به همین معنای پیش نمونه ای منتهی نمی شود، بلکه با قرار گرفتن در ساختارهای مختلف، شبکه ای از معانی متعدد را کدگذاری می کند. نوشتار حاضر با رویکرد معناشناسی شناختی و به روش توصیفی تحلیلی به بررسی و استخراج شبکه معنایی مفهوم سازی شده با حرف حتی در آیات می پردازد. بررسی کیفیت و عملکرد این حرف در آیات قرآن نشان می دهد، حرف حتی در ساختارهای مختلف، معانی متفاوتی را تبیین کرده که همه در معنای پیش نمونه ای آن اشتراک مفهومی می یابند، بر این اساس، اولین شاخه از شبکه مفهومی این حرف، شاخه هم معنایی است که با دو واژه «کی» و «الا» مشتراکات معنایی یافته است. دومین شبکه شعاعی این حرف، معانی ثانویه استعاری هستند که از جمله این معانی «تجمع»، «انتقال»، «پوشش» و...بوده است و شاخه سوم حتی نوعی وظیفه طرح واره سازی را به عهده گرفته که طرح واره های حجمی، حرکتی، قدرتی و جهتی را تصویرسازی کرده است که با شواهد قرآنی بررسی شد.
۲۳.
کلیدواژه‌ها:
ادب بی نشان و نشاندار بی ادبی گستاخی نشاندار و بی نشان ترکورافی نمایشنامه پلکان
پژوهش حاضر درپی بررسی نمود رفتارهای زبانی تهدید کننده یا سازنده وجهه در نمایشنامه پلکان اثر اکبر رادی براساس نظریه ترکورافی ( 2008 ) است که براساس آن رفتارهای زبانی به پنج دسته ادب بی نشان، ادب نشاندار، بی ادبی، گستاخی بی نشان و گستاخی نشاندار تقسیم می شود. تعیین الگوی رفتار زبانی با بیشترین فراوانی در کل نمایشنامه، شناسایی الگوهای زبانی شخصیت های فرادست و فرودست، تشخیص الگوی رفتار کلامی شخصیت های نمایش با شخصیت اصلی در موقعیت فرودستی او و همچنین بررسی نحوه تغییر الگوی کلامی شخصیت اصلی در عبور از پله فرودستی تا پله های فرادستی از اهداف این پژوهش است. براساس نتایج، در میان الگوهای کلامی، گستاخی نشاندار دارای بیشترین فراوانی در پلکان است و در الگوی کلامی شخصیت های فرادست تمایلی برای حفظ و ساخت وجهه فرودستان وجود ندارد؛ وجهه فرودستان از روی عمد و با بیشترین استفاده از گستاخی نشاندار از سوی شخصیت های فرادست تهدید می شود. الگوی کلامی شخصیت های فرودست از تنوع بیشتری برخوردار است و آنان از گستاخی بی نشان بیشتر از سایر الگوهای کلامی استفاده می کنند. به علاوه، الگوی کلامی شخصیت اصلی داستان درگذر از موقعیت فرودستی به موقعیت فرادستی از بی ادبی به گستاخی نشاندار تغیر می کند و هرچه از پلکان موقعیت و جایگاه بالاتر می رود، از گستاخی نشاندار بیشتری استفاده می کند.
۲۴.
کلیدواژه‌ها:
تفاوت های فردی تمایل به برقراری ارتباط هوش اجتماعی نظام خودهای انگیزشی زبان دوم
هدف این پژوهش به طور خاص افزایش درک و آگاهی ما از رابطه بین عوامل مربوط به تفاوت های فردی در آموزش زبان به و یژه عوامل تمایل به برقرای ارتباط، هوش اجتماعی و انگیزش است. دو متغیر جنس و سطح دانش زبانی نیز در این پژوهش موردبررسی قرار گرفته است. برای پاسخ به سه پرسش و بررسی فرضیه ها ی پژوهش 168 نفر از فارسی آموزان بزرگ سال سطوح مختلف زبانی (79 زن و 89 مرد) در دانشگاه های مختلف، به پرسش نامه 44 گویه ای پاسخ دادند. نتیجه تحلیل آماری و آزمون های مختلف برای بررسی داده های مربوط به متغیرهای تمایل به برقراری ارتباط WTC و مؤلفه های انگیزش و هوش اجتماعی نشان داد که روابط این سه متغیر با یکدیگر کاملاً معنادار است و فقط رابطه تمایل به برقراری ارتباط و خودبایدی در فارسی آموزان دختر معنادار نیست. روابط بین متغیر تمایل به برقراری ارتباط با چهار متغیر خودآرمانی، تجربه یادگیری، انگیزش کلی و هوش اجتماعی در فارسی آموزان پسر قوی تر از دختران است و رابطه بین متغیرهای هوش اجتماعی و انگیزش در فارسی آموزان دختر از پسران قوی تر است. تحلیل داده ها براساس سطوح زبانی نشان داد در سطح مقدماتی روابط بین متغیر تمایل به برقراری با سه متغیر خودآرمانی، تجربه یادگیری و انگیزش کلی و نیز رابطه متغیر هوش اجتماعی و انگیزش قوی تر از سایر سطوح زبانی است. در سطح میانی افزایش متغیر تمایل به برقراری ارتباط موجب کاهش معنادار متغیر خودبایدی می شود و رابطه متغیر تمایل به برقراری ارتباط و هوش اجتماعی در سطح میانی بیشتر از سطوح دیگر است.
